هاشمی منتقد صریح نفوذ ایران در عراق و دشمن بیملاحظۀ تروریسم و ارعاب و همچنین خواستار پایان دادن به فساد دولتی بود.
برخی رسانههای عراقی، شبهنظامیان طرفدار ایران را مسئول ترور هشام الهاشمی، کارشناس برجستە افراط گرایی اسلامی و گروههای تروریستی میدانند. آقای هاشمی هنگام اعتراضات و تظاهرات گستردۀ مردم عراق، بارها از سوی گروههای تحت نفوذ تهران تهدید به مرگ شده بود. امروز گاردین در گزارشی فاش ساختە است کە گروههای وابستە بە ایران چند ساحت قبل از ترور هاشمی باری دیگر او را تهدید بە مرگ کردە بودند.
طی ماههای اخیر، هشام الهاشمی با صراحت و قاطعیت از موج اعتراضات مردم که خواستار تغییرات اساسی در نظام سیاسی و به ویژه پایان دادن به فساد دولتی بودند دفاع میکرد. هاشمی منتقد صریح نفوذ ایران در عراق و دشمن بیملاحظۀ تروریسم و ارعاب بود.
بە گزارش خبرگزاری فرانسە ترور هشام الهاشمی واکنشهای بسیار گستردهای در داخل و خارج عراق به دنبال داشت. نمایندۀ سازمان ملل در بغداد “جنایت وحشیانه و ناجوانمردانه” را محکوم کرد. حارث حسن، یکی دیگر از کارشناسان عراقی که فعلاً مشاور نخستوزیر، مصطفی کاظمی است در توئیتر نوشت: “دوست من و یکی از درخشانترین محققان عراق را ناکسان کشتند”. مصطفی کاظمی هم در بیانیهای رسمی قول داد که مسئولان جنایت را پیدا کند و افزود: “اجازه نخواهیم داد که سوءقصد و ترور دوباره به عراق بازگردد”.
بسیاری از رسانههای عراقی مستقیماً ابوعلی العسکری (معروف به حسین مونس)، مسئول نظامی کتائب حزبالله – گروه شبهنظامی نزدیک به ایران – را مسئول اصلی قتل دانستهاند.
قتل شخصیتهای عراقی که طی سالهای جنگ داخلی (٢٠٠۶ تا ٢٠٠٩) بسیار زیاد بود، در چند سال اخیر به ندرت اتفاق افتاده است.
هاشمی علاوه بر همکاری با رسانههای داخلی و بینالمللی، از سوی بسیاری از سفارتخانهها و شخصیتهای سیاسی عراقی طرف مشورت قرار میگرفت. او همچنین برای چندین مرکز پژوهشی آمریکایی و انگلیسی مطلب مینوشت. هاشمی شناختی عمیق و دقیق از اوضاع سیاسی عراق داشت و فعالیت گروههای شبهنظامی و سازمانهای تروریستی و البته اقدامات تهران در عراق را از نزدیک دنبال میکرد. به عنوان مثال، بلافاصله پس از حملۀ موشکی ایران به پایگاه عینالاسد که برای انتقام قتل قاسم سلیمان به اجرا گذاشته شد، هشام الهاشمی گفت: “ایران در حمله به پایگاه عینالاسد از موشکهای فاتح ۱۱۰، فاتح ۳۱۳ و فتحالمبین استفاده کرد، اما این موشکها دقت چندانی نداشتند”.
یکی از ویژگیهای هاشمی به عنوان کارشناس، نزدیکی و آشناییاش با محافل سنی، شیعه و کرد بود. او با برهم صالح رئیس جمهوری عراق نیز روابط نزدیکی داشت و بارها در سازماندهی جلسات آشتی و مصالحه میان گروهها و شخصیتهای مختلف شرکت کرده بود.
سوءقصد به جان هشام الهاشمی دوشنبه شب – ١۶ تیر/۶ ژوئیه – رخ داد. او در مقابل خانهاش، در محلۀ زيونة در شرق بغداد هدف گلوله قرار گرفت. یکی از مأموران رسیدگی به این قتل به خبرگزاری فرانسه گفت: “هاشمی داخل اتوموبیل خود بود که سه مرد مسلح سوار بر دو موتور به طرف او تیراندازی کردند. سپس یکی از آنان نزدیک شد و چهار گلوله به سر او شلیک کرد”. تعداد زیادی اثر گلوله بر بدن مقتول مشاهده شده است.