كۆمێن چه‌كدارێن گرێدای تركیێ ژ ده‌ما داگیركرنا هه‌رێما عه‌فرینێ یا رۆژئاڤا كوردستانێ و هه‌یا رۆژا مه یا ئیرۆ، 1.3 ملیۆن دارێن زه‌یتوونان بڕینه و شه‌وتاندینه.
رێخستنا مافێن مرۆڤان ل عه‌فرینێ د راپۆره‌كێ ده ئه‌شكه‌ره كر، ژ دەما داگیرکرنا عەفرینێ ژ ئالیێ ئارتێشا ترکیێ و كۆمێن چەکدار ڤە و ب ئارمانجا تێکبرنا ئابۆرییا کوردێن عەفرینێ، دەست ب تێکدانا ژێرخانەیا ئابۆری، بازرگانی، پیشەسازی و چاندنیێ یا ھەرێما عەفرینێ کرنە.
دیار کر، ژ ئادارا 2018ان و ھەتا 30ی تەباخا 2020ان ڤە، ب به‌هانه‌یا ئاڤاکرنا خالێن لەشکری، ڤەکرنا ریان، ئاڤاکرنا کۆمه‌لگەھێن ئاكنجیبوونێ، كۆمێن چەکداران پێتر ژ 625 ھەزار دارێن زەیتوونان برینە و زێدەتر ژ 700 ھەزار دارێن ھراجی برینە و شەوتاندنە.
ل گۆر زانیاریێن رێخستنا مافێن مرۆڤان، ل ناڤچەیا بلبلێ: 135 ھەزار دارێن زەیتوونێ و 90 ھەزار دارێن دی ھاتنە برین، ل راجۆ 110 ھەزار دارێن زەیتوونێ و 90 ھەزار دارێن جودا، ل شەرایێ 105 ھەزار دارێن زەیتوونێ و 120 ھەزار دارێن دی ھاتنە برین، ل ده‌مه‌كێ ل ناڤچەیا ماباتایێ 100 ھەزار دارێن زەیتوونێ و 150 ھەزار دارێن دی، هه‌روه‌ها ل جندرێسێ: 75 ھەزار دارێن زەیتوونێ و 60 ھەزار دارێن دی، ل شیێ 25 ھەزار دارێن زەیتوونێ و ٥٥ ھەزار دارێن دی و ل گوندێن دەردۆرا ئەفرینێ و ناڤچەیا شێراوا 80 ھەزار دارێن زەیتوون و مەیوەیان و 115 ھەزار دارێن دی ھاتنە برین.
ھەرێما عەفرینێ، ژ بۆ چاندنیێ لێھاتییە، پرانیا خەلکێ وێ دەبارا خوە ب چاندنیێ دکە، ژ بەر وێ ب ملیۆنان دارێن زەیتوون، سێڤ، ھنار، تری و جورەیێن جودایێن مەیوەیان لێ ھەنە، ژ بلی وێ ژی گەلەک دارستانێن ھراجی لێ ھەنە.
چالاکڤانێن ئەفرینێ دبێژن، ژ دەما داگیرکرنا وێ ڤە، ژ بلی کو كۆمێن چەکداران دەستێن خوە دانینە سەر ب ملیۆنان دار و زەڤیێن خەلکێ، ب سەدان ھەزار دارێن زەیتوونان دبرن و دفرۆشن.
