ئیرۆ 48 سال ل سەر سێدارەدانا لەیلا قاسم دەرباس دبن، ئه‌و لەیلایا کو بوویە سه‌مبولا بەرخوەدان، ئازادی و وێرەکی یا ژنان، ل هەر چار په‌رچەیێن کوردستانێ و رۆژهلاتا ناڤین.
ناڤێ وێ یێ دروست «لەیلا قاسم حەسەن کەلهۆری» یە، ئەو ل سالا 1952یێ ل گوندێ «بانمیل» یێ سەر ب باژارێ خانەقینێ ڤه ژ مالباتەک هەژار و کورد پەروەر ژ دایک بوویە، بابێ لەیلایێ کرێکار بوویە ل شیرکەتا پەترۆلێ یا ب ناڤێ ئەلوەن، پشتی کو بابێ وێ تێ خانەنشین کرن ل سالا 1971ێ دا مالا خوە ژ خانەقینێ ڤەدگوهێزن بەغدایێ و ل وڕ ئاکنجی دبن، خوشک و برایێن لەیلایێ «سەبیحا، سەلام، سەفا و سەلاح» هەر هەموو خوه‌ندكار بوون و ئەو ژ خوه‌ندكارێن هەری زیرەک بوون د وێ دەمێ دا، لێ بەلێ ژ بەر هەژاریێ و پەیدا کرنا نانەکێ ژ بۆ ژیان کرنێ، ئەو ناچار دمان هەڤدەم دگەل خوه‌ندنا خوە کارەکی ژی بکن، ژ بۆ كو ژیارا خوە پێ پەیدا بکن.
لەیلا قاسم یەکەم جار ل سالا 1958ێ دا ل باژارێ خانەقینێ دەست ب خوەندنا دەبستانێ کرییە، قۆناغا ناوەندی ژی هەر ل ڤی باژارۆکی ب داوی ئانیە، ئەو ل سالا 1971ێ ل بەشا جڤاکناسی/ کۆلیژا ئادابێ ل زانینگەها بەغدایێ هاتییە وەرگرتن.
زۆلم و ستەم و زۆرداریا رەژیما داگیرکار یا ئیراقێ ل سەر گەلێ کورد هەر د زوو دە بوونە سەدەم کو لەیلا هزر د ئازادی، خەبات و تەکۆشینا ل دژی ڤێ رەژیمێ و ئازادییا کوردستانێ دا بکە.
لەیلا قاسم، د دەمەک وەها دا وەک ژنەک کورد دەست ب خەباتێ کر کو دهات گۆتن ژن نکارە مل ب ملێ زەلامان د ناڤا چیا و باژار و گوندان دا خەباتێ بکە، لێ بەلێ لەیلایێ ب خەباتا خوە ئەو ئاخافتن هەموو ب نەراست دانە زانین، لەیلایێ مل ب ملێ هەڤالێن خوە یێن خوه‌ندكار کو کورد بوون خەباتەک بێ هەمپا برێڤە بر، لەیلا ب هەموو ئاوایان ل دژی نەیەکسانی یا د ناڤبەرا ژن و زەلامان ده بوو، ب تایبەتی ژی کو وێ ب خوە د قادا جڤاکناسیێ دە د خوەند.
لەیلا قاسم، ل رۆژا 28 نیسانا سالا 1974ێ دا دگەل 4 ژ هەڤالێن خوە ب ناڤێن «جەواد هەماوەندی، نەریمان فوئاد مەستی، حەسەن حەمەرەشید و ئازاد سلێمان میران»، د ئەنجاما ئۆپەراسیۆنەکا بەرفرەها هیزێن ئەولەهی و لەشکری یێن رەژیما بەعس ل بەغدایێ هاتن دەستەسەر کرن.
د دەما دەستەسەرکرنا لەیلایێ دا، ئەو و هەڤالێن وێ ژ ئالیێ رۆژنامەیا «ئەلسەورە» یا زمانحالێ رەژیما بەعس و رادیۆ و تەلەفزیۆنێن لۆکالی یێن ئیراقێ دا، وەکە تێکدەر و تەرۆریست هاتن ب ناڤ کرن، دگەل ڤێ یەکێ دا و پشتی ئازار و ئیشکەنجەیەک زۆر، رەژێم نکاری چ دانپێدانان ژ لەیلایێ وەرگرە.
ژ ئالیێ رەژیما بەعس ڤە سزایێ سێدارەدانێ ل سەر لەیلایێ و هەڤالین وێ هات سەپاندن، رایەدارێن ئیستیخباراتی یێن رەژیما بەعس ژ لەیلایێ رە گۆت: «نامەیەکە پووشمان بوونێ ژ بۆ سەرۆک کۆمار ئەحمەد حەسەن بەکر بنڤیسینە و تیدە داخوازا لێبۆرینێ بکە، داکو سزایێ ته وەرە سڤک کرن، ژ بەر کو ئەو کەچە و رەوشا وێ دگەل رەوشا هەڤالێن وێ پڕ جودایە»، لەیلا د بەرسڤێ دا دبێژە: «ئەز ب تەنێ یەک سەرۆک و سەرکردە ناس دکم کو ئەو ژی گەنەرال مستەفا بارزانی یە، ئەز شانازیێ ب خەبات و تەکۆشینا پارتییا خوە دکم، ئەز ئامادەمە ژ بۆ مرنێ و ب تو ئاوا داخوازا لێخوەشبوونێ ژ چ کەس و جەلادەکێ ناکم».
لەیلایێ د بەرسڤا رایەدارێن ئیستیخباراتی یێن رەژیما بەعس دا هەر وەها ئەڤ یەک ژی راگهاند و گۆت: «ب سیدارەدانا من وێ ب هەزاران کورد ژ خەوا نەزانیێ هۆشیار ببن، ئەز پڕ خوەشحال و سەربلندم کو جانێ خوە بکم قوربانی رێیا رزگارییا کوردستانێ».
رەژیما بەعس، ژ بۆ ترساندنا گەلێ کورد ب گشتی و خۆرت و جوانێن کورد ب تایبەتی، پشتی دادگەهکرنەک نە عادیلانە، بریارا سێدارەدانێ ژ بۆ لەیلا قاسم و هەڤالێن وێ دەرکر، ئەڤ یەک د دەمەکی دا بوو کو هێژان دو هەفتە ل سەر دەستەسەرکرنا وێ دا دەرباس نەببوون، سەرەنجام ل دەمژمێر 7ی سەرێ سبێ ل رۆژا 12 گۆلانا سالا 1974ێ، لەیلا قاسم و هەر 4 هەڤالێن وێ تێن سیدارەدان و دگەهن کاروانێ شەهیدێن بزاڤا رزگاریخوازا گەلێ کورد.
رۆژەکێ بەرا کو لەیلا قاسم بهێت سیدارە دان، رەژیما بەعس رێ ب دایک و باب و خۆشکا وێ ددن لەیلایێ د ناڤا گرتیگەهێ دا ببینن، د ڤێ هەڤدیتنا لەیلایێ دگەل مالباتا خوە دا، لەیلا ژ خۆشکا خوە رە دبێژە: «ژ بۆ من مقەس و کنجێن من یێ کوردی یێن نوو بینن، خۆشکا لەیلایێ ژێرە دبێژە تە مقەس و کنجێن کوردی یێن نوو ژ بۆ چنە لەیلایا من؟ لەیلا د بەرسڤێ دا دبێژە: «هنەکێ ژ پۆرا من ببڕن و ل سەر کێلیا تربا من دانن، ژ بۆ كو وه‌ختا کوردستان ئازاد دبە، پۆرا من ب بایێ ئازادییا کوردستانێ شاد ببە و جانێ من ئارام ببە، کنجێن من یێن کوردی ژی ژ بۆ وێ رۆژێ یە کو دهێم سێدارەدان و دبم بۆکا کوردستانێ».
