بووبێ ئەسەر
وەکە من بەرێ ژی ئانیبوو زمان کو مەبەست ژ ئاڤاکرن یان ڤەکرنا زیندانا دیاربەکرێ ئەو بوو کو گرتیێن سیاسی یێن جوانێن کورد بکە کەمالیست.
ژ بۆنا ڤێ ئارمانجێ جێبەجێ بکن ژی ھەمی تشتێن خراب ل سەر گرتیان دجەرباندن. ل گۆر وێ ژی ئینسانێن خوە، گرتیێن قەلس ناس دکرن. لۆما ژی ھندەک ب حوکمێ زۆرێ و لێدانێ و ھندەک ژی ب سۆزا دێ ئالیکاریا وان بکن دا کو کێم سزا وەرگرن یان زوو بێنە بەردان، دکرن زلامێن خوە.
پشتی مسۆگەرکرنا خوەندنا دوعایا خوارنێ ئێدی دەستپێکرن کو سروودا نەتەوی یا ترک و “سۆندا مە”! ئانگۆ سۆندا وان، ب گرتیان دانە گۆتن و خوەندنێ.
پشتی ڤێ ژی ئێدی سەکن ل وان تونە بوون. جارنا ئێڤارەکێ دو سێ سروود دئانین و دگۆتن: “دڤێ ھوون ھەتا سبە ڤانا ژ بەر بکن”. ب رۆژ ژی ئەو پرتووکا ئەتاتورک ب گرتیان ب دەنگێ بلند ددان خوەندنێ. ل گەل ژ بەرکرنا سروودان، ئێدی ئەو پرتووک ژی ب گرتیان دانە ئەزبەرکرنێ. جارنا زێرەڤان دکەتن قاویشان یەک ژ ناڤا مە دەردخستن و دگۆت: “رووپەلا 25 پاراگرافا چارێ بخوینە”. ب ڤی ئاوایی ئەو پرتووک د مەژیێ گرتیان دە ب جھ کربوون کو گرتیان کاریبوون وێ ھەمیێ ژ بەر بخوینن یان بزانبن.
ئارمانج ژ ڤێ ئەوبوو کو ب خوەندنا وان سروودێن نژادپەرەست و وێ پرتووکا ئەتاتورک گرتیان بکن حەژێکەرێن کەمالیزمێ. ھەما ھەما 24 دەمژمێرێن گرتیان ب گۆتن و خوەندنا وان دەرباس دبوون. لۆما ژی ڤێ ھێدی ھێدی خوە د مەژیێ ھندەک گرتیان دە ژی ب جھ دکر.
پشتی دەمەکێ وەھا ل گرتیان کرن کو وان بەر پێت خوە نەددیت. ژ دەرڤەی خوەندنا سروودێن نیژادپەرەست ل گەل مەشا لەشکەری و د ھوندر دە خوەندنا پرتووکا ب ناڤێ “شۆرەشێن ئەتاتورک و دیرۆکا وان” کو ژ 106 رووپەلان پێک دھات، ب گرتیان دانە ئەزبەرکرنێ.
ئارمانج و ھەدەفا کاربدەستێن وێ زیندانێ ئەو بوو کو گرتیێن کورد، سەرۆک و رێڤەبرێن پارتیێن کوردستانی بکن کەمالیست. ئەز د وێ باوەریێ دە مە کو ھەر چقاس نە ب تەمامی بە ژی د ھندەک واران دە ب سەرکەتن. ھندەک وەلاتپارێز و شۆرەشگەرێن کورد وەکە کەمالیست ژ وێ زیندانێ دەرکەتن.
کەمالیزم ل سەر قرکرن، تالانکرن و وێرانکرنا گەلێ کورد ھاتیە ئاڤاکرن. ئەڤ کەمالیزما کو ناخوازە ناڤێ کورد ل تو جھەکی بێ بھیستن، تم د ناڤا خەباتێ دەیە. ھندەک ژ ڤان خەباتان جارنا ئەنجام ژی دایە. لێ ھندەک جاران ژی ئەو داخواز و تەھدیدا وێ وەکە برووسکەکێ ل سەر چاڤێن وێ کەتیە. لێ دیسا ژی کارتێکرنا پرتووک و سروودێن نەتەوەیا تورک و کەمالیزمێ، گرتی د بن وێ باندۆرێ دە مان.
ژ بەر کو ترک فێری وێ یەکێ بوو بوون کو ب دارێ زۆرێ و ب حوکمێ لێدان و ئێشکەنجەیان ب کوردان کەمالیزمێ بدن قەبوولکرنێ. ژ بەر ڤێ بوو کو گەلەک گرتی دەما ژ زیندانێ دەرکەتن، ئەو کوردیا ل وێ زیندانێ ل وان دابوون قەدەغەکرنێ، پرانیا کەسێن ژ وێ زیندانێ دەرکەتن ئێدی ژ دەرڤە و د ژیانا خوەیا سڤیل دە ئێدی کوردی ل خوە قەدەغە کرن.
لۆما ب خوەندنا وێ پرتووکێ گەلەک گرتی بوونە کەمالیست. دەما کو ژ وێ زیندانێ دەرکەتن و قاشۆ دەرکەتن سەرێ چیایان کو شەرێ ئازادیا کوردستانێ بکن، چ جاران ل ھەمبەر کەمالیزمێ تشتێن خراب ب کارنەئانین. ڤێ ژی ئارامی دا رێڤەبر و سەرۆکاتیا پەکەکێ دا کو ئەو ژی وەکە وێ زیندانێ ھێدی ھێدی کەمالیزمێ د ناڤا ئەندامێن خوە دە بدن قەبوولکرن و ئەڤ وەھا ژی بوو.
پرانیا جاران سەرۆکێ پەکەکێ عەڤدللا و ھندەک ژ ئەندامێن سەرۆکاتیا پارتیا وان ئەشکەرە پەسنا کەمالیزمێ ددان و دخوەستن وێ ب کوردان شێرین بکن. پشتی کو پەکەکە ب سایا وی شەرێ کو دا داویا کوردان ئینت، خوە خورت کر. ئێدی ب ئەشکەرەیێ دگۆتن کو کامالیزم باشە. تەڤگەر و سەرھلدانێن کوردان یێن ل دژی کەمالیزمێ پاشڤەروو بوون. کورتاسیا گۆتنێ ئەڤە کو پرانیا رێڤەبرێن پەکەکێ و پارتیێن وان یێن ئەشکەرە کەمالیستێن کورد و ترکین.
رەوشا نھا بفکرن کا کوردێن باکور چاوا ژ کەمالیزمێ حەز دکن و د ھەر واری دە پشتگریا وان ئانکو پارتیا وێ یا ب ناڤێ جەهەپی دکن. کەمالیزما کو کاربدەستێن ترکان ب شەر و کوشتنێ نکاریبوون ب کوردان بدن شرینکرن ئەڤ ل سەر دەستێ پەکەکێ ھاتە مسۆگەرکرن کو پرانیا ئەندامێن پەکەکێ و دەمێ بوونە حەژێکەرێن کەمالیزمێ. ژ خوە پرۆژە و سیناریۆیا ژ بۆی پەکەکێ ھاتبوو نڤیساندنێ ل سەر ئەساسێ حەژێکرنا کەمالیزمێ بوو.
ژ بەر کو ئیرۆ پارتیێن ئەشکەرە یێن ب سەر پەکەکێ ڤە نە، پرانیا رێڤەبرێن وان کەمالیستێن ترک و یێن کوردن. ما ل کیدەرا دنێ ھاتیە دیتن کو زلامێن دەولەتا تە داگیر کری، تە ل سەر ئەساسێ نەتەوەیا تە ب رێڤە ببن یان دبن. لێ ئیرۆ ل رەوشێ بنێرن کارێن تێنە کرن پرانیا وان ل سەر دەستێ کەمالیستێن ترک یێن د ناڤا پارتیێن ب سەر پەکەکێ یێن ئەشکەرەنە، تێنە کرن.
دوهی ل بیقاعی مامۆستێ عەڤدللا دۆغو پەرینچەک و یالچن کووچک بوون. ھەردو ژی دو کەمالیستێن زلامێن دەولەتا کوور یا ترکانە. گەریلایێن پەکەکێ ب کەمالیزمێ پەروەردە دکرن. ئیرۆ ژی پارتیێن پەکەکێ یێن ئەشکەرە ل سەر دەستێ کەمالیستێن ترک، کورد و عەرەب کەمالیزمێ د ھەر واری دە ب کوردان ددن شرینکرن و قەبوولکرن. ھەتا مەرحەلەیەکێ ژی ب سەرکەتنە.
دڤێت کورد ڤێ ژ بیر نەکن کو دەما کەمالیزم بۆ کوردان شرین بوو، ئێدی کورد دێ ب تەمامی ژناڤ چن. کەمالیزم ڤایرۆسێ ترکبوونێیە. ئەو بکەڤە جانێ کێ دبن کەمالیست.
