شكهستنێن لهشكهری و سیاسی یێن پهكهكێ كو ل مههێن داوی ههر زێده ب زهلالی دهركهتن هۆلێ، پر تشت ب خوه ره ئانین، نامهیێن شیفره كری یێن پهكهكێ بۆ دهولهتا ترك ئهڤ شكهستن ئیسپات كرنه.
پاش ئێریشا دهولهتا ترك یا نیسانا ئیسالێ ل دژی پهكهكێ، رێخستنێ داربهیهكه مهزن خوار، ب دههان گێریلا و فهرماندار وهنداهی دان، نه تهنێ ل باشوور، ل رۆژئاڤا و باكور ژی رهوشا رێخستنێ بهر ب ژێره، شكهستنا عهسكهری باندۆرهكه راسته راست ل قادا سیاسی یا پهكهكێ كر و رێخستن هات حالهكی ووسا كو ئێدێ كهتیه لاڤهلاڤێ ژ بۆی ئیقناعكرنا دهولهتا ترك كو پێڤاژۆیا ئاشتیێ ژ گۆڕێ دهرخینه، نامهیێن چهكدانانێ یێن ب رییا دهمیرتاش بۆ دهولهتێ شاندین تێرا وێ دكهن مرۆڤ بزانبه پهكهكه نوكه د تهنگاسیێ ده دهرباس دبه.
كێتكا چاڤ نق!!
مهدیا فهرمی یا پهكهكێ ئیرۆ رۆژا یهكشهمی 16/10/2022 مژارهك ب ناڤێ «توركیا و پهكهكه و ههرێما كوردستانێ» ئینایه پێش و تێ ده باس ل دهستهلاتا ئاكهپێ یا 20 سالێن رابووری، پێڤاژوویا ئاشتیێ و پهیمانا سهبری ئۆك و جهلال تالهبانی كری یه، ههموهخت نامهیهك ژ بۆی سهرۆك بارزانی شاندی یه.
د نڤیسا پهكهكێ ده هاتییه كو ئاكهپێ پێڤاژوویا ئاشتیێ ل سالێن 2004-2005ێ ئینایه رۆژهڤێ، لێبهلێ ئهڤ یێك ب ههمدهمی ل گهل شهر و كوشتنا 10 سالی یا گهلێ كورد بوو، ههر وها گۆتیه راسته وهنداهی ههبوون لێ مه ئهڤ قوناغ دهرباس كر و رێخستن ما، پشتره هاتیه و باس ل رۆلا جهلال تالهبانی و پهیمانا وی یا ب سهبری ئۆك ره ئانی یه زمان، لێبهلێ ب یێك پهیڤ باس ل ههولێن سهرۆك بارزانی یێن پێڤاژوویا ئاشتیێ یا سالا 2013ێ نهكر، پهكهكێ د ڤێ نڤیسێ ده نامهیه ژ سهرۆك بارزانی ره شاندیه و تێ ده گۆتیه: «بارزانی دكاره د نێڤبهرا پهكهكێ و ئاكهپێ ده، د نێڤبهرا ئیمرالیێ و ئهنقهرهیێ ده فهرسهندهكێ ژ بۆی ئاشتیێ چێبكه، كۆنگرهیا نهتهوی ساز بكه»، دیسا دبێژه، پهكهكێ دهریێ ئاشتیێ ب تهمامی نهگرتیه.
ڤێ نڤیسێ یا كو بهشا سۆرانی یا ئاژانسا ANF ئینایه پێش، پهكهكه وهكه كێتكا چاڤ نق نیشان دایه، راستی ژی ووسایه، پهكهكه ل ڤر رۆلا كێتكا چاڤ نق لیستیه، وێ ژ سالێن 1993 باس ل ههولێن جهلال تالهبانی كو ب گۆتنا وێ مهلهفا ئاشتیێ یا د نێڤبهرا «ئاپۆ و تورگۆت ئۆزال» ده حهركاند بوو، ههر وها ههولێن 2004 – 2005 یێن ئاكهپێ و پهیمانا سهبری ئۆك و جهلال تالهبانی كریه، لێبهلێ ب یێك پهیڤ باس ل ههولێن سهرۆك بارزانی یێن چێكرنا مهزنترین پێڤاژوویا ئاشتیێ ل تركیێ نهكر یا كو ل 2013 ل تركیێ دهستپێكری و ل 2015 پهكهكێ ب كوشتنا دو پۆلیسان و تهقاندنا ئامبولانسهكێ ب ئاخێ سپارتی.
تهنێ ل تهنگاسیان بارزانی ناس دكه
ههولێن بارزانی و سهركردایهتیا باشوورێ كوردستانێ یێن سالا 2013 و چێكرنا مهزنترین پێڤاژوویا ئاشتیێ، باندۆرهكه مهزن ل سهر باكور و باشوورێ كوردستانێ كر، رهوش تام گوههراند، دهستهلاتا تركیێ نهرمیهكه ههری مهزن نیشان دا، ئارامی و ئاشتیێ دو سالان دهوام كر، پهكهكه ب ڤێ ههولا بارزانی نهرحهت بوو، ژ بهركو گهلێ كورد ل باكور بارزانی وهكه رێبهر و سهرۆكێ ئاشتی و كوردستانێ ناس كر، ههموهخت باندۆرا وی یا ل سهر دهولهتا ترك دیت و كانێ ب تو ئاوایی كاری زهختێ ل دهولهتێ بكه ژ بۆی كو كورد ل باكورێ كوردستانێ ب مافێن خوه شاد ببن.
دو سال دهرباسبوون و پهكهكێ هنجهت دان دهستێ تركیێ كو قڕكرنا گهلێ كورد دهوام بكه و پێڤاژوویا ئاشتیێ وهره هلوهشاندن، ل سالا 2015 ئهڤ یێك پێكهات وهختا كو پهكهكێ دو پۆلیس كوشتین و ئامبولانسهك ل باكورێ كوردستانێ تهقاندی، ئێنجام ژی شهرێ خهندهكان هات ژیان كرن، شهرێ كو ب سهدان گوندێن باكورێ كوردستانێ تێ ده هاتنه وێران و كاڤل كرن، پهكهكه ل ڤر نهسهكنی وێ پشتی شكهستنا شهرێ خهندهكان ههموو فوكسا خوه خسته سهر باشوورێ كوردستانێ و پهیمان ب دهولهتێن میتینگهر ره چێكرن ژبۆی بێهێز كرنا ستاتۆیا باشوور، پهكهكێ حكوومهتا ههرێما كوردستانێ، پهدهكه و شهخسێ بارزانی ههدهف گرتن و ههیا رۆژا مه یا ئیرۆ دهوام دایه ڤێ سیاسهتا قرێژ.
پهكهكێ ب تو ئاوایی بارزانی خهلات كر؟
ههگهر ئهم ب كورتاسی ببێژین پكهكێ ل 10 سالێن رابووری ل باشوورێ كوردستانێ چ كری یه؟ بهرسڤ پڕ هێسانه، پێشمهرگه شههید كرن، گوندێن باشوور كرن ناڤچهیێن عهسكهری، لوتكه و چیایێن ستراتهجی دان دهستێ تركیێ، سڤیل گرتن، ئیشكهنجه كرن، قهتل كرن، باجه ژ شێنیێن باشوور ستهندن، ههما بێژه رێخستن ژ بۆی باشوور بوویه بهلا و سهرئێش، ژ بلی ڤێ تو فهرسهندهك ژی ژ خوه نهكریه ههگهر وێ شهخسێ سهرۆك بارزانی، پهدهكه و حكوومهتا ههرێما كوردستانێ ب ئالیكاری و تفاقا ب ئاكهپێ و مهههپێ ره توهمهتبار نهكربه، ئهڤ سیاسهت خهلاتا رێخستنێ بوو ژ بۆی ههولێن بارزانی یێن چێكرنا پێڤاژوویا ئاشتیێ یا سالا 2013.
پهكهكێ چ تشتهك ژ بارزانی خوهستییه؟
ئیرۆ ژی پهكهكه هاتیه و ژ بهر كو كهتیه د تهنگاسی، شكهستنێن عهسكهری و سیاسی ده، هاتیه و دخوازه ژ گهل ره ببێژه كو بارزانی بهرێ تو ههول ژ بۆی ئاشتیێ نهدانه، تو ههنگاڤ نهئاڤێتنه و ژ نوو ڤه ههول دده ببێژه ههگهر بارزانی بخوازه د كاره ڤێ رۆلێ بلیزه، ههگهر بارزانی ڤێ بكه قهندیل وێ ئالیكاری وی به، دكاره د نێڤبهرا پهكهكێ و ئاكهپێ ده، د نێڤبهرا ئیمرالیێ و ئهنقهرهیێ ده فهرسهندهكێ ژ بۆی ئاشتیێ چێبكه، د كاره كۆنگرهیا نهتهوی ساز بكه.
ب كورتاسی پهكهكه رێخستنهكه ل گۆری بهرژهوهندییا خوه تهڤ دگهره، گاڤا بخوازه دیرۆكێ د گوههرینه، بوویهران بهرهڤاژی دكه، سالا 2013ێ و ههولێن بارزانی یێن چێكرنا ئاشتیێ نه دیرۆكهكه كهڤنه كو ژبیرا گهل چووبه، دیمهنێن بلندكرنا ئالا كوردستانێ ل ئامهدێ هێژان د هشێ ههر كوردهكی ده نه، پهكهكه نكاره ژ رۆلا سهرۆك بارزانی كێم بكه و نكاره ژی نیهتا بارزانی یا ئاشتیێ ب رهنگێ كو ئهو دخوازه نیشا گهل بده.