ل سه‌ر ده‌رباسبوونا شه‌رێ چه‌كداری یێ په‌كه‌كێ بۆ ناڤ خاكا باشوورێ كوردستانێ گه‌له‌ك سال ده‌رباسبوون، په‌كه‌كه ب ده‌ره‌و و درووشمێن خاپینۆك ڤێ شه‌ری دمه‌شینه، سه‌رئه‌نجام به‌رخوه‌دانه‌كه بێ واته كو چ سوودا وێ ژ بۆی كوردان تونه ل هۆلێ یه. بۆمبه‌باران، ڤه‌گوهه‌رتنا ب سه‌دان گوندان بۆ ناڤچه‌یێن شه‌ر و نێزیكبوونا په‌ڤچوونان بۆ ناڤا گوند و سینۆرێ باژارۆكان، هه‌روه‌ها ژ ده‌ستدایینا لووتكه‌یێن ستراته‌ژیك ژی بوون پارا باشوورێ كوردستانێ، ب كورتاسی هه‌ركو دچه باشوورێ كوردستانێ پێتر زرارا ڤێ په‌ڤچوونێ دده.
ئێدی گه‌شكرنا به‌رخوه‌دانێ ب واته‌یا راده‌ستكرنا ئاخێ تێ
ب ده‌ستپێكا ده‌مسالا زڤستانێ، په‌كه‌كه ب ره‌نگه‌كی سیسته‌ماتیك هنجه‌تان دده ده‌وله‌تا ترك كو ئیریشی باشوورێ كوردستانێ بكه، ژ زڤستانا سالا 2019ێ ڤه ئارتێشا ده‌وله‌تا داگیركه‌ر ل ده‌هان لووتكه و هه‌رێمێن ستراته‌ژیك یێن باشوورێ كوردستانێ ب سه‌ده‌ما ڤێ سیاسه‌تا په‌كه‌كێ جیهـ بوون، ئیسال 2024ان ژی په‌كه‌كێ سۆز دایه ده‌وله‌تێ كو هنه‌ك هه‌رێمێن دن ژی راده‌ستی وێ بكه و ژ بۆی ڤێ هنه‌ك چالاكی كرن، تشتا پێكهاتی ب كورتاسی ئه‌ڤه: «ده‌وله‌تێ هنه‌ك عه‌سكه‌رێن خوه فه‌دا كرن، ژ بۆ كو پشتره هنجه‌ت هه‌به ئۆپه‌راسیۆنێن به‌رفه‌رهـ ل باشوورێ پێكبینه».
رۆژا ئینی 12\1\2024ێ په‌كه‌كێ ل ئامێدیێ 9 له‌شكه‌رێن ترك كوشتن، رێخستن ژ وێ رۆژێ ڤه ووسا بانگه‌شه‌یا ڤێ چالاكیێ دكه هه‌ر وه‌كه باكورێ كوردستانێ رزگار كریه، هه‌ر سال ئه‌ڤ سه‌ناریۆ دوباره دبه، ئانكو «رێخوه‌شكرن بۆ ده‌ستپێكرنا ئۆپه‌راسیۆنێن ده‌وله‌تا ترك ل باشوورێ كوردستانێ ب رییا هنجه‌ت دایینێ ب كوشتنا كۆمه‌كه له‌شكه‌ران».
ب ده‌هان هه‌رێمێن دن دێ ببن ناڤچه‌یێن عه‌سكه‌ری
ئه‌ڤ یێك ژی چێبوو، دره‌نگیێن شه‌ڤا شه‌می 13\1\2024ێ ئاردۆگان جڤینه‌كه بله‌ز یا ئه‌وله‌هیێ خوه‌ست ژ بۆ كو مه‌كانیزما گونجاو یا به‌رسڤدایینا په‌كه‌كێ ل باشوور و رۆژئاڤا بێن نیقاش كرن، هێژان جڤین ب داوی نه‌بووی بالافرێن شه‌ر ب سه‌دان بۆمب ل مەتینا، خاکورکێ و قەندیلی یێن باشوورێ کوردستان و دێرک و تربەسپیێ یێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ باراندن، ب ئیحتیماله‌كه پر مه‌زن ده‌هان گوندێن دن یێن باشوور ڤێ زڤستانێ وێ ب سه‌ده‌ما دژواربوونا ئێریشان ببن هه‌رێمێن شه‌ر و وه‌رن چۆل كرن.
ده‌وله‌تا ترك ل رۆژێن پێش مه دێ ئێریشێن ل سه‌ر باشوورێ كوردستانێ زێده بكه، ب ئالیكارییا په‌كه‌كێ دێ قووناغه‌كه دن ل ڤێ ده‌رێ هێته پێش و هنه‌ك هه‌رێمێن دن ده‌ست بخه، په‌كه‌كه ژی دێ پێتر مژارا كوشتنا دو سێ له‌شكه‌ران وه‌كه سه‌ركه‌فتنا ل سه‌ر داگیركه‌ران بكه ده‌ستكه‌فتی و گه‌لێ كورد پێ خاپینه.
ل رۆژئاڤا ژ مه‌ها چریا ئێكێ یا 2023ان ڤه، هه‌ری كێم 90 سازیێن ژێرخانه‌یی، ئابووری و خزمه‌تگوزاری كه‌تنه به‌ر ئێریشان و هاتنه وێران كرن، ئانكو په‌كه‌كه دخوازه ب ڤێ سیاسه‌تا خوه كانێ چاوا باكورێ كوردستانێ د شه‌رێ خه‌نده‌كان ده وێران و كاڤل كر، ب هه‌مان ئاوایی رۆژئاڤا و باشوور ژی كاڤل و ێران بكه.
خه‌باتا چه‌كداریا 40 سالی چ ده‌ستكه‌فت بۆ كوردان چێكر؟
د سه‌ر 15 ته‌باخا 1984ێ ره كو ده‌ستپێكا شه‌رێ چه‌كداری یێ په‌كه‌كێ بوویه ل دژی ئارتێشا ترك، نێزی 40 سالان ده‌رباس بوون، دڤێ كورد ڤێ پرسێ بكن، قه‌ی چ ده‌ستكه‌فت و سوود ژ ڤان 40 سالێن شه‌ر هاتن ده‌ست خستن. دۆزا كوردان ل چ ئاسته‌كی هشت؟ باكور، باشوور و رۆژئاڤا و رۆژهلات به‌ری پێنگاڤا چه‌كداری چاوا بوون و نها چاوا نه؟ ب كورتاسی په‌كه‌كێ ئه‌ڤ 40 ساله چ پێشكێشی كوردان كر؟ به‌رسڤ گه‌له‌كی زه‌لاله و به‌رچاڤه، باكور كاڤل كر و بۆ تركان هشت، ئارتێشا ترك هه‌ر سالێ پێتر كێشی كووراهییا باشوور دكه، رۆژئاڤا هنه‌كی مایه وه‌كه باكور تام ببه ویلایه‌ته‌ك ئۆسمانی، ل رۆژهلاتا كوردستانێ ژی په‌كه‌كه پێش نیزامێ ڤه پارتی و ته‌ڤگه‌رێن ئازادیخواز یێن كوردستانی ته‌په‌سه‌ر دكه.
په‌كه‌كه یا كو قادا راستین یا خه‌باتا وێ باكورێ كوردستانێ، ب سالانه وێ باكور هشتیه و هاتیه ژ بۆی لێدانا ستاتۆیا باشوور شه‌رێ خوه یێ ساخته ده‌رباسی ڤێ ده‌رێ كریه، په‌كه‌كه كو ئیرۆ بوویه به‌شه‌كی حه‌شدا شه‌عبی و ئیرانێ و ئاموورێ ده‌ستێ میتێ و ئیتیلاعاتێ، دڤێ ژ ده‌رڤه‌ی قه‌زیا كوردی لێ وه‌ره نێرین، 40 سالێن خه‌باتا چه‌كداری ئیسپات كر كو پارتیا ژێ ره تێ گۆتن «پارتیا كاركه‌رێن كوردستانێ» ل سه‌ر ناڤێ كوردان ل دژی كورد و كوردستانێ ب خوه ته‌ڤ دگه‌ره و چ ده‌ستكه‌فتیه‌ك بۆ كوردان چێنه‌كریه.
