وەزارەتا پاراستنا ترکییێ د 4ێ خزیرانێ دە دیمەنێن 3 گەریلایێن کو د ناڤ وان دە ژنەک ژ شکەفتەکێ دەرکەتبوون و دیل ھاتبوون گرتن بەلاڤ کربوو. ب راستی، ژ بەر کو دلێ مە ب گرتنا زارۆکێن کوردڤە بوو، لۆما ژی مە ئەڤ نووچە بەلاڤ نەکر. پشترە ژی د 9ێ خزیرانێ دە نووچەیەک دن ل سەر ڤان گەریلایان ھات وەشاندن. ل گۆری ڤێ، د تونەلا کو 3 گەریلایێن کو یەک ژ وان ژن بوو دە، ژ بەر برچی بوونێ رێڤیکێن وان هشک بوونە. دلێ مە رانەگرت ئەم ڤان وێنەیێن دلشەوات پارڤەکن. د وێنەیان دە ھەر سێ گەریلا ھەستی و چەرم مابوون. ئەم ل بەندێ بوون کو کەسەک تشتەکێ ببێژە.

ھەپەگێ دا زانین کو گەریلایا ژنا ب ناڤێ گولیستان گولمەز (سارینا) یا د سالا 1996 دە ژ دایک بوویە، ل ھەرێما زاپێ د پەڤچوونەکێ دە دیل ھاتیە گرتن و ل وانێ ژ بۆ مەعیدە و رێڤیکا نەشتەرگەری بوو هاتیە کرن و بابێ وێ د 8 خزیرانێ دا چوویە سەردانا وێ. پشتی چەند رۆژان ھات راگھاندن کو گەریلایەک ژن و گەریلایەکی ب ناڤێ حەسەن رەمزی (خابور)ێ ژ عەفرینێ ژی دیل ھاتنە گرتن و ئاگاھی ژ وان نایێ گرتن. تێ تەخمینکرن کو ئەڤ سێ کەس ئەون یێن کو گرتنا وان ژ ئالیێ وەزارەتا پاراستنا ترکیەیێ ڤە ھاتنە راگەهاندن.

ب راستی ژی مرۆڤ ناخوازە ل سەر رەوشا کو جوانێن کورد کەتنە تێ دا بنڤیسە و بفکرە. لێ پشتی ڤان بوویەران مە ھەڤپەیڤینا داوی یا فەرماندارێ ھەپەگێ موراد قارایلان دیت کو تێ دە دبێژە “مە ئارتێشا ترکا ل زاپێ بنخست، نکارە حەرەکەتێ بکە ئاسێ مانە، ئەم بەر ب سەرکەفتنێ ڤە دچن” پشتی مە ئەڤ ئاخڤتنێن قەرەیلان بھیستی “لیستکێن برچیبوونێ” ھاتن بیرا مە.

لیستکێن برچیبوونێ و جڤاکێ پێشاندەر

لیستکێن برچیبوونێ ناڤێ پرتووکا سێ بەشی یا نڤیسکارا ئامەریکی “سوزانا کۆلینس”ە کو ل سەر وەلاتەکی پشتی-قییامەتێ یێ ب ناڤێ پاناما نڤیساندیە. ناڤێ وێ یێ ئۆرجینال “لیستکێن برچیبوونێ”یە. فیلمەک ل سەر ڤێ پرتووکێ ھاتییە چێکرن. فیلمێ گەلەک دییاری وەرگرتن و ریکۆردێن تەماشەکرنێ شکاندن. فەلسەفەیا د پرتووکێ دە ھێ ژی تێ نیقاشکرن.

د پرتووکێ دە ژیانا فەقیرێن ل 12 ھەرێمێن جودا دژین و یا دەولەمەندێن ل “کاپیتۆلا” پایتەخت تێ ڤەگۆتن. ئەو ژ ھێلا دیکتاتۆرەک ب ناڤێ “پانەم شۆ” ڤە تێ رێڤەبرن. شۆ رێیەک دیت کو ھەم 12 ناڤچەیێن بەلەنگاز و ھەم ژی دەولەمەندیا کاپیتۆلێ د دەست خوە دا بھێلە: تەماشا، مەحکوومی و ترس.

ھەر سال ژ ڤان 12 ھۆزان کەچەک و خۆرتەک کو تەمەنێ وان د ناڤبەرا 12 و 18 سالی دەیە، ب قورعە تێنە ھلبژارتن. ل جھەکی تایبەت تێن ھشتن و ژ وان تێ خوەستن کو ئەو ھەڤدو بکوژن. شەر ھەتا یەک کەس بمینە دەوام دکە. عەشیرا کو ئەوکەسێ ساخ مایی دێ د سەرانسەرێ سالێ دە بگھیژە خوارنێ. و ئەڤ ھەموو جینایەت ژ ئالیێ گەل ڤە زندی ل سەر ئەکرانێن تەلەفزیۆنێ تێن تەماشەکرن. ژ بۆ کو دەولەمەندیا کاپیتۆلێ وەندا نەبە، دەولەتێن فەقیر دبن بەشەک ژ ڤێ شانۆیێ، ژ بەر کو “ترس” ژ وان تێ کرن دا کو سالەک دن ژی برچی نەمینن. ھەر کەس پێدڤیا خوە ب دیکتاتۆرەکی دبینە. دیمەنا مرنا ڤان جوانان پیرۆزی و ترسێ ددە سیستەمێ. دەما کو ھەر کەس ب ڤێ پێشاندانا مرنێ یا پیرۆز مژوول دبە، ل پشت ڤێ سیستەما ئیستیسمارێ دهێت مەشاندن.

گەریلایێ پێشاندەر یێ پەکەکێ نە ژ بۆ تێکبرنا دژمن، تەنێ ژ بۆ پاراستنا پارتییا خوە و کۆمکرنا گەل ل دۆرا خوەیە.

گەریلایێن تێن پێساندان نە ژ بۆ تێکبرنا دژمن، ژ بۆ تێکبرنا کوردانە

ئەو جوانێن کو دمرن رێکێ ددن دیکتاتۆر شۆ و سیستەمێ وی.

ل ڤر، شەرێ گەریلایێن پەکەکێ ژی مینا لیستکا برچیبوونێ یا پێشاندەری-مرنێ یە. گەریلایێ پەکەکێ گەریلایێ پێشاندانێیە. گەریلاتیا پەکەکێ نە ئەوە کو دەربەیەکێ ل دەولەتا ترک بخن، دژمن ژ وەلات دەربخن، ژ بۆ کو ئەو ب لەشکەری مافێن کوردان بستینن، لێ ئەوە کو کوردان ل دۆرا سیستەما پەکەکێ بجڤینە و وان مەحکوومی پەکەکێ بکە. ھەژمارا سترانێن کو ل سەر گەریلا نڤیساندنە ژ ھەژمارا چالاکییێن گەریلا زێدەترە. وێنەیێ گێریلایێن ژنێن جوان و بەدەو ب ئاوایەکی ژ جڤاکا کورد رە تێ پێشکێشکرن. گەریلاتییا پەکەکێ تەنێ ژ بۆ ڤەشارتنا راستییێ یە.

ھەر جارا کو ئەم راستیا پەکەکێ، دامەزرینەرێ وێ، ژیانا رێڤەبەری و رێڤەبەرێن وێ و سیستەما کو وان ئاڤا کرنە ژ بۆ کوردان تشتەک دەستناخە باس دکن. ل ھەمبەری مە جەنازەیێن جوانێن گەریلایێن کو ژیانا خوە ژ دەست دانە تێ نیشاندان. ژ بەر کو زارۆکێن کوردان دمرن پەکەکە دکارە ب دەھان خیانەت و تێکلیێن خوە یێن قرێژ ڤەشێرە.

سەرۆکێ کو دگۆت گەریلایێ خوە ل بەر خوە بدە و ئەو ب خوە ژی تەسلیم بوویی: ئۆجالان

عەڤدلا ئۆجالان پشتی کو ب سالان ژ ھەر کەسی رە گۆت، “بەرخوەدان ژیانە، تەسلیمیەت ئیخانەتە” پشتی کو ھات گرتن وی گۆت، “ئەز دخوازم خزمەتا دەولەتێ بکم”. دەما گەریلایێن 17-18 سالی کەتن دەستێ دژمن، ژ بەر کو پیچەک ئاگاھی دانە دەولەتێ خایین ھاتن دەستنیشان کرن. لێ ئۆجالان د دانپێدانێن خوە دە ھەر تشت ل سەر رێخستن و رێڤەبەرییا خوە گۆت. ئۆجەلان ژ دەولەتا ترک رە گۆت، “ب دزیکیڤە پشتگیریێ بدن مە، ئەم ھەولێرێ بستنین، نەھێلن بارزانی و تالابانی ببن دەولەت.” لێ قاسی ھندە خزمەت ژ دژمن رە کرییە ژی ئەم نکارن ئیسپات بکن کو ئۆجالان خایینە، ژ بەر کو ئەودبێژە “ھەزاران مرۆڤ خوە ژ بۆمن دشەوتینن”. خییانەتا ئۆجەلان ب سیستەما گەریلا-شەھید و مرنێ تێ ڤەشارتن.

موراد قارایلان فەرماندارەکی بنکەتییە. د سالێن 90 دە قارایلان ل سەر ھەسپێ خوە، ل زۆزانێن فەراشینێ، بەستا و گابار دگەرییا. ھەفتەنین، خواکوورک، گەلیێ زاپێ ھەموو ئەیالەتێن باکور د بن فەرمانداریا وی دە رادەستی دەولەتا ترک کرن، لێ ژ بەر کو گەریلا دمرە، دیسا ژی ئەو دبێژە، “مە سەرکەفتن ب دەست خست، مە دەولەتا ترک ئاستەنگ کر”. سەدەما کو موراد قارایلان دژیت و د تەلەڤیزیۆنان دە تێ گوھدارکرن، گەریلاتیا پێشاندەرییە.

ھەمان گەریلایێ پێشاندەر بوویە سەدەم کو موستەفا قاراسویێ کو د ژیانا خوە دە یەک گولـله ژی نەهاڤێتیە دژمنی، جەمیل بایک، سۆزدار ئاڤێستا ھێژ ژی خوە وەکە رێبەرێن کوردان دبینن.

پەکەکە ل سەر جەنازەیێن گەریلایان ووسا سەرەدەریێ دکە کو پێوەندییێن خوەیێن لگەل حەشدا شەعبی، لگەل ئیتیلاعاتا ئیرانێ و فرۆتنا عەفرینێ ڤەدشێرە.

پێشاندان بەردەوامە

تایبەتمەندیا ھەری بالکێشا پرتووکا لیستکێن برچیبوونێ ئەوە کو گەلێ “پانەمێ” ب زندی ل سەر ئەکرانێن مەزن ل شەرێ مرنێ یێ جوانێن خوە تەماشە دکر. ھەر کەسێ کو بندەست و سەردەست، ب دیتنا مرنا ڤان زارۆکان وەک دینان ل چەپکان ددە و وەک تیمەکە فوتبۆلێ ئالیگریا وان دکر. گەلێ دەردۆرا پەکەکێ ژی وەکە گەلێ “پانەمێ” یە. ئەو بوو بەشەک ژ لیستکێ، و ژ مرنێ ھێڤی دکن. د میھرەجانا پەکەکێیا کو پار ل ئەورۆپایێ ھات لدارخستن دە ئەو پێلاڤێن گەریلایان یا مەزن ژی ئەڤ بوو. ب تایبەتی کوردێن باکور ب مرنا گەریلا ھاتنە ئێخسیر گرتن.

سیاسەتمەدارێن لەگال یێن باکورێ کوردستانێ ئەحمەت تورک، پەروین بولدان، سڕی سورەییا ئۆندەر دزانن کو گەر گەریلایەک پێشاندەر نەبە، گەل دەنگێ خوە نادە وان. ژ بەر کو نانێ گەریلاتیا پێشاندانێ دخون لۆما ژی دەنگێ خوە ناکن.

ھەتا مالباتێن گەریلایێن شەھید ژی دەنگێ خوە ناکن. یێن خوەدی نیەتا ھەری باش ژ ئالیێ دەروونی ڤە بوونە مەخدوورێن ڤێ خوەپێشاندانێ، ل بەندێ نە کو مرن رزگاریێ ببینن. ئەو ژ مرنێ سوود وەردگرن. گەر زارۆکێن وان یێن کو بوونە مەخدوورێن گەریڵاتیا پێشاندەری و ئەو بمرن، وێ دەمێ ژ وان رە دبێژن “مالباتێن ب نرخ”. ئەوێ جارنا ببن کاندید، دەما کو بچن ئۆفیسێن ھەدەپێ دێ ب حورمەتەک زێدەتر هێن پێشوازیکرن. باب و برا ھەنە کو ب مرنا زارۆکێن خوە هەول ددن د ناڤا رەفێن پەکەکێ دا جھەکێ پەیدا بکن، حورمەتێ نیشان بدن و کارەکی ب دەست بخن.

ل زاپێ کو 45 سال بوون د بن کۆنترۆلا پەکەکێ دە بوو، 3 گەریلا ژ برچیبوونێ دمرن، رێڤیکێن وان هشک دبن و خوە رادەستی ترکان دکن. لێ قارایلان دبێژە “مە سەرکەفتن ب دەست خست”. ئالیگرێن پەکەکێ ل سەر تویتەرێ وە دئاخڤن مرۆڤ دبێژە قەی وان ل زاپێ شەر کرییە. خەباتکارێن چاپەمەنیا وێ ژی ل سەر ئەکرانێ ب کێفخوەشیەکا مەزن ڤان مرنان پێشکێشی رایا گشتی دکن. خەلک وەک دینان ماتمایی تەماشە دکە.

لێ جوان دمرن و لیستک بەردەوام دکە.