بەشا سێیەم: ھەر یەک ژ دامەزرینەرێن پەکەکێ چیرۆکەک جوودا ھەیە
ھینبوونا چارەنووسا 22 کەسێن کو پەکەکە دامەزراندی، د وارێ ناسینا رۆژا ئیرۆ یا پەکەکێ دە پر گرینگە. مە بەری نها بەحسا 8 کەسێن کو پەکەکە دامەزراندی کربوو.
9- کەسیرە ئۆجالان-یلدرم (فاتما): د سالا 1958 دە ل باژارۆکێ قاراکۆچانێ ھاتیە دنێ. د سالا 1978 دە زەواج لگەل عەڤدللا ئۆجالان کر. ب راستی کەسیرە د ناڤا پەکەکێ دە دەزگرا کەسەک دی بوو. لێ بەلێ ئۆجالان تێکلیا کەسیرە و عیسمەت قەبوول نەکر. عیسمەت دوورخست و پەی را زەخت ل کەسیرەیێ کر و ئەو رازی کر کو لگەل وی بزەوجە. زەوجین و کەسیرە (فاتما) د ناڤا گروپا پەکەکێ دە جھێ خوە وەکە ژنا یەکەمین گرت. ئەو ژی یەک ژ وان دو ژنانە کو بەشداری کۆنگرەیا پەکەکێ بوونە.
ب گشتی د دیرۆکا پەکەکێ دە کەسیرە وەکە خاین تێ ب ناڤ کرن. کەسیرە د ناڤا دەردۆرێن ل دەرڤەیی پەکەکێ دە وەکە کەچا عەلی یلدرم یێ ئەندامێ میتێ تێ ناسکرن. لێ رەوشا وێ د ناڤا پەکەکێ نە ئەڤە. کەسیرە کەسەکە کو ھەم د دەما دامەزراندنا پەکەکێ دە و ھەم ژی ھەتا سالا 1986 دەما کو ژ پەکەکێ ڤەقەتیای، ژ بۆی کو ئۆجالان ببە سەرۆک خزمەتەکا مەزن ژێ رە کر. ب ھەڤرێزیا لگەل ئۆجالان دە ئێریشی کەسێن وەک چەتین گوونگۆر (سەمیر) و رەسوول ئالتنۆک (داوود) کر. پێڤاژۆیا کو بوو سەدەما کوشتنا ڤان سەرکردەیان ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە، کەسیرێ و ئاپۆ ب ھەڤرە ئاڤا کر. ل کامپێن لوبنان و لۆلانێ ژنێن د ناڤا پەکەکێ دە یەک ب یەک ل بەر چاڤێن کەسیرێ د ھاتن کوشتن.
لێ کەسیرێ خوە وەکە ھەڤپشکا دەستھلاتداریا ئۆجالان ددیت. لێ ب دەمێ رە ئۆجالان کەسیرە ژ خوە رە وەک ئاستەنگ دیت. ھەر وھا ئۆجالان ب دەمێ رە لگەل ژنێن دن ژی دەست ب تێکلیان کر. تێکلیێن وی و کەسیرێ قوت بوون.
دەما کو پەکەکە بریارا ژناڤ برنا کەسەکی ددە، پێشی دبێژە کەسایەتا وی قەلسە و د بابەتێن ئیدەۆلۆژیک دە ژ خەتێ دەرکەتییە. پاشێ وەک تەسفیەکار تێ راگهاندن. د قۆناغا داوی دە ژێ رە تێ گۆتن کو ئەڤ کەس سیخوورە. دەما کو مرۆڤ دگەھە ئاستا سیخوربوونێ، ئەڤ یەک نیشان ددە کو رێیا کوشتنێ ڤەدبە.
د کۆنگرەیا 3 یا پەکەکێ دە کەسیرە ژی وەکە ھەڤالێن ئۆجالان یێن دن د ڤان سێ قۆناغان رە دەرباس بوو. د ناڤا رێخستنێ دە وەک تەسفیەکار ھات راگهاندن و ل گەل دوران کالکان و عەلی حەیدەر قەیتان ئەندامەتیا وان ھات سڕکرن و ستاتوویا وان یا رێخستنی خستن ئاستا وەلاتپارێزی. لێ ھەلبەت ژ بەر سەدەمێن وەکە تێکلیێن ئۆجالان و میتێ، کو بابێ کەسیرێ ئەندامێ میتێ یە، ئەو وەکە دامەزرینەرێن دن یێن پەکەکێ نەھات کوشتن. کەسیرە ب شێوازەکی گوومانبار ژ کامپێن پەکەکێ یێن ل یەونانیستانێ رەڤیا. جارەکە دن قەد بەحسا پەکەکێ نەکر.
کەسێن نێزیکی پەکەکێ د گۆتن، کەسیرەیێ لگەل پەکەکێ رێکەفتنەک چێکریە و ل گۆری ڤێ رێکەفتنێ، پێویستیێن کەسیرەیێ یێن ئابۆری ھاتنە جیبجیکرن و ئەو ژی ل ھەمبەر ئۆجالان تشتەکی نابێژە و ئەو ناھێ کوشتن. ھندەک تێبینییێن خورت ھەنە کو ئەڤ رێکەفتنا د ناڤبەرا ئۆجالان و کەسیرێ دە میھری بەللی چێکرییە.
لێ ئۆجالان کەسیرە ژ کادرۆیێن خوە رە وەکە ژنەکا ژێترس، فەساد و بێرەحم ب ناڤ دکە. تشتا بالکێش ئەوە کو ئۆجالان د سالا 1999 دە دەما چووی ترکیێ د دادگەھا خوە دە گۆت “دبە کو دەستێ کەسیرەیێ د کوشتنا ئۆلۆف پالمە دە ھەبە”. لەوما نھا کەسیرە د لیستەیا پەکەکێ یا خایینان دە جھ دگرە.
10- جەمیل بایک (جومعا): د سالا 1955 دە ل ئەلعەزیزێ ژ دایک بوویە. یەک ژ وان پێنچ کەسێن پێشی یێن لگەل ئۆجالان بوویە. نھا ژی یەک ژ وان دو ئەندامێن پەکەکێ یە کو هێژ ساخە و ھێژ ژی سەرکردایەتی دکە. جەمیل بایک ژ دامەزراندنا پەکەکێ ھەتا ئیرۆ د دیرۆکا پەکەکێ دە خوەدی جھەکی گەلەکی دیارکەرە. ئەو کەسەکە کو ھەر گاڤ وەکی جێگرێ ئۆجالان یان ژی زلامێ دویەمین تێ بناڤ کرن. لێ ب راستی ھەموو کارێن ئۆجالان یێن تاری جەمیل رێڤەدبە.
ل سەر جەمیل بایک ژی گەلەک شک و گومان ھەنە. گومانێن سەر وی؛ سالا 1979 تێ گرتن لێ ئەو “ب خەلەتی” ژ ئالییێ دەولەتێ ڤە تێ بەردان. ئەو بوویە سەدەما گرتنا مەزلووم دۆگان و ھتد. ئیرانێ د سالا 1984 دە ل سەر جەمیل بایک راپۆرەک ئامادەکر و ئەو وەکە سیخوورێ ترکان بناڤ کر.
ھەر چەندە ژێ رە دبێژن دەستێ راستێ ئۆجالان ژی، ھەر تم لگەل ئۆجالان دە د ناڤا ناکۆکیەک ڤەشارتی و ھەڤریکییێ دا بوویە. ل دژی زەواجا ئۆجالان یا ب کەسیرێ رە و ھەڤالتیا وی یا ب پیلۆت (نەجاتی کایا) رە دەرکەت و ل گەل حەقی قەرار ل دژی ئۆجالان ھەلوەست نیشان دا. د سالا 1979 دە ل دژی چوونا ئۆجالان یا ب تەنا سەرێ خوە ژ بوو سوورییێ دەرکەت و ئەو رەخنە کر.
پشتی سالێن 1990 ل دژی ژیانا ئۆجالان یا لگەل ژنان د ڤیلەیێن شامێ دە نەرازیبوونا خوە دییار کر. د سالا 1997 دە ئۆجالان ژ وی رە گۆت “جومعا نکارە دەستوەردانێ د پەیوەندییێن من و ژنان دە بکە”.
جەمیل بایک د سالا 1997 دە ژ ئالیێ ئۆجالان ڤە ژ ئەرک ھات دوورخستن. بەرییا کو ئۆجالان بچە ترکییێ سەرێ سالا 1999 کۆنگرەیا 6 یا پەکەکێ هات ئەنجامدان. ئۆجالان جەمیل بایک د لیستەیا خوە یا بوو لجنەیا ناڤەندی یا پەکەکێ پێشنییار نەکر. دەما هندێ بوو بایک بھێتە تەسفییەکرن لێ ئۆجالان وێ دەمێ دە چوو ترکییێ. قەدەرا جەمیل ژی گوھەری و دیسا د ناڤا رێخستنێ دە بوو ناڤەکی ب باندۆر.
لێ دیسا د سالا 2004 دە ژ ئالیێ ئۆجالان ڤە وەک تەسفیەکار ھات دەستنیشان کرن و ھەتا سالا 2006 ئەو بێ وەزیفە ما. لێ جەمیل بایک تۆلێن خوە ژ ھەموو خەباتکارێن ژن یێن نێزیکی ئۆجالان ڤەکرن ئەو ژن تەسفیە کرن. شۆپێن ئۆجالان یێن ناڤا رێخستنێ ھووردە-ھووردە پاقش کرن. نها ئۆجالان ژ بۆ کادرۆیێن پەکەکێ سەرۆکەکی مەعنەوییە، جەمیل بایک سیستەما پەکەکێ یا ئیرۆ رێڤەدبە.
جەمیل بایک د ڤێ سەکنا خوەیا 40 سالی یا د ناڤا پەکەکێ دە ب کەسایەتا خوە یا بێوژدان و رەڤۆک تێ پێناسەکرن. ھەر تم ژ قادێن شەری رەڤیایە و ھێزا شەری تەرکاندیە. جەمیل ب بێوژدانییا خوە بوویە سەھما کادرۆیێن پەکەکێ. جەمیل بایک کوژەرێ ب سەدان کادرۆیا نە.
ب سالان جەمیل بایک وەکە سەرۆکێ پەکەکێ یێ ڤەشارتی د خەبتی. نھا بوویە سەرۆکێ ئاشکەرا یێ پەکەکێ.
11- دوران کالکان (عەباس): د سالا 1954 دە ل ئەدەنەیێ ژ دایک بوویە و نژاد ترکە. ئەو ژی ژ وان پێنچ کەسێن یەکەم یێن لگەل ئۆجالان جھ دگرە. دووران کالکان یەک ژ وان ھەر دو ناڤایە کو بەشداری کۆنگرەیا دامەزراندنا پەکەکێ بوونە و ھەتا نھا ژی د ناڤ پەکەکێ دە دژیت. دووران کالکان کو د ناڤا پەکەکێ دە ناسناڤێ عەباس بکار تینە، د مژارێن ئیدەۆلۆژیک دە وەکە ناڤەکی گرینگ تێ ناسکرن. د دەستپێکێ دە ل سەر مەدیا، چاپەمەنی و ھتد خەبتیە و پرتووک نڤیسنە. عەباس کەسەکە کو پشتی سالا 1981 د پێڤاژۆیا کو ئۆجالان خوە وەکە تاکە سەرۆک بناڤ دکە و سەرکردەیێن دامزرینەر دکوژە ئەو بێدەنگ ما. ب پرانی ل باشوورێ کوردستانێ مایە. سالێن 1982-1985 ل بریارگەھێن پەدەکێ د ما، ل ور پەروەردەیا لەشکەری دیت و حەیرانێ تێکۆشینا پێشمەرگە بوو. دووران کالکان پێشی ب ناڤێ پێشمەرگە کۆڤارەکێ دەردخە، پاشێ ژی ب ناڤێ “پێشمەرگەیێ بچووک” رۆمانەکێ دنڤیسە.
لێ بەلێ ئەڤ پێڤاژۆیا کالکان ژ ئالیێ ئۆجالان ڤە وەک تەسفیەگەریێ تێ دیتن و د کۆنگرەیا 3 دە کالکان وەک ئالیگرێ پەدەکێ-پێشمەرگەیان تێ بناڤکرن. د پێڤاژۆیا تەسفیەکرنا ھەموو کادرۆیێن سالێن 1970 ژ ئالییێ ئۆجالان ڤە وی ژی نەسیبێ خوە وەرگرت. ب ژ ناڤ برنا کادرۆیێن کەڤن، ئۆجالان دخوازە حافزەکی نوو بافرینە. دووران کالکان د سالا 1986 دە د کۆنگرەیا سێیەمین دە وەکە تەسفیەکار ھات راگهاندن، ئەندامەتیا وان یا پارتیێ ھات سڕکرن و ئەو شاندن ئەورۆپایێ. ل ڤر ژێ تێ خوەستن کو خوە ژ بۆی پارتیێ ئیسپات بکە. دووران کالکان تەڤی ھەڤالێ خوە عەلی حەیدەر قەیتان (فوئاد) د ناڤبەرا سالێن 1988-1993 دە ل ئەلمانیایێ تێن زیندانی کرن و دارزاندن. د سالا 1994 دە ھاتن بەردان و ئەو ڤەگەریا شامێ. د پێنجەمین کۆنگرەیا پەکەکێ یا کو ل حەفتەنینێ پێک ھاتی دە جارەکە دن ژ بۆ لجنەیا مەرکەزی یا پەکەکێ ھاتە ھلبژارتن. لێ ئەڤ ئەرکدارییا وی زێدە بەردەوام نەبوو. سەرێ سالا 1998 دە ژ ئالیێ عەڤدللا ئۆجالان ڤە ژ وەزیفەیێ ھات دوورخستن و ئەو کر بەرپرسێ تیمەکێ. د کۆنگرەیا 6 یا پەکەکێ دە ناڤێ وی ژ بۆ لجنەیا مەرکەزی د لیستەیا ئۆجالان دە جھ نەگرت.
لێ ئەو ژی وەکە ھەڤالێن خوە یێن دن کو ژ ئالییێ ئۆجالان ھاتبوون بێ ئەرک کرن تەڤگەرییان و د کۆنگرەیێ دە دیسا بوون ئەندامێن لجنەیا مەرکەز یا پەکەکێ. د سالا 2004 دە دووران کالکان دیسا ژ ئالیێ ئۆجالان ڤە ژ وەزیفەیێ ھات گرتن. لێ پشتی دەمەکی کورت دیسا دەست ب وەزیفەیێ کر.
دوران کالکان ل گەل جەمیل بایک پشتی سالێن 2000 بەشداری ھەموو بریارێن کوشتن و تەسفیەکرنا کادرۆیان بوو. پشتی کۆنگرەیا 10 وەکە بەرپرسێ سەرەکی تەڤلی ھەموو خەباتێن پەکەکێ بوو.
12- سەیفەدین زۆگورلو (سەلیم): سەیفەدین ئەو کەسە یێ کو پەکەکێ د مالا وی دە کۆنگرەیا خوە یا یەکەم ئەنجامدای. خەلکێ گوندێ فیسێ یێ ب سەر لجێ ڤەیە. دبستانا مامۆستەیی خوەندییە و وێ دەمێ تەڤلی پەکەکێ دبە. وی ل ئامەدێ و دێرسمێ خەباتێن گرینگ مەشاندن. زەوجییە و خوەدی دو زارۆکانە. د سالا 1980 دە تەڤی مالباتا خوە دەرباسی سووریێ دبە. د شەرێ فلستین-ئیسرایلێ یێ 1982 دە ھات گرتن. سەیفەدین زۆگورلو ھەتا سالا 1984 یەک ژ ناڤێن پێشەنگێن پەکەکێ بوو. لێ پشتی سالا 1983 ھێدی ھێدی خوە پاشدە ڤەدکێشە و ھندەک ناکۆکییان دکشینە. لێ پشترە بوویەرەکا بالکێش روو ددە. د سالا 1984 دە ھەڤژینا خوە ل قامشلۆیێ دکوژە و بەرێ خوە ددە ھەرێما بۆتانێ. د تەباخا 1986 دە ل ھەرێما بەستا یا بۆتانێ د چالاکیەکێ دە ب ئاوایەکێ ئینتحاری دمەشە سەر دژمنی و ل ور ژییانا خوە ژ دەست ددە. شێوازەکی ئینتحاری ھلدبژێرە.
سەیفەدن زۆگورلو( سەلیم) یەکانە ئەندامێ دامەزرینەرێ پەکەکێ یە کو ب گولـلەیا دەولەتا ترک ژیانا خوە ژ دەست دای. ھەر دو زارۆکێن وی ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە تێن مەزنکرن. یەک ژ وان نھا ب کۆدناڤێ حەسەن قامشلۆ یانژی سەیفی د رێڤەبەریا ھەسەدێ دە جھ دگرە. زارۆکێ دن یەکی ب ناڤێ بەرخوەدانە کو ب سالان لگەل ئۆجالان دمینە و نها ل پاریسێ ب جھ بوویە. مالباتا سەیفەدین زۆگورلو ژ بەر کو د مالا وان دە پەکەکە ھاتییە دامەزراندن، ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە خوەدی نرخەکی سەمبۆلیک تێ دیتن. لێ بەلێ د ناڤا پەکەکێ دە چ ئەندامەکی مالباتێ د پلەیەکا بلند دە نەھاتییە ئەرکدار کرن.