ئاژانسا رۆژئاڤا یا پەکەکێ ھاوار نیۆز، دوھی شرۆڤەیەک کر کو کەنیا مرۆڤی ب وێ شرۆڤێ دهێت.
ئاژانسا هاوار نیۆز یا پەکەکێ د شرۆڤەیا خوە دا نڤیساندیە: «پلانا قرێژا پەدەکێ یا ل دەریێ سینۆری یێ سێمالکا دەرکەت ھۆلێ!» د نووچەیا کو ب ڤی تایتلی ھاتیە پارڤەکرن دا، دەربارێ گرتنا دەریێ سێمالکا دا ئیدیعایێن بالکێش ھاتنە کرن. ل گۆری ڤێ یەکێ ھاتە ئیدیعاکرن کو سەدەما گرتنا دەریێ د ناڤبەرا رۆژئاڤا و ھەرێما کوردستانێ دا ئەوە کو پەدەکە ب رێیا قاچاخچیتیێ ل سەر سینۆری پارە قازانج بکەت.
پشتی کو دەریێ سێمالکا ھاتیە گرتن، کۆچبەریا ژ رۆژئاڤایێ کوردستانێ بەر ب باشوورێ کوردستانێ ڤە دەرکەت رێژەیەکا بەرچاڤ. بەریا کو دەری بهێتە گرتن، بەریا تەنگاسیێن ئابۆری و زەختێن ل رۆژئاڤا پێلەکا کۆچبەریێ ھەبوو. لێ پشتی گرتنا دەری ھەتا نھا ھەژمارا کەسێن کو ب قاچاخی چوونە باشوورێ کوردستانێ گهشتینە 1543 کەسان. ئەڤ کەسە ل گۆری دویراتیا کو ژێ دهێن، نێزیکی 100 ھەتا 700 دۆلاران ددەنە قاچاخچیان. ھەموو وەلاتی ب ترۆمبێلان د خەتێن رێکێ یێن د بن کۆنترۆلا ئاساییشا پەیەدێ دا دەرباس دبن. تەڤ وەلاتی ژ ھەرێمێن کو ھێزێن یەپەگێ و ھەسەدێ لێ هەنە تێن. قاچاخچی پارەیان ددەنە بەرپرسێن ل وێ دەرێ.
خەلک پێش چاڤێن ئاساییشا پەیەدێ و یەپەگێ تێنە سەر سینۆری، ژ بەر کارێن مرۆڤاتی پێشمەرگەیێن ل سەر سینۆری نەچار دبن خەلکێ وەربگرن. دەزگەھێ خێرخازی یێ بارزانی ژ بۆ هاریکاریا کەسێن کو ھاتینە سەر سینۆری ناڤەندەکا گەرۆک ڤەکر. ناڤێ کەسێن ژ رۆژئاڤا کوردستانێ ب قاچاخ و ل پێش چاڤێن ئاساییشا پەیەدێ و یەپەگێ دەرباسی باشوور بووی ھاتن نڤیساندن و شاندن کامپان. ل کامپان پشتی پەیداکرنا جھێن ژیانێ یێن وەکە خانی، چادر و کاروانان، پێویستیا نڤین، بەتانی و خوارنێن رۆژانە ھات پەیداکرن.
ب کورتی، ئاساییش و فەرماندارێن یەپەگێ یێن ل ئالیێ رۆژئاڤا، ژ بۆ قازانجکرنا ئابۆری ژ قاچاخچیتیا مرۆڤان بەرتیلان وەردگرن. یێ کو زییانێن دارایی دبینیت و پارەیان خەرج دکەت، حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ یە.
دەما بازرگانیا رۆژانەیا ھەرێما کوردستانێ بۆ رۆژئاڤا دهێتە حەسابکرن، ھەرێما کوردستانێ د وارێ ئابۆری دا ژ گرتنا دەری زەرەرمەند دبیت. ئەڤ زییانە ئەوقاس مەزنە کو ب 100 دۆلارێن ژ قاچاخچیان بهێتە وەرگرتن تەعویز نابیت. ب گۆتنەکا دی، ئەگەر تەڤاھیا رۆژئاڤا دەرباسی ھەرێما باشوورێ کوردستانێ ببیت و ژ ھەر کەسی 500 دۆلار ژی بهێنە وەرگرتن، زرارا کو ژ گرتنا دەری دەرکەتیە ناهێتە تەعویزکرن.
ب گۆتنەکا دی، هەوار نیۆزا پەکەکێ ژ بەر ڤێ حەسابا بیرکاری یا عەجێب و نووچەیێن ساختەیێن کو چێکربوون، ژ لایێ بکارھێنەرێن مەدیایا جڤاکی راستی بەرتەکان هات. د چارچۆڤەیا نووچەیا ئانھایێ دا رایا گشتی ب نوکتەیێن خوە ل دژی ئانھایێ کارڤەدانا خوە نیشان دا.
د 15ێ کانوونێ دا د ئەنجاما ئێریشا چەتەیێن جوانێن شۆرەشگەر، باسکێ رێخستنا پەکەکێ یا کۆمەلا جوانان، کو ب کەڤر و مۆلۆتۆفان ئێریشی دەریێ سێمالکا کربوو، دەریێ سینۆری یێ سێمالکا ھاتبوو گرتن. پشتی کو دەری ھات گرتن گەل کارڤەدان ل دژی سازیێن وەکی رێڤەبەریا خوەسەرا رۆژاڤا، تەڤ-دەم و پەیەدێ نیشان دا و دیار کر کو بێیی کو هزر د بەرژەوەندیا گشتی دا بکەن و بێیی هزرا رایا گشتی بکەن تەڤدگەرن. ل سەر ڤێ یەکێ مەدیایا پەکەکێ دەست ب بەلاڤکرنا نووچەیێن سەختە کر دا کو ئیستیفزازا کو ل سێمالکا ل دژی ھەرێما کوردستانێ ئەنجامدای و زیانێن کو گھاندینە خەلکی، ڤەشێرن.
