ئیرۆ 16 ئادارا 2024، 36 سال ل سەر کیمیابارانا ھەلەبجەیێ دەرباس دبن. تەڤی کو بەری 13 سالان پارلەمانتۆیا ئیراقێ تاوانا ئێریشا کیمیایی وەک جنۆساید ناس کر، لێ حکوومەتا ئیراقێ ھەتا نھا وەک میراتگرێ رەژیما بەرێ، قوربانیێن ڤێ کۆمکوژیێ قەرەبوو نەکرینە.
د رۆژەکا وەک ئیرۆ دە د 16/3/1988 دە رێژیما بەعسا ئیراقێ باژارێ ھەلەبجە کیمیاباران کر و پتر ژ 5 ھەزار وەلاتیێن وی باژاری شەھید بوون و پتر ژ 20 ھەزار کەس ژی بریندار بوون و بەشەک ژ خەلکێ ھەلەبجەیێ کۆچبەری ئیرانێ بوون.
ل گۆر ئاماران 68% ژ قوربانیان، تەمەنێ وان د بن 18 سالیێ دە بوون و پشتی کیمیابارانێ، 198 گوند ژ کۆما 2016 گوندان ب تەمامی وێران بوونە. ئاژەلداری، چاندن و چاڤکانیێن خوەزایی یێن ھەرێمێ ژی 100% زرار دیتنە.
د ھەمان دەمێ دە ژ بەر کو وەلاتیان ژ بۆ رزگاربوونا ژ گازا کیمیایی بەرێ خوە دان رۆژھلاتێ کوردستانێ و ئیرانێ، 211 زارۆک ژ 74 مالباتان وندا بوونە.
زێدەتری 30 سالان دەرباس بوونە، 900 ژ برینداران ھین ژی د بن باندۆرا گازێن کیمیەوی دە مانە. رێژەیا بەراڤێتنا زارۆکان 14 جاران ژ رەوشا ئاسایی زێدەتر بوویە. ھەروھا نەخوەشێن پەنجەشێرا کۆلۆنێ 10 قات و نەخوەشیێن دل ژی 4 جاران د ناڤ خەلکێ ھەلەبجە دە زێدە بوونە.
پارلامەنتۆیا ئیراقێ د روونشتنا خوەیا ئاسایی یا د 17 ئادارا 2011 دە، جینۆسایدا ھەلەبجەیێ ناس کر، ھەروھا دادگەھا سزایێن گران یا ئیراقێ ژی کیمیابارانا ھەلەبچەیێ وەکە جینۆساید ناس کر، لێ ھەتا نھا حکوومەتێن ل پەی ھەڤێن ئیراقێ کو وەکە شوونگرێن رەژیما بەرێ نە، ئامادە نەبوون کو قەرەبووکرنا وەلاتیێن ھەلەبجە بدن.
