ئەفسانەیا ئاشتیێ

ئەفسانەیا ئاشتیێ

ئیرۆ 31 چلەیا 2022یێ یە و 35 سال ب سەر کۆچا داوی یا ئدریس بارزانی دا دەرباس دبن. دۆست و ھەڤال و ھەڤچەپەرێن وی، وی وەک ئەندازیارێ یەکرێزیا گەلێ کورد بناڤ دکەن، ژ بەر کو کار ژ بۆ یەکیتیا ناڤمالا کوردی دکر و قەبوول نەدکر کورد بندەست بن. ئدریس بارزانی د دیرۆکا تەڤگەرا ئازادیخوازا کورد دا رۆلەک تایبەت گێرا. رەنگێ وەفاداریا ئدریس بارزانی وەلێ دکر کو ھەر دەم مرۆڤ بزانیت کا د سیاسەت و بیروباوەرێن کوردیاتیێ دا ھەڤالتی و پیشتگیری چەند گرنگە. وەفاداریا ئدرس بارزانی دھێلا کو گەلەک کەس ب دلسۆزی ب دۆزا خوە ڤە بێنە گێرەدان.

ئیدریس بارزانی کەسەکێ ب ھەلوەست و بریار بوو. وەک ئەندازیارێ ئاڤاکرێ بەرەیا کوردستانی دهێتە ناسکرن. ئانکو ب زمانەک دی ئەو ئەندەزیارێ ئاشتییێ بوو.

ئدریس بارزانی سالا 1944ێ ل گوندێ بارزان ل باشوورێ کوردستانێ ژ دایک بوو. دەما تەمەنێ وی 3 سال، لگەل مالباتا خوە، ژ ئالیێ دەستھلاتا وی دەمی یا ئیراقێ ڤە، بۆ باشوور و ناڤەراستا ئیراقێ ھاتە دوورخستن و ھەتا 11 سالان ژیانەکا زەحمەت، دوور ژ وەلاتێ خوە، دەرباس کر. لێ بەلێ ئەو ژیانا زەحمەت نەبوو سەدەم کو نەخوینیت و دەست ژ خواندنێ بەردەت. لێ مخابن تەمەنێ ئدریس بارزانی گەلەک کورت بوو. ئەوی زوو ژ ناڤ تەڤگەرا ئازادخوازا کورد بار کر.

پشتی کارەساتا سالا 1975ێ و تێکچوونا شۆرەشێ، ب ئاوایەکێ بەردەوام تەکەزی ل وێ یەکێ دکر، کو پیدڤییە خەلکێ ئاوارە و کۆچبەر ڤەگەرن جھ و وارێن خوە ل باشوورێ کوردستانێ. د ئەنجاما ڤێ دیتنا وی دا، سالا 1976ێ پەدەکێ ب سەرۆکاتیا قیادا مووەقەت دەست ب شۆرەشا گولانێ کر.

ناڤێ ئدریس بارزانی ب ئاشتیێ ڤە ھاتیە گرێدان؛ سەرکردەیەک کو وەک “ئەندازیارێ ئاشتیا د ناڤبەرا پارتیێن کوردی دا” دهێتە بناڤکرن. سەرۆک مەسعوود بارزانی دەربارێ ڤێ یەکێ دا دبێژیت، “کاک ئدریس بارزانی باوەریەکا تەمام ب پاراستنا ناسنامەیەکا یەکگرتی یا تەڤگەرا رزگاریخوازا کورد ھەبوو و گرینگیەکا زێدە ب پرئالیبوونێ ددا د ژیانا پارتیزانی دا؛ ئەڤ ھەردو فاکتەر سەدەمێن سەرەکی بوون د پێکانینا دەرفەتا ئاشتبوونا گشتی د سالا 1986ێ دا، ژ بەر وێ یەکێ ژی، ناسناڤێ “ئەندازیارێ ئاشتبوونا گشتی” پێ ھات بەخشین.

سالا 1961ێ دەما دەستپێکرنا شۆرەشا ئیلۆنێ، ئدریس بارزانی رۆلەکێ مەزن ھەبوو، تایبەتی د شەرێ ھەندرێن دا، کو پاشێ گفتوگۆیێن د ناڤبەرا شۆرەشگێرێن کوردستانێ و حکوومەتا ئراقێ دا رێکەفتنا 11ێ ئادارا 1970یێ ل پەی خوە ئانی، پشتی سالا 1975ێ د دەستپێکرنا شۆرەشێ و پێکانینا پێکھاتنا بەرەیا نشتمانی یا ئیراقێ و پاشێ د ئاشتبوونا نشتیمانی و ئاشتبوونا پارتیا دەمۆکراتا کوردستانێ ل گەل یەکیتیا نشتمانیا کوردستانێ دا ئدریس بارزانی رۆلەکێ مەزن گێرا.

بەری وێ ژی، د پێکانینا پەیوەندیا ل گەل پارتیێن بەشێن دی یێن کوردستانێ ژی رۆلەکێ مەزن ھەبوو، ب تایبەتی د پێکانینا ھەماھەنگیا ل گەل پارتیا کارکەرێن کوردستانێ (پەکەکێ) و عەڤدلا ئۆجالان دا. ئەو تایبەتمەندیا پێکانینا ھەڤکاریێ ب شێوەیەکێ بەرچاڤ بوو کو د ئەدەبیاتا پارتیێ دا وەک “ئەندازیارێ ئاشتبوونا گشتی” ھاتیە بناڤکرن.

وەکە کو ھەڤخەبات و ھەڤالێن وی بەحس دکەن، ئدریس بارزانی ھەردەم تەکەزی ل سەر گرینگیا ھەڤکاریا پارتیێن کوردستانی دکر و نیشان ب وێ یەکێ ددا، کو ب وێ رێیێ گەلێ کورد زووتر و ب ئاوایەکی ھێسانتر دێ گەهیتە مافێن خوە.

ئدریس مستەفا بارزانی، سالا 1944ێ ل بارزان ژ دایک بوو و رۆژا 31ێ چلەیا 1987ێ ئانکو د ژییێ 43 سالیێ دا ل باژارێ سیلڤانا یێ سەر ب باژارێ ئورمیێ یێ رۆژھلاتێ کوردستانێ کۆچا داوی کر.

پشتی راپەرینا 1991ێ و رزگارکرنا بەشەکێ مەزن ژ خاکا کوردستانێ، د 6ێ جۆتمەھا 1993یێ دا تەرمێ رێبەرێ تەڤگەرا نەتەوی مەلا مستەفا و سەرکردەیێ دیارێ تەڤگەرا رزگاریخوازا کوردستانێ ئیدریس بارزانی، ژ رۆژھلاتێ کوردستانێ بۆ باشوورێ کوردستانێ ھاتنە ڤەگوھاستن و ل گوندێ بارزانێ ب ئاخێ ھاتن سپارتن.

پوستێن ھەمان بەش