رۆژهلاتا کوردستانێ ل بەندا هەیڤا مرنێ یە
بەلاڤبوونا زیدە یا ڤیرۆسا کۆرۆنایێ ل رۆژهلاتێ کوردستانێ، ئه‌ڤ پەرچەیا وەلات بەر ب پێشەرۆژەک ته‌راژیدیک دبە و ئەڤ یەک ژی ژ بۆ پیلانا داگیرکاری یا رەژیما ئیرانێ ڤەدگەرە
دختۆر و بسپۆرێن تەندروستیێ د وێ باوەرێ دە نە، ئاوایێ بەلاڤبوونا ڤیرۆسا کۆرۆنایێ ل رۆژهلاتا کوردستانێ، ئه‌ڤ پەرچەیا وەلات بەر ب کارەساتەکە ئینسانی دبە و وەها تەخمین دکن گەر ب ڤی ئاوایی بەردەوام بە و ریکارێن تەندروستیێ ل بەر چاڤ نەهێن گرتن، مه‌ها د رێ دە وێ ببە مه‌ها شین و تازیێ ل رۆژهەلاتێ کوردستانێ، بسپۆرێن تەندروستیێ سیاسەتێن داگیرکارانە یێن رەژیما ئیرانێ ب سەدەما سەرەکە یا ڤێ رەوشێ ل رۆژهلاتا کوردستانێ دزانن.
ژ بەر دوبارە بەلاڤبوونا ڤیرۆسا کۆرۆنایێ و ب سیاسی کرنا ڤێ بابەتێ ژ ئالیێ رەژیما داگیرکه‌ر ڤە و شكه‌ستنا رایەدارێن ڤێ رەژیمێ د پرسا چارەسەر کرن و کۆنترۆلکرنا ڤیرۆسێ ده ل رۆژهلاتێ کوردستانێ، وەختە کارەساتەکە مەزن روو بدە.
دختۆر ئیبراهیم قادری، جیگرێ تەندروستیێ ل زانینگەها پزیشکی یا «سنە» تەکەز کر کو رەوشا رۆژهلاتا کوردستانێ رەوشەک پڕ خەراب و خەتەرە و راگهاند، «ل گۆر رەوشا نها و بەرچاڤنەگرتنا دووراتییا د ناڤبەرا ئینسانان ده، نەبوونا ماسکان و نەچوونا نەخوەشان ژ بۆ نەخوەشخانەیێ، کارەساتەکە مەزن ل بەندا گەلێ رۆژهلاتا کوردستانێ یە».
سنه و مه‌ریوان د خه‌رابترین ره‌وش ده ده‌رباس دبن
ل گۆر ئاخافتنێن ئیبراهیم قادری، باژارێن سنە و مەریوان د خه‌رابتەرین رەوش ده نە و گەر ب ڤی ئاوا بەردەوام بە، مەها د رێ دە ژ بۆ شێنیێن پارێزگەها سنە، ژ بەر بەلاڤبوونا زیدە یا ڤیرۆسا کۆرۆنایێ وێ ببە مەها تازی و شینیێ.
بەلاڤبوونا ڤیرۆسا کۆرۆنا ژ جۆرێ نوو ب ئاستەک وەها خه‌ته‌ر ل باژارێ سنە زیدە بوویە کو ئێدی نەخوەشخانەیان كارینا وەرگرتنا نەخوەشان نەمایە و ئەڤ یه‌ک بوویە سەدەما بەلاڤبوونا ترسەک زیدە ل جەم گەلی رۆژهلات، ژ بەر کو هەژمارەک زیدە ژ شێنیێن ڤان باژێران ب ڤیرۆسا کۆرۆنا کەتینە و رەژیما ئیرانێ ژی راستییان ژ گەل رە نابێژن و رەوشا خەراب یا بەلاڤبوونا زیدە یا ڤێ ڤیرۆسێ ل گەلێ رۆژهلات د ڤەشێره.
نەخوەشخانەیێن سنە شیانێن وەرگرتنا نەخوەشان نەمانە
ل باژارێ سنە نەخوەشخانەیێ «بێعسەت، تەوحید و کەوسەر» و هەر وها «یاریگەها 22 گۆلانێ» ژی یێن تایبەتن ب نەخوەشێن کۆرۆنایێ، لێ بەلێ هەر هەموو پڕ بوونە و تو جییەک نەمایە و خوە د ناڤا حەوشا نەخوەشخانەیا تەوحید ده ژی خیڤەت ژ بۆ نەخوەشان هاتینە هلدان.
ئاژانسێن نووچەیان ل رۆژهلاتا کوردستانێ ب ڤەگوهاستن ژ زارێ هنەک نەخوەشێن ب ڤیرۆسا کۆرۆنایێ کەتی ل پارێزگەها سنە ئەڤ یەک راگهاندییە کو دختۆران ژ بۆ وان نڤیساندییە کو پێویستە ل نەخوەشخانەیا تەوحید یا باژارێ سنە بهێن رازاندن و دەما سەرەدانا ڤێ نەخوەشخانەیێ کرینە، ب وان رە گۆتییە جی ژ بۆ مایینا وە تونەیە پیویستە هوون هەرن نەخوەشخانەیا کەوسەر، لی بەلێ ل وێ نەخوەشخانەیێ ژی تو جییەک ژ بۆ نەخوەشێن کۆرۆنایێ نینە، ب نەچاری ئەو چوونە یاریگەها 22 گۆلانێ کو وەکە نەخوەشخانەیەک تایبەتە ژ بۆ کەسێن ب ڤیرۆسا کۆرۆنا کەتی، لێ بەلێ ل وێ دەرێ ژی تو جییەک نەمایە و ب وان رە هاتییە راگهاندن کو خوە ل مال كه‌ره‌نتین بکن، ئەو و بەختێ خوە، یان وێ سەلامەت بن یان ژی ڤیرۆس وێ جانێ وان بستینە.
دختۆر سه‌دیق جەدیدولئیسلامی دبێژە: «ل نەخوەشخانەیا تەوحید ئەم دکارین 201 نەخوەشان وەرگرین کو ژ دەستپێکا بەلاڤبوونا کۆرۆنایێ مە ئەڤ نەخوەشخانە تایبەت کر ب نەخوەشێن کۆرۆنایێ و نها مە تو جییەک نەمایە و شەڤا رابووری ژی ل نەخوەشخانەیا بیعسەت یا باژارێ سنە، هەموو جی پڕ بوونە و نها ل وێ دەرێ ژی تو جییەک ژ بۆ وەرگرتنا نەخوەشان نەمایە».
ل پاریزگەها سنە هەیا نها ب سەدان کەسان ب سەدەما کۆرۆنایێ جانێ خوە ژ دەست دا یە و ب هەزاران کەسان ژی ب ڤێ ڤیرۆسێ کەتینە، شیانێن رەژیما ئیرانێ ژی نها ژ بۆ بەرهنگاربوونا ڤێ ڤیرۆسێ د ئاستا سفرێ دە یە
پرانیا شێنیێن سنە داخوازا که‌ره‌نتینە کرنا ڤی باژاری دکن، هەرچەند کو باس ل ڤێ یەکێ تێ کرن و بەرپرساتیێن هلگرتن و سڤککرنا رێکارێن قەدەغەیا چوون و هاتنێ ل سەر ملێن رەژیما داگیرکه‌ر یا ئیرانێ یە و گەل وەها دفکرە کو رەژیما ئیرانێ ب ئاوایەک سیستەماتیک دخوازە کوردان بکوژە ژ بەر کو د تو دەمەکی دە کورد پابەندی رەژیمێ نەبوونە و هەرتم داخوازا مافێن خوە دکن.
رەوش د ئاستەکە وەها خه‌ته‌ر ده یە کو خوە کەسێن سەر ب رەژێمێ ژی دنالن و هاوار دکن، مەهدی فەرشادان نوونەرێ مه‌جلسا ئیسلامی یا ئیرانێ، حکوومەتا ئیرانێ ب توندی رەخنە دکە و دبێژە:«بێ تو دو دلییەک بەشەکی ڤێ رەوشا کو دروست بوویە ژ بۆ ئەنجاما بریارێن نەدروست و نەزانستی یێن حکوومەتێ ڤه‌دگه‌ره و بەشەکێ دن ژ بۆ پرسگرێکا پێویستیێن گەل و بێکاریێ ل پارێزگەها سنە کو گەل ناچار دبە ژ بۆ ب دەستخستنا پیویستیێن خوە یێن ژیان کرنێ کیمتر پابەندی رێکارێن خوەپاریزیێ و تەندروستیی ببن».
بەهمەن مورادیان، والیێ سنە، ل سەر رەوشا نەخوەشێن کۆرۆنایێ ل پارێزگەهێ دبێژە: «نها ب سەدان کەسان ل نەخوەشخانەیێن پارێزگەها سنە هاتینە رازاندن و 67 هەزار کەس ژی ل مالێن وان دە هاتینە که‌ره‌نتینەکرن».
هەر وها رایەدارێن رەژیمێ ل پارێزگەها ئیلامێ راگهاندییە کو چدی ئامارێن کەسێن ب ڤیرۆسا کۆرۆنایێ کەتی ل ڤێ پارێزگەهێن ناهێن پارڤەکرن و ب تەنێ ئامارا کەسێن ب ڤیرۆسێ کەتی و قوربانیێن گشتی وێ ژ ئالیێ وەزارەتا تەندروستی یا رەژیمێ ڤە بهێن بەلاڤ کرن».
«سنە، کرماشان، ورمێ و ئیلامێ» د رەوشا “سۆر” ده نە و ره‌وش ل لۆرستانێ خه‌ته‌ره
رەوش ل پارێزگەهێن کرماشان و ئۆرمیێ ژی ژ پارێزگەهێن دن باشتر نینە و ل گۆر راگهاندنا وەزارەتا تەندروستی یا ئیرانێ، 4 پارێزگەهێن «سنە، کرماشان، ورمێ و ئیلامێ» د رەوشا سۆر ده نە و پارێزگەها لۆرستان ژی د رەوشەک باش دە نینە، ڤیرۆسا کۆرۆنا نها ل هەموو پارێزگەهێن رۆژهلاتێ کوردستانێ بەلاڤ بوویە و ل گۆر ئاماران هەیا نها زیدەتر ژ 1000 کەسان ب سەدەما ڤیرۆسا کۆرۆنایێ جانێ خوە ژ دەست دا یە.
ژ دەستپێکا بەلاڤبوونا ڤیرۆسا کۆرۆنایێ ل ئیرانێ و جیهانێ، رۆژهلاتا کوردستانێ ژی ژ ڤێ ڤیرۆسێ بێ پار نەبوویە، لێ ب هەول و تەکۆشینا دختۆر و کارمەندێن تەندروستیێ و جالاکڤانێن مەدەنی زیان هەیا رادەیەک باش هاتن کێمکرن.
ئەڤ یەک د دەمەکێ ده یە کو د نها دە سیاسەتا سیستەماتیک یا رەژیما داگیرکار یا ئیرانێ د ئاراستا ڤیرۆسا کۆرۆنایێ دە بوویە سەدەما بەلاڤبوونا زێدەتر یا ڤێ ڤیرۆسێ ل رۆژهلاتێ کوردستانێ و بوویە سەدەم کو ڤیرۆسا کۆرۆنایێ د نها دە ل ڤێ پارچەیا کوردستانێ دە رەوشەک کارەساتبار بخولقینە.
ره‌ژیما ئیرانێ مه‌لایێن قومێ ب ڤیرۆس ڤه شاندن باژارێن رۆژهلاتا ولات
هەر ژ دەستپێکا سەرهلدانا ڤیرۆسێ ل باژارێ «قوم» یێ ئیرانێ، بەشەکە زێدە ژ مەلەیێن ڤی باژاری ب مەبەستا پاراستنا وان هاتن رەوانەکرن ژ بۆ پارێزگەهێن رۆژهلاتێ کوردستانێ، ب تایبەتی هەژمارەک زیدە یا مەلایان ل باژارێن مەریوانێ و قوروەی یێ رۆژهلاتا کوردستانێ هاتن بجی کرن کو پشت رە ئیسبات بوو بەشەک ژ وان مەلایان هلگرێن ڤیرۆسا کرۆۆنا بوون.
هەر وەها ل باژارێ سەقزێ ژی ب سەدەما ڤێ یەکێ کو ئیرانێ ژ بەر بەشداری کرنا گەل د رێورەسمێن 22ی رێبەندانێ و بەشداری کرن د هلبژارتنێن پەرلەمانی یێن ڤی ولاتی دە، حاشا ژ پێکەتنا گەلێن ئیرانێ ب ڤیرۆسا کۆرۆنایێ دکر، کەسەکی ب سەدەما ڤیرۆسێ جانێ خوە ژ دەست دابوو لی مالباتا وان ئاگاهدار نەبوون و ریورەسمێن تازی و شینی یێ بوو یەک ژ سەدەمێن بەلاڤبوونا ڤیرۆسا کۆرۆنایێ ل رۆژهلاتێ کوردستانێ، ژ بەر کو ژ باژارێن دن یێن رۆژهلاتێ کوردستانێ گەل بەشداری تازی و شینی یا وان ببوو.
رۆژهلاتا كوردستانێ ژ كاره‌ساتێ نێزیك بوویه
پاش ڤێ یەکێ ژ ب فەرمانا رەژیما ئیرانێ ئاستەنگ هاتن هلگرتن و بریار هات دایین کو بازار و دبستان وەرن ڤەکرن، ئەڤ یەک ژی بۆ سەدەما ڤێ یەکێ کو هه‌ژمارەک زێدەتر ژ ئینسانان ب ڤێ ڤیرۆسێ بکەڤن و نها رۆژهلاتا کوردستانێ د رەوشەکە خەراب ده یە، ب تایبەتی هەردو پارێزگەهێن سنە و کرماشان زێدەترین رێژەیا قوربانییان ب خوە ڤە گرتنە و ژ بەر تێکلییا بەردەوام یا گەل، ئەڤ ڤیرۆس رۆژ ب رۆژ پیتر بەلاڤ دبە.
یا کو ئەرکا دەولەتێ یە وەکە رووبرووبوون و ئامادەکرنا نەخوەشخانەیان ژ بۆ نەخوەشان پڕ کێمە یان ژی هەر تونەیە و ئەڤ یەک ژی بوویە سەدەما بەلاڤبوونا زیدەتر یا ڤێ ڤیرۆسێ و بوویە خه‌ته‌ره‌ك جددی ل سەر ژیان و جانێ گەلێ کورد ل رۆژهلاتێ کوردستانێ و ئەڤ په‌رچەیا کوردستانێ ژ کارەساتەکە ئینسانی نێزیک بوویە.
