گەلەک جینایەتێن تاری یێن دیرۆکا پەکەکێ دە چێبین، ھێژ ژی ل بەندا رۆنیکرنێ نە. پەکەکێ ژ دامەزراندنا خوەیا سالا 1975-1978 ڤر ڤە ھەم د ناڤا خوە دە ھەم ژی د ناڤا تەڤگەرێن سیاسی دە گەلەک کەس کوشتن. پرانیا ڤان جینایەتان نەدیار مانە. شاھد بێدەنگن، مالبات ل زارۆکێن خوە ناپرسن. ژ بەر ڤێ سەدەمێ ژی پەکەکە جینایەتێن خوە بێ ناڤبەر ددۆمینە.
یەک ژ وان ژی گولان گارزانە، “جینایەتا فیلیز یەرلیکایا”یە. لێ کوشتنا گولان جینایەتەکە کو پەکەکێ ب خوە قەتل کر و پاشێ پلەیا “شەهیدا مەزن” دایێ. پەکەکە ھەر سال د 7 خزیرانێ دە قەتلکرنا گولان گارزان ب داخویانیەکێ ب بیر تینە.
گەلۆ گولان گارزان (فیلیز یەرلکایا) کییە؟
گولانا 32 سالی، ل قەندیلێ دۆلا شەھید ھاروون د ناڤا 300 ئەندامێن کۆنگەریا ژنێ دە نیڤرۆ ھاتە خەنقاندن. پەکەکێ راگھاند کو گولان ب کۆمپلۆیەکێ ھاتیە کوشتن. گولان ب راستی ژی ب کۆمپلۆیەکێ ھاتە تەرۆرکرن.
گولان گارزانا کو ناڤێ وێ فیلیز یەرلیکایایە، د سالا 1970 دە ل ناڤچەیا ئادلجەوازا بەدلیسێ ژ دایک بوو، ل ئەنقەرەیێ مەزن بوو و ل ور چوو زانینگەھێ. دەمەکێ د گرتیگەھێ دە دمینە و پشترە دچە شامێ ل جەم عەڤدللا ئۆجالان. سالا 1994 دەرباسی ھەرێما ئامەد و گارزانێ دبە. دەما کو ئۆجالان ڤەگەرییا ترکییێ، وێ ژی پێشنییارا چالاکییا فەدایی کر بوو. د رێڤەبەریا “یەکینەیێن تۆلھلدانێ”یێن کو پەکەکێ وێ دەمێ ئاڤا کربوون دە جھ گرت. ئەو ب خوە ژ بۆ چالەکییا ئینتیحارێ دچە ئەنقەرەیێ. لێ ئۆجالان ڤان چالاکییان د راوەستینە لۆما ئەو ژی ڤەدگەرە.
گەلۆ گولان د ناڤبەرا پەکەکێ و دەولەتێ دە ببوو پۆستەبەر؟
فیلیز یەرلیکایا بوویە شاھدێ تێکلیێن نهێنی یێن پەکەکێ و دەولەتێ. پشتی سالا 2000 د ناڤا ھێزێن تایبەتێن پەکەکێ دە خەباتێن خوە دمەشینە. بەشداری ھەڤدیتنێن لگەل دەولەتێ دبە، وەک پۆستەبەر کار دکە. ھەر وھا پڕ بالکێشە کو وێ دەمێ ل ترکیەیێ ھندەک یەکینەیێن ڤەشارتی یێن ھێزا تەیبەت ژی ھاتن گرتن. تێ تەخمینکرن کو پەکەکێ ب رێیا گولان ئاگاھیێن ڤان شانەیێن ڤەشارتی گھاندنە دەولەتێ. ھەر وھا گولان د ناڤا ھێزێن تایبەت دە شاھدا گەلەک ئینفازێن ناڤخوەیێن پەکەکێ بوو. ل خوە مکور تێ کو کارێن د زڤستانا 2001-2002 دە کرین نە خزمەتا گەل دە بوونە لەوما ژی، ژ دەردۆرا خوە رە دبێژە، “تشتێن کو نھا من پر عاجز دکن ھەنە، گەر مەجال گونجاو بە ئەزێ باخڤم و ھەر تشتی راڤەکم.”
تشتا کو گولانێ گۆتبا؛ تشتێن گرینگ بوون کو تێکلیێن ئۆجالان و دامەزرنێرێن پەکەکێ یێن گرووپا ئەنقەرەیێ لگەل دەولەتێ ئەشکەرە بکن. گولان بوو شاھدا وان تێکلییێن قرێژ.
جەمیل بایک و 3-4 سەرکردەیێن پەکەکێ بریارا کووشتنا گولانێ دا. رێڤەبەریا ھێزێن تایبەتێن پەکەکێ دکر. پەکەکێ خوەست ھەم ژ گولان خلاس ببە ھەم ژی ب بەهانەیا کوشتنا گولان راڤا کادرۆیان بکە و ھەم ژی وێ بکە رەمزەک. کوشتنا گولان د ھەمی ئالییان ڤە بۆ پەکەکێ مفا بوو.
د کۆنگرەیا PAJK دە ھات ئینفازکرن.
گولان د کۆنگرەیا 4 یا PAJK دە تێ تەرۆرکرن. ئەو کاندیدا کۆنگەرەیێ بوو. د رۆژا 8ێ یا کۆنگرەیێ دە ژ نشکا ڤە نەخوەش دکەڤە و ناچە جڤینێ. لێ پشتی دەمەکی کورت گولان د ئۆدەیا خوە دا خەنقی تێ دیتن. پەکەکە وێ شەڤێ بێی کو پشکنینا جەسەدێ وێ بکە، ب لەز و بەز گولان ب خاکێ سپارت. ھەر وھا پەکەکێ گۆتە خەباتکارێن خوە، یەنەکێ ئەو کوشتییە. لێ نە راستە کو مرۆڤ بکارە ب تەنا سەرێ خوە ژنەکە کو بەژنا وێ 1.78، شەرێ نێز و کاراتێ دزانە، ب دەھان جارا ژ مرنێ فلتی و ھتد بخەندقینە. ھەڤالێن گولانێ دبێژن، د چەند دەمژمێرێن بەریا کوشتنا گولانێ دا، ژ نشکا ڤە نەخوەش کەتیە و ئیسهال و ڤەرەشین پێرە چێ بوویە.
ھەر وھا 100 میتران دووری جھێ کو کۆنگرەیە کو 300 ژن تێدە بەشدارن، گولان تێ کوشتن. بەلێ، گولان د کۆنگرەیا PAJK دە تێ تەرۆرکرن. لێ بەلێ چ ھێزەک ژ دەرڤە نکارە بکەڤە دۆلا شەهید ھاروون کو گەلەکا تەنگە و گولانێ بکوژە. ل دەردۆرێ وێ دۆلێ ھێزا کو بکاریت بکەڤە وی گەلی تونەیە. ئەڤ جینایەت راستەراست د بن کۆنترۆلا پەکەکێ دە ھات کرن.
ئەڤە راستیەکە ئەشکەرەیە کو پەکەکێ گولان کوشت. گولان بوو قووربانیا پێزانین و ئاگاھییێن خوە.
دەما کو گولان ب جان و دل دفکری کو ژ بۆ پەکەکێ کارێن گرینگ دکە، رێڤەبەریا پەکەکێ ژبەر شاھدحالییا گولانێ بوو پێوەندییێن پەکەکێ و دەولەتێ ئەو کوشتن. ئێدی پەکەکە ژ مەترسییا “ھەکە گولان ئاخڤی” رزگار ببوو.
ئالیێ خەمگینێ ڤێ بوویەرا گولانێ ئەوە کو پەکەکێ ھەم ئەو کوشت و هەم ژی پشترا ئەو وەک قەھرەمان راگھاند. پەکەکێ گولانا مری ئەو قاس روومەتدار کر ئێدی بەر ب ئاسیمانی دا کو چ شکێن کوژەری ل سەر پەکەکێ نەمنن. چیرۆکا کوشتنا گولانێ راستییا پەکەکێ یا “لگەل گوورگی د کوژە، لگەل شڤانی دخوە و لگەل خوەدانی دا دگریت” راخست بەر چاڤا. پەکەکە ب ھەر ئالی دە ژ کوشتنا گولانێ سوودمەند بوو.
