بووبێ ئەسەر
ھزر و بیر و باوەریا ژینگەھ و پاراستنا وێ ژ دەما شێخ عەبدولسەلامێ ئەول ھاتیە پەژراندن کو دڤێت ئەو بهێت پاراستن. د سەردەما شێخ عەڤدلسەلامێ دودان دە ئەڤە بوویە وەکە خالەکا فەرمی یا رێبازا کو ئەساسێ وێ دھاتە دانین.
ژ قۆناغا ھەردو شێخ عەبدولسەلامان دەما خوە دگەهینە سەردەما شێخ ئەحمەد ئێدی ئەڤە وەکە رێبازەکێ، دەستوور و بەرنامەیەکێ تێ قەبوولکرن. د سەردەما بارزانیێ مەزن دە ئێدی دکەڤە ژیانێ. خەلکێ دەڤەرا بارزان و بارزانی ھەمی ئێدی ل گۆر ڤێ تەڤدگەرن. یا گرینگ ژی ئیرۆ ئەم دبینن ئانکو تێ دیتن کو د سەردەما مەسعوود بارزانی دە گەلەک ژ خالێن ڤێ رێبازێ ل باشوورێ کوردستانێ ھاتنە مسۆگەرکرن کو دڤێت ژینگەهـ ب ھەمی ئیمکانێن ل بەر دەستان بێ پاراستن.
ل دەڤەرا بارزان و د ناڤا ھەمی بارزانیان دە ژینگەھ بوویە ئەڤین و بارزانی ھەمی ژی بوونە ئەڤیندارێ ڤێ ئەڤینێ. دەما کو مرۆڤ بوو ئەڤیندار ژی دڤێت مرۆڤ وێ ئەڤینا خوە ل ھەمبەر ھەمی مەترسیان بپارێزە. بارزانیان ژی وەھا کرنە. ژ بەر وێ ئەڤینداریێ بوو کو ل دەڤەرا بارزان ژینگەھ پر باش ھاتیە پاراستن و ژ بۆنا پێشکەتنێ پێتر کار و خەباتا وێ ھاتیە کرن.
ل باشوورێ کوردستانێ ل دەڤەرا بارزان و ل ھەرێمێن دن ژینگەھ نە وەکە ھەڤن. ژ بەر کو ل دەڤەرا بارزان، پاراستنا ژینگەھێ وەکە د رێبازێ دە ھاتیە دەستنیشانکرن تێ پاراستن.. مرۆڤ فەرقەک مەزن د ناڤا ژینگەھا ل بارزان، ھەرێم و دەڤەرێن دنیێن کوردستانێ دە دبینە.
سەدەما ڤێ ژی ئەوە کو ل گۆر رێبازێ حەزکرن و پاراستنا ژینگەھێ ئەشقە ئانکو ئەڤینەکە. ژ بەر کو ل پارچێن دن و ل دەڤەرێن دن یێن کوردستانێ ئەڤ ئەڤینە تونەیە یان پر کێمە، لۆما ژینگەھا وان دەڤەران و پارچێن دن و یا دەڤەرا بارزان وەکە ھەڤ نەھاتیە پاراستن.
ھەگەر ل دەڤەرا بارزان کەسەکی دارەکێ ژ کۆکێ دە راکە، ماسیان ب دینامیتان بکوژە، نێچیرا ئاژەلان بێ سەر و بەر بکن، ئەو کەس د ناڤا جڤاتا بارزانیان دە وەکە مرۆڤەکی تاوانبار دھاتە و تێ دیتن. لۆما ل دەڤەرا بارزان و د ناڤا بارزانیان دە ژینگەھ وەکە رۆھنیا ھەردو چاڤان ھاتیە و تێ پاراستن. ژ بەر کو وان دزانیبوون کو ژینگەھ ھەبوونا وەلاتەکی و پێشکەتنا جڤاتێ ب خوەیە.
ژینگەھ ھەبوون و خەملا وەلاتەکییە. ژینگەھ سەرکەتن و خوەشیا وەلاتێن پێشکەتینە. لۆما ھاتیە گۆتن کو مرۆڤ رەوشا وەلاتەکی ژ ژینگەھا وی فێم دکە. وەکە چاوا کو مرۆڤ بکەڤە ھوندەر مالەکێ و ژ بەر پاقژی ئان گەمارێ دزانە کو ئەو مال چاوایە. ژینگەھ ژی رەوشا وەلاتێ مە ددە زانین.
ژینگەھ ل گەل خوەشکبوون و خوەزاییا خوە روح و ژیانا وەلات و مرۆڤانە. د ژینگەھەکێ دە گەلەک دار ھەنە کو ژیانێ ددن. گەلەک دار ھەنە کو ئاخ و وەلات ب خوەشیکبوونا خوە دخەملینن. کورتاسیا گۆتنێ ئەوە کو ژینگەھ ژیان و ھەبوونا وەلاتانە. د ھەمی وەلاتێن پێشکەتی دە ژنگەھەک ب رێک و پێک ھەیە.
ژ بەر ڤێ گرینگیێ یە کو بارزانیان د رێبازا خوە دە ئەڤ ژی وەکە خالەکا گرینگ دەستنیشانکرنە کو مللەتێ کورد ژی ل گۆر ڤێ خالێ خوەدی ل ژینگەھا خوە دەرکەڤن. خوەدی ل ژینگەھێ دەرکەتاندن تێ واتەیا خوەدی ل خوە و وەلاتێ خوە دەرکەتاندنێ.
لۆما بارزانیان سەد بەرێ گرینگیا ڤێ فێم کرنە و زانیبوون کو ژینگەھ روح و جانێ وەلاتانە. ھێژ سەد سال بەرێ وان وەکە یاسایەکا ژ خوە بەر، ئانکو نە نڤیسکێ، دانینە کو دڤێت دار ژ کۆکێ دە نەیێن راکرن. تو کیژان دارێ ژ کۆکێ دە راکەی تو دبیە سەدەما تونەبوونا دارەکێ کو ژییانێ ددە.
ھەلبەت د وەلاتەکی داگیرکری دە وەکە کوردستانێ پیچەکێ زەحمەتە کو مرۆڤ بکاربە ژینگەھا خوە بپارێزە. لێ دیسا بارزانیان ھەتا ژ وان ھاتنە ئەڤ ژی وەکە خالەکا ڤێ رێبازێ پێک ئانینە و ژینگەھا خوە پاراستنە. دەما مرۆڤ ل باشوورێ کوردستانێ، خوە دگهینە دەڤەرا بارزان، پر ڤەکری و ئەشکەرە دیار دبە کو چما بارزانیان ئەڤە ژی کریە خالەک ژ خالا ڤێ رێبازێ.
ژ رۆژا ئەول و ھەتا نھا ل گۆر ئیمکانێن کو ب دەست کەتنە، بارزانیان ژینگەھا خوە پاراستنە، خوەدیتی ل ئاژەلێن ل ژینگەھێ کرنە. ژ بۆنا تەیر، خەزال و پەزکۆڤی وھتد ھاڤینان ل سەرێ چیایان و دەڤەرێن بێ ئاڤ نەمینن، جھێ ئاڤێ چێکرنە و ور تژی ئاڤ کرنە کو ئاژەل ژ ور ئاڤێ ڤەخون و بژین. ئیرۆ ل باشوورێ کوردستانێ ل دەڤەرا بارزان ئەڤە ھێژ فرەھتر تێ کرن.
دەما تو دچیە ناڤا دارستانێن دەڤەرا بارزان ئاژەلێن ور یەک ژ مرۆڤان نارەڤن. تو دبێژی قەی ئەو دزانن کو مرۆڤێن تێن ور نە ژ بۆنا کوشتنا وان، ژ بۆ کو بژین، ل ورن. تو دبێژی قەی ھەمی ئاژەلێن کوردستانێ ھەڤدو ئاگاھدار کرنە کو ژ بەر ترسا کوشتنێ بەرب دەڤەرا بارزان ڤە ھاتنە و ل ڤر ب ئازادی و بێ ترس دژین.
ژ بەر کو کورد بێ دەولەت بوون، ڤان ھێژایی و خالێن رێبازا کو سەد سالان بەرێ ھاتبوون دەستنیشان کرن، خەلکێن دن، وەلاتێن دن ژ بۆنا خوە برنە و ئەو د وەلاتێن خوەیێن ئازاد دە، وەکە رێبازا بارزانی تەڤگەریانە، لێ نەگۆتنە کو مە ژ ور گرتنە. ھەگەر مە ژی دەولەتەک ھەبا، مرۆڤ دکارە خال ب خال ڤێ رێبازێ بنڤیسینە بکە پرتووک و د دبستانان دە وەکە رێبازێ بدە خوەندن. ئاھا وێ دەمێ دێ قیمەت و ھێژاییا ڤێ رێبازا پیرۆز باشتر بێ زانین.
لێ ھەزار مخابن، ژ بەر بێ دەولەتیێ گەلەک تشتێن کوردان و ڤێ رێبازا پیرۆز، عادەت و ھێژاییێن کوردان، چ داگیرکەران و چ ژی دەولەتێن دن کرنە یێن خوە. ئەم ژێ بێ پار مانە. ھەگەر لێکۆلینەکا بەرفرەھ چێببە، ئەز باوەرم دێ هێت دیتن کو جارا ئەول بارزانیان بریار دانە کو دڤێت دار ژ کۆکێ دە نەیێن راکرن. ماسی د ئاڤێ دە ب دینامیتان نەیێن کوشتن و گرتن. دڤێت ل داراستنان خوەدی ل ئاژەلان بێ دەرکەتاندن، ژ بۆنا بژین و نەقەدن.
ئەز خوەشبینم کو دێ ب رێڤەبریا حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ ئەڤ رێبازە ب ئاوایەکی نڤیسکێ وەکە پرتووک د دبستانان دە بێ خوەندن کو کورد ھای ژ رێبازا خوە ھەبن. بزانبن کو ئەڤ رێبازە ژیان و ھەبوونا ملەتێ وی، خورتکرنا دەولەتا وییە.
