د 28ێ کانوونا 2011ێ دا ل رۆبۆسکی کۆمکوژی یەک پێک ھات. 34 جوانێن کورد ژیانا خوە ژ دەست دان. 19 ژ وان د بن 18 سالییێ دا بوون. ڤێ بوویەرێ ھەموو کورد تەڤزاندن. ژ بەر کو کورد د سەدسالا 21ێ دا ھێژ ژی ب ئاوایەکی ئاشکەرا ل بەر چاڤێ ھەموو جیھانێ د ھاتن کوشتن، ھێرس ھەبوو، کین ھەبوو، خواستەکا تۆلھلدانێ ھەبوو. دەولەتا ترک ھەم د رایا گشتی یا ناڤخوە ھەم ژی یا دەرڤە دا ب ئاوایەکی جدی ھلاویستی ما بوو. ھندەک تەڤگەرێن سیاسی بێ ناڤبەر درووشمێن “خوینا وان ل ئەردێ نامینە، دێ حەساب هێت پرسین” دقرین.
لێ پاشێ خوینا وان ل ئەردێ ما.
11 سالان پشتی ڤێ بوویەرێ، ڤێ جارێ ل پاریسێ، سێ کورد ژ ئالیێ کەسەکی نەناس ڤە ھاتن کوشتن. کورد دیسا ھێرسن و دلشەواتن. دیسا پەکەکێ بێ ناڤبەر درووشمێن “خوینا وان ل ئەردێ نامینە، دێ حەساب هێت پرسین” دقیرە.
لێ ئەز ل سەر تەجروبەیا خوە یا 50 سالا د سیاسەتێ دا دبێژم: یێن ل حەسابا رۆبۆسکی نەپرسن نکارن حەسابێ ژ پاریسێ ژی بپرسن.
ژ بەر کو د پرسگرێکا کورد دا سێگۆشەیا بەرموودا ھەیە. چاوا کو بالافر و کەشتیێن کو ل سەر سێگۆشەیا شەیتانی یا بەرموودا را دەرباس دبن نقووم و وندا دبن، نھا پەکەکە ژی د قەزییا کوردی دا وەکە سێگۆشەیا بەرموودایە، کورد تێ دا وندا دبن: د ڤێ سێگۆشەیا بەرموودایێ دا کورد د ناڤبەرا دەولەتا ترک، ئیمرالی و قەندیلێ دا ئاسێ بوونە.
تشتێ کو دکەڤیتە ناڤبەرا ڤێ سێ گۆشەیێ (ترک-پەکەکە-ئیمرالی) ب رەنگەکی دهێت بێھشکرن، ئەو د ناڤ خوە دا دپەیڤن، نیقاش دکن و بریاران ددن. چیرۆکان ژ بۆ گەلێ کورد دڤەھینن.
د مژارا رۆبۆسکییێ دا تەڤگەرا ناسکری یا پەکەکێ و پێکھاتەیا وێ ھەدەپە ژ بۆ رایا گشتی چیرۆکەکێ ل سەر رۆبۆسکیێ ڤەدبێژە. لێ کۆمکوژیا رۆبۆسکیێ یا 2011ێ د سێگۆشەیا بەرموودا یا کو ئەم بەحس دکن دا وندا بوویە.
ب راستی ژی یا کو ھەری باش ڤێ پێڤاژۆیا رۆبۆسکییێ تەحلیل دکە دایکا جانگوورییێ 13 سالی وندا کری فەلەک ئەنجوویە. فەلەک ئەنجوو وھا دبێژە: “پشتی پێڤاژۆیا چارەسەریێ دەرکەت ھۆلێ ئەم ب تەڤاھی ھاتن ژبیرکرن.” ئانگۆ دبێژە پەکەکێ ئەم د پێڤاژۆیا “چارەسەرییێ” دا فرۆتین کووژەرێن مە.
دۆزا رۆبۆسکییێ د سێگۆشەیا دەولەتا ترک-پەکەکێ-قەندیلێ دا وندا بوو. عەڤدللا ئۆجەلان د ئادارا 2013ێ دا ل ئیمرالیێ گۆتبوو دەمیرتاش، “ژ بەر کو ئەم بەحسا پێڤاژۆیا چارەسەریێ دکن، وێ دەمێ ھوون دکارن مالباتێن رۆبۆسکی و ئاکەپێ وەکە میناکا ئاشتیەکا گشتی بینن با ھەڤ و بگھێژن ھەڤ. ب قاسی کو ئەز فێھم دکم پرسگرێکا رۆبۆسکیێ ئاکەپێ پر دئێشینە. ھوون ڤێ دۆسیەیا رۆبۆسکیێ لگەل جینایەتێن کریار نەدیار و بوویەرێن قرێژ بکن یەک دۆسیە دێ باشتر بت.” و ژ وێ رۆژێ هەیا نها دۆسیەیا رۆبۆسکیێ ژ ھۆلێ ھاتییە راکرن.
ئیرۆ د سالڤەگەرا رۆبۆسکیێ دا کەسێن کو دزانن مەسەلە د سێگۆشەیا شەیتان دا چاوا ھات ونداکرن و شرێکێن ڤێ سێگۆشەیا شەیتانی ھەدەپەیی دێ رۆندکێن دەرەو برژینن و ببێژن: “ئەم دێ حەسابێ بپرسن، ئەم دێ فاشیزما ئاکەپێ-مەھەپێ تێک ببن” نە کێمن، لێ یێن کو دخوازن حەسابا رۆبۆسکیێ بپرسن دڤێت رێگریێ ل عەڤدللا ئۆجەلان و پەکەکێ بکن. ژ بەر کو گەر ئەم حەسابا رۆبۆسکیێ ژ پەکەکێ و ئیمرالیێ نەپرسن ئەم دێ تەنێ تازییا خوە دانین. پێدڤییە ئەم ڤێ سێگۆشەیا شەیتانی یا کو ل سەر ھەموو ئێش و ئازارێن کوردان بازارێن قرێژ دکەن، ل سەر سەرێ خوە راکن. ئەڤ شێوازێن شەیتانی سەرە رێکان ل مە کوردان ددە بەرزەکرن.
دۆزا یەکەما پاریسێ، یا ساکینە جانسز و دو ھەڤالێن وێ ژی بوو قوربانیا سێگۆشەیا بەرموودا. د دۆزا ساکینەیێ دا پەکەکێ پارێزڤانی ژ ئیستخباراتا ترکیێ ئانکو میتێ کر.
دۆزا دویەمینا پاریسێ ژی مەحکوومی ھەمان چارەنووسێ یە. ژ بەر کو د ئاژاندەیا پەکەکێ دا، نە لێگەریانا ل مافێن کوردان هەیە و نە ژی حەساب پرسین ھەیە. شێوازێ پەکەکێ یێ سیاسەتێ؛ دێ ژ بۆ خوە رۆژەڤەکێ ئافرینە و ھندەک تشتان بدەست بخە. مرنا مرۆڤان و کۆمکوژی تەنێ ژ بۆ پەکەکێ ئاموورێن رانت (کەدخواری) پەیداکرنێ نە. بەرژەوەندی پەرەستی یا پەکەکێ ژ ھەموو ئێش و ئازارێن گەلێ کورد گرنگتر و مەزنترە.
گەر نە وسا بوویا دا ل پاریسێ رێوورەسمەکا ب ھەیبەت ژ بۆ جانگوورییان هێتە ئەنجامدان، سەرۆکێن کوردان بەشدار بن و جیھان دا ب جاڤنەباری تەماشە کت. وێ دەمێ کورد دا ل ھەمبەری جیھانێ خورت بن. لێ ئەڤ یەک نەھات کرن. دێ ب کارێن ئاژاوەگێریێ چاڤێ حکوومەتا فرانسایێ چاڤترساندی بکن و چەند قەرەبوویان ژێ وەرگریت و بازاری پێ کت. وەکە کو ل ل سەر کۆمکوژییا رۆبۆسکیێ بازار ھاتی کرن دێ دیسا بازاریا خوینێ هێت کرن.
دەستێ کو نەھێلایی کۆمکوژییا رۆبۆسکیێ دەرخن پێشبەری دادگەھەکا ناڤنەتەوەیی، ھەمان دەست ناھێلە بوویەرا پاریسێ ژی بگەھە ئەنجامەک دادپەروەرانە. سێگۆشەیا بەرموودا قەدەرا کوردان دۆرپێچکرییە. دڤێت ئەڤ سێگۆشە بهێت ژناڤبرن دا کو دۆزا کوردی ب دادپەروەری ب ئەنجام ببت.
