باشوورێ كوردستانێ بۆچی بریارا ریفراندۆمێ دا
هەرچەنده کورد پشتی ژناڤچوونا رژێما بەعس ل سالا 2003ێ بوونە ئالیێ سەرەکی د دروستکرنا ئیراقا نوو دا و دڤیان کارەساتێن بهری نها حکوومەتێن یەک ل دووڤ یەک یێن ئیراقێ دەرحەق وان دا ئەنجام دای ل ئالییەکێ دانن و رووپەلەکێ نوو دگەل گەلێ عەرەب دا ڤەکهن و پێكڤه ب ئازادی و یەکسانی بژین، لێ هەر د گەل بهێز كهفتنا ئیراقێ، رایەدارێن ((ئیراقا نوو)) ژی وەک یێن بهری خۆ دەست ب زولم و ستەما ل دژی کوردان کر، وان ب هەموو رەنگان دژاتی کر، ژ بحهـ نەئانینا دەستووری بگرە، ههتا دگەهیتە برینا بودجە و مووچەیێن فەرمانبەرێن کوردستانێ.
رایەدارێن ئیراقێ کو پرانیا وان ئەڤ جارە ژ مەزهەبا شیعی پێک دهاتن، دەستوور ب ئاوایەکێ ئاشکرا بنپێکر و بزاڤ كرن کوردان لاواز و ژێردەست بكهن، ماددەیا 140ێ یا تایبەت ب دهڤهرێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارهیا هەرێمێ بجهـ نهئینا و ههردهم ب بههانهیێن جودا بجهـ کرنا وێ پشت گوهـ دئێخست، دیسان دەست ب ئاسمیلەکرنا کوردان ل وان دهڤهران کر، ئیراق ب گشتی د گەندەلیێ دا نقوم بووبوو، چهند پاشتر بوو، کێشە و پرسگرێکێن باشوورێ کوردستانێ دگەل بەغدایێ کوور تر و ئاسێتر دبوون، دەولەتێن وەک ترکیە و ئیران ژی هاریكارییا رایەدارێن عەرەب ل بەغدایێ دکر داکو پرسگرێکان دگەل هەولێرێ دروست بکهن و رێ نەدهن ئەو پرسگرێک بهێنه چارەسەرکرن.
کورد ژ چارەسەرکرنا پرسگرێکێن خوە یێن نەتەوهیی دگەل ئیراقێ بێ هیڤی مان، ئهو باش تێگههشتن کو ئیراق نە ئەو ولاتە كو تێدا کورد بشێن ب یەکسانی دگەل عەرەبان بژین، ژ بەر ڤێ یەکێ رایەدارێن کورد ل باشوورێ وەلات بریارەکا دیرۆکی دا، بریارەک وهها کو د دیرۆکا کوردستانێ دا یەکەم جار بوو دهێته دان، ئەو بریار ژی یا ئەنجام دانا (ریفراندۆما سەرخوەبوونا کوردستانێ) بوو ژ بال رایەدارێن باشوور ڤه.
خائینان دڤییا ئیرادە، هەبوون و خۆناسکرنا کوردان بێخنه ژێر پرسیارێ و وان ژ هەر تشتێ ڤاری بکهن
ریفراندۆم ژ بۆ سەرخوەبوونا باشوورێ کوردستانێ ل 25/9/2017ێ ب بریارا پرانییا پارتیێن کوردستانێ و ب دەنگێ پرانییا گەلی کوردستانێ ل باشوورێ کوردستانێ هات ئەنجام دان و تێدا پێتر ژ 93٪ ژ خهلكی دەنگ ب سەرخوەبوونا باشوور دا، لێ ئەم دێ لێ نێرین كانێ ب چ ئاوا بریار ل سەر دەست نیشان کرنا ڤێ رۆژێ هاتە دان و ب چ ئاوا خیانەت ل ڤێ مژارا نەتەوهیی هاته کرن و ب چ ئاوا دوژمن و خائینان دڤییا ئیرادە و هەبوون و خۆناسکرنا کوردان بێخنه ژێر پرسیارێ و وان ژ هەر تشتێ ڤاری بکهن.
ل رۆژا 7ی خزیرانا سالا 2017ان و ب بەشدارییا هەموو پارتیێن سیاسی یێن باشوورێ کوردستانێ ژ بلی (گۆران و کۆمەلا ئیسلامی) كۆمبوونهكا کوردستانی هات لدارخستن و تێدا بریار هات دان ل 25/9/2017ێ ریفراندۆم بۆ سەرخوەبوونا باشوورێ کوردستانێ بهێته ئەنجام دان، بەرپرسێن پارتیێن د كۆمبوونێ دا بەشدار بووین ههموو ل سەر وێ باوەرێ بوون کو پێدڤییه د ڤێ كۆمبوونێ دا رۆژەک بهێته دیار کرن وەک رۆژا ئەنجام دانا ریفراندۆمێ، ئەڤه بوو کو ب دەنگێ پرانییا سەرکردەیێن پارتییان ئەڤ رۆژه هاته دیار کرن.
پهرلهمانێ كوردستانێ د سهر گهفێن دهولهتێن داگیركهر را بریارا ریفراندۆمێ پهسهند كر
پاش پهرلهمانێ كوردستانێ ل رۆژا 15 ئیلۆنا سالا 2017ێ كۆمبوونهكا دیرۆكی ئهنجام دا و تێدا دهنگ ل سهر دهست نیشان كرنا رۆژا 25 ئیلۆنێ بۆ ئهنجام دانا ریفراندۆما سهرخوهبوونا كوردستانێ دا.
پهرلهمانێ كوردستانێ د سهر گهف و هۆشداریێن دهولهتێن داگیركهرێن ئیراق، تركیه و ئیرانێ را، ههروهها هۆشداریێن واشنتۆن و دهولهتێن ههرێمی و رۆژئاڤا را، ئهڤ كۆمبوونه كر، ههر چهنده كو پهرلهمانتهرێن پارتیێن گۆران و كۆمهلهیا ئیسلامی بهشداری تێدا نهكر، لێ ب تهڤاهییا دهنگان رۆژا 25ئیلۆنێ وهك رۆژا ئهنجام دانا ریفراندۆما دیرۆكی یا كوردستانێ راگههاند.
د ڤێ كۆمبوونا پهرلهمانێ كوردستانێ دا، 68 پهرلهمانتار ئامهده ببوون، ژ سهرجهمێ وان 65 پهرلهمانتاران دهنگ ب بهلێ بۆ ئهنجام دانا ریفراندۆمێ دا.
پشتی دیارکرنا رۆژا ریفراندۆمێ، دوژمنێن دیرۆکی یێن کورستانێ دەست ب تەڤگەرێن خۆ کر ژ بۆ دژاتیکرنا ڤێ پرسا نەتەوی و قانوونی یا کوردان، ئەڤ ژی دبیت تشتەکێ نووی و بالکێش نەبیت، ژ بەر کو ئەو دوژمنێن کوردانە و ههردهم ل دژی کوردانه، ڤان دوژمنان یەکەم جار ب كۆمبوونێ دوئالێ (ترکیە و ئیران) و پاش ب كۆمبوونێن سێئالێ (ترکیە، ئیران و ئیراق) دەست ب دانانا پیلانان و دژایەتیکرنا ڤی مافێ کوردان کر، مافەک وەها کو ب قانوون د دەستوورا نەتەوەیێن یەکبوویی دا هاتییە تەسبیتکرن ژ بۆ هەر نەتەوەیەکا کو بخوازیت بریارێ ل سەر مافێ خۆ یێ چارەنڤیسی بدەت، ڤان وهلاتان یەکەم جار ب گهف كرنێ ل دژی باشوورێ وەلات پاش ب پراکتیک و ب گرتنا دەریێن سنۆر و ئینانا لەشکەرێن خۆ بۆ سەر سنۆرێ کوردستانێ و نماییشێن سەربازی ل سەر سنۆر ب ئاوایەکی راستەراست دژاتییا خۆ بۆ ریفراندۆمێ راگهاندن.
گهفێن داگیركهران گهلێ باشوور پاشگهز نهكر، لهوما ناچار مان قهستا خائینان بكهن
لێ ڤان کارێن دوژمنان، سەرکردەیێن نەتەوهیی یێن کوردان و گەلێ ب رومەتێ کوردستانێ ژ ئەنجام دانا ریفراندۆمێ پاشگەز و پووشمان نەکر، بەلکو پتر ئەو پالدان کو ڤی کاری ئەنجام بدهن، دوژمنێن کوردستانێ ب تەنێ شیان كاریگهرییا خۆ ل سەر خائینێن کوردستانێ چێکن و وان نەچار بکهن ژێر ب ژێر دژاتییا ریفراندۆمێ بکهن و ب سەرڤە ژی وەها نیشان بدهن کو ئەو دگەل ریفراندۆمێ نە، هندهک ژ ڤان خائینان ب ئاوایەکێ راستەراست دژایەتی کر و هێجهتێن وەک خۆ نەرەوا و بێ واتە دگرتن، هندهکێن دی ژی ب ئاوایەکێ ڤەشارتی دەستێ خوە کره د دەستێ دوژمنان دا و دژایەتییا ریفراندۆمێ کر، ئەڤ خائینە ل رۆژا ریفراندۆمێ ل سەر ئهکرانێن تەلەفزیۆنان دیار بوون و راگهاند وان دەنگ ب بەلێ دایە، لێ ژ روویێ وان دیار بوو کو دەرەوان دکهن و نە ب تەنێ دەنگ ب نەخێر دایە بەلکو کار ژی ژ بۆ ڤێ چەندێ کرییە کو خهلك ژی ب نەخێر دەنگی بدەت، ڤان خائینان کو بالەکی دیار د ناڤ پارتییەکا دیار یا کوردستانێ دا بوون رێ نەدا ل چ یەک ژ دەزگەهێن وان یێن مەدیایی و چاپەمەنییا پارتییا وان بانگەشە بۆ ریفراندۆمێ بهێته كرن، بهلكو وان خەلک ژ چوونا دەنگدانێ ژی سار دکر.
مهبهستا داگیركهران بارزانی نهبوو، وان دڤییا ب رازی كرنا بارزانی ئیرادەیا نەتەوەیەکا زۆلم لێکری بشکێنن
گڤاشا هەره مەزن د ڤێ ناڤبەرێ دا ل سەر مەسعوود بارزانی سەرۆکێ هەرێما باشوورێ کوردستانێ و بریاردەرێ سەرەکی یێ ئەنجام دانا ریفراندۆما سەرخوەبوونا کوردستانێ بوو، دەولەتێن دوژمن دگەل خائینێن ناڤخۆ و هندهک وهلاتێن بەرژەوەندخواز هەموو بزاڤهك دا کو ب رێكێن جودا بارزانی ژ ئەنجام دانا ریفراندۆمێ پووشمان بکهن، ب هنارتنا نامەیان، پێشنیاز کرنا بەدیلان، گهف كرنێ و… دڤییان بارزانی ژ ئەنجام دانا ڤێ پرۆسەیا نەتەوهیی و قانوونی پاشگەز بکهن، یا راست مەبەستا وان ب تەنێ بارزانی نەبوو وان دڤییا ب رازیکرنا بارزانی ئیرادەیا نەتەوەیەکا زۆلم لێکری بشکێنن، دڤییان ژ ب ههر لایەکێ رابگههینن کو کورد ل ژێر كاریگهرییا وانه و ئهوان چ بڤێت دێ شێن دگەل بكهن، لێ ژبەرکو بارزانی باش د پیلانا وان دگههشت، ب چ ئاوا رازی نەبوو.
بارزانی دگۆت یان پێدڤییه ب ئامادەبوونا نەتەوەیێن یەکبوویی رێکەفتنەکا نڤیسکی بهێته ئەنجام دان و رۆژەک بۆ سەرخوەبوونا کوردان بهێته دەستنیشانکرن، یان ژی ئەم ب چ تشتەکی دی رازی نابین، بارزانی بەردەوام بوو و باژار ب باژار ل باشوورێ کوردستانێ دگەرییا و بانگەشە بۆ ریفراندۆمێ دکر، بارزانی چووبایە هەر باژارەکی ب دههان هەزار خەلک ل وێ دەرێ ئامادە دبوو و ب جۆش و کەلەجانەکا ئەفسانەیی بانگ دکر (بەلێ ژ بۆ سەرخوەبوونا کوردان)، خهلكی ب دەنگەکێ هنده بلند ئەڤ سلۆگانە دگۆت کو کەسەک کەڕ ژی بایە دشیا گوهـ لێ ببیت، لێ بەلێ گوهێن خائینان و دوژمنێن کوردان نە ب تەنێ کەڕ بووبوون بەلکو چاڤێن وان ژی تاری بووبوون و ئەڤ یەک نەددیت.
بارزانی پشتی هەموو گڤاشان د داوی دەرکەتنا خۆ دا ب ڤی ئاوایی بەرسڤا هەر کەسی دا ((ئەز ئەو کەس نینم کو خوە شەرمەزاری گەلێ خۆ بکم)) ئەڤه بەرسڤەک روهن بوو ژ بۆ هەر کەسی کو دڤییا ریفراندۆم نههێته ئەنجام دان.