ھەرکەسێ رەوشا سییاسی و پێڤاژۆیا بزاڤا کورد ل باکورێ کوردستانێ بشۆپینیت باش دزانیت کو ئیرۆ ئەڤ بزاڤە نە د رەوشەکا باش و راست دا دمەشیت. پشتی زێدەتر ژ شێست سالان خەبات و تێکۆشانێ، پشتی زێدەتری 50ی سالێن شەر و خوینرێشتنێ، وێران بوونا ھەزاران گوند، مرنا دەھان ھەزار مرۆڤان و کۆچبەر بوونا ملییۆنان کوردان، گەلۆ ئیرۆ دەستکەفتێن کوردان چنە؟ داخوازێن کوردان چنە ؟ ھێڤی و چاڤەرییێن کوردان چنە؟ گەلۆ پشتی هندە بەردێل و کەدا و فەداکارییا گەلێ کورد مرۆڤ دکاریت بێژیت کوردان چ سەرکەفتن ب دەست خستنە یان ژی چارەسەرییەک بۆ پرسگرێکا کوردا دیتیە؟
پشتی هندە خەباتێ، ئیرۆ ھێژ زمانێ کوردی قەدەغەیە، ئاسمیلاسیۆن ب رەنگەکێ خەرابتر ژ جاران بەردەوامە، کەچ و خۆرتێن کورد ل گۆر پێش نها گەلەک کێمتر ب زمانێ داییکێ دئاخڤن، کوردێن کۆچبەری باژارێن مەزن بوونە رۆژ ب رۆژ زمانێ داییکێ ژ بیر دکەن، چاند و کەلتوورا کوردان بەر ب ژناڤچوونێ دچیت، جڤاکا کورد ب گشتی د رەوشەکا دەروونی، ئابووری و سییاسی یا گەلەک خەراب دا دەرباز دبیت، ئەڤە و مرۆڤ دکاریت نیشانێن ڤێ رەوشا خراب ھێژتا زێدەتر باس بکەت، خالێن نەرێنی و نەباش نیشان بدەت، ب کورتی چوونەک بەرەڤ ژێر ھەیە، رەوشا کوردا ب تەڤایی بەر ب خەراب بوونێیە، تەڤایی بەرژەنگێن خەرابوونێ خوە ددەنە نیشان. لێ سەخمەراتی ڤێ چەندێ کەس ڤان راستییان یان ژی سەدەمێن ڤان راستییان گەنگەشە ناکەت، هەر وەکو ئەڤ رەوشە نە رەوشا کوردان بیت، ھند کورد دوور دوور ڤێ رەوشێ دشۆپینن، لێ ئەڤە رەوشا گەلێ کوردە ل باکوورێ کوردستانێ، ئەڤە رەوشا نیڤییا کوردستانا مەزنە، لێ پرسا سەرەکی ل ڤێرە ئەڤەیە گەلۆ بۆچی رەوش ب ڤی رەنگی یە؟ بۆچی کەس ڤان راستییان وەکو دهێتە خواستن گەنگەشە ناکەت؟
ب راستی ئەڤ رەوشە ب تەنێ ب نڤیسینەکێ ناھێتە بەرسڤ دان و مژارا پەرتووکەکا بەرفرەھە، لێ ئەم دێ ل ڤێرە ب کورتاهی سەدەمێن سەرەکی یێن ڤێ رەوشێ دەینە دیارکرن.
1- ل باکورێ کوردستانێ ژ دەرڤەی دەولەتێ، ھێز و دەردۆرێن کوردێن کو لسەر رۆژەڤا کوردا کار دکەن دو خەت، دو ئالی ھەنە، ئالییەکێ کو لسەر پرسا کورد و کوردوستانێ کار دکەت و ل خەتا نەتەوی خوەدی دەر دکەڤیت، ئیرۆ ل دەردۆرا رێبازا بارزانی کۆم دبن، ئالییێ دی کو زێدەتر ل دەردۆرا پەکەکێ و چەپێن ترکا کۆم بوونە وەکو رێکخستن ل ناڤ جڤاکا کوردن، لێ وەکو خواستەک چ خواستەکێن کورد و کوردوستانێ نینە، ھەرچەند ئەڤ ھەر دو ئەنیە ل دژی یەکن، ب سییاسی و ئیدەۆلۆژیک ژ ھەڤ جوودانە لێ مخابن ئیرۆ ئەڤ ھەر دو ئەنیە ژی لسەر پرسا باکورێ کوردستانێ بێ ستراتەژینە، چ دنیابینیەکا وان بۆ پاشەرۆژێ نینە، چ چارەسەری ژ بۆ پرسا کورد پێ نینە، ب کورتی ئەو ب خوە بێچارە و خەتمینە ژ بەر ڤێ چەندێ ئەو نەشێن چ نیقاشەکا جددی لسەر پرسا کوردا ل باکور بەرەڤ پێش ببەن. ئەو ب خوە سەدەمێ خەتمین و بێچارە بوونا پرسا کوردان ل باکورن، ژ بەر ڤێ یەکێ ئەو ناخوازن چ نیقاشەک جددی ل باکور چێببیت، ژ بەر کوو ئەڤ ھەر دوو ھێزە دێ بنە ئارمانجا رەخنەیان، ھەر کەسێ کو بخوازیت ل چارەسەریەکێ بگەریت بۆ باکورێ کوردستانێ، دڤێت ژ چارچۆڤێ ھزر و ستراتەژی و نەرینا ڤان ھەر دوو ئالییان دەرکەڤیت، ئەگەر نە نەشێت چ چارەسەرییا پێش بێخیت. ب رامانەکا دی ئەڤ ھەر دو ھێزە کو ئیرۆ وەکو ھێزێن چارەسەریێ تێنە دیتن مخابن ئەو ب خوە سەدەمێن خەتمینێ نە. د رەوشەکا وەھا دا بەرژەوەندییێن ڤان ئالییێن سییاسی ناخوازن چ نیقاشێن جددی بێنە کرن، و جڤاکی تەنێ ب مژارێن رۆژانە و نەسەرەکی ڤە مژوول دکەن، چ مژارەک جددی ناکەڤیتە رۆژەڤێ.
2- ل کوردستانێ ب گشتی و ل باکور ب تایبەتی رەوشەنبیرێن کورد وەکو خەتەک سەربخوە و ھێزەک نەتەوی نینە، رەوشەنبیر ل باکورێ کوردستان نەشێن وەکو کەساتییێن نەتەوەیی یێن سەربخوە ببنە خوەدی ھەلویست و بریار کو بشێن ل پرسێن نەتەوی خوەدی دەرکەڤن، رەوشەنبیر و کەساتییێن خوەدی باندۆر هەموو وەکو کادرێن پارتییان یان ژی ئالیگرێن ھێزێن سییاسی بەلاڤ بوونە. ب ڤێ رەوشا نھا نە رەوشەنبیر نە ژی کەساتییێن ناڤبری نکارن چ جارا پرسێن نەتەوی داننە پێشییا بەرژەوەندییێن حیزب و گرۆپا. هەر چەند رەوشەنبیر ژ حیزب و ئالییێن سییاسی جووداتر ژی بفکرن ئەو نەشێن دەما پێدڤی ھەلویستی ل ھەمبەر ئالییێن سییاسی وەربگرن یان ژی خواستەکێن پارتییان رەد بکەن، واتە جوودا بوون د ناڤبەرا رەوشەنبیر و کادرۆیێن پارتییان دا نە مایە، ئەڤە رەوشەکا تراژدی یە، د رەوشا ھەیی دا چینا رەوشەنبیرێن نەتەوی ل باکور بێ باندۆر مایە و نەشێت ژ بازنێ عیزبا دەرکەڤیت، ژ بەر ڤێ چەندێ ژی نەشێت ژ دەرڤی رۆژەڤا حیزبا چ رۆژەڤێن جودا گەنگەشە بکەت.
3- د جیھانا گلۆبال دا رۆلا تەخا گەنج و خۆرتا ل ھەردەرێ جیھانێ دەرکەتییە پێش، ژ بۆ جڤاکا کورد ژی ئەڤ تەخە رۆلەکێ مەزن دگێریت و پێدڤییە ئەڤ تەخە ببیتە خوەدی رۆل د پێشڤەبرنا بزاڤا نەتەوی دا، لێ مخابن ئەو کەسێن کو نھا د سەرکێشییا حیزبێن کوردان دا جھ گرتی، رێ نادەن گەنج و لاوێن کورد ببنە خوەدان کاریگەری. ژ ترسا ژدەستدانا دەستھلات و ژ دەست دانا پێگەھا خوە کەسێن پرچ سپی ناخوازن رێکێ ژ بۆ گەنجان ڤەکەن. گەر د وارێ ھزر و رامانێ دا، گەر د وارێ تەکنەلۆژی و رێڤەبرنێ دا ئیرۆ ل جیھانێ چینا گەنج خوەدی زانییاریێن نوویە کو کەسێن ب تەمەن ( پیر ) ئەڤ شییانە نینە، ژ بەر ڤێ چەندێ د جڤاکێن پێشکەتی دا رۆلێ گەنجا د ھەر وارەکێ دا ب تایبەتی د وارێ سییاسی دا زێدە دبیت، لێ مخابن د جڤاکا کوردی دا ئەڤ مژارە بەرەڤاژی برێڤە دچیت. ل باکورێ کوردستانێ رۆلێ گەنجان گەلەکێ لاواز، گەلەکێ پاشڤەمایی یە. ڤێ پرسێ باندۆرەکا مەزن لسەر وێ چەندێ ھەیە کو ھزرێن نوو، رامانێن سەردەمی و چارەسەرییێن پێشکەتی د ناڤا پرسا کوردی دا پەیدا نابن. پەکەکە وەکە ھێزەک خوەدی باندۆر ل باکورێ کوردستانێ ھەردەم لسەر گەنجان کار دکەت، لێ چ جاران رێ نەدایە ھزر و رامانێن گەنجا، ھزر و رامانێن نوو د ناڤا بزاڤا کوردی دا پێشدا بچن، نە ل ناڤا پەکەکێ و نە ل دەرڤەی پەکەکێ رێ نەدایە کەسێن خوەدی ھزر یان ژی ھۆشمەند چێ ببن، د ھزرا پەکەکێ دا گەنج تەنێ ژ بۆنا جێبەجێ کرنا ھزرێن سەردارێن پەکەکێ پێدڤینە، گەنج د ناڤ رێزێن پەکەکێ دا تەنێ ئامیرێن مەشاندنا کاری ن، و رێ نادەت گەنج د چ پرۆژێن ھزری و رامانی دا خوەدی رۆل بن. ژ دەرڤەی پەکەکێ ئالییێن دی ژی د ڤێ مژارێ دا نە جودانە. حیزبێن ھەیی لسەر ناڤێ ھند کەسان ھاتینە تاپۆ کرن ھەیا مرنێ لسەر کارن رێ نادەن گەنجێن تازە لسەر شانۆیا سییاسەتێ یان ژی د مەیدانێن دی یێن ژییانێ دا دەرکەڤن.
4- ئەڤ سەدەمە هەموو یێن بوویە ئەگەر کو کەسێن سەرکردە و سەرکێشێن خوەدی باندۆر و ھزرێن نوو کو بکارن ھەم جڤاکی ھەم ژی بزاڤا سییاسی- رەوشەنبیری ژ ڤێ خەتمینێ رزگار بکەن پەیدا نەبن. ھەروەھا چەندین سەدەمێن جڤاکی- سییاسی بزاڤا کورد ل باکورێ کوردستانێ گەھاندییە خەتمینەک خراب کو رۆژ ب رۆژ رەوش بەر ب خەرابتربوونێ ڤە دچیت. د ناڤا جڤاکا کورد دا بێ ھێڤی بوون زێدەتر د بیت، ھێڤییێن چارەسەرییا پرسا کورد لاواز د بن، خەمساری و خافلەت ل ھەمبەر چارەنڤیسا گەلێ کورد زێدەتر د بن.
کەس نەشێت ل ھەمبەری ڤێ رەوشێ خوە حەق و ئالییەک دی بەرپرس ببینیت، ئەڤ رەوشە نە رەوشەکا نۆرمالە، یێ کو ژ ڤێ رەوشێ زیانێ دبینیت تەنێ لایەنەک یان ژی ھێزەکا سییاسی ب تەنێ نییە، هەموو بزاڤا کورد ژ ڤێ یەکێ زیانێ دبینیت، و چارەنڤیسا دۆزا کورد دکەڤیتە رەوشەکا مەترسیدار، چ کورد ژ ڤێ رەوشێ فایدە نابینیت و تەنێ لایەنێ کو ژ ڤێ چەندێ فایدە د بینیت دەولەتا کوور و دەزگەھێن داگیرکەرن. دەولەت رۆژ ب رۆژ ئاسمیلاسییۆنێ پێشدا د بەت، ھێڤییێن کوردا پاشڤە د بەت، ژ بۆ کورد و کوردستانی بوونێ ژ بیرا کوردان ببەت هەموو دەزگەھێن تاری، مەدیا و دەزگەھێن شەرێ تایبەت د کار دانە، ئەڤ خەتمین و رەوشا خراب زەمینەیا ھەری باشە بۆ جێبەجێ کرنا سییاسەتێن شۆفینی لسەر جڤاک و کەسێ کورد.
