• کوردۆ باکوری

پشتی هاتنا داعشێ بۆ ئیراقێ و ئاوارەبوونا گەلێ ئیراقێ بۆ باشوور و رۆژئاڤا کوردستانێ، ژ بۆ کو عەرەبێن ئیراقێ یێن ل رۆژئاڤا د ناڤا پەکەکێ دا بێنە رێکخستن، ب فەرمانا رێڤەبەرییا قەندیلێ گرینگیەکا تایبەت ب کامپێن رۆژئاڤا یێن کو ئیراقی تێدا بوون هات دایین.

رێخستنا پەکەکێ ژ بۆ تەڤلیکرنا شەرڤانا و تەنزیم کرنا د ناڤ عەرەباندا د ھەمو کامپاندا ھەبوو

لێ کامپا ھۆل و رۆژ تایبەتمەندییەکا خوە ژ بۆ پەکەکێ هەیە، تایبەتمەندیا وان ژی ئەوە کو خەلکێ عەشیرەتێن عەرەبا یێن کو نێزیکی دەڤەرێن کوردی وەک دەڤەرێن مووسل، شەنگال، مەخموور ھەیا دچیتە کەرکووک و تکریتێ بوون و وەک جھێ ناکۆکی ل سەر تێن ناسکرن د ڤان کامپان دا هەنە.

ب ئالیکاریا بەرپرسێ قەسەدێ و یەپەگێ «شاھین جیلۆ» ئامادەکاری ھاتن کرن

 رێڤەبەرییا قەندیل جەمیل بایک و مراد کارایلان، فەرمانەک ژ بۆ شاھین جیلۆ، دیسا ھندەک بەرپسیارێن شەنگالێ وەک «عەگید کەلار» (کو زەلامەکێ پر نێزیکی جومعا و جەمال بوو و د دەمەکێداژی بەرپرسێ ھێزێن تایبەت بوو، گەلەک کەرب و کین ل  ھەمبەری ھەرێما کوردستانێ و بارزانی دا ھەیە، وێ دەمێ ل  جھێ عەگید جڤیان ھاتبوو شنگالێ) شاند، فەرمانا کو ژ قەندیلێ هاتیە شاندن ئەو بوو کو ئەڤ خەلکێ ژ دەڤەرێن جودا یێن ئێراقێ ھاتینە کامپێن رۆژئاڤا، ب تایبەتی ژی ئەو عەرەبێن ھەرێما شنگال و مووسلێ پیدڤییە بهێنە رێخستن کرن، مەجلس و ھێزا لەشکەری ژ وان بهێن چێکرن، ھێزەکا لەشکەری ژ ناڤ وان گەنجێن عەشیرێن عەرەبان بهێت دورستکرن.

ژ بۆ جێبەجێکرنا ڤێ فەرمانێ، ب ئالیکارییا بەرپرسێ قەسەدێ و یەپەگێ شاھین جیلۆ ئامادەکاری ھاتن کرن، جڤینەک ژ بۆ ریھسپی و شێخێن عەرەبا یێن پەنابەر و ھندەک کەسێن دی یێن ژ ھەرێما «تلکۆچەر» هات ئامادەکرن، جڤین ب مێهڤانداریەکا خوارنێ ھات چێکرن. د ڤێ جڤینێدا کادرۆیێن پەکەکێ فکر و رامانێن عەڤدلا ئۆجالان ژ بۆ وان شیرۆڤەکرن، گۆتن کو ئەم دەولەتەکا کوردی ناخوازین، ئەم ب فکرا سەرۆک ئاپۆ دەمۆکراسی و براتیا گەلا دخوازین، دەولاتا کوردی نە د بەرژەوندییا چ گەلێن ھەرێمێ دایە.

د ڤێ جڤینێ دا پەکەکێ پێشنیارا چێکرنا هێزا لەشکەری دا ئامادەبوویان، ژ بۆ کو ئەڤ ھێزە چێببە پرانیا ئامادەبوویێن جڤینێ رازی بوون، ھندەک شێخێن عەرەبا کو ب گومان نێزیکی ڤی کاری بوون دگۆت ئەم تەڤلی ڤێ ھێزێ نابین، دبیت ئەڤ ھێزە ل دژی پەدەکێ ژ بۆ شەرێ  ناڤخوەیی یێ کوردا بهێت بکارئانین، ئەم ژ بەر ڤێ یەکێ ناخوازین تێکەل ببین. پەکەکێ تێکلیێن خوە ب وان کەسێن کو ب گومان بوون ژ بۆی بەشداریکرنا د ڤێ هێزا لەشکری دا قوتکرن و پرۆپاگاندا ل دژی وان پارڤە کرن و راگهاند ئەڤ ئالیگرێن پەدەکێ نە.

ئەڤ کارێ پەکەکێ ئەنجامێ خوە گرت

ئەڤ کارێ پەکەکێ ئەنجامێ خوە گرت و ژ وان عەرەبێن ھەرێما مووسل و شەنگالێ د ناڤبەرا 800-1000 شەرڤان ھاتن تۆمارکرن، جھێ پەروەردا وان ژی ل نێزیکی باژارێ «حەسەکێ» ھات چێکرن، کەسەکی خەلکێ «دێرکێ» ب ناڤێ «وەلید» وەکی بەرپرسێ پەروەردەکرنێ ھات دانان، ئەڤ کەسە کادرۆیەکی خوەجھیە ل رۆژئاڤا کوردستانێ و وەک زەلامێ شاھین جیلۆ دهێت ناسکرن.

گەلەک دەورەیێن پەروەردا ژ بۆی ڤێ هێزێ هاتن ڤەکرن، ب چەکێن کو هەڤپەیمانیا ناڤدەولەتی وەک ئالیکاری ژ بۆ یەپەگێ شاندین ھاتن پرچەککرن، و ئەو شاندنە شنگالێ، وەک بەشەک ژ یەبەشێ یا گرێدایی حەشدا شەعبی. یانی ئەڤ عەرەبێن کو ل  گەل داعشێ ئێرێشی ئێزیدییا کری، بوونە چەکدارێن یەبەشێ. ئانکو قاتل و قوربانی مل ب مل کەتن یێک چەپەر دا.

ھێزا کو ب دەستێ پەکەکێ ژ عەرەبێن ڤان ناڤچەیان ھاتی چێکرن بوویە چاڤ و گوھێ حەشدا شەعبی

بیا من ئێریشێن ب رۆکەتان و بالەفرێن بێ پیلۆت کو ل سەر هەولێرێ تێن کرن، ب ئالیکاریا ڤێ هێزێ لگەل حەشدا شەعبی تێن کرن، ژ بەر کو خزم و کەس و کارێن ئەندامێن د ناڤا ڤێ هێزێ دا ل هەرێمێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما کوردستانێ کو ب “ناڤچەیێن ناکۆکی ل سەر” تێن ناسکرن هەنە و ئەڤ کەسانە دکارن ئالیکاریا خزمێن خوە بکن، هەر ئەڤ ژی سەدەمە کو هەیا نها ئێریش تێن کرن و چ کەس ل سەر وان ئێریشان نایێ گرتن و جەزاکرن، هێزا کو ب دەستێ پەکەکێ ژ عەرەبێن ڤان ناڤچەیان هاتی چێکرن بوویە چاڤ و گوهێ حەشدا شەعبی ژ بۆ ئێریشێن ل سەر هەرێما کوردستانێ، هەلبەت ئەڤ یەک ژی ب هایداری و ئالیکاریا راستەراستا پەکەکێ تێ ئەنجامدایین.

چەند کەسێن مەزن و ریھسپیێن وان ژی ژ بۆ کو مەجلس و رێڤەبەرییەکێ ژ بۆ وان چێکەن شاندن باژارێ «تربەسپیێ» و 15 -20 رۆژا دەورا پەروەردێ بۆ ڤەکرن و ھاتن پەروەردە کرن.

پەکەکێ عەرەب ھەم کرن خوەدان مەجلیس، ھەمژی کرن خوەدان ھێز و برنە سەر گوندێن ئێزدییان

د بھارا سالا 2018ێ دا ئەڤ مەجلسێن ئامادەکری زڤراندنە سەر گوندێن کو ل سەردەمێ «سەدام» دا ژ ئێزدیان هاتبوون ستاندن و عەرەب لێ بجھ کربوون، پەکەکێ دوبارە ئەو عەرەب زڤراندنە سەر وان گوندان ڤە، و ھەر دیسا وان عەرەبان د ئێرێشێن داعشێ دا ل  گەل داعشێ ئێرێشی ئێزدیا کربوون، ھێژ ئێزدی ئاوارەبوون و نەدکارین بێنە سەر ئەردێ خوە، پەکەکێ ئەو عەرەب ھەم کرن خوەدان مەجلس، ھەمژی کرن خوەدان ھێز و برنە سەر گوندێن ئێزدیان یێن ل  سەر سینۆرێ شەنگالێ و رۆژئاڤا.

کەسێن وەک سۆزدار ئاڤێستا کو ب خوە ئێزیدییا باکورە و خەلکێ «بشێری یا باتمانێ»یە، ئەنداما کۆمیتەیا رێڤەبەرییا پەکەکێ یە، ل  شەنگالێ بەرپرسێن یەکەمین بوون، وێژی دەستەک و ئالیکاری دکر ژ بۆ ئەڤ کارێ بهێتە ئەنجامدایین. ژ خوە ھندەک کەسێن ئێزدی وەک «سەعید حەسەن» و دەستەیەکا وەکی وی ل قەندیلێ ژ ئالییێ «قارایلان و سربری ئۆک و جەمیل بایک» ڤە د سالا 2011-2012 هاتبوون پەروەردەکرن کو ئەگەر تشتەک ل دەڤەرێ روو بدەت ئامادە بن. ژ بەر کو پەکەکێ ئەڤ پیلان پێش هاتنا داعشێ ئامادەکربوو.

زەکی شەنگالی ژ ڤی کارێ پەکەکێ پر نەرەحەت بوو

گەڵەک ئێزدی ب ڤی کاری نەرەحەت بوون، لێ تشتەک ژ دەستێ وان نەدھات، زەکی شنگالی ژی، وەک بەرپرسێ دویەمین ل  شنگالێ بوو، مام زەکی گەلەک ژ ڤی کاری نەرەحەت بوو، نەدڤیا ئەڤ ھەولدانێن پەکەکە دکەت ل شنگالێ بێن کرن، وی د انی ئێزدی پێ نەرەحەتن، وی ب خوە ژی نەدخوەست ئەو عەرەب جارەکا دن ب ڤی رەنگی بزڤرن وان گوندان، وی دگۆت فەرمانا ئێزدیا ب دەستێ ڤان عەرەبا ھاتیە کرن، ب ھزاران کەچ و ژن و زارۆکێن ئێزدیا ب دەستێ ڤان عەرەبا و داعشێ وندا بوونە، چاوا دبە کو ئەڤ عەرەبە وەکە تتشتەک چێنەبووی بزڤرن سەر ڤان گوندان، خەلکێ ئێزدی ب خوە ھێشتا نکارن بزڤرن گوند و باژارێن خوە.

زەکی ئەڤ کارە مەترسیدار ددیت و نەدکاری قەبوول بکە، لێ ژ بەر هەساسیەتا د ناڤا پەکەکێ دا خوە بێ دەنگ کر و خوە ژ ڤی کاری دوور گرت و تێکەل نە بوو، پەکەکێ دزانی مام زەکی ژ ڤێ یەکێ نەرازیە، رێڤەبەریا پەکەکێ د ڤی بابەتی دا ژ مام زەکی نەرەحەت بوون، د سالا 2018ێ دا ئەو ئیخبارکر، دەما ب ترۆمبێلا خوە ژ مەراسیمەکێ ڤەدگەریا جھێ خوە ژ ئالیێ بالەفرێن ترکان ڤە ھات شەھید کرن.

یەکینەیێن ھاتنە چێکرن ل کامپان چوونە شەنگال و مووسل بۆ دەوامێ و جاردن دزڤرین مالێن خوەیێن کامپان ڤە

دیسا د کامپێن رۆژئاڤا دا رێکخستنەکا دن یا لەشکەری کو ئەو ژی سەر ب حەشدا شەعبی بوو و ژ یەبەشێ جودا بوو ھەبوو، ئەوژی ب ناڤێ «نەوادرا» کو سەرکێشێ وێ “عەبدەلرەحیم شەمەری”بوو، ئەو بەرپرسەکێ ژ ئالیێ حکوومەتا ئێراقێ ڤە بوو و ب شاندەکا فەرمی دچوو کامپێ و ژ بۆ ھلبژارتنێن پارلەمەنا ئیراقێ خوە وەک کاندید نیشان ددا، ڤی کەسی ب ئیجازا پەکەکێ شارڤان ژ ناڤا کامپێ کۆم دکرن و دشاندن مووسل و شنگالێ. یەکینەیێن ھاتنە چێکرن ل کامپان  چوونە شنگالێ و مووسل بۆ دەوامێ و جاردن دزڤرینە مالێن خوەیێن کامپان ڤە.

گەلەک تشتێ نە د رێدا دکرن، لێ پەکەکێ نەدھشت چ کەس خوە تێکلی وان بکە.

دیسا د ئالیێ سیاسیدا ژ بۆ هەلبژاردنێن 2017-2018ێ بۆ پارلەمانا ئێراقێ کو سندۆقا دەنگدانێ ژ بۆ پەنابەرێن ئێراقی بێتە دانین، کار د ناڤبەرا حکوومەتا مەرکەزی یا ئێراقێ و پەکەکەیا شنگالێ چێدبوون و ب ڤی کاری دیسا کادرۆیێن پەکەکێ خواستن دەنگێن ئێراقیا ژ بۆ کاندیدێن خوە وەرگرن، بەردەوام د گەل وان شێخێن عەرەبان جڤین چێدکرن، لێ ژ بەر ھندەک ناکۆکیێن ل ئێراقێ، سندۆقێن دەنگدانێ نەھاتن قەبوول کرن، ژ بەر کو ب ئحتمالەکا گەلەک زێدە دا کاندیدێ پەکەکێ یێ کو ژ عەشیرا «جوحێشیا» بوو دا دەنگێن ئێراقیێن ل رۆژئاڤا و کامپێن رۆژئاڤا دمان دا ب حیلە و فێلبازیا وەرگرە.