وێرانییا هه‌رێمێن پاراستنا میدیا ل باشوور و ئاڤه‌دانییا هه‌رێمێ باكور
سەروەت مستەفا
ل سایا سه‌رێ په‌كه‌كێ کاڤلکرنا گوند و کۆمەلگەھێن سنۆری یێن ھەرێمێ بەردەوامە
پشتی ل شەڤا 24 سه‌ر 25 مه‌ها ته‌باخا سالا 2015ێ پرۆسه‌یا ئاشتیێ ژ ئالیێ دەولەتا تركیێ و پارتییا کارکەرێن کوردستانێ په‌كه‌كێ، ب ئێکجاری ھاتییە ژ ناڤ برن، ئەوا كو بۆ ده‌ما 2 سالان دناڤبەرا وان دا ده‌ست پێ كر و تا رادەیەکێ باش دەڤەرێن سنۆری یێن ھەرێما کوردستانێ د ئارام بوون، لێ بەلێ وه‌ها خویا بوو كو ئه‌ڤ ئارامی یە ب دلێ ھەردو ئالییان نەبوو، لەورا جارەکا دی شەر و ئالۆزییان دەست پێ کرە ڤە.
ھەر ژ مێژوویا دیار کری، رۆژ بۆ رۆژێ ئەڤ شەر و ئالۆزی و ھەوێن بۆمبەباران کرن و کاڤلکرنا سەر گوند و کۆمەلگەھێن سنۆری یێن ھەرێمێ بەردەوامە.
ژبلی وان دەڤەر و گوندێن سنۆری یێن ھەرێمێ، ئەوێن په‌كه‌كێ بۆ خۆ کرینە پەناگەهـ و ژ سالا 1992ێ تا ڤی دەمی رێنه‌دایه خەلک لێ ئاکنجی ببن، به‌لكو تنێ ب دیتنا وارێن باب و باپیرێن خۆ ژی شاد ببن، په‌كه‌كێ ئه‌ڤه ده‌ڤه‌ره ل خه‌لكێ وێ یێ ره‌سه‌ن قەدەغەکرییە و كرینه ھەرێمێن «پاراستنا میدیا».
ژبەر دژوارییا وێ بۆمبەباران و چاڤدێرییا ل سەر حەشارگه‌هـ و بارەگه‌هێن په‌كه‌كێ ھەی و ئەو تەکنۆلۆژی و ئالاڤێن ھەوالگیری یێن پێشکەتی د دەست دەولەتا تركیێ دا، هندی پاشتره زیانێن په‌كه‌كێ پێتر لێ دھێن، ل بەرانبەر ڤێ ھەوا دژوار، په‌كه‌كێ تشته‌ك پێ چێنابیت ژبلی ھندەک چالاکی و کارێن تێکدەرانە و لاواز ل سەر خالێن لەشکرێ تركیێ ل سنۆرێ ھەرێمێ، ده‌رئه‌نجام ھەموو ئەو چالاکی ژی ب زەرەرو زیانێن دەڤەرێن ھەرێما باشوورێ کوردستانێ یێن سنۆری ب داوی دھێن.
لێ بەلێ هه‌گەر ئەم نه‌رینه‌كێ ل ئالیێ دی یێ سنۆری، واتە ئالیێ باکورێ کوردستانێ بکەین، دێ بینین ئارامییەکا باش لێ ھەیە رۆژ بۆ رۆژێ ل گوند و دەڤەرێن ئالیێ باکور باشترە و ئەو گوند و کۆمەلگەھێن ل سالێن ھەشتێ و نۆتان دا ژ سەده‌یا بیستێ ژ بەر شەر و ئالۆزییان چۆل بووین، جارەکا دی ئاڤەدان بووینە ڤە و خەلکێ وان دەڤەران جارەکا دی ل سەر جهـ و وارێن خۆ ئاکنجی بووینە، ب ھەڤکارییا سپایێ تركیێ و خۆپاراستنا خەلکێ وان دەڤەران، ب رێکا خۆ دوورکرنێ ژ په‌كه‌كێ و ھەڤکاری کرن دگەل سپایێ تركیێ .
به‌ره‌ڤاژی ل ئالیێ ھەرێما باشوورێ کوردستانێ، چه‌ند پاشتره وێرانترە، ئەڤە ژی ژ بەر وێ سته‌مێ یه ئه‌وا په‌كه‌كه ل وان دەڤەران دكه‌ت ئەو ژی د ڤان خالان دا دێ دیارکەین:
په‌كه‌كێ رێ خۆش کر و دەلیڤە دا یە دەست سپایێ تركیێ باره‌گه‌هـ و قەرەقۆلێن سه‌ربازی ل سەر سنۆری زێدە بکەت و ل هنده‌ك دەڤەران چەندین کیلۆمەتران ھاتینە د ناڤا خاكا ھەرێمێ دا و ل جھێن بلند و ستراتیژی ئەو بارەگه‌هـ داناینە، دا كو دزاڵبن لسەر دەڤەرێ و مەترسیەکا زور لسەر گوندێن سنۆری دروست کرینە و گەلەک دەڤەر ژبەر ڤان بارەگا چوول بووینە.
ب کار ئینانا تەکنۆلۆژیا پێشکەتی ژ ئالیێ سپایێ تركیێ ڤه د بۆمبەباران کرن و ب ئارمانج کرنا جھێن په‌كه‌كێ، ھەرجار ب زیانا په‌كه‌كێ و تێکدانا ژینگەهـ و ژ ناڤ برنا سروشتێ ھەرێمێ ب داوی دھێت.
پەیداکرنا نە ئارامیێ ل جھێن گەشت و گوزاری و ژ دەست دانا وان جھان رۆژ بۆ رۆژێ د زێدەبوونێ دا یە، ژ بەر ب جھـ بوونا گه‌ریلایێن په‌كه‌كێ ل وان دەڤەران، هه‌روه‌ها ئه‌ڤ گه‌ریلایه ژ بۆ كو خۆ بپارێزن د ناڤا وه‌لاتییان دا کو گەلەک جاران ب زیانا گیانی و ماددی یا خەلکێ ھەرێمێ ب داوی ھاتییە.
ب بەرنامە و پلان چ ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤە، یان ژ ئالیێ تركیێ ژ بۆ بجهـ كرن وبەرتەنگ کرنا قەبارێ ھەرێمێ، ب رێکا چۆل کرن و دەر کرنا خەلکێ دەڤەرێن سنۆری ژ جھـ و وارێن وان و کۆم کرنا خەلکێ وان دەڤەران د سەنتەرێ باژێران دا.
تێکدانا سایکۆلۆژی و دەرۆنێ خەلکێ ھەرێمێ ب رێکا بێ بەھر کرن و نەچوونا خەلکێ وان ژ بۆ جھـ و وارێن خۆ و شادبوون ب سروشت و جوانییا دەڤەرێن وان.
راکێشانا بالەفرێن جه‌نگ یێن تركیێ ژ بۆ لێدانا ترومبێل و جھێن په‌كه‌كێ ل ناڤا خاكا ھەرێمێ، گەلەک جاران ل نێزیکی سەنتەرێ باژێران و ئەڤە ژی ب بەرنامە و ب ئارمانج دھێتە کرن، نەخاسمە ل دەڤەرێن پترۆل لێ كو ئه‌ڤه ده‌ڤه‌ره ژی ب ستراتیژی ژ بۆ ئابوورییا هه‌رێمێ دهێن ناسین.
رێگری کرنا په‌كه‌كێ ل گەلەک دەڤەران کو نەھێلایە دەستێ ئاڤەدان کرنێ بگەھیتێ، ب ھێجەتا وێ چەندێ كو نێزیکی وان جھان دبن یێن بۆ خۆ کرینە پەناگەهـ.
ب کار ئینانا ترومبێلێن هه‌ڤشێوه‌یێ ترومبێلێن وه‌لاتییان ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤە، ژ بۆ كو سپایێ تركیێ جوداهی د ناڤبه‌را ترومبێلێن په‌كه‌كێ و یێن وه‌لاتییان دا نه‌كه‌ت، ب ڤێ چەندێ ژی خه‌ته‌ر ل سەر وه‌لاتیێن دەڤەرێن جودا پەیدا کرییە.
ئاکنجی بوونا په‌که‌کێ د ناڤ گوندان دا کو ل گەلەک گوندان د ناڤا كاڤلێن خانییان دا یان د ناڤا گوندان دا بێ رەزامەندییا خەلکێ وان ئاكنجی دبن، خه‌لك ژی ژ ڤێ ره‌فتارا په‌كه‌كێ بێزار بووینه ژ به‌ر كو خه‌ته‌ر كه‌تییه سه‌ر ژیانا وان و رێژه‌یه‌كا زۆر یا خه‌لكی گوندێن خۆ ژ به‌ر ڤێ ئه‌گه‌رێ چۆل كرینه.
پشتی ب زەحمەت کەتنا ھاتنوچوونا په‌كه‌كێ، ژ بەر وێ فشارا ل سەر وان ژ ئالیێ باله‌فران ڤه، د ئەڤ سالە دا ل گەلەک گوندان گه‌ریلایێن په‌كه‌كێ چووینە دەرگەهـ و پەنجەرێن گەلەک خانییان شکاندینە ب مەرەما پەیدا کرنا پاریەکێ خوارنێ.
ئەنجام دانا چەند چالاکیێن تێکدەرانە ل دژی ھێزێن تركیێ د ناڤا خاكا ھەرێمێ دا ب دانانا TNT یان ل سەر رێکێن گشتی و تێکدانا چەند رێکێن گشتی بێی چ ئەنجام ب دەست کەفتب، یان ژی بێ كو چ زیانه‌ك ب سه‌ربازێن تركیێ بكه‌ڤیت.
نەگەھشتنا دەستێ خەلکێ گوندان و دەڤەرێن چیایی ژ بۆ مفا وەرگرتنێ ژ بەرھەمێن سروشتی یێن چیایی کو دبنە پالپشت ژبۆ بارێ ئابووری یێ وه‌لاتییان.
هه‌گه‌ر باش ھزر ل ڤان هه‌موو کار و کریارێن په‌كه‌كێ بکەین، دێ ژ بۆ ھەر کەسەکی دیار بیت ئەوا په‌كه‌كه دکەت، ھیچ کێمتر نینە ژ وێ یا دوژمنێن گەلێ کوردستانێ دکەن و دڤێت بکەن
هه‌روه‌ها ب دەھان خال و برگەیێن دی یێن خه‌ته‌ر هه‌نه كو ژ ئالیێ سه‌رانێن په‌كه‌كێ ڤه پلان بۆ هاتینه دانان، ژ بۆ مەرەما پاشڤەبرن و بەرتەنگ کرنا سنۆر و چارچووڤێ ھەرێمێ، له‌ورا هه‌گه‌ر باش ھزر ل ڤان هه‌موو کار و کریارێن په‌كه‌كێ بکەین، دێ ژ بۆ ھەر کەسەکی دیار بیت ئەوا په‌كه‌كه دکەت، ھیچ کێمتر نینە ژ وێ یا دوژمنێن گەلێ کوردستانێ دکەن و دڤێت بکەن.
گەلەک جاران وه‌ها دھێتە بەرچاڤ ھەردو ئالییان واته تركیێ و په‌كه‌كێ پەیوەندییەکا باش د ناڤبەرا وان دا ھەیە، ب ھەر رەنگەگێ ھەبیت ئارمانجا وان ئەوه ژ ناڤ برنا پرۆسە و سەربەخۆیی و ئارامی و ئاڤەدانییا باشوورێ کوردستانێ یە، ژبلی پاشڤه‌برنا بزاڤا رزگاریخوازییا گەلێ کورد ل ھەر سێ پارچه‌یێن دی یێن کوردستانێ.
ئەڤە و ب دەھان خالێن دی یێن تیکدەرانە و ب مەبەست و پلان دارێتی ژ لایێ سەرکردایەتییا په‌كه‌كێ ڤە، بێی ل بەر چاڤ وەرگرتنا سەروەری و قەبارە و خاک و سروشتی و هه‌روه‌ها وه‌لاتیێن ھەرێمێ و بەرژەوەندییا بلند یا گەلێ کورد ل باشوورێ كوردستانێ یان ل باکورێ کوردستانێ، ده‌رئه‌نجام چ ب دەست په‌كه‌كێ نەکەتییە و ناکەڤیت، ب ڤی ده‌ست و داری، ژبلی خزمەت کرنا دوژمنێن گەلێ کوردستانێ و بەرتەنگ کرنا قەبارێ ھەرێمێ و پاشڤەبرنا ھەرێما کوردستانێ ژ ھەموو روویەکی ڤە کو گەلەک جاران دبیت گومان ژی تێدا نەبیت ئەوا په‌كه‌كه دکەت ھەمان ئەو سیاسەتە ئه‌وا دوژمنێن گەلێ کورد دخوازن ب رێکا په‌كه‌كێ بکەن و ئاگەهـ ژ ئێک و دو ھەبیت و پێکڤە کار بکەن و خەلکەکێ دلسۆز ژی دبیتە قوربانی سیاسەت و بەرژەوەندییا سەرانێن په‌كه‌كێ، لێ بەلێ رۆژ بۆ رۆژێ راستییا په‌كه‌كێ دیار دبیت و ئێدی گەلێ کورد ل ھەر جھی د یارییا وان دگەھیت.
