پاسه‌وانێن سنۆری ترك و په‌كه‌كه ل باشوورێ كوردستانێ بێزار كرینه
د پەڤچوونێن ئارتێشا ترکیێ و په‌كه‌كێ دا ژ بۆ پاراستنا خه‌لكێ سڤیل ل هەرێمێ، پاسەوانێن سنۆر دهێنه بجهکرن، په‌كه‌كه و ئارتێشا ترک بێزارن
ل هەرێمێن حه‌فته‌نین و مەتینایێ کو خالێن گه‌رمێن شەر و پەڤچوونێن ناڤبەرا په‌كه‌كێ و ئارتێشا ترکانە، ژ بۆ پاراستنا سڤیلان و رێگرتنا ل وێ یه‌كێ كو شه‌ر به‌ر ب كووراهییا هه‌رێما كوردستانێ ڤه بهێت، بارەگەهێن نوو دهێنه ئاڤا کرن، یەک ژ ڤان بارەگەهان ژی ل کەلا قومریێ یە.
ژێده‌رێن هەرێمی دیار کرن کو هێزێن پاسەوانێن سنۆری یێن ئیراقێ ل کەلا قومریێ کو یەک ژ خالێن ستراتەژیک یێن باژارۆکێ کانی ماسێ یە، ب جهـ بوونە.
کەلا قومریێ ل كو ده‌رێ یه؟
مه‌یدانا بارەگەها نوو ل ده‌ڤه‌را کو ژێرا دهێته گۆتن «مەتینا»، ل هەمبەری زنارا کێستە یا کو ئارتێشا ترک لێ بجهـ بوویە، کەلا قومریێ هه‌یه، كه‌لا قومریێ ژ ئالیێ لەشکەری گوندێن هرۆر، دەشیش، کێستە و گوندێن دی دپارێزیت.
د هەمان دەمی دا کەلا قومریێ، حه‌فته‌نینێ و مەتینایێ ب هەڤ ڤە گرێددەت، دهاتە هزر كرن كو ئارتێشا ترک ئیسال یا پلان دکەت کو دەرباسی ده‌ڤه‌را کەلا قومریێ ببیت و بارەگەهێن خوە یێن ل سەر خەتا حه‌فته‌نین و مەتینایێ ب هەڤ ڤە گرێبدەت.
کەلا قومریێ دێ پلانێن دەوله‌تا ترک گه‌له‌ك تێكده‌ت
ئه‌رێ چ قەومی بوو؟
ئارتێشا ترک پشتی کو ل سالا 2018ێ ئۆپەراسیۆنێن ب ناڤێ «ئۆپەراسیۆنا ببریار» دەستپێکرین، هەر سال ب ئۆپەراسیۆنەکا نوو ڤە دەرباسی ناڤا کووراهییا خاکا هەرێما کوردستانێ دبیت.
هەکە ئەم ڤان ئۆپه‌راسیۆنان بینین بیرا خوە:
ئۆپەراسیۆنا بریاربوونێ:
ل 10 ئادارا 2018ێ هاته دەستپێکرن، د ڤێ ئۆپەراسیۆنێ دا ئارتێشا ترک په‌یوه‌ندییا خاکورکێ ب ده‌ڤه‌رێن دی ڤه قوت کر، جهێن ستراتەژی یێن خاکورکێ یەک ب یەک گرتن، 30 كیلۆمه‌تران کەته پێشڤه هات و ل گەلەک جهان بارەگەهـ ئاڤا کرن، ل هەمبەری ڤێ پێشڤەچوونێ هێزێن په‌كه‌كێ پاشڤه‌زڤرین و ل دەردۆرا گوندێن باشوور بجهبوون.
ئۆپەراسیۆنا پەنچە:
ل 28ێ گولانا 2019ێ دەستپێکر، پشتی ڤێ دیرۆکێ دەولەتا ترک بارەگەهێن هه‌رده‌می ئاڤاکرن و ژ جهێن کو لێ تەڤدگەریان ڤەنەکێشان، د ئۆپەراسیۆنا ل ده‌ڤه‌رێن خاکورکێ و خنێرە دا خالێن ستراتەژی یێن کوردستانێ هاتن داگیر کرن، په‌كه‌كە د 3 ده‌مژمێران دا ژ گرێ ستراتەژی یێ وەک شەکیف کو 30 سالن راستەراست ل ژێر کۆنترۆلا وێ بوو، رادەستی دەولەتا ترک کر.
ب ڤی ئاوایی هاوردۆرا ئاڤا لۆلانێ کو ژێده‌را ئاڤێ یا گرنگە، ب تەمامی کەته بن کۆنترۆلا ترکان، لۆلان، لیلکان و خنێرە کەتنه بن کۆنترۆلا دەولەتا ترک دا، گرێن دی یێن گرنگ یێن وەکی کارکەر، شەهزادە، عه‌بدال کۆڤی ژی هاتن گرتن.
خه‌لكێ دەڤەرێ گه‌له‌ك زیان دیت، د نیڤەکا هاڤینا هەمان سالێ دا قۆناغا دویەمین یا ئۆپەراسیۆنێ دەستپێکر و گوندێ ئەرمووش، گەلیێ خاکورکێ و چیایێن وێ هاتن کۆنترۆل کرن، هەما مرۆڤ دشێت ببێژیت ئارتێشا ترک هەموو ده‌ڤه‌را برادۆستی داگیر کر.
پێنگاڤا سێیەمین یا هەمان ئۆپەراسیۆنێ ل هەرێما حه‌فته‌نینێ ده‌ستپێكر، د هەمان سالێ دا ل سەر گرێن ستراتەژی یێن ل سەر خەتا سیناتێ ب جهـ بوون.
ۆپەراسیۆنا پەنجا پلنگی:
ل 17 خزیرانا ێ2020 دەستپێکر، ئۆپەراسیۆنێ هەرێما حه‌فته‌نینێ دا بەرخوە، د ڤێ ئۆپەراسیۆنێ دا ئارتێشا ترک ل گەلەک خالێن گرنگ یێن حه‌فته‌نینێ بجهـ بوو، ئارتێشا ترک هەتا ناڤچەیا باتووفا یا زاخۆیێ هات، ب سەدان گوند، رەز، باخ و زۆزان هاتن چۆل کرن.
ل ڤێرێ ژی په‌كه‌كە پشتی دەستپێکرنا ئۆپەراسیۆنێ ب 48 ده‌مژمێران ژ وان ده‌ڤه‌را ڤەکێشا، ئه‌و ده‌ڤه‌ر بۆ ئارتێشا ترک هاتە هێلان، ب ڤی ئاوایی د ناڤبەرا بەهدینان و بۆتانێ دا، د ناڤبەرا باکور و باشوورێ کوردستانێ دا، خالەکا گرنگ کەتە دەستێ ئارتێشا ترک.
پلانا په‌كه‌كێ ئەوە کو شه‌ری د ناڤبەرا ئارتێشا ترک و پێشمەرگەی دا دروست بكه‌ت
پلانا په‌كه‌كێ یا ئیسال ئەو بوو کو هێزێن ئارتێشا ترک و پێشمەرگەیان ل هەرێمێ بینیته هەمبەری هەڤ، هەرده‌م ل جهێن نێزیکی پێشمەرگەیان تەقە ل دەولەتا ترک دهاتە کرن و سڤیل وەک مەرتالێن زندی بکار دئینان، هەرێما کوردستانێ ل هەمبەر ڤێ پلانا خەتەرناک، ب هشیاری تەڤگەرییا، ل سەر بانگا هەرێما کوردستانێ هێزێن پاسەوانێن سنۆری یێن ئیراقێ هاتن هەرێمێ و هێز ب جهـ کرن، لەوما ئەڤ پلانا په‌كه‌كێ بسەرنەکەت، په‌كه‌كە ڤێ جارێ دەست ب دانانا مینان ل سەر رێیا هێزێن پاسەوانێن سنۆری كر و تەقە ل ڤان خالێن پاسەوانان کر.
د ڤێ ئۆپەراسیۆنێ دا هەرێما کوردستانێ دیت کو پلان ژ وێ یا کو خویا دکەت گه‌له‌ك جودایە، نە په‌كه‌كە و نه‌ژی ئارتێشا ترک زیانێ نابینن، لەوما پێشمەرگەی ستراتەژییا سنۆردار کرنا شەری مەشاند و ل هندەک گران بجهـ بوو، ب گرتنا هنده‌ك گرێن ب ڤی ئاوایی هەم دێ رێ ل پێشڤه‌هاتنا ئارتێشا ترک هێته گرتن و هەم ژی دێ رێ ل به‌ر ستراتەژییا په‌كه‌كێ یا ڤه‌گوهاستنا شەری بەر ب هەرێمێن سڤیل ڤە هێته گرتن.
ژ بەر ڤێ ئه‌گه‌رێ بارەگەهێن هێزێن پێشمەرگەیێن هەرێما کوردستانێ یێن ل دەڤەرێن چیایی هەم دەولەتا ترک و هەم ژی په‌كه‌كە بێزار کرن.
ئۆپەراسیۆنا پەنجە برووسک و پەنجە پلنگ برووسکێ و برووسکێ: ڤێ ئۆپەراسیۆنێ ل 23ێ نیسانا 2021ێ دەستپێکر، ل سەر خەتێن ئامێدیێ، مەتینا، زاپ، ئاڤاشین، باسیان هاته ئه‌نجام دان، د ڤێ ئۆپەراسیۆنێ دا ئارتێشا ترک ئارمانج کر کو ده‌ڤه‌را ناڤبەرا حه‌فته‌نین و مەتینایێ کۆنترۆل بکەت و خەتا مەتینا ئاڤاشین بکەته یەک.
وان هەموو لۆتکەیێن ئاڤاشینێ کۆنترۆل کرن، د ناڤ 24 ده‌مژمێران دا زنارا کێستە ژی گرت، د ڤێ ئۆپەراسیۆنێ دا په‌كه‌كە د ناڤا چەند ده‌مژمێران دا خوه ژ هەرێمێن ستراتەژی ڤەکێشا، تەنێ هێزا وان د تۆنێلان دا كو كو ل وەرخه‌لێ دەمەکی شەر کرن و پشتره هندەک ژ وان تەسلیمی ترکان بوون هندەکان ژیانا خوە ژ دەست دا.
د بابه‌تێ کو په‌كه‌كێ ژێرادگۆت تۆنێلێن شەر، دەولەتێ گاز رژاند، دەڤێن شکەفتان گرتن، هەتا نها چارەنڤیسا کەسێن د وان تۆنێلان دا نەدیارە، د ئەنجامێ دا دەولەت کەتە ناڤا هەموو تۆنێلێن مرنێ دا. ئارتێشا ترک د ئۆپەراسیۆنا سالا 2021ێ دا ژی 14 بارەگەهێن نوو ئاڤا کرن.
پاساوانێن سنۆری ل 15 خالان بارەگەهێن نوو ئاڤا کرن
هەرێما کوردستانێ ئیسال 15 خالێن نوو یێن هەڤبەش ل گەل ئیراقێ ب مەبەستا رێگرتنا ل بەر بەلاڤبوونا کێشە و ئالۆزییان چێكرن، لێ زێده‌باری ڤێ یەکێ ژی 6 گوند هاتن ڤالاکرن و 3 سڤیلان ژیانا خوە ژ دەست دان.
ژ رۆژا کو پاسەوانێن سنۆری ژ بۆ رێگرتنا ل شەر و پەڤچوونان بارەگه‌هـ داناین، په‌كه‌كێ مەدیایا خوە سەفەربەر کرییە و ڤێ پێنگاڤا پاسەوانێن سنۆر وەک داگیرکەری دەستنیشان دکەت، په‌كه‌كێ ئەڤ بزاڤا بجهبوونا پاسەوانێن سنۆر وەکە هەڤکارییا ئارتێشا ترک ب ناڤ کر و دخوازیت ب ڤێ هێجەتێ هێرشی هێزێن پێشمه‌رگه‌ی بكه‌ت، لێ هێزێن چەکدارێن ترک ب قاسی په‌كه‌كێ ژ هێزێن ل هەرێمێ ب جهـ بووین عاجزن.
هێزێن پاساوانێن سنۆری و پێشمەرگەی هێزێن یاسایی و رەوانە
هەروه‌ها هێزێن پێشمەرگەی و هێزێن سنۆری یێن ل وێ دەڤەرێ هێزێن یاسایی و رەوانە، هێزێن نه‌شه‌رعی یێن ل هەرێمێ په‌كه‌كە و لەشکەرێ داگیرکەرێ ترکه، په‌كه‌كێ چیایێن کو ژ بۆ وه‌لاتیێن هەرێمێ به‌هشت بوون كرنه مه‌یدانا شەری و مرنێ، په‌كه‌كه ئەڤه 30 سالن ده‌ڤه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ یێن ل ژێر ده‌ستێ خوه وێران و کاڤل دكه‌ت، یێن كو دخوازن ئاڤه‌دانیێ ژی بكه‌ن، ئاستەنگیێن مەزن بۆ چێدكه‌ن.
ژ بەر کو خه‌لك ڤێ راستیێ دبینیت، دخوازیت هێزێن پێشمەرگەی ل ده‌ڤه‌رێ ب جهـ ببن، ژ بەر کو ئەو دزانن ب ڤی ئاوایی ئه‌وله‌هییا خه‌لكی دێ یا گره‌نتی كری بیت.
