دوهـ کۆمیسیۆنا ناڤخوەیی یا رێڤەبەریا خوەسەر یا دەمۆکراتیکا ھەرێما جزیرێ یا رۆژئاڤایێ کوردستانێ دەربارێ ئێریشا داوی یا درۆنەێن دەولەتا ترک دا داخویانیەک بەلاڤ کر.
د داخویانیێ دا ناڤێن کەسێن کو د ئێریشا درۆنێن دەولەتا ترک دا ژیانا خوە ژ دەست دانە ھاتن ئاشکەراکرن. ھات راگھاندن کو یەک ژ وان رێڤەبەرێ پەژاکێ «یووسف مەحموود رێبانی» ب ناڤێ کۆد رێزان جاویدە. پەکەکێ جارا یەکەم ناڤێ بەرپرسەکێ پایەبلندێ ل رۆژئاڤا ژیانا خوە ژ دەست دای ئاشکەرا کر. تێ تەخمینکرن کو ئەڤ یەک گرێدایی کێشەیێن رێزان جاوید یێن د ناڤا پەکەکێ دا بیت. ژ بەر کو رێزان جاوید ژ سالا 2017ێ ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە ھاتیە سزادان و ژ بۆ وی بەشداربوونا خەباتێن رۆژھلاتێ کوردستانێ ھاتیە قەدەغەکرن.
رێزان جاوید کییە؟
رێزان جاوید د سالا 1979ێ دا ل مەھابادێ ژ دایک بوویە و د سالا 2003یێ دا تەڤلی ناڤا رەفێن پەکەکێ بوویە. پشتی دیتنا پەروەردەیا شەرڤانان یا نوو، ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە ژ بۆ خەباتێن پەژاکێ دهێت شاندن. رێزان جاوید کو ترکی و کورمانجی ژی باش دزانیت، پشتی یەکەمین کۆنگرەیا دامەزراندنا پەژاکێ ب سالانە کو ل رۆژھلاتێ کوردستانێ تەڤلی خەباتێ دبیت و ھەتا سالا 2013ێ ل سەر ناڤێ پەژاکێ بەشداری ئامادەکارییێن کۆنگرەیا نەتەوەیی یا کوردان ل ھەولێرێ دبیت. لێ د داویا سالا 2016ێ دا چارەنڤیسا رێزان جاوید دهێت گوھارتن و ژ ئالیێ کۆردیناسیۆنا پەکەکێ ڤە ژ خەباتێن رۆژھلاتێ کوردستانێ دهێت دوورخستن.
رێزان جاوید چما ھاتە دەستەسەر کرن؟
رێزان جاوید ب ئیدیعایا کو دێ داویا سالا 2016ێ ژ پەکەکێ ڤەقەتیت دهێت گرتن. ھات ئیدیعاکرن کو رێزان جاوید پێوەندیا خوە ب «بریار گابار» کو یەک ژ کەسایەتێن سەرکردەیێن پەژاکێ یە و بەرێ ژ پەکەکێ ڤەقەتیابوو ھەبوویە و گۆتیە ھندەک چەکدارێن کو ل قەلادزێ دژین، ئەو دێ ژ وێ رێخستنێ ئانکو پەکەکێ دەرکەڤیت. تاوانەک دن ژی ئەو بوو کو رێزان جاوید لگەل کادرۆیەکا ژن پەیوەندیێن ئەڤینداری داناینە. لێ تێ گۆتن کو یەک ژ سەدەمێن سەرەکی ژی ئەوە کو رێزان جاوید ژ پەیمانێن سالا 2011ێ یا د ناڤبەرا پەکەکێ و ئیرانێ دا هاتیە چێکرن نەرازی بوو. د ناڤبەرا سالێن 2011 و 2012ێ دا د ناڤبەرا پەکەکێ و ئیرانێ دا لھەڤکرنەک ھاتە چێکرن و پەکەکێ لووتکەیێن چییایێ قەندیل یێن ستراتەژک ھەموور رادەستی دەولەتا ئیرانێ کرن.
ئاگاھیێن کو دبێژن رێزان جاوید ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە ھاتیە گرتن، د ناڤبەرا سالێن 2016 و 2017ێ دا د مەدیایێ دا جھ دگرن و د ئەنجاما نەرازیبوونا رایا گشتی یا رۆژھلاتێ کوردستانێ، پەکەکە رێزان جاوید بەرددەت و وی د بەرنامەیەکا تەلەڤیزیۆنی دا بەرچاڤ دکەت. ژ رێزان جاوید دهێتە خواستن کو د وی بەرنامەی دا ل دژی ھەرێما کوردستانێ و پەدەکێ بئاخڤیت.
رێزان جاوید پشتی وێ ھەیامێ ژ بۆ خەباتێن رۆژھلات ناهێتە شاندن. پشتی کو پێڤاژۆیا بنچاڤکرنێ ب داوی هاتی، ل دبستانا ناڤەندیا پەکەکێ دهێت راگرتن. د سالا 2019ێ دا ژ بۆ خەباتێن ھەپەگێ دهێتە راسپاردن. د ئەکادمیێن پەروەردەیێ یێن ھەپەگێ دا جھ دگریت. لێ رێزان د ناڤا خەباتێن ھەپەگێ دا زەحمەتیا دبینیت، ھاڤینا 2020ێ وی دشینن رۆژئاڤا. رێزان جاوید د ناڤا دەستەیا یەپەگێ یا رۆژئاڤا دا بەشداری خەباتێن پەروەردێ و ھتد دبیت.
دانووستاندنێن لگەل ئامەریکا دا
ئانکو رێزان جاوید خەباتێن رۆژئاڤا دمەشاندن نەکو خەباتێن رۆژھلات. ھەروھا ناڤەکێ وەک رێزان جاوید ئەڤە دەمەکێ درێژە د مەدیایێ دا دەرنەدکەت. دەردۆرێن رۆژھلاتی دپرسین کو رێزان جاوید ل کویە چما وندا بوویە و چما د پێڤاژۆیەک گرینگ دا ئەو ژ بۆ خەباتا رۆژھلات نەھاتیە ئەرکدار کرن. واتە پەکەکە د مژارا رێزان جاوید دا بن تۆمەتێ دا بوو و رێزان ئەو دەمەک درێژ بوو د بن جاڤدێریا نیگەتیڤا پەکەکێ دا بوو.
ژ بەر ڤێ سەدەمێ دەما کو رێزان جاوید د ئەنجاما ئێریشەکا درۆنان دا ژیانا خوە ژ دەست دا، پەکەکێ ئەو دەملدەست ئاشکەرا کر دا کو رێگریێ ل شیرۆڤەیێن جودا، بکەت. ھەر وھا ھات زانین رێزان جاوید ل سەر ناڤێ پەژاکێ گەلەک جاران لگەل ھێزێن ئامەریکا دا ھەڤدیتن ئەنجام داینە. دەردۆرێن سیاسی دیار دکن دبیت کو پەکەکە ژ ڤێ بوویەرێ ژی مفا وەربگریت.
یووسف رێبانی ب ناڤێ کۆد رێزان جاوید د 6ێ تەباخێ دا ل قامشلۆ ھەرێما سیناعە بوو ئارمانجا درۆنێن داگیرکەرێن ترک و ژییانا خوە ژ دەست دا.
