ئه‌مه‌ریكایێ مه‌له‌فا دابه‌شكرنا ئیراقێ بۆ 3 ده‌وله‌تان ده‌رێخسته‌ڤه‌

ل گۆر پرۆژه‌ی كو پشتی كۆشتنا قاسم سوله‌یمانی نیقاش ل سه‌ر دهێته‌ كرن، ئیراقێ دێ بۆ 3 ده‌وله‌تێن بچووك هێته‌ دابه‌شكرن

دابه‌شكرنا ئیراقێ بۆ 3 ده‌وله‌تێن بچووك د رۆژه‌ڤا ئه‌مه‌ریكایێ دا یه‌، رۆژنامه‌یه‌كا تركیێ راپۆرته‌ك ل ده‌ربارا ڤێ پلانه‌كا ئه‌مه‌ریكایێ به‌لاڤ كرییه‌ و دبێژیت: «كیانه‌كه‌ نوو دێ ل ئه‌نبارێ دروست بیت و هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ ل گه‌ل هنده‌ك ناڤچه‌یێن رۆژئاڤا كوردستانێ دێ پێكڤه‌ هێنه‌ گرێدان».

رۆژنامه‌یا «yeniçağ» یا تركیێ هنده‌ك پێزانین ل ده‌ربارا پلانا ئه‌مه‌ریكایێ ژ بۆ دابه‌شكرنا ئیراقێ ژ بۆ 3 ده‌وله‌تێ جودا به‌لاڤكرییه‌، د ڤێ راپۆرتێ دا، ئیسماعیل حه‌قی بیكین سه‌رۆكێ هه‌والگیرییا تركیێ یێ به‌رێ دبێژیت: «ئه‌مه‌ریكا نها بزاڤا پێكڤه‌گرێدانا باشوور و رۆژئاڤایێ كوردستانێ د چارچووڤێ كیانه‌كێ سه‌ربخۆ دا دكه‌ت، ل ده‌مه‌كی نها كوردێن رۆژئاڤا ل بن چاڤدێرییا تركیێ نه‌ و ته‌كه‌ز دكه‌ت، ئه‌ڤ یه‌ك دێ ژ بۆ تركیێ خه‌ته‌ر بیت».

بیكین ده‌ست نیشان كر، هه‌ر یه‌ك ژ ئه‌مه‌ریكا، رووسیا فه‌ده‌رال و ئه‌ورۆپا ناخوازن تركیه‌ بهێز بكه‌ڤیت و ئه‌ڤ وه‌لاته‌ هه‌رده‌م (ئیستفزازا) تركیێ دكه‌ن و گۆت: «ئه‌مه‌ریكا د بزاڤان دایه‌ ده‌ست ب یارییه‌كا نوو ل بن ناڤێ دوباره‌ به‌لاڤه‌كرنا هێزێن ناتۆیێ ل ئیراقێ بكه‌ت».

هه‌ر وها گۆت: «ئه‌مه‌ریكا دخوازیت ل گه‌ل حكومه‌تا هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ سینۆرێن ل ناڤبه‌را ئیراق و سووریێ راكه‌ت و یه‌كێتییه‌كێ ل ناڤبه‌را باشوور و رۆژئاڤا ئاڤا بكه‌ت»، ئانكو ئیراقێ دابه‌ش بكه‌ت ب ئاوایه‌كی كو ببیته‌ 3 ده‌وله‌تێن بچووك (ده‌وله‌تا سوننی، شیعی و كوردی).

راپۆرتا رۆژنامه‌یا «yeniçağ» یا تركیێ، ب پێدڤی دیتییه‌ تركیا كار ژ بۆ یه‌كپارچه‌ییا خاكا سووریێ بكه‌ت و هه‌ر وها ده‌ست نیشان كرییه‌ كو ئه‌و (ئیستفزازێن) ژ باكورێ سووریێ بۆ ئه‌نقه‌رێ دهێن، ته‌نێ یه‌ك ئارمانج پێ هه‌یه‌، ئه‌و ژی پلانا مه‌زن یا دروستكرنا كیانێ كوردی ل به‌ر ئه‌نقه‌رێ به‌رزه‌ بكه‌ن.

پشتی كوشتنا قاسم سوله‌یمانی ئه‌مه‌ریكا ب جددی كار ل سه‌ر دابه‌شكرنا ئیراقێ دكه‌ت

ژ ئالیێ خوه‌ڤه‌، جه‌نگیز تۆمار سه‌رۆكێ زانینگه‌ها ئه‌حمه‌دی یه‌سویی یا تركیێ ژبۆ ئاژانسا ئه‌نادۆلێ ل سه‌ر هه‌مان بابه‌تی ئاخفتییه‌ و گۆتییه‌: «پشتی بریارا حكومه‌تا به‌غدا یا ده‌رخستنا هێزێن ئه‌مه‌ریكی ژ ئیراقێ، كۆچكا سپی پلانه‌ك ژ بۆ درستكرنا كیانه‌كێ تایبه‌ت ب سوننه‌یان ڤه‌ ل ئه‌نبار دارێشتییه‌ و دیار كر، هه‌ر چه‌ند كو ئه‌ڤ پلان ل ئه‌مه‌ریكایێ به‌ری چه‌ندین سالان هاتییه‌ دارێشتن، لێ به‌لێ ژ نوو ئه‌مه‌ریكا پێدڤی پێ هه‌یه‌ و جاره‌كا دی ده‌رخستییه‌ سه‌ر مێزێ».

هه‌ر وها دبێژیت: «پلانا دابه‌شكرنا ئیراقێ نها د رۆژه‌ڤا ئه‌مه‌ریكایێ دایه‌ و ئه‌ڤ پلان ب تایبه‌ت پشتی كوشتنا قاسم سوله‌یمانی كه‌تییه‌ د گۆتوبێژان دا».

ناڤهاتی ئه‌گه‌ر بۆ وێ یه‌كێ ڤه‌گه‌راندن كو په‌یوه‌ندیكرنا ئیرانێ دگه‌ل سووریێ و حزبوللا یا لوبنانی ب رێیا ئیراقێ ب خه‌ته‌ر ل سه‌ر ئیسرائیلێ دهێته‌ هه‌ژمارتن، ژ به‌ر ڤێ سه‌ده‌مێ ئه‌مه‌ریكا ب جددی ل سه‌ر بابه‌تی كار دكه‌ت.

سه‌رۆكێ زانینگه‌ها ئه‌حمه‌د یه‌سویی ئاماژه‌ دكه‌ت، ب دابه‌شكرنا ئیراقێ، ئه‌مه‌ریكا دێ په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل كوردێن ئیراقێ پارێزیت كو نها ب بهێزترین هه‌ڤپه‌یمان ژ بۆ وان دهێنه‌ هه‌ژمارتن، هه‌ر وها دێ رێكێ ل ئیرانێ ژی گریت پشتی ناڤچه‌یا سوننه‌یێن ئیراقێ دكه‌ڤیته‌ بن سه‌رپه‌رشتییا وێ.

لێ ل گۆر راپۆرتا رۆژنامه‌یا «yeniçağ»، كورد و سوننه‌ دێ ب پرۆژه‌یێ ئه‌مه‌ریكایێ رازی بن، ژ به‌ر كو فشارا ئه‌مه‌ریكایێ ل سه‌ر وان هه‌یه‌.

ب نه‌رینا جه‌نگیز تۆمار سه‌رۆكێ زانینگه‌ها ئه‌حمه‌دی یه‌سویی كو ب یه‌ك ژ بسپۆرێن كاروبارێن رۆژهلاتا ناڤین دهێت هه‌ژمارتن، ئه‌ره‌بستانا سعوودیێ دێ پشتگریێ ل دروستكرنا كیانه‌كێ سه‌ربخۆ ژ بۆ سوننه‌یێن ئیراقێ ل پارێزگه‌ها ئه‌نبارێ كه‌ت، دێ پشتگرییا دارایی ژ بۆ ڤی پرۆژه‌یێ دابه‌شكرنێ یێ ئه‌مه‌ریكایێ كه‌ت و گۆت: «گه‌ر پرۆژه‌یێ ئه‌مه‌ریكایێ ب پارێن ولاتێن كه‌نداڤی هاته‌ بجهـ ئینان، ئیراق دێ ژ بۆ 3 پارچه‌یان هێته‌ دابه‌ش كرن».

هه‌ڤپه‌یمانییا سعوودیێ، ئیسرائیل و كوردان و هنده‌ك ئالیێن سوننه‌

ئه‌مه‌ریكا نها بزاڤان دكه‌ت هه‌ڤپه‌یمانییه‌كێ ل ناڤبه‌را ئه‌ره‌بستانا سعوودیێ، كوردێن ئیراقێ و هنده‌ك ئالیێن سوننی دروست بكه‌ت، ژبۆ به‌رهنگاربوونا خه‌ته‌را ئیرانێ ل سه‌ر ئیراقێ، ئه‌ڤه‌ چه‌نده‌ ژی ل دژی به‌رژه‌وه‌ندیێن تركیێ یه‌ كو دوپاتیێ ل یه‌ك پارچه‌یا خاكا ئیراقێ دكه‌ت.

هه‌ر ل دۆر ڤێ بابه‌تی باریش ئارتیم مامۆستایێ زانینگه‌ها سته‌نبۆلێ یێ مێژوویێ ژ بۆ رۆژنامه‌یا «yeniçağ» گۆتییه‌: «پرۆژه‌یێ ئه‌مه‌ریكا یێ دابه‌شكرنا ئیراقێ بۆ 3 ده‌وله‌تان بۆ به‌ری 15 سالا ڤه‌دگه‌ریت، ئه‌مه‌ریكا دخوازیت ب رێیا دروست كرنا كیانه‌كی ل ئه‌نبار ده‌ست دانیته‌ سه‌ر په‌ترۆلا وێ ده‌ڤه‌رێ.

ده‌ست نیشان كر، پرۆژه‌یا ئه‌مه‌ریكا ب خه‌ته‌ر ل سه‌ر ئێمناهییا ئیراقێ دهێته‌ هه‌ژمارتن، هه‌ر وها دێ هه‌ڤركییا مه‌زهه‌بی كوورتر لێ كه‌ت و دێ ئه‌نجامێن نه‌رێنی ژی ل سه‌ر پرسا سنۆرێ تركیێ هه‌بیت.

رۆژنامه‌یا «yeniçağ» یا تركیێ ئاشكرا كرییه‌، پلانا ئه‌مه‌ریكایێ نها كار ل سه‌ر دهێت كرن، ل ڤێ داویێ ژی چه‌ندین كۆمبوون ل سعوودیێ  ل سه‌ر هاتنه‌ كرن و د وان كۆمبوونان دا به‌رپرس و بزنزمانێن ئه‌نبارێ ژی تێدا ئاماده‌ ببوون، هه‌ر وها پشتی كۆمبوونێن سعوودیێ، چه‌ندین كۆمبوون ل ئیماراتێ ژی هاتنه‌ كرن.

پوستێن ھەمان بەش