راستیا پەکەکێ دژمناتیا دەولەتبوونا کوردایە. جەمیل بایک ب دەنگەک بلند ڤێ یەکێ رادگھینیت…
گەلەک جارا د ڤان رووپەلان دا بەحسا راستیا پەکەکێ ھاتیە کرن و ھەروەھا بەحسا ئارمانجا پەکەکێ یا سەرەکی ھاتیە کرن. جەمیل بایک د ھەڤپەیڤینەکا خوە یا ل گەل رۆژنامەیا عەرەبی یا مسری ئەل-نەھار دا ئەنجام دای گەلەک ب زمانەک ڤەکری بەحسا ئارمانجێن بنگەھین یێن پەکەکێ دکەت.
بایک د بەشەک ژ ھەڤپەیڤینا خوە دا دبێژیت: “مە رێکەفتنا عەرەب-کورد ژ بۆی خوە کریە ئارمانج. ئەڤ یەک ژی ھەر جارێ بلێڤ کر. مە ئەڤ دیتنە ھەم ژ کارێن دیپلۆماسیێ ھەم ژی ژ یەکینەیێن پێوەندیدار را راگھاند. ھندەک پێشکەتن چێبوون. لێ بەلێ ب قاسی دەرفەتان و فرسەندان پێشکەتنەک نەھاتە ئافراندن. ژ بۆ رێکەفتنا کورد-عەرەب زەمینەکا خورت یا دیرۆکی ھەیە. رێبەر ئاپۆ دەما ل لوبنان، سووریا و رۆژئاڤا بوو د ڤێ مژارێ دا بنگەھەکێ خورت ئافراند. نھا ژی کرە خوەدی چارچۆڤەیەکا تەئۆریک. مە نەکاری ڤێ زەمینێ باش ب کار بینین. لێ بەلێ وەلاتێن عەرەب ژی تێکلیا کورد-عەرەبان و رێکەفتنا وان ب گرنگ نەدیتن. ل ئیراقێ چارەسەریا پرسگرێکا کوردا د ئاستەکا گرنگ دا پێک ھات. ئەم د وێ باوەریێ دا نە کو دێ ل سووریایێ ژی پێک هێت. ئەڤ ژی ئەو زەمینەنە کو دێ رێکەفتنا کورد-عەرەب خورت کەت. ژ بلی چارەسەریا دەمۆکراتیک یا پرسگرێکا کوردان چ ئەجیندایەکا مەیا ڤەشارتی نینە. ئەم لێگەرینێن ل دەولەتێ راست نابینن کو زەمینێ ددەتە شەر و پرسگرێکێن ناڤا گەلان. ئەم ژ خوە رە دکەنە بنیات کو ل سەر بنگەھا دەمۆکراتیکبوونێ ژ بۆ پرسگرێکا کورد چارەسەریەکا مایندە و ب ئەولە پەیدا بکەن. ل گۆری مە ئاڤاکرنا ژیانەکا دەمۆکراتیک و ئازاد دڤێت د ناڤا ئاڤاکرنا دەولەتێ و دەستنیشانکرنا سنۆران دا نەهێتە دیتن.
بێگومان ھەم ل ئیراقێ ھەم ژی ل سووریەیێ د خورتکرنا یەکیتیا کورد-عەرەبان دا ئەم دخوازین ھێزێن سیاسی یێن کورد ھێژتا چالاک بن. کورد ژی، بەغدا و شام ژی بلا نێزیکاتیێن نەتەوەپەرەستی یێن تەنگ ژ ھۆلێ راکەن. ژ بەر کو بنگەھا رێکەفتنا کورد-عەرەب د سەری دا ل ئیراق و سووریایێ دهێتە دانین. ئەڤە ژی دێ رەوشا رۆژھلاتا ناڤین گوهریت.
یەکانە ھێزا کو پێشی ل خەیالێن دەولەتا ترکێن عۆسمانی یا نوو بگریت، رێکەفتنا کورد-عەرەبە. پۆلیتیکایێن 19 سالان یێن دەستھلاتداریا ئاکەپێ-مەھەپێ ئەڤ راستیە نیشانی کوردان و گەلێن عەرەب دایە.”
ئەگەر ھەر کوردەکێ نشتمانپەروەر ڤێ نڤیسینێ بخوینیت نە پێدڤیە کو چ تشتەک دی بخوینیت، ژ بەر کو ئەڤ نڤیسینە ب خوە دکاریت نیەتا پەکەکێ دیار بکەت و سەدەمێن کو پەکەکە ئاستەنگێن ژ بۆ تەڤگەرا کوردستانی یا ئازادیخواز چێدکەت و سەدەما کو پەکەکە شەرێ کوردێن نشتمانپەروەر دکەت باش فام بکەت.
جەمیل بایک ڤەکری دبێژییت کو، پەکەکە ل دژێ دەولەتبوونا کوردایە و پەکەکە ژ بۆ کو کوردا نەبنە دەولەتەکا نەتەوی دێ ھەر ئاستەنگەکێ چێکەت. باشە پەکەکە دێ ڤێ یەکێ چەوا ئەنجام دەت؟ بایک بەرسڤا ڤێ ژی ددەت. قۆناغا کو تەڤگەرا کورد تێرا دەرباس دبیت، شانسێ دەولەتبوونا ل باشوورێ کوردستانێ دەرکەتیە ھۆلێ. کورد ل باشوور ژ بۆ ڤێ یەکێ د ناڤا ھەولدانا دا نە. تەڤگەرێن نژادپەرەست ل بەغدایێ ل دژێ ڤان ھەولدانێن کوردا شەری دکەن و ھەولددەن کو دەستکەفتیێن کو کوردستانێ دەستڤە ئانینە ژ دەستێ وان دەرێخن و جارەکا دی کوردستانێ ڤەگەرینە رەوشا بەری 1991ێ واتە ژ نووڤە کوردستانێ داگیر بکەن. ئەڤە بایک بەحسا یەکتیا ڤان عەرەبێن نژادپەرسەت و پەکەکێ دکەت. واتە پەکەکە ڤەکری دەستێ عەرەبێن نژادپەرست ل کوردستانێ دگریت و شەرێ کوردێن دەولەتخواز دکەت. ئەڤ ئەرکا پەکەکێ یە و بایک ڤێ یەکێ ئاشکەرادکەت. پەکەکە ژ بۆ کو ل باشوورێ کوردستانێ کورد دەستکەفتیێن نەتەوی نەپارێزن و ھەروەھا ژ بۆ رامانا دەولەتبوونێ تێک ببەت، ب ھەموو ئاوایی شەرێ حکوومەتا هەرێما کوردستانی دکەت و ھەول ددەت جاردەکا دی ب ناڤێ رێکەفتنا کورد و عەرەبان کوردستانێ پێشکێشی عەرەبێن نژادپەرەست ل بەغدایێ بکەت.
ژ ئالیەکێ دی ڤە ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ فرسەندەکا دیرۆکی کەتیە دەستێ کوردان کو، بکارن ستاتویەکێ ژ بۆ رۆژئاڤایێ کوردستانێ دەستڤە بینن. ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژێر چاڤدێریا ئەمەریکا و وەلاتێن ھەڤپەیمان دا ھەولدانەک ھەیە کو د ناڤبەرا پەیەدێ و ئەنەکەسێ دا یەکرێزیەک بهێتە ئاڤاکرن دا کو کورد بکارن ببنە خوەدی ستاتوویەک نەتەوی. لێ پەکەکە ل دژێ ڤێ یەکێ شەری دکەت و دبێژیت دڤێت ل رۆژئاڤا کورد ل گەل رەژیما ئەسەد رێکەفتنێ بکەن و خوە رادەستی رەژیما سووریێ بکەن. واتە ڤەکری ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی پەکەکە ناھلیت کورد ببنە خوەدی ستاتوویەکا نەتەوی و ھەول ددەن داگیرکەریا ل سەر کوردا بەردەوام بیت.
بایک بەحسا ڤێ یەکێ گەلەک ب زەلالی دکەت و دبێژیت: تەڤی کو رێڤەبەریا بەشار ئەسەد ژ بەر بوویەرێن کو ل رۆژئاڤا قەومینە ل ھەمبەری مە ھەلوەستەکا سار و نەرینی نیشان دا ژی، لێ بەلێ مە نێزیکاتیەکا ب ڤی رەنگی نیشان نەدا. مە ھەول دا کو ئەم وان فێم بکەین. ئەم دخوازین ئەو ژی مە فێم بکەن. مە پەیوەندیێن خوە لگەل شامێ دا قەت قوت نەکرن.”
د بەردەوامیا داخوویانیا خوە دا بایک دبێژیت: “ئەم ھەر دەم رێزێ ل دۆستانیا رێبەر عەبدوللا ئۆجالان و مالباتا ئەسەد دگرین. شام نکاریت تشتەکێ نەرینی ل سەر مە بێژیت و گەر وەھا بکەت، ئەڤە دێ بیتە نرخاندنەکا نەحەق. مە خواست کو رێڤەبەریا خوەسەر پرسگرێکێن خوەیێن لگەل شامێ دا چارەسەر بکەت. مە ھەول دا باندۆرا خوە د ڤی واری دا ب کار بینین. ژ بەر کو چارەسەریا ھەری راست، لھەڤکرنا رێڤەبەریا خوەسەر و حکوومەتا شامێ یە.”
گەلۆ پشتی ڤان گۆتنێن بایک مرۆڤ دکاریت چ بێژیت؟ پەکەکە تەڤگەرەکە کو دژمناتیا ھەموو دەستکەفتیێن نەتەوی دکەت و تەنێ خزمەتا دژمنێن کوردا دکەت.
پەکەکە ئەوقاس بەحسا دەستھلاتا ئاکەپێ و مەھەپێ دکەت، لێ سبەھی ل ھمبەر تەڤگەرا کوردان ب ھێسانی دکاریت بکەڤیتە د خزمەتا ڤێ دەستھلاتداریێ دا. ئەگەر ھەر کوردەک ژ خوە بپرسیت؛ گەلۆ پەکەکە ژ بۆ چ هندە ب دژمناتی شەرێ پەدەکێ دکەت؟ ئەگەر کورد بکارن بەرسڤا ڤێ پرسێ بدەن، دێ راستیا پەکەکێ ژی دەرێخیتە ھۆلێ.
تشتا کو ئیرۆ پەکەکە ل باشوور و رۆژئاڤایێ کوردستانێ دکەت، سبەھی دێ ل باکور و رۆژھلاتێ کوردستانێ ژی کەت و ژ بۆ کو تەڤگەرا کوردا و داخوازیێن نەتەوی یێن کوردا بفەتسینیت، دێ کەڤیتە د خزمەتا دژمنان دا و ب ناڤێ کوردایەتیێ تەڤگەرا کوردا یا نەتەوی تێک بەت.
رۆژەڤاکورد
