لێپرسینا دەربارێ بوویەرا زەکی چەلەبی یێ کو شەڤا 17ێ گولانێ دەما ژ خوارنگەھا خوە دەردکەت ھاتیە گولـلە بارانکرن و ژیانا خوە ژ دەست دایی، ھێژ بەردەوامە. ھەتا نھا دەزگەھێن ئەولەھیێ چ داخویانیەک د دەربارێ کوژەران بەلاڤ نەکرییە. ھات دیارکرن کو لێپرسین ھێژ ژی بەردەوامە.
تەڤی کو لێپرسین بەردەوامە و ھەتا نھا چ زانیاری ل سەر بوویەرێ پەیدا نەبوونە، مەدیایا پەکەکێ د ئاژانسا «رۆژ نیوس» یا کو ل سلێمانیێ وەشانێ دکە مانشێتەک وھا “ترکیا و پەدەکێ زەکی چەلەبی کوشتیە” بەلاڤ کر. سەدەمێن کو پەکەکە تاوانبارکرنەکا ب ڤی رەنگی بێیی کو دەزگەھێن ئەولەهیی داخویانییەکا فەرمی بدن بدەتە پال دو ئالیان، گەلەک بالکێشە. ژ بەر کو ھێزا کو زەکی چەلەبی تەھدید دکەت پەکەکە ب خوەیە، لێ ژ بەر سەدەمێن ئابۆری وی ل جەم خوە دھێلە.
زەکی چەلەبی کییە؟
زەکی چەلەبی یێ کو ئەڤە 12 سالن ل سلێمانیێ دژیت، خەلکێ ناڤچەیا «ئەرجیشێ» یا ب سەر پارێزگەھا «وانێ» یە. وی ل سلێمانیێ خوارنگەھەک ب ناڤێ “دەنیز رەستۆران” ھەبوو. ئەڤ خوارنگەھ ژ ئالیێ کادرۆ و رێڤەبەرێن پایەبلندێن پەکەکێ و ھەر وھا کوردێن باکور و ترکێن ل سلێمانیێ دهێت بکارئانین. لێ بەلێ پەکەکێ د ڤان مەھێن داوی دا ھشیاری دایە کارمەندێن خوە کو خوارنگەھێ بکار نەینن و گومان دهێت کرن کو د خوارنگەھێ دا ئاموورێ گوھدارکرنا دەنگی ھەبن.
د سالا 2017ێ دا پەکەکێ ئیدیعا کربوو کو «زەکی چەلەبی» لگەل میتا ترکیەیێ دا ھەڤکاریێ دکەت و زەکی چەلەبی گرتبوو.
زەکی چەلەبی پشتی ئەردھەژا وانێ ھاتییە سلێمانیێ، د دەمەک کورت دا لگەل کادرۆیێن پەکەکێ یێن ل ھەرێمێ تێکلدار دبە و ل ھەرێمێ بوو روویێ ناسکری یێ پەکەکێ و ھەدەپێ. زەکی چەلەبی یێ کو لگەل رێڤەبەرێن پەکەکێ، ئیستیخبارات و کۆمیتەیا ئابۆری د ناڤا پەیوەندیێن گەرم دا بوو. پشتی کو پەکەکێ د جۆتمەھا 2017ێ دا ل سلێمانیێ 2 رایەدارێن میتێ بنچاڤ کرین، زەکی چەلەبی ژی ب تۆمەتا پەیوەندی ل گەل میتێ ھەنە دهێت تاوانبارکرن. ل سەر ڤێ یەکێ زەکی چەلەبی د سالا 2018ێ دا ژ ئالیێ پەکەکێ دهێت گرتن و وی دبن چییایێ قەندیل. دەربارێ ھەموو ھوورگلیێن پێڤاژۆیا بنچاڤکرنێ دا چ داخویانیەک فەرمی ژ مالباتا وی و گرسەیا پەکەکێ یا ل سلێمانیێ نەھاتیە دایین. لێ چاڤکانیێن مە دیار دکن کو کادرۆیێن پەکەکێ ب دزی ڤە ئاگاھیێن گومانکار ل زەکی چەلەبی دکەن و وی وەکە کەسەک نە ئەمین دەستنیشان دکن.
پەکەکە؛ تێکلیا دو ئەندامێن میتێ یێن کو مە گرتین و زەکی چەلەبی ب ھەڤرا ھەبوون
چاڤکانیێن مە دیار دکن کو کادرۆیێن پەکەکێ دەربارێ زەکی چەلەبی دا ئەڤ تشت گۆتنە. “زەکی د سالێن 1990ێ دا تەڤلی گەریلا دبە، پشتی دەمەک کورت تەسلیمی ترکان دبە و د گرتیگەھێ دا دبە ئیتیرافکار. میتێ ئەڤ کەسە شاندییە سلێمانیێ. ئەو ژ بۆ کو دەربارێ مە دا زانیاریان کۆم بکە ھاتیە وەزیفەدار کرن. ھەر دو ئەفسەرێن میتێ یێن مە گرتین قەبوول کرن کو زەکی چەلەبی ل گەل وان کار دکە.”
پشتی کو زەکی چەلەبی ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە تێ بەردان، دەمەکێ د بن تەجریدێ دا دهێلن. زەکی چەلەبی کو بەریا نھا ل سەر ناڤێ ھەدەپێ لگەل ھن دەردۆران دا ھەڤدیتن پێک دئانی، پەکەکێ تێکلیا وی لگەل وەلاتپارێزان و دەرکەتنا د بەرنامەیێن تەلەڤیزیۆنی دا قەدەغە کر. د سالا 2021ێ دا زەکی چەلەبی دیسا تەڤلی کارێ پەکەکێ دهێت کرن. وی دکن سەرۆکێ کۆمەلەیا کارکەرێن مەزۆپتامیایێ. لێ گومان ل سەر وی ھێژ ژی بەردەوامن.
ھەری داوی پەکەکێ ھشیاری دا خەباتکارێن خوە کو نەچن خوارنگەھا زەکی چەلەبی و ئەڤ یەک ژی دبە سەدەما گومانان.
دارکا مازی سەری ل وان باکورییێن سلێمانیێ دایە، ئەو دیار دکن کو چەلەبی گەلەک تێکلیێن بازرگانیێ ھەبوونە و دبە کو بوویەر قەت ب سەدەمێن سییاسی ڤە گرێدایی ژی نەبە. لێ نێرینا سەردەست ئەوە کو زەکی چەلەبی ھەم ژ ئالیێ پەکەکێ و ھەم ژی ژ ئالیێ میتێ ڤە دھات بکارئانین. واتە ب ئیحتیمالەکا مەزن ووسا خویا دکە کو زەکی چەلەبی بوو قوربانا تێکلیێن دوالییێن پەکەکێ و میتێ.
ل سلێمانیێ ھەبوونا میتێ
سلێمانی د ڤان 6 سالێن داوی دا بوویە وارگەھا پەکەکێ. ل ھەموو تاخێن باژار سازییێن پەکەکێ ھەنە. ل ڤر ل سەر ناڤێ رۆژئاڤا، رۆژھلات و باکورێ کوردستانێ گەلەک سازیێن پەکەکێ ئاڤا بوونە. ب تایبەتی ل ڤر خەباتێن پەروەردەھی، مەدیایی و ھتد یێن پەکەکێ پر زێدە بوونە. پەکەکە سلێمانییێ وەکە ناڤەندا ئیستخبارات و خەباتێن ئابۆری ب کار تینە.
لێ سەرەرای ڤێ یەکێ ژی ل سلێمانیێ دەزگەھەکێ ئیستیخباراتا ترکیا یێ میتێ یێ گەلەک بھێز ھەیە. تشتا بالکێش ئەوە کو ھەم پەکەکە و ھەم ژی میت ل سەر ھەمان دەورووبەران کار دکەن. تێکلیا گەلەک کارساز و بازرگانێن باکورێ کوردستانێ یێن ل سلێمانیێ دژین ھەم لگەل میتێ و ھەم ژی لگەل پەکەکێ ھەنە.
سەرۆکێن کۆمەلەیا کارکەرێن مەزۆپۆتامیا یێن سیخوور؟
ب تایبەتی کۆمەلەیا کارکەرێن مەزۆپتامیایێ کو پەکەکە ژ بۆ رێڤەبەری و باجگریێ، ژ بۆ خوە وەکە پالپشت ب کار تینە، د ڤی واری دا ئەڤ کۆمەلە خوەدی دیرۆکەکا پر تەڤلیھەڤە. بەرێ ژی دو سەرۆکێن ڤێ سازیێ ژ ئالیێ پەکەکێ ب تۆھمەتا سیخوورێن میتێ بوونە ھاتبوون گرتن. پەکەکێ ل سەر تیڤیێ تەشهیر ب سەرۆکێ دویەمینێ کۆمەلەیێ «تەکین ساداک» کر و ئەو وەکە سیخوورێ میتێ تاوانبار کر. د ناڤبەرا نەورۆزا 2017ێ و نەورۆزا 2018ێ دا 16 ئەندامێن ڤێ کۆمەلەیێ ب تۆمەتا سیخوورییێ تێن تاوانبارکرن و گەلەک ژ وان ژی ھاتنە گرتن.
ل سلێمانیێ ھندەک دۆرانێن تاری ھەنە. ل ئالیەکێ میت، ژ ئالیەکێ ڤە ئیستیخباراتا یەنەکێ زانیاری، ژ ئالیێ دن ڤە ئیستخباراتا ئیرانێ ئیتیلاعات و ئیستخباراتا ھێزێن تایبەتێن پەکەکێ، ئیستخباراتا یەپەگێ، ئیستخباراتا ھەپەگێ و ئیستخباراتا پەکەکێ یا ب ناڤێ NLP ل سلێمانیێ ل ھەڤ د ھەلنگڤن. د ناڤا ڤان ھەموو تێکلیێن تاری دا دەما کو پەکەکە ل سلێمانیێ ب قاچاخچیتیێ، باجە ستاندن و کارێ نارکۆتیکێ ڤە مژوول و ھتد ھین زێدەتر سلێمانییێ شێلی دکە. ژ بەر ڤێ تەڤنا تێکلیان، ھندەک کەسێن کو ب پەکەکێ ڤە تێکلدارن ھاتن کوشتن. پەکەکێ ئەڤ بوویەرە ب ئارمانجا پرۆپاگاندایێ کرن رۆژەڤا چاپەمەنیێ. لێ زانیاری و پەکەکێ ئەڤ مژارە ڤەشارتن. وان نەخوەست کو قاتلێن راستی ئاشکەرا ببن.
ژ بەر کو د دەربارێ بوویەرا زەکی چەلەبی دا ھێژ چ ئاگاھی تونەبوون، پەکەکێ بوویەر ئاڤێت سەر پەدەکێ. ھندەک کەسێن کو «دارکا مازی» لگەل وان ئاخڤتی گۆتن، “گەل دهێت خاپاندن، چ سەدەم نینە کو پەدەکە زەکی ئارمانج بکە. زەکی بوویە قوربانیێ پەیوەندیێن مادی، یان ژی پێشبرکا د ناڤبەرا پەکەکێ و میتێ دا”.
یەکتا گەڤەر بەرێ جوانان دا سەر کوردستان24
ب تایبەتی تێ گۆتن کو ئێریشا ل سەر کەنالا کوردستان 24، رێیەکا ساختەکرنا بوویەرێ یە. ھەروھا ھات راگھاندن کو ئێریشا ل دژی کەنالا کوردستان24ێ کو ل پێشیا سازیا پزیشکیا دادوەری ھاتبوو کرن، ژ ئالیێ رێڤەبەرا پەکەکێ یا خەباتێن ژنێ ل ئیراقێ ب ناڤێ «یەکتا گەڤەر» ڤە ھاتیە رێکخستن.
گرسەیا پەکەکێ یا ل سلێمانیێ مینا بۆمبەیەکە ئامادەیە ژ بۆ کو بتەقە. پەکەکە خوەدی گرسەیەکا تەڤلیھەڤە کو پرانیا وان ژ باکوریان پێک تێ، ژ میت، ئتیلاعات، زانیاری، رۆژئاڤایی و رۆژھلاتیان پێک تێ. د ناڤا گرسەیا پەکەکێ دا ھەژمارا ھەری کێم ژ خەلکێ باشوورێ کوردستانێیە. ئەڤ گرسە د ھندورێ خوە دا دکەلە و ب راستی زییانەک مەزن ددە سلێمانیێ ب خوە.
