پشتی کو عەڤدللا ئۆجالان د سالا 1999 دە ڤەگەرییای ترکییێ، د ناڤبەرا ئۆجالان و دەولەتا ترک دە ژ بۆ گەریلایێن پەکەکێ ژ ترکییێ بێن ڤەکێشاندن پەیمانەک ھاتە چێکرن. د 2 تەباخا 1999 دە ئۆجالان بانگ ل ھەموو رێخستنا خوە کر کو گەریلایان ژ ناڤا سینۆرێ ترکییێ دە دەربخن. گەریلایێن پەکەکێ د شەرت و مەرجێن پاییزێ و بێی هەبوونا گارانتییا ئەولەھیێ بەرێ خوە دان باشوورێ کوردستانێ. ل گۆری داتایێن فەرمی یێن پەکەکێ 928 گەریلایان ژییانا خوە ژ دەست دان، 350 ژی تەسلیم بوون و نێزیکی 100 گەریلایان ژی بێسەرووشوون بوون و چارەنڤیسا وان نەدیارە.
ژ وێ دیرۆکێ و ھەیا رۆژا مەیا ئیرۆ شەر کەتە ناڤا قۆناغەکا تاری و نەدییار. گەلەک پرسێن گرینگ د تاریێ دە دمینن. یەک ژ ڤان پرسان ژی ئەڤە کو چما پەکەکێ د 1 خزیرانا 2004 دە دەست ب شەری کر. ژ بەر کو ل گۆری پەیمانا کو پشتی سالا 1999 لگەل دەولەتا ترک چێکربوو، ئۆجالان رامانەکا نوو ل سەر پەکەکێ، رێڤەبەریا وێ، کارمەند و جەماوەرێ دەردۆرا پەکەکێ فەرز کر. پەکەکەیا کو باسی کوردستانەکا یەکگرتی و سەربخوە کو چار پارچەیێن کوردستانێ ل خوە بگرە دکر، ڤێ جارێ گۆت پەکەکە دەولەتێ ناخوازە، ناخوازە سینۆرێن دەولەتێن کۆلۆنیالیست بگوھەرە، نرخێن داگیرکەران وەکە نرخێن ھەڤبەش بن ئاڤ دکە و دەمۆکراتیککرنا وەلاتێن کۆلۆنیالیست ئارمانج دکە. لێ دەما کو ئایدۆلۆژیەکا وسا نەرم و بێ ئارمانج هەیی، ئۆجالان ژ نشکا ڤە بریار دا کو شەر ژ نوو ڤە بدە دەستپێکرن. سەدەما ڤێ ناکۆکیا د ناڤبەرا ئایدۆلۆژی و رێبازا تەکۆشینێ کو پەکەکێ ژێ رە دبێژە پارادیگمایا نوو، چ بوو؟
چاوا کو عەڤدللا ئۆجالان د 2 تەباخێ دە ب تەعلیماتا دەولەتێ گەریلا ڤەکشاندبوون، د 1 خزیرانێ دە ژی ب ھەمان فەرمانێ گەریلا پاشڤە شاندبوون باکورێ کوردستانێ. یێ شەر ب ئۆجالان دایی سەکناندن و دیسا دایی دەسپێکرن ئاقلێ کوور یێ دەولەتا ترک بوو. تشتا کو کەفتیە سەر ملێن ئۆجالان ئەڤ بوو کو ڤان فەرمانێن دەولەتێ جیبەجی بکە.
د 15 تەباخا 2003 دە ئۆجالان گۆتە پەکەکێ کو دڤێت ب لەزگینی بریارا دەستپێکرنا شەری بدن. رێڤەبریا پەکەکێ نەدخاست کو جارەکا دن شەری بدە دەستپێکرن، نەدخوەست شەرەکی نوو دەستپێببە. ئۆجالان ژ بۆ کو رێڤەبەریا پەکەکێ یا وێ دەمێ ئەڤ فەرمانا وی ب جھ نەئانی ل ھەمبەری رێخستنا خوە چالاکییا پرۆتەستۆکرنێ پێکانی و رازی نەبوو پارێزەرێن خوە ببینە.
پارێزەرێن عەڤدللا ئۆجالان عیرفان دووندوور و مەحموود شاقار ھەر ھەفتە دچوون جەم ئۆجالان، ژ ور ب بالافرێ دچوون ئامەدێ و ژ ور ژی ب ترومبێلەکا تایبەت د دەریێ سینۆری یێ خابورێ رە دەرباسی قەندیلێ دبوون. گەف ل وان رێڤەبرێن کو نەدخوەستن شەر دەست پێ بکە دکرن و بریارا شەری ل سەر وان فەرز کر.
ھەری داوی د گولانا 2004 دە رێڤەبەریا پەکەکێ ل سەر زەخت و گەفێن ئۆجالان و ڤەقەتاندنا نیڤا رێڤەبەریێ گرت بەرچاڤ و بریارا شەرێ 1 خزیرانێ دا.
دەولەتا ترک پێدڤی ب شەری ھەبوو. باسکێن د ناڤا دەولەتا ترک دە یێن لگەل ھەڤ ناکۆک پێویستی ب شەرێ پەکەکێ ھەبوو. ژ ئالییێ دن ئەڤ پێنگاڤ ژ بۆ دەستوەردانا د کریزا رۆژھلاتا ناڤین دە بوو کو پشتی رووخاندنا رەژیما سەدام تەداخوولی ھەرێمێ بێ کرن. دەولەتێ چاڤێ خوە ژ بەلاڤبوونا گەریلایێن پەکەکێ ل باکورێ کوردستانێ و ھەتا ناڤا ترکیێ گرت و رێگری ل ڤان ھەولێن پەکەکێ نەکر.
د ڤێ دەمێ دە گەریلا ژ بلی ھەرێمێن سینۆری یێن وەکی زاگرۆس، بۆتان، گارزان، مێردین، دێرسم، سەرحەد تا کۆچگری، بەحرا رەش و ئامانۆس بەلاڤ بوو. ل ترکییێ یەکینەیێن گەریلا ل چیایێن ئامانۆس، بەحرا رەش و خەتا ئیجەی ب جھ بوون.
د ڤێ دەما ناڤبەرا دەھ سالان دە کو ژ سالا 2004 ھەتا 2014 بەردەوام کر، ب دەھان ئاگربەست، دەمێن بێچالاکییێ و تەکتیکا بەرگریێ پێک ھاتن. گەریلا تەنێ ل باکورێ کوردستانێ ب ھەزاران ونداھی دان. پەکەکێ کادرۆیێن خوە یێن کو گەلەک گەریلایێن دێرین لگەل بوون وندا کرن. دەولەتا ترک بریار دا کو پەکەکە دەرکەڤە دەرڤەیی سینۆرێن ترکییێ و د ناڤ سینۆرێن وەلاتێن جیران دە ب جھ ببە. ب ڤی ئاوایەکی ژ بۆ ئۆپەراسیۆنێن خوە ل سەر باشوور رەوا بکە بەرێ گەریلایان دا خاکا باشوورێ کوردستانێ. و پێڤاژۆیەکا نوو دەست پێ کر.
ل باکورێ کوردستانێ ھەژمارا گەریلایان ھاتە کێمکرن و گاڤ ب گاڤ ھاتنە تەسفیە کرن. ژ بۆ ڤێ ئارمانجێ سێ رێبازێن جودا ھاتن جەرباندن.
شێوازێ 1ێ: دەستپێکێ د سالا 2014 دە گەریلا بەر ب رۆژئاڤا و باشوور ڤە ھاتن شاندن. د شەرێ سالا 2014 دە ل کۆبانێ، ب کۆۆردیناسیۆنا ئۆجالان-پەکەکێ و میتێ گەریلایێن ئامەد، مێردین و گارزانێ ب ترومبێلان ئانین سەر سینۆرێ رۆژئاڤا-کۆبانێ. ژ بۆ ڤێ ئۆجالان وێ دەمێ وھا گۆت: “ئۆپەراسیۆنا میتێ کۆبانی رزگار کر، من و ھاکان فیدان(سەرۆکێ میتێ) کۆبانی رزگار کر.”
شێوازێ 2یێ: پەکەکێ د سالا 2015 دە ھێزێن گەریلایێن ل ئامەد، گارزان، بۆتان، مێردین، بینگۆل و مووشێ مایی خستن ناڤا شەرێ خەندەکا دە. گەریلا ژ لجێ ل بەر چاڤێ دەولەتێ ل ترومبێلان سوار دبوون و دچوون ناڤا باژارێ ئامەدێ و ل سوورێ شەرێ خەندەکان ئۆرگانیزە دکر. دەولەتێ ل سەر ڤان ئامادەکارییێن پەکەکێ خوە کەڕ کر و دەنگێ خوە ژێ رە نەکر. د داویێ دە شەرێ خەندەکان ب شکەستنەکا مەزن ب داوی بوو. ل باژارێن کو پەکەکە تێ دە دەستھلاتدار بوو 3 ملیۆن کورد کۆچبەر بوون، نێزیکی 3000 جوانێن کورد ژییانا خوە ژ دەست دا. 9 باژارێن قەدیم یێن کوردان ژی کاڤل بوون. گەل و گەریلا کەتنە ناڤا ڤالاھییەکا مەزن دە.
شێوازێ 3یێ: پشتی ڤان ھەر دو پێڤاژۆیان دەولەتا ترک ب ئۆپەراسیۆنێن مەزن یێن ل ھوندر و سەر سینۆر یەک ب یەک دەست ب تەسفیەکرنا ھەموو ھێزێن گەریلا ب تایبەتی ژی فەرماندارێن ئەیالەتان کر. وارگەھێن گەریلایان یێن 30 سالان وەکە گابار، ئاندۆک، جوودی، بەستا، کاتۆ، باگۆک و مونزوورێ کەتن بن کۆنترۆلا دەولەتا ترک.
ئامانۆس: ھەرێما ئامانۆسێ ب ئۆپەراسیۆنا ھەری داوی یا دەولەتا ترک د سالا 2020 دە هات تەسفیەکرن و د ئەنجامێ دە بەدرەدین (ئیبراھیم شەنگال) ژیانا خوە ژ دەست دا.
دەریا رەش: زەینەل قارادەنیز (محەمەد یاکشر) د سالا 2018 و تارق دەڤرم (بارش ئۆنەر) د سالا 2019 دە ژییانا خوە ژ دەست دا و ھەرێم تەسفیە بوو.
ئامەد: د گولانا سالا 2016 دە فەرماندارێ ئەیالەتا ئامەدێ ئازاد سیسەر (ئەکرەم گونەی)، د سالا 2018 دە ژی نەعمان باتمان (ھەژار چەلیک) و ئەرھان گارزان (ئیشاک ئۆزچاکتو) و ئازاد فارقین (نەوزاد گوندووز) ژییانا خوە ژ دەست دا و ئەیالەتا ئامەدێ ژی تەسفیە بوو.
دێرسم: باران دێرسم (ئیسماعیل ئایدەمیر) د سالا 2015 دە، ئاتاکان ماھیر (ئیبراھیم چۆبان) د سالا 2018 دە ژیانا خوە ژ دەست دا و د دیرۆکێ دە جارا یەکێ چییایێن دێرسمێ بێ چەکدار مان.
ئەرزەرۆم: د سالا 2018 دە فەرماندارێ ئەیالەتێ پانزەر کەمال (مەدەنی سایلگان) و رۆنی مونزوور (مەحموود لاچین) د سالا 2019 دە ژیانا خوە ژ دەست دان، ھەرێم تەسفیە بوو.
گارزان: عەلی پلنگ (شەرف یاقوت) د سالا 2018 دە ژییانا خوە ژ دەست دا.
بۆتان: د سالا 2017 دە دەلال ئامەد (ھوولیا ئەرۆغلوو)، لەیلا سۆرخوین (ھامییەت یالچنکایا) د ناڤ دە ب دەھان سەرباز و ب سەدان گەریلایان ژیانا خوە ژ دەست دان.
گەریلایێن کو ب کۆمێن 30-40 کەسی دگەرییان، نەچار مان کو ئێدی ب 2 کەسی بگەرن و خوە بن ئەردێ ڤەشێرن. مخابن لگەل دەمێ گەریلا نکارین ڤێ یەکێ ژی بکن. نھا ل باکورێ کوردستانێ شەر راوەستیایە. گەریلا ھاتینە تەسفیەکرن و دەولەتا ترک ھەموو خەباتێن گەریلایان کۆنترۆل کرینە. یەک دو کەس ژی، دەم ب دەم بگھێژن ھەرێمێ، ئەڤ ھەولێن بێھێز نکارن رەوشا تەسفیەبوونا گەریلایێن باکورێ کوردستانێ بگوھەرینە. ھەکە گەریلا ل سەر حەرەکەت و ئەردنیگرییێ نە دەستھلاتدار بە ھێزا خوە یا چالاکڤانی وندا کربە ب دەھان سالان ل بن ئەرد بژیت ژی بێ مفایە و چ پەیوەندی ب شەرێ گەریلایان ڤە نابە.
لگەل ڤان ئۆپەراسیۆنێن ناڤخۆ، دەولەتا ترک ل سەر سینۆری ژی ئۆپەراسیۆن پێک ئانین و نەھشت سینۆر بهێن دەرباز کرن. دەولەتا ترک د ناڤبەرا سالێن 2015 و 2018 دە ژ خەتا سلۆپی، قلابان، بەیتووشەباب، جۆلەمێرگ، چەلێ، گەڤەر، شەمزینان، ئەسەندەرە، باشقالەیا ل ئالیێ باکورێ سینۆری، ھەموو کامپ و جھێن پەکەکێ یێن ل سەر سینۆر گرتن.
دەولەتا ترک بەرنامەیا خوە جێبەجێ کر و گەریلا ژ باکور دەرخستن و ئاڤێتن ئالیێ دن یێ سینۆری. ئێدی ئۆپەراسیۆنێن دژمنی ژ بۆ ئالییێ دی یێ سینۆری ھاتن دەستپێکرن.
