سزایێ دو تاوانبارا د بوویەرا دەربارێ کوشتنا سێ کەسان دا ل خوارنگەھا ھۆقەباز ژ لایێ ھندەک کەسان ڤە بوویە مژارا شۆو و مەگەزینێ. لێ بەلێ، ھەم بوویەر و ھەم ژی بابەتێ گرتنا تەوانباران گەلەک جوودا نە.
یێن جینایەت شەرمەزار نەکری بۆچی سزایێ سێدارەدانێ شەرمەزار دکەن
ھەر چەند ووسا ھاتە دییارکرن کو وەکی تنێ کارمەندێ کۆنسۆلۆسخانەیێ ئۆسمان کۆسە ل خوارنگەھا هۆقەباز ھاتە گولەباران کرن ژی، لێ بەلێ دو سڤیلێن دی ژی ل وێرێ ھات بوون کوشتن. ئەوێن کو دادگەھا هەڤلێرێ بریارا سێدارەدانێ بۆ دەرکری، نە کەسێن بێگونەھن. ئەوان سێ کەس کوشتنە. پێش ھەر تشتەکێ، ئارمانجا کەمپینا کو پەکەکێ ل دژی ڤێ بریارا دادگەھێ دایە دەسپێکرن، نۆرمال کرنا ڤێ جینایەتێ یە . ئەز ژ وان کەسێن کو ل ئەورۆپا داخویانیا ددەن و د بێژن سزایێ دارڤەکرنێ نە گۆرەیی مافێن مرۆڤانە دپرسم، دەما کو ڤان کەسان کارمەندەک کۆنسۆلخانەیێ و دو سڤیلێن کورد گولەباران کری، ما وە گۆت، “د ڤێ جینایەتێ دا، دو مرۆڤێن بێگونەھێن کورد مرن، ئەم پەکەکێ، رێخستنا کو ئەڤ چالاکیە ئەنجامدای و کادرێن وێ یێن کوژەر، شەرمەزار دکەین؟” یێن جینایەت نە شەرمەزار کری بۆچی سیدارەدانێ شەرمەزار دکەن؟
ئەم ژ عەبدولا دەمرباش و فورات ئانلی، کو ل ئەورووپا د ناڤا ئینسییاتیفا دژی سێدارەدانێ دا جیھ دگرن و ھەموو ئەندامێن دی یێن کۆمێ دپرسین: “ما وە کوشتنا غازی سالح ئالیخان، کو ل بەر چاڤێن ٥ زارۆکێن خۆ ب بریارا رێڤەبریا پەکەکێ د ٨ێ چرییێ دا ھاتە تیرۆر کرن، شەرمەزار کر؟” غازی بابێ پێنج زارۆکان بوو، کەسێ کو ل دژی سەددام دەھان سالا شەر کربوو، ما غازی ژی نە کورێ دایبابا بوو؟ ما غازی ژی، مافێ ژییانێ نەبوو؟
یێن کو ل دژی جەزایێ دارڤەکرنێ داخویانییان ددەن دێ فەرمانێن دارڤەکرنێ یێن پەکەکێ ژی شەرمەزار کەن؟! گەلۆ ھوون دێ پەکەکێ ژی شەرمەزار کەن کو ب بریارا دو-سێ کەسان بێ دادگەھ کرن ب بەهانەیا سیخۆریێ خەلکی دکوژن؟ یا کو ژ بۆ مە گرینگە ئەڤەیە. گەر ھوون یێن پاراستنا مافێ ژییانێ بان، پێویست بۆ وە مافێ ژیانا حکمەت فیدان ژی پاراستبا. مافێ وان کەسێن پەکەکێ کوشتی ژی بپارێزن. حکمەت فیدان پش چاڤێن وە ژ لایێ پەکەکێ ڤە ھاتە کوشتن.
تاوانا مەزلووم داغ و رەمەزان ئەر تاوانا خیانەتا وەلاتی یە
یا کو ل خوارنگەھا هۆقەباز قەومی ژ بۆ کوردستانێ تاوانا خیانەتێ یە. ژ بەر کو بوویەر نە ل دژی دەولەتا ترکیێ بۆ، ب راستی ل دژی حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ ھاتییە چێکرن. پەکەکێ بھارا ٢٠١٩ ێ دا ل دژی حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ بریارا شەری دابوو. فەرماندارێ HPG یێ وی دەمی باھۆز ئەردال، د ئادارێ دا داخویانیەک بۆ ستێرک تیڤی دا و گۆت، “ئەم رێکەفتنا بەشەری یا دگەل حکوومەتا کوردستانا باشوور ھەیی خراب دکەین.” دووڤ را یەکسەر، د ٢٧ێ گولانێ دا رێخستنەک ب ناڤێ “ھێزێن پاراستنا جەوھەری یا باشوور” ھاتە دامەزراندن.
د پشت را، ١٧ێ تیرمەھێ، سێ کەس ل خوارنگەھا هۆقەباز ھاتنە کوشتن. ڤێ بوویەرێ چ زیان نەدا داگیرکەرییا ترک. تنێ زیان گەهاندە باشوورێ کوردستانێ و حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ یا کو دا ل وی دەمی ھێتە دامەزراندن.
ئارمانجا پەکەکێ نە ئەو بوو کو ئەندامێ میتێ بکوژیت ئارمانج ئەو بوو کو رێڤەبریا کوردستانێ بێخیتە ناڤ ئالۆزییان دا. ناڤێ هەڤلێرێ کو وەکو جیھێ ھەری ئارام ل رۆژھلاتا ناڤین دهێتە هەژمارتن، دێ تێک چیت و ل سەر وەبەرهێنانا ئابۆری دا دێ دودلیێ دروست کەت. ژ بەر ڤێ چەندێ د ناڤەندێ دا تاوانا خیانەتا ل کوردستانێ ھەیە. ئەگەر ھوون ب دیتنێن ئایدۆلۆژی یێن کۆمێدی ل ڤێ بوویەرا هۆقەباز نەنێرن، دێ ب زەلالی بینن کو ل جەوھەردا خییانەت ل کوردستانێ ھاتییە کرن. د ئەسلێ خۆ دا، ئەو کارێ خیانەتێ یە. یان ژی کەس نەشێت ڤێ وەسا دیار بکەت ھەچکو پەکەکێ ھەموو ئەندامێن میتێ یێن ٧٨٣.٣٥٦ کم٢ ل ترکیا و باکورێ کوردستانێ ھەموو کوشتنە تنێ ئەو ئەندامێن میتێ یێن ل هەڤلیرێ ما بوون.
وەکی دی پەکەکێ د گۆت ئەڤ کەسە رایەدارەکێ میتێ بوو و بەهرا وی د کوشتنا رێڤەبەرێن پەکەکێ یێن وەکی دیار غەریب دا هەبوو لێ ئەڤە سیناریۆیا پەکەکێ بوو. ل پشت بوویەرێ کاربدەستێن میتێ یێن کو ل دەستێ پەکەکێ دا ئێخسیرن ھەنە. ئۆسمان کۆسە کێشایە جھێ بوویەرێ. ھندەک شریکێن پەکەکێ ئەڤە ئەنجام دایە.
سەبرا زێدە یا حکوومەتا ھەرێما باشوورێ کوردستانێ
ھندەک بەرپرسیارێن بوویەرێ ھاتنە گرتن، یێن دی ژی رەڤیان کەمپا مەخموور. حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ ل ھەمبەر مەزلووم داغ و رەمەزان ئەر، کو راستەراست د ناڤا بوویەرا گرێدایی پەکەکێ دا بوون ژ بۆ ڤان گرتیان نێزیکبوونەک دادپەروەرانە ئەنجام دا.
حکوومەتا ترکییێ ل سەر بنگەھێ یاسایێن نیڤدەولەتی یێن تایبەتمەند ب تاوانبار و کەسێ ھاتیە کوشتن داخاز ژ حکوومەتا هەرێما کوردستانێ کر تاوانباران رادەستی وان بکەت، ژبەرکو کەسێن هاتیە کوشتن هەموەلاتیێن ترکیێ بوون. لێ حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ ئەو داخوازییا ترکییا رەدکر و د ناڤا دەولەتا ئیراقێ دا ھەولێن خوە مەشاندن.
١١ێ ئەیلوولا سالا ٢٠١٩ێ بالیۆزێ ترکیێ ل بەغدایێ داخوازا ھەڤدیننێ ژ سەرۆک وەزیرێ ئیراقێ عادل عەبدولمەهدی کر. کۆمبوون ژ بۆ راگەهاندنێ گرتی ھاتە ئەنجامدان و د ڤێ جڤینێ دا ترکیێ ژ داخواز ژ ئیراقێ کر هەردو تاوانبارا رادەستی ترکیێ بکەن. عادل عەبدولمەهدی ئەڤ داخوازا فەرمی یا ترکیێ گهاندە حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ لێ بەلێ حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ئەڤ داخوازە رەد کر. دووڤ را، عادل عەبدولمەهدی د سەردانا خوەیا هەولێرێ دا د ١١ێ مەها چلە یا سالا ٢٠٢٠ ا ئەڤ داخوازی گەھاندە سەرۆکێ حوکومەتا ھەرێما کوردستانێ، مەسروور بارزانی و دیسا بەرسڤەک نەرینی وەرگرت.
دەولەتا ترک د ڤێ مژارێ دا ئیسرارا خوە بەردەوام دکەت و د ٩ێ گولانێ دا، ئەو دیسا ب رێیا سەفارەتخانەیا ترکیێ ڤان دو کەسان ژ سەرۆکوەزیرێ نوویێ ئیراقێ، موستافا کازمی، دخوازن. رێڤەبەریا کوردستانێ ژی دیسا وێ داخوازێ رەد دکەت.
یەک ژ سەدەمێن کو حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ گەلەک زوو پێڤاژۆیا دادگەھێ ئەنجام ددەت ئەوە کو پێڤاژۆیا دادگەهێ زوو بهێتە دوماهی ئینان داکو رێگریێ ل دەستپێشخەریێن یاسایێن نیڤدەولەتی ژ بۆ دەستوەردانێن بیانی بکەت. یان رێڤەبەریا ھەرێما کوردستانێ د شییا ژ بۆ کو ڤێ کێشەیێ ل سەر ملێن خوە راکەت ڤان گرتییان رادەستی ترکییێ بکەت. گۆتنا ناڤدارا مەلا مستەفا بارزانی: “کوردێن باش، دوژمنا دکوژن. کوردێ خراب ژی ئەگەر ئەم بکوژین وی دەمی کورد نامینن” ئەڤ سۆزە ھاتییە شۆپاندن، و ئەڤ کەسە رادەستی ترکیێ نەھاتنە کرن. ئەگەر پەکەکە-کەجەکە ل سەر پرسگرێکا شنگالێ ئێریشی حوکومەتا ھەرێمێ بکەت و ڤێ بیارا دادگەھێ بکەتە مژارا شانۆیا خۆ دێ سەبرا حکوومەتا کوردستانێ ژی ب دوماهی هێت.
پێویستە مالباتێن ئەر و داغ دەستپێکێ رێگریێ ل کەجەکێ بکەن و نەھێلن ئەڤ بوویەرە ببیتە شانۆیەکا سیاسی. بابەتێ دارڤەکرنێ ب ھەلویستا کەجەکێ ڤە گرێدایی یە. کەجەکە نەشێت بێژیت ئەز دێ ھەر جوورە خیانەتەکێ ل ھەرێما کوردستانێ دا ئەنجام دەم، ئەز کێ بخازم دێ کوژم، بێ کۆنترۆل دێ سەرەدەریێ کەم، دێ ئالۆزییان دروستکەم، دێ وەکو ئەرکدارەکێ داگیرکەران خەباتێ کەم… پێتڤییە کەجەکە بزانیت پشتی ئەنجامدانا ڤان کاران ئەو نەشێت بەحسا مافێن مرۆڤان و دادپەروەریێ بکەت.
