«ئەڤ نامە ژ لایێ خوەندەڤانەکێ مە یێ خەلکێ ھەرێما بەرواری بالا ڤە ھاتییە نڤیساندن و ژ بۆ مالپەرا مە ھاتییە شاندن»
مامۆستا خالد عەبدولرەحمان ، ژ وان خوەجیھێن ھەرێما کانی ماسێ بوو کو خەلکێ دەڤەرێ گەلەک حەز ژ وی دکر. د ١٩ێ تەباخێ دا دەما کو بالەفرێن شەری یێن ترکیێ ئەو دەر بۆردومان کری “گوندێ کانی مازی” دناڤا ئاقارێ خوە دا مامۆستا خالد شەھید بوو. مامۆستا خالد، تەمەن ٦٣ سالی بوو و ئەو دەما ٤٠ سالان بوو ل ھەرێما خوە کارێ مامۆستایی یێ دکر. وی گەلەک سالان ل گوندێ خوە مامۆستایی کر. ئەو نێزیکی دو مەهان پێش نها هاتبوو خانەنشین کرن. وی ب ھەزاران قوتابی ئاڤاکرن، ئەو یەک ژ ناڤێن رێزدار یێن ل ھەرێمێ بوو.
مامۆستا خالد ژ هەژی مرنەکا ب ڤی رەنگی نەبوو. پشتی هندە کەد و خەباتێ، وی دخاست کو د ناڤ خێزانا خوە دا ب بەختەورەی بژیت. کەس ژ هەژی مرنەکا ب وی رەنگی نینە. نابیت چ کورد ھێژایی مرنەکا ب وی رەنگی بن. ئەم کورد دزانین کو داگیرکەر دخازن مە ھەموو کوردان ئێک ب ئێک بکوژن. داگیرکەر ب سەدان سالانە مە دکوژن. تنێ د دو سالێن دوماهیێ دا، ٣٢ سڤیلان د ئێریشێن بالەفران دا ل دەردۆرا دوھۆکێ ژییانا خوە ژ دەست داینە. سەدەما پرانیا ڤان کوشتییان ئەوە کو پەکەکە گەلێ ھەرێمێ ژ بۆ خوە وەکو مەرتالێ زیندی بکار دئینیت.
دەما کو مامۆستا خالد دانێ ئێڤاری دگەل خیزانا خوە فراڤین دخار، بالەفران ل نێزیکی گوندێ مامۆستا خالد جھێ رەز و ئاقارێ وی بۆردومان کرن. دەما کو گوڵەبارانا بالەفرێ ب دوماهی هاتی، مامۆستا خالد دچیت ئاگرێ ب دارستانێ کەتی ڤەمرینیت. د ئێریشا بالەفرێ دا چەند گەریلایان ژی ژییانا خوە ژ دەست دابوو. دەما کو مامۆستا خالد دگەهیتە جھێ کو ئاگری دەست پێ کری، ل وێرێ ٥ گەریلایان دبینیت و دبێژیتە وان خوە ژ گوندی دووربێخن. لێ گەریلا ڤێ یەکێ قەبوول ناکەن. د دەما نیقاشێ دا، بالەفران ژ بۆ جارا دویەمین بۆردومان کر٥ گەریلایان و مامۆستا خالد ل وێرێ ژییانا خوە ژ دەست دا.
پەکەکە د ڤان سالێن دوماهیێ دا ھەول ددەت کو خەلکی ل ھەرێما مە وەکی مەرتالێ زیندی بکار بینیت و خوە پێ بپارێزیت. ئەو نە تنێ ل گوندێن ڤالا دمینن. ل مزگەفت و باخچەیێن گوندان ژی دمینن. ئەو گەفان ل وان کەسێن کو دبێژنە وان ژ دەڤەرا مە دەرکەڤن، دکەن. و ژ ئالیەکی دی ڤە ژی دبێژن ئەم ژ بۆ پاراستنا گوندان ل ڤێرەینە.
پەکەکە ل سەر رێکێن گشتی تێلەفۆن و ئامیرێن دی بکار تینیت. ئەو جلکێن خەلکێ سڤیلا ل بەر خوە دکەن و دچنە گوندان. ئەو دبنە سەدەما مرنا مرۆڤان. لێ سەرەرایی کو خەلک وان دناڤا خوە دا ناخوازیت لێ ئەو دیسا دکەڤنە ناڤا خەلکی دا، و وان وەکی مەرتالێن زیندی بکار تینن. نھا، دەڤەرێن ھەری چیایی یێن کوردستانێ ئانکو دەڤەرێن بەرواری بالا و بەھدینان، کەفتینە دەستێ ئارتێشا ترکیێ دا. پەکەکێ ئێدی چییا ژ دەست دانە و ھەول ددەت کو خوە د ناڤ مرۆڤێن سڤیل دا بپارێزیت. ئەڤ ژی دبیتە سەدەم کو مرۆڤێن خوەجھێن ھەرێمێ ژیانا خوە ژ دەست بدەن.
ئەم نھا دزانین کو پەکەکە قەت نە د خەما مرنا سڤیلاندایە. بەرەڤاژی ئەو ب مرنا سڤیلان دلخوەش دبیت داکو سوودێ ئانکو مفا ژێ وەرگریت و ئەو ھەول ددەت کو دگەل خەلکێ دەڤەرێ پەیوەندیەک ھەستیار ئاڤا بکەت ئەو ژ بۆ پاراستنا ژیانا خەلکی تشتەکێ ناکەن، تێنە ناڤا گوندان و دناڤ مالێن گوندییان دا بجیھ دبن. دەما کو کەسێن مەدەنی مرن ژی دبێژن “ئەڤ شەھیدێن مە نە و دچن گەل خێزانێن وان دگرین” ئانکو خەلکێ ھەرێمێ ددەنە کوشتن و دچن تازیا وان و دکەنە گری. وەکو تیمساحی دەما نێچیرا خوە دکەت و پشتی هنگی ژی چەند رۆندکان ل سەر دبارینیت. گەر پەکەکە ب راستی دخازیت رێزێ ل خەلکێ ھەرێمێ بگریت وی دەمی پێویستە خەلکی ژ بۆ پاراستنا خوە وەکو مەرتالێ زیندی بکار نەئینیت.
گەر ئەم نانەکێ ددەینە گەریلایێن کو دهێنە ناڤ گوندێن مە، ئەو ناھێتە وێ واتەیێ کو کەیفا مە ب پەکەکێ دهێتی ژی نێرینێن وان د پەژرینین نەخێر، ژ بەرکو تنێ دلێ مە ب وان گەنجێن تەمەن بچووک دسۆژیت. ئەم ژبەر کولتوور و نەریتێن کوردەواری گەریلایان ژ گوندێن خوە ناکەینە دەرێ. لێ سەرۆکێن پەکەکێ ڤێ نێزیکبوونا مەیا کوردەواری وەکو کو ئەم پشتگیریێ ددەینە وان و ئەم لایەنگرێن وان بین ددەنە دییارکرن. نەخێر، کەس پشتگیریا پەکەکێ ناکەت، ژ بلی چەند کەسێن کو دگەل وان کارێ بازرگانیێ دکەن ئانکو ل ھەرێمێ چ کەس لایەنگرێ پەکەکێ نینە.
وەکو خەلکێ بەرواری بالا، ئەم دبێژینە پەکەکێ: “ئەم نابێژین کو خوە نەپارێزن، لێ بەلێ مە ژبۆ پاراستنا خوە ژی نەکەنە مەرتالێ زیندی. نە بێژن ئەم ژ بۆ پاراستنا وە ل ڤێرەینە. ھوون نەشێن خوە بپارێزن ڤێجا چاوا دێ مە پارێزن؟ خوە ژ گوندێن مە دوور بکەن. جارێ ھەموو دەڤەرێن چییایی دەست وەدا نە، بھێلن ئەم ل گوندێن خوە ب ئارامی بژین”.
پەکەک نە تنێ خەلکی وەکو مەرتالێن زیندی بکار تینیت، مەترسییێ لسەر ژیانا سڤیلان ژی چێدکەت. ھەمان دەمی دا دەما سڤیل ھاتنە شەھید کرن خوە بەرپرسیار نابینیت و شەرم ژی ناکەت و دبێژیت خەلکی گازی مە کرییە کو ئەم بھێینە دەڤەرێ.
د ڤێ بوویەرا دوماهیێ دا ژی پەکەکێ درەو کر و گۆت، دەما مامۆستا خالد چوویی گەریلایان رزگار بکەت ھاتییە شەھید کرن. لێ بەلێ ژنا مامۆستا خالد، نازدار خان بەشداری بەرنامەیا تەلەڤزیۆنێ بوو و گۆت: ئەو چوو کو ئاگری بڤەمرینیت، لێ ئاگر کەفتە ناڤا مالا مەدا.
وەکو رێزگرتنەک ژ بۆ بیرئانینا مامۆستا خالد و شەھیدێن دی یێن گەلێ مە، دڤێت پەکەکە دەست ژ بکارئانینا سڤیلێن دەڤەرێ وەکی مەرتالێ زندی بەردەت. ئاخا مە د بن مەترسیا ئارتێشا ترک و پەکەکێ دایە.
