بووبێ ئەسەر
ھەگەر خەبات ژ بۆنا ئازادی و سەرخوەبوونا کوردستانێ بە، دڤێ زمان ژی کوردی بە. ھەگەر خەبات ژ بۆنا ئازادیا گەل بە، گەل ژی ب زمانێ خوە ھەیە. ب عادەت و رەنگێ خوە ھەیە. ب ئۆل و چاندا خوە ھەیە. ژ ڤانا یا ھەری گرینگ کو ھەبوونا گەل ددە نیشاندان ژی زمانە.
زمانێ دایکێ ھەبوونا نەتەوەیەکی یە. نەتەوە ژی ب سایا زمانێ خوە ھەیە. خوە ب وی زمانی ئیفادەکرن، قسەکرن، خوەندن ب ھەڤدو رە دان و ستەندنێ دکن. دا کو ئەو زمان ژی بکەملە و خورت دبە.
ھەگەر مرۆڤ ب زمانێ خوە یێ زکماکی بپەیڤە، بیر و باوەریێن نەتەوی پتر جەم مرۆڤی پەیدە دبن. ب زمانێ خوە ئاخافتن، شعوورا وەلاتپەروەریێ د مەژیێ مە دە خورت دکە. لۆما ھاتیە گۆتن: “زمان شەرتێ هەبوونێ یێ یەکەمە.”
ھەگەر داخوازا مە ئازادیا وەلاتێ مەیە. دڤێت ئەم، ژ ھەر ئالی دە دەست ب کوردی ئاخافتن، نڤیساندنێ بکن. دڤێت د مەژیێ مە دە، د ژیانا مە دە، د شین و شاھیێن مە دە تەنێ زمانێ کوردی هەبە. کورتاسیا گۆتنێ ئەوە کو دەما زمانێ مە د مەژیێ مە دە جھێ خوە نەگرە، دێ کارێ مە ژی گەلەکی زەحمەت بە. ژ بەر کو مەژی ب کیژان زمانێ بهێت داگرتن دێ ببە خولامێ وی زمانی.
ژ بەر کو کوردستانەک ب زمانێ بیانیان ئاخافتنێ نابە. کوردستانەک ژ چاند و عادەتێن کوردی دوور نابە. دڤێت داخوازا کوردان کوردستانەکا ئازاد، دەمۆکراتیک و ب ھەر ئاوایی کوردی بە.
مرۆڤ ب کیژان زمانێ بئاخڤە عادەت، تۆرە و روحێ خوەدیێ وی زمانی د مەژیێ مرۆڤان دە جھ دگرە. لۆما بارزانیان ئەڤ ژی کرنە خالەکا ڤێ رێبازا پیرۆز کو کورد ژی ب زمانێ خوە بئاخڤن. ژ بەر کو زمان ھەبوونە. ھەگەر تە و مە ئەو ھەبوون نەپاراست ئەم وەکە کورد ژی ئێدی نامینن.
ژ بەر ڤێ بوو کو بارزانیان ئەڤ کرنە خالەکا گرینگ یا ڤێ رێبازێ. دەما مرۆڤ ل دیرۆکا بارزانیان دنێرە پڕ ڤەکری و ئەشکەرە دیار دبە کو بارزانیان چقاسی قیمەت و روومەتا زمان گرتنە.
د ھەمی شەرت و مەرجێن زەحمەت دە، هەرتم خوەدی ل زمانێ خوە دەرکەتنە. زمانێ مالێ تم ژی کوردی بوویە و ئەو ب کارئانینە. ئەم ڤێ ھندەکی ڤەکن دا کو ئەڤ ژی ھندەکی زەلالتر ببە.
د سەردەما شێخ عەڤدلسەلام دە کو وێ دەمێ کوردستان کۆلۆنیا عۆسمانیان بوو و نەمر د تەلەگرافا خوە یا کو ژ بۆی عۆسمانیان شاندی، داخواز ژ وان کرییە کو ل کوردستانێ زمان کوردی بە. فەرمانبەرێن دەولەتێ یێن ل کوردستانێ کار دکن دڤێت کوردی ژی بزانبن.
وەکە ئەم دیرۆکا بارزانیان دزانن کو گەلەک جاران ئەو ژ جھ و وارێ خوە ھاتنە کۆچبەرکرنێ. لێ ھەر چقاسی داگیرکەران ھەولێن مەزن دانە کو بارزانی زمانێ خوە ژ بیر بکن ژی، لێ بارزانیان تم د مالا خوە دە ب زمانێ خوە ئاخفینە و پەروەردەیا مالێ ژی تم ب زمانێ کوردی بوویە.
ھەر وەھا ل دەڤەرا بارزان تم ژی زمانێ کوردی فەرمی بوویە ئانگۆ بارزانیان زمانێ بیانیان نەخستنە مالێن خوە و ب ھەڤرە زمانێ وان ب کار نەئانینە. ژ بەر کو ئەو د وێ زانەبوونێ دە بوون کو ھەگەر زمان نەمینە، کورد ژی دێ پێرە نەمینە. لۆما ئەڤ کرنە خالەک ژ خالێن رێبازێ دا کو ھەمی بارزانی ب ھەڤرە کوردی بئاخڤن. ھەر وەھا ژی بوویە.
گەلەک جاران دەڤەرا بارزان ھاتیە ڤالاکرن و بارزانی بوونە کۆچبەر. ب سالان سەدام کورد کۆچبەری بەسرایێ کرنە، لێ ئەو ھەر ب زمانێ خوە ئاخڤین. کۆچبەری ئیرانێ کرنە ل ڤر ژی د ناڤا خوە دە ھەر ب کوردی ئاخافتنە. د دبستانان دە ب زمانێ داگیرکەران دخوەندن. لێ د مالێن خوە دە تەنێ ب کوردی دھاتە ئاخافتن و پەروەردەکرن. کوردی ئاخافتن د ژیانا خوە یا رۆژانە دە ب کارئانینە لۆما ئەڤ بوویە وەکە عادەتەکێ کو ئەڤ ژی خالەک ژ رێبازێ تێ.
سەرۆک مەسعوود بارزانی د ھەموو ھەڤدیتنێن خوەیێن لگەل مەزنێن دەولەتان دە، تم ب کوردی قسە کرییە و ئاخافتنا وی ھاتیە وەرگەراندن. جەنابی وی ب عەرەبی و ئینگیلیزی ژی باش دزانە لێ تم ب یێن ل ھەمبەری خوە رە ب کوردی قسە کرییە. ژ بەر کو ئەو ژی ھیمەکی گرینگ یێ ڤێ رێبازا پیرۆزە.
لێ ئیرۆ ل باکورێ کوردستانێ زمانێ کوردی ل بەر مرنێ یە. لۆما دڤێت ئەم ھەمی ب ھەڤرە ڤێ رێبازا پیرۆز فێری کوردێن باکورێ کوردستانێ بکن دا کو خوەدی ل خوە و ل زمانێ خوە دەرکەڤن. گەلەکی گرینگە کو دڤێت ھەمی کورد ڤێ رێبازا خوە باش فێر ببن و خالێن وێ یەک ب یەک د ژیانێ دە پێک بینن. دا کو ب تەمامی وەندا و تونە نەبن.
