سەرۆکێ ئامەریکا دۆنالد ترامپ ل رۆژا 28/1/2020ان پلانا پەیمانا سەدسالی دیار کر، ئەو پلان هێژان دهێت گۆتوبێژ كرن، هێزێن سەرەکی یێن جیهانی ل همبەر ڤێ پلانی نهرین و هەلوەستێن خوه ب زمانەکی دیپلۆماتیك دیار كرینه و ئهو دبێژن: «ئەمێ لێبنێرین و ئەمێ لێکۆلینێ ل سەر بکین»، مینا بهریتانیا کو یەک ژ وان دەولەتان بوو.
ههلوهستێ ههدهپێ وهك یێ دهولهتێن داگیركاره
ههر یهك ژ توركیا، ئیران و حزبوللا یا لوبنانی ههروهها هندەک ولات و هێزێن دی، ئەڤ پلانە شەرمەزار کر و ب توندی ل دژی وێ دەرکەتن، ههتا ترکیێ نە تەنێ دەولەتێ بهلكو پارتیێن سیاسی ژی ئەڤ پلانە شهرمهزار کر، یەک ژ ڤان پارتییان ژی هەدەپە بوو ئانکو هەدەپێ ژی دگەل رەفێن داگیرکار و دژبەرێن کوردستانێ جهێ خوە دا دیار کرن.
ب گۆتنهكا دی، ب قهدهر وێ گەف و فشارا ل سەر کوردان هەیی، هەدەپه وەها خوە ددەته نیشاندان ههر وەک ژ بۆ هەموو پرسگرێکێن گەلێ کورد چارەسەری پەیدا کرییە، ژ بۆ گەلێن دی ژی هاریکاریێ نیشان ددهت، ئەڤ یەک نە هەلوەستەکێ عەقلی یە.
هەدەپە نها ژبەر ئەو مالباتێن دەولەتا ترک دانای پێشییا بارهگهها پارتییا وان، ئهو نهشێن بچنه د بارهگههێ خوه ڤه، ئهو ل ڤی ئاستی كهتینه د ئاستهنگیێ دا، ئهڤجا چاوا خوە وەک هێزەک كو چارەسەرییا پرسگرێکێن رۆژهلاتا ناڤین دكهت، ددهته نیشاندان.
پرسگرێکەکا دی ژی ئەڤەیه کو هەدەپە هێژ ب شرۆڤەیێن جوانێن چەپ یێن سالا 1970ێ ل پرسا ئەمپەریالیزمێ و گەلێن بن دەست دنێریت، ئانكو دەما کو مرۆڤ دبێژیت: «گەلێ فەلستینێ پێشڤەروویە، ئەمریکا و ئیسرائیل داگیرکارن» ئەو دەم ب سهرڤه چوویه، بۆ نموونه: هەر دو پارتیێن فەلەستینێ «فەتح و حەماس» کوردان وەک گەلهكێ بن دەست نابینن، «فەتح» ههردهم پشتەڤانییا سەدامی دکر، ل هەمان دەم دا سەرۆکێ «حەماسێ» ژی پشتەڤانێ ترکیێ و ب تایبەت ئیرانێ یە و داگیرکارییا ڤان دەولەتان ل سەر کوردستانێ ب شهرعی دبینن و د داخویانی و گۆتارێن خۆ دا ژی ل دژی ریفراندۆما و سهرخوهبوونا کوردستانێ هەلوەست وهرگرتن و د هەمان دەم دا د بابەتا داگیرکارییا ل سەر عەفرینێ ژی هاریكارا ترکیێ بوو، واته گەر دەستهلاتدارییەکا سیاسی ل فەلەستینێ چێببیت دێ کەڤنەپەرەست بیت و هەردەم ژی دێ دگەل داگیرکارێن کوردستانێ د ناڤا رێككهفتنهكێ دا بیت.
ههدهپه ل سهر پشتا گهلێ كورد بوویه هێزهكا سیاسی
ئەو تشتێ ههدهپه ژ بۆ فەلەستینێ داخواز دکەت چما ژ بۆ گهلێ کوردێ ئەو کرییه هێز وێ هاریکاریێ ناکەت
هاریكارییا هەدەپێ ژ بۆ فەلەستینێ نە ب نیاز پاکی هاتیە کرن، هەدەپە ل سەر پشتا کوردان چوویه د ناڤا پهرلهمانی دا و د هەمان دەم دا بوویە هێزەکا سیاسی، گەلۆ ئەو تشتێ ههدهپه ژ بۆ فەلەستینێ داخواز دکەت چما ژ بۆ گهلێ کوردێ ئەو کرییه هێز وێ هاریکاریێ ناکەت.
دەما کو ل 9/10/2019ان سوپایێ ترکیێ رۆژئاڤا داگیر کری ژی هەدەپی نەگۆت کوردستان هات داگیر کرن، دگۆت ئەڤ هێرش ل سەر پێکڤەژیانا گەلێن هەرێمێ چێدبیت و نەخواست پەیڤا داگیرکاریێ ژی «ببێژیت»، و تهنێ وهختێ گهلێ كورد هەلوەستەکی توند دایه نیشاندان، ههدهپێ ژ نوو باس ل داگیرکاریێ کر.
تشتێ هەدەپە دبێژیت ئەڤەیه: «ژ بۆ فەلەستینیان دەولەتا سەربخوە و ژ بۆ کوردان ژی ترکیە بوون»
هەری داوی بەرپرسێ هەدەپێ یێ رێخستنێ عەلی جان ئۆنلو د گۆتارەکا خۆ دا ژ بۆ کۆنگرەیا هەدەپێ کو دێ ل 23 ڤێ مههێ هێته ساز كرن، ئەڤ گۆتن کرن: «ئەم دێ د ڤێ کۆنگرهی دا كادر و رێڤەبەرێن کو بشێن کۆمارا دەمۆکراتیک ساز بکهن ئینین پێش» و د بەردەوامییا ئاخفتنا خۆ دا گۆت: «هەدەپە نە پارتییەکا کوردانە، ترکیە بوون ژ بۆ چارەسەرکرنا پرسگرێکا کوردی خالەکا سهرهكی یه و گاڤەکا بۆ دهمۆکراتیزە کرنا ترکیێ».
ئەم ژی ڤێ پرسێ ژ عەلی جان ئۆنلو دکهین، «ئەو تشتێ هوون ژ بۆ کوردان رەوا دبینن وەک ترکبوونێ، چما ژ بۆ فەلەستینیان ژی ئیسرائیل بوونێ پێشنیاز ناکهن»، ژ بۆ وان ژی پێشنیازا دهمۆکراتیزەکرنا ئیسرائیلێ بکهن، لێ مخابن هەدەپە ژ بۆ فەلەستینێ دەولەتەکا سەربخوە دخوازیت و ژ بۆ کوردان ژی دگەل ترکان ژیانەکە مەجبووری ب رەوا دبینیت.
گەر ئەم ب رێكهكا پر ب ئاسان ژی لێ بنێرین دێ گههین ڤی ئەنجامی: «هزرا عەلی جان ئۆنلو یا راسته، هەدەپە نە پارتییەکا کوردانە، هەدەپە پالپشتییا دەولەتا ترکیێ دکەت و ژ بۆ کو ژ ڤێ ئاستەنگێ رزگار ببیت و گەلێ کورد چ پرسگرێکان ژ بۆ دەولەتا ترک درست نەکەت، هەدەپە ولاتپارێزێن ترکیێ نە، ئەو قەیۆمێن هاتینه سەر شارەداریێن کوردستانێ قهیۆم ل سەر هەدەپێ ژی هاتینە ئەرک دار کرن.
گەلێ کورد د ڤێ کۆنگرهی دا یان پێدڤییه هەدەپێ ژ ڤان كاردێن دلسۆز ژ بۆ ترکیێ پاقژ بکەت، یان ژی پێدڤییه پشتا خوە بدهته وان، پێدڤییه رۆشەنبیرێن کورد ژی ب توندی رەخنەیان ل هەدەپێ بگرن، ژ بۆ کو بهێته ل سەر خەتا کوردەواریێ.