ژ مورای بۆكچین بۆ ئابدولاهـ ئۆجالان «1»
ئابدوڵاهـ ئۆجالان ب ت ئاوایی دزیێن فكری ب «فه‌داكرنا روحێ» ڤه‌شارتنه؟!
وه‌ختا كو ئابدوڵاهـ ئۆجالان ب ناڤ هاتیه زیندانكرن ژهێلا ده‌ستهه‌لاتا تركیێ ڤه و د زیندانا ئیمرالى ده مایی، وی ده‌ست ئاڤێت نڤیساندنا هنه‌ك پرتووكان و ب ناڤێ مانیفیستۆی شارستانیه‌ت ژ هێلا پارتیا كاركه‌ران ڤه هاتنه چاپ كرن.
وه‌ختا من ئه‌ڤ په‌رتووك خوه‌ندین، ئه‌ز ب وان نڤیسان ماتمایی مام، ژ به‌ر كو ئه‌ز باش دزانن كو ده‌ستێ ئۆجالان یێ نڤیساندنا پرۆفه‌سیۆنه‌ل تونه، راسته باش دخوینه، باش د ئاخڤه، لێبه‌لێ نزانه باش بنڤیسینه، ئه‌ز ڤێ دبێژم ژ به‌ر كو من ئۆجالان بۆ چه‌ندین سالان ژ نێز ڤه ناسكریه.
ده‌ما من په‌ترووك خوه‌ندین، فیلۆسوفه‌كی سۆفیگه‌ر ل بیرا من هات، دیمه‌نێ سوفیگه‌ریێ ژ بۆی من چێبوو، ژ به‌ر كو ئه‌ڤ كه‌س د زیندانا ئیمرالىێ ده یه و ب نه‌رینه‌كه گه‌ردونى خوه تینه پێش.
ئه‌م دكارن ڤان هن په‌رتووكان، ب كورتاسی ووسا باس بكین:
دەولەتا نەتەوەیی تێ واتەیا ئێریشکاریێ، ژن بنگەها شۆرەشێنە، ژینگەهـ شەرتێ دەمۆکراسیێ یە، و مەجلیسێن هەرێمی ئالتەرناتیفێن دەولەتێ نە.
پرسەک دەردکەڤە هۆلێ کا گەلۆ ئەو نەرین ژ ناخێ ئابدوڵاهـ هاتنە ئان ژی ژ ده‌ره‌كا دن هاتنە گرتن.
بەرسڤ ئه‌ڤه کو ئابدوڵاهـ ئۆجالان ت رامانێن نوو نه‌ئافراندنه، لێ ژ هن ده‌رێن دن گرتنه، ئیدێت كرنه و چاڤكانی ڤه‌شارتنه.
پرانیا نەرینێن داوی یێن ئابدوڵاهـ ئۆجالان، کو وی د زیندانێ دە د بن ناڤێ پرتووکان دە وەشاندن و شاگرتێن وی ئه‌و پێ وەکی فیلۆسۆف دا نه ناسین، ژ رامانێن رامانوەرێ ئامەریکی موڕای بوكچین هاتنە گرتن.
موڕای بوكچین رامانوەره‌كی ئامەریکی بوو کو ژ سالا 1921 هەتا 2006 ژیا. ئەو د دەستپێکا ژیانا خوە دە مارکسیست ترۆتسکیست بوو. پشترە ئەو بەر ب رامانا نەناڤەندیبوونێ (ئانارشی) ڤە چوو و ئەڤ تەئۆریا وی دیسا بوو سەدەما پێشخستنا تشتێ کو ژێ رە شارەداریا ئازاد تێ گۆتن.
وی تەڤاهیا ژیانا خوە ژ بۆ بەلاڤکرنا تێگەها یەککرنا زانستا ژینگەهێ ب رامانا سیاسی ڤەقەتاند و رەخنەگرەکی توندێ کاپیتالیزم و سۆسیالیزما كلاسیك بوو.
د سالێن هەشتێیان دە، موڕای بۆكچین ل سەر ڤان تێگەهان راوەستیا:
1. ئەکۆلۆژیا جڤاکی.
2. کۆنفەدەراسیۆنا دەمۆکراتیک.
3. رەخنەکرنا دەولەتا نەتەوەیی.
4. گرێدانا د ناڤبەرا ئازادیا ژنان و دەمۆکراسیا راستەراست دە.
پشتی نێزی بیست سالان، ب تایبەتی د سالا 1999ان دە، ئابدوڵاهـ ئۆجالان هات و ئەڤ تێگەهـ ب هەمان ناڤەرۆک و نێرین د بن ڤان ناڤان دە ئانینه زمان:
1. مانیفەستۆیا شارستانیا دەمۆکراتیک.
2. جڤاکا ئەخلاقی و سیاسی.
3. سۆسیۆلۆژیا ژنان.
دەما ئابدوڵاهـ ئۆجالان ئەڤ رامان وەشاندن، وی ناڤێ موڕای بوکچین نەگۆت، لێ پشتی ئابدوڵاهـ ژ ئالیێ هەڤال، رەوشەنبیر و مەدیایێ ڤە ژ بەر ڤێ نێرینێ هاتە رەخنەکرن كو ئەو هەموو نێرین ژ ئالیێ وی ڤە هاتنە دزین و ئەڤ رامانێن مرۆڤەکی دنن کو بیست سال بەرێ ئانینه زمان، ئۆجالان هات و ب بێ شه‌رمانه گۆت راسته من مفا ژ فكرێن موڕای بۆكچین وه‌رگرتنه.
خوەندەڤانێ هێژا، ئابدوڵاهـ نە تەنێ رامانێن موڕای، لێ د هەمان دەمێ دە رامانێن گەلەک فیلۆسۆفێن دن ژی دزینه.
ئابدوڵاهـ هەر وها رامانێن «نیتشه» ژی دزینه، نەمازە «رەخنەیێن ئەخلاقی یێن ل سەر بنگەها قەلسیێ، هاتنه ئاڤاكرن». (Genealogy of Morals)
دیسا، تێگەها ئیرادەیا ده‌ستهلاتێ ل همبه‌ری خوه‌چه‌ماندنێ بۆ ده‌ستهلاتێ.
ئۆجالان هاتیه و ئه‌ڤ هەر دو تێگەهـ وه‌رگرتنه و د بن ناڤ و نیشانێن رەخنەکرن ل مێرخاسی و ده‌وله‌تێ پارڤه‌كرنه. ره‌خنه‌یا مه ل ڤر ئه‌ڤه كو ئۆجالان ب ت ئاوایی تیۆر و تێگه‌هـ و رامانێن «نیتشه»ی نه‌ئانینه زمان.
ئابدوڵاهـ دزی دزی یا فكری بەردەوام دکە و ڤێ جارێ ئەو هاتیە رامانێن میشێل فۆكو بدزه، ب تایبەتی مژارا ژێرین:
1. تێگه‌ها فكر وەکی گۆتاربێژی.
2. ده‌سته‌سه‌ر كرن ب رییا هشێ.
3. جەزا وەک ئاموورەکی دەستهلاتداریێ.
ئابدوڵاهـ ئه‌ڤ تێگەهێن میشێل فۆكو گرتن و د نڤیسێن خوە ده بكارئانین، ب تایبەتی ل سەر مژارێن تێکلداری دەولەت و باڤسالاریێ.
دیسا، ئابدوڵاهـ دیار ناکە کو ئەڤ تەئۆری ئا فیلۆسۆفێ ناڤدار میشێل فۆكو یه.
ئابدوڵاهـ ئۆجالان خوە وەکی رزگارکەرێ ژنان دایە ناسین و خوە کریە رزگارکەرێ وان، لێ ئابدوڵاهـ ب خوە رامانێن ژنان دزییە و رامانێن ژنان ژ بۆ رزگاریا ژنان ئانیە و ب ناڤێ خوە وەشاندیە. تایبه‌ت رامانێن فیلۆسۆفا ناڤدار «سیمۆن دی بوفوار» وه‌ختا دبێژه کو ژن نە تەنێ زینده‌وه‌رێن بیۆلۆژیکن، لێ د هەمان دەمێ دە هەبوونێن رەوشەنبیرینە و دیسان ناڤەندا ئازادیا ژنان دبە دەریێ رزگاریا هەر جڤاکێ.
ل ڤر پرسەک دن دەردکەڤە هۆلێ: چما ئابدوڵاهـ ئۆجالان چاڤکانیێن خوە یێن فكری دەستنیشان نەکرنه؟
پشتی لێکۆلینەکە بەرفرەها کەسایەتیا ئابدوڵاهـ ژ ئالیێ پسیکۆلۆژی و جڤاکناسیێ ڤە، دیار دبە کو ئابدوڵاهـ پشتی راستی نەخوەشیا مه‌زناهیێ هاتی، قەت نەئامادە بوو کو خوه ب خوەندەکار ئان ژی رەوشەنبیر بده ناسكرن. د شوونا وێ دە، خوه‌ست خوه وه‌كه زانایه‌كی جڤاكی ئیلهام به‌خشێ سیاسی بدە ناسین.
ژ بەر ڤێ یەکێ، هەر کەسێ کو رەخنه‌یێ ل وی دگرە، هه‌ر وه‌كه كو راستییا شۆرەشێ رەخنە دکە، ژ بەر کو ئۆجالان وه دفکرە کو ئەو رەخنەیا ل رەوشەنبیر ئان ژی ل چاندێ تێ كرن ئاسایی یه، لێ رەخنە ل زانایێن ئیلهامێ وەکی کریارەک خیانەتێ یه، لۆما ژی ئەو دخوازە وەکی ئیلهامبه‌خشه‌كی سیاسی وەرە ناس کرن، نە وەکی خوەندەڤان ئان رەوشەنبیرەک.
گونەها هەری مەزن ئا فكری ئه‌ڤه كو مرۆڤ باندۆرا خوه ڤه‌شێره و خوە وەکی پێخەمبەر بده ناسكرن.
ئۆجالان نه‌ره‌وشه‌نبیره‌كی پاقژه، به‌لكو مرۆڤ دكاره وی ب كۆمكه‌رێ فكران بده ناساندن.
ئۆجالان هەول ددە کو ووسا نیشان بدە کو رامانێن وی ژ ئیمرالیێ ده‌ركه‌تنه هۆلێ، لێ راستی ئەڤە کو رامانێن وی ژ پرتووکخانەیا رۆژئاڤا هاتنە بێیی کو بەهسا رەفێن پرتووکخانەیێ بکە.
