گۆران و ئاشۆپا گوهه‌رینێ

 ته‌ڤگه‌را گۆرانێ كو ل سالا 2009ان ده‌ وه‌كه‌ ته‌ڤگه‌ره‌كه‌ سیاسی ئا لیبرالا ئلمانی ل هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ ده‌ركه‌ت هۆلێ، ناڤوده‌نگیه‌كه‌ هه‌ری به‌رفره‌هـ هه‌ر د زووده‌ ژبۆ چێبوو، تایبه‌ت ل ناڤچه‌یا كه‌سك، وه‌كه‌ گه‌لێ باشوور ژ بۆ سلێمانیێ دبێژه.

نه‌وشێروان مسته‌فا ره‌حمه‌تا خوه‌دێ لێ به‌، ل سالا 2007ان پشتی خوه‌ ژ یه‌كیتیا نشتیمانی ئا كوردستانێ ڤه‌كشاندی، شركه‌تا ب ناڤێ “ووشه‌” ئاڤا كر، ئه‌و شركه‌ته‌ ئا چاپ و وه‌شانێ بوو كو پشتره‌ بوو هێڤێن و ئه‌ساسا ئاڤاكرنا ته‌ڤگه‌را گۆرانێ د قادا سیاسی ده‌.

ته‌ڤگه‌را گۆرانێ ل سالا 2009ان ده‌ ب ناڤێ ته‌ڤگه‌ر ئان پارته‌كه‌ سیاسی ئا لیبرالا ئلمانی ئاڤابوو، ب هه‌ه‌ده‌فا بانگا گوهه‌رینێ د سیتسه‌ما حوكمرانیێ ده‌، هه‌ر وها چاكسازیان و كاری هه‌ر د زوو ده‌، ناڤ و ده‌نگیه‌كه‌ مه‌زن ژبۆ خوه‌ ئاڤا بكت، تایبه‌ت ل پارێزگه‌هیا سلێمانیێ ئه‌وا گه‌لێ باشوور ب (زۆنا كه‌سك) ناڤ دكن.

هه‌ر ژ ده‌ستپێكا سالێن ته‌كۆشینا خوه‌، گۆرانێ دژاتی و به‌رسینگرتنا پارتا ده‌مۆكرات ئا كوردستانێ “په‌ده‌كێ” و یه‌كیتیا نشتیمانی ئا كوردستانێ “یه‌نه‌كێ” وه‌كه‌ نه‌خشه‌یه‌كێ ژبۆ خوه‌ كر، هه‌ده‌فا وێ ژناڤبرنا پێگه‌ها وان پارتان بوو ل ئاستا مه‌یدانا سیاسی ئا هه‌رێما باشوور و ل سه‌ر وێ بنگه‌هێ، ته‌ڤلی هلبژارتنێن پارله‌مه‌نا كوردستانێ بوو و د یه‌كه‌مین جار ده‌، 24 كورسێ ئێن پارله‌مه‌نێ ب ده‌ست خستن، گۆران ئێدی وه‌كه‌ هێزا دووه‌مین ده‌ركه‌ت هۆلێ، یه‌كیتیا نشتیمانی پشتره‌ بوو.

چه‌ندین سال ده‌رباس بوون، ته‌ڤگه‌را گورانێ نكاری تو گوهه‌رینه‌كێ د ناڤه‌ند و سازیێن هه‌رێما باشوور ده‌ بكه‌، لێ به‌لێ ئاگرێ خوه‌ ل سه‌ر ملێن گه‌ل خوه‌ش دكر، ئه‌و ل خه‌مێن گه‌ل سواربوون، ته‌ڤی بانگه‌شا وان، ئێریش و نه‌شرین كرنا پارتێن سه‌ره‌كه‌ بوو.

گۆرانێ د ته‌ڤ بانگه‌شێن خوه‌ ده‌، ئێریشێن وێ ژبۆ پارتا ده‌مۆكرات و یه‌كیتیا نشتیمانی “په‌ده‌كێ و یه‌نه‌كێ ” هه‌بوون، وێ ته‌ڤگه‌رێ ل بن سلۆگانا “ئه‌گۆرین” ئانكو وێ بگوهه‌رین، هه‌ر تشت كر، لێ به‌لێ ته‌ڤی سال ده‌رباسبوون و گه‌ل تو گوهه‌رین نه‌دیتن، باندۆرا وێ یه‌كێ ژی ل سه‌ر پێگه‌ها جه‌ماوه‌ری ئا ته‌ڤگه‌رێ پر مه‌زن بوو، پێگه‌ها ته‌ڤگه‌رێ ئێدی به‌ر ب سستی و شكه‌ستنێ چوو، گه‌لێ باشوور ئێدی باوه‌ریا جاران ب ته‌ڤگه‌را خوه‌دیا سلۆگانا گوهه‌رینێ نه‌ما.

ئه‌و یه‌ك نه‌تنێ تێكلی ب كارینا ته‌ڤگه‌را گۆرانێ ئا گوهه‌رینێ بوو، به‌لكو هه‌لوه‌ستێن وان ئێن سیاسی ژی هنه‌كی باش و خراب ته‌ڤلی هه‌ڤ كرن، تایبه‌ت ده‌ما ته‌ڤلی هكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بووی و هه‌ژماره‌كه‌ وه‌زاره‌تان بده‌ستخستین، لێ به‌لێ ل ده‌ما ده‌ستپێكرنا شه‌رێ دائیشی و ده‌ستپێكرنا كریزا دارایی ل هه‌رێما باشوور، گۆرانێ خوه‌ ژ هكوومه‌تێ ڤه‌كشاند، ئه‌و یه‌ك ب مینا ره‌ڤیانا ژ به‌رپرسیاریێ هات فام كرن، زرارا وێ ڤه‌كشاندنێ ژی ل سه‌ر پێگه‌ها ته‌ڤگه‌رێ هه‌ری خراب بوو.

گه‌له‌ك سه‌ده‌مێن دن ره‌وشا گۆرانێ د قادا سیاسی ده‌ ئالۆز كر، ژ به‌ر كو گۆتارا وێ ئا سیاسی ته‌نێ گوهه‌رین بوو و ب بوورینا چه‌ندین سالان تو ئه‌نجامه‌كه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا گه‌ل ده‌ نه‌هات دیتن، گه‌ل ژی ئێدی گه‌هشت وێ باوه‌رێ كو گۆران ته‌ڤگه‌ره‌كه‌ جداتی ئا وێ دگه‌ل یه‌كیتیا نشتیمانی تونه‌یه‌.

چاڤدێر و سیاسه‌تڤانێن باشوور و هینا ئێن ئیراقێ ژی، نه‌رینێن جدا ل سه‌ر ته‌ڤگه‌را گۆرانێ هه‌نه‌، لێ نه‌رینا هه‌ری به‌رچاڤ دبێژه‌ كو “ئه‌و ته‌ڤگه‌را ناڤه‌كی هه‌ری مه‌زن ل خوه‌ كری، نه‌كاری نه‌ د هكوومه‌تێ ده‌ وه‌كه‌ هێزا دووه‌مین گوهه‌رینه‌كێ بكه‌، نه‌ژی وه‌كه‌ مخاله‌فه‌ت و ئۆپۆزسیۆن گاڤه‌كێ ب ته‌نێ ژی ژبۆ راسته‌رێكرنا ره‌وشێ پێش ده‌ بچه‌”.

زێده‌باری كو وه‌غه‌را داویێ ئا نه‌وشێروان مسته‌فا كو باندۆره‌كه‌ خراپ ل پێگه‌ها گۆرانێ كر، لێ هات ته‌سبیتكرن كو گۆران نه‌ ژبۆ گوهه‌رینێ ده‌ركه‌تیه‌ هۆلێ، ئه‌و یه‌ك ژی هات ته‌سبیتكرن ده‌ما هلبژارتنێن رێبه‌رێ گشتی ئێ ته‌ڤگه‌رێ هاتنه‌ كرن، ئه‌نجوومه‌نا گشتی ئا ته‌ڤگه‌را گۆرانێ جار دن “ئۆمه‌رێ سه‌ید ئه‌لی” رێبه‌رێ خوه‌ ئێ نها ژبۆ وێ پۆستێ ده‌ستنیشان كر، ئه‌گه‌ر ئه‌و یه‌ك ب رامان به‌، ته‌نێ وێ رامانا شكه‌ستنا ته‌ڤگه‌رێ ئا سیاسی به‌، كو كارینا وێ ژبۆ گوهه‌رینان تونه‌یه‌.

 گۆرانێ د ده‌ستپێكا ته‌كۆشینا خوه‌ ده‌، پارتێن كو د ده‌ستهه‌لاتێ ده‌ نه‌، ب توندی ره‌خنه‌ كرن، ب سه‌ده‌ما وێ یه‌كێ كو باندۆرا مالباتیێ ل سه‌ره‌، لێ به‌لێ هات ته‌سبیت كرن، ئۆمه‌رێ سه‌ید ئه‌لی ژی ئه‌وێ خۆرتێن نه‌وشێروان مسته‌فا ئێ ب ره‌حمه‌ت پشتگریا وی دكن، وه‌كه‌ رێبه‌رێ بێ هه‌ڤرك هات هلبژارتن، ئه‌ڤ یه‌ك ژی ب دژی سلۆگان، ته‌كۆشین و بانگه‌شا گۆرانێ ئا چه‌ندین سالێ رابووری یه‌.

ب وێ هلبژارتنێ، ته‌ڤگه‌را گۆرانێ ئه‌وا ژبۆ بجیكرنا به‌هایێن ده‌مۆكراسیێ، نشتیمان په‌روه‌ریێ و ئاڤاكرنا هه‌رێمه‌كا بهێز ده‌ركه‌تی هۆلێ، ئیسبات كر كو تو گوهه‌رینه‌ك ب وێ نایێ كرنێ، به‌لكو سلۆگانا “ئه‌گۆرین” ته‌نێ ئاشۆپه‌كه‌ و ئه‌و ناخوازه‌ ژێ ده‌ربكه‌ڤه‌.

پوستێن ھەمان بەش