ئانالیزەکا کورت ل سەر پەکەکێ

ئانالیزەکا کورت ل سەر پەکەکێ

بووبێ ئەسەر

ژ رۆژا پەکەکە ھاتیە دامەزراندن، گۆتن: “ھەموو رێخستنێن کورد یێن ھەیی ل ھەمبەری مە ئاستەنگن” و ل گۆر ڤێ تەسپیتێ دەست ب ئێریشکرنا ل سەر ھەمی رێخستنێن کو بەری وان ھەبوون کر. وان ب ڤێ کریارا خوە یا د دەستپێکێ دە ھەما ھەما ژ ھەمی رێخستنێن وەلاتپارێز کەس و کەسایەتی کوشتن.

دوورە پەکەکە ب ڤێ نەھات سەر و ئەڤجارە گۆتن: “ھەمی فیۆدالێن کورد ل ھەمبەر شۆرەشێ ئاستەنگن و دڤێت ئەم یەکەمجار وان ژ ھۆلێ راکن” و دەست ب کوشتنا ئاغایێن کوردستانێ کرن. نەفکرین نەگۆتن؛ “ئەڤە وەلاتپارێزە، ڤی ب سالان ژ بۆنا دۆزا گەلێ خوە کار کرییە و ھتد”.

ب داخوازا کوردستانەکا ئازاد، سۆسیالیست و سەربخوە دەست ب قاشۆ شەرێ چەکداری کرن. جھ و وارێ لەشکەرێن ترکان کو نکاریبوون بگەهن، وان دەران ھەمی ژ بۆی وان ڤەکرن. ئاغا و بەگێن کورد کو چ جاران سەری ل بەر حکوومەتێ نەدانابوو، کرن پارێزگەر.

ژ بەر کو وان ئاغا و بەگلەرێن کورد یێن وەلاپارێز، وەھا دزانیبوون کو ئەڤ پەکەکەیا دەرکەتیە دێ ژ بۆنا گەلێ خوە کار بکە. لۆما د ناڤا خوە دە جھ دا وان. دەما لنگێ پەکەکێ ل با وان ساخلەم بوو و روونشت، ڤێ جارێ پەکەکە د ناڤا عەشیر و ئێلێن کورد دە دەست ب فەسادیێ کرن. ھندەک گوندی کوشتن، خستن ستویێ ھندەکێن دن. مال و زادێ هندەکان شەوتاندن ئەو ژی خستن ستویێن هندەکێن دن. و ب ڤێ یەکێ ناکۆکیێن مەزن خستن ناڤا وان عەشیرێن جھ دابوون وان.

دەما جھێ خوە ساخلەم و خوە ب ھێز کرن، ھندەک ژ ئێل و عەشیر کێشان ئالیێ خوە. ڤێجا ژ نوو دە گۆتن؛ “دڤێت ئەم ئاغاتی و عەشیرتیێ راکن. ئەڤە ل ھەمبەری دۆزا کورد مەترسینە”. دەستپێکر ژ ئێل و عەشیران کەس و کەسایەتی کوشتن. رێ ڤەکرن ئەو لەشکەرێن کو ب سالان نکاریبوون بکەڤن ناڤا وان، ب سایا پەکەکێ کەتن ناڤا وان، جھ و وارێن وان ناسکرن، ژ ئالیکی دە دەولەت و ژ ئالیکیدە پەکەکە ل وان بوون ئاگر. ڤێ جارێ دەولەتێ گۆتە وان: “یان ھوونێ ببن پارێزگەر یان ژی ھوون دێ ببن پەکەکە، هلبژارتن یا وەیە”. ئێل و عەشیر ل ھەڤ روونستن، ب ھەڤرا شێورین، گۆتن کا ئەم چ بکن؟

ژ بۆنا مالێ وان تێک نەچە، زار و زێجێن وان ب سەر رێیا نەکەڤن و پەریشان نەبن. گۆتن باشە، ئەم دێ ببن پارێزگەر. کێفا دەولەتێ و پەکەکێ ب ڤێ یەکێ ھات کو وان ئەو ئێل و عەشیرێن ب دەھان سالان چ تشتەکی دەولەتێ ل سەر خوە فەرز نەدکرن، ھەتا لەشکەری ژی نەدکرن، مەجبوور مان ب سایا پەکەکێ بوونە پارێزگەر ئانگۆ خۆرۆجی.

ڤێ ھاجەتەکا باش خستە دەستێ پەکەکێ دا کو ل ھەر دەرەکێ بێژن؛ ئاھا بنێرن ئەڤە بوونە خۆرۆجی، راھشتن چەکێن دەولەتێ دا ل ھەمبەر مە و ل ھەمبەر کوردان شەری بکن. ژ بەر کو کوردان ب سالان زلم و ئێشکەنجێن دەولەتێ دیتبوون، یێن ئەڤ راستی فێم نەکرن ھەمی ل دژی وێ ئانگۆ وان ئێل و عەشیران دەرکەتن. ب پێشکێشیا پەکەکێ کوردان ئێدی ل ھەمبەر ھەڤ دەست ب شەرێ براکوژی کرن.

ب سایا شەرێ پەکەکێ ل باکورێ کوردستانێ ئاگر ب ھەر دەرەکێ کەت. تەر و ھشک ب ھەڤرا شەوتاندن. ئاگرێ ل کوردستانێ گوور بوو، وێرانی، کوشتن و کۆچبەری ژ بۆنا کوردان ئانی.

ب سایا ڤان لیستکێن پەکەکێ نێزیکی چار ھەزار گوند ھاتن ڤالاکرن و ب قاسی شەش ملیۆن کورد رەڤیان ناڤا ترکان ل باژارێن وان ب رەزالەتیەکا مەزن ب جھ بوون. ھەر کو کورد ھاتن کوشتن پەکەکە ژی خورتر دبوو، ھەر کو کورد کۆچبەر دبوون، پەکەکە دەولەمەنتر دبوو و ب ڤی ئاوایی ھێژاییەکا کوردان ل کو ھەبوو ب دەستێ پەکەکی ھاتە ھلوەشاند و خەرابکرنێ.

پشتی کو باشوورێ کوردسانێ د سالا 1991ێ دە ھاتە ئازادکرن، ئەڤ یەک گەلەکی ب زۆرا پەکەکێ دە چوو. لۆما ھەر گۆتن کو ئەو ئانگۆ باشوورێ کوردستانێ د پشتا عەرەبان دە وەکە کەلەمەکێ یە. دڤێت ئەم وێ کەلەمێ راکن. لۆما وان د سالا 1992 دە ل ھەمبەری ئازادیا باشوورێ کوردستانێ شەرەکی بێ ئەمان دان، لێ ب سەرنەکەتن و ڤەکشیان جهێ کو کەس نەزانت ژ لایێ کێ دە دھات پاراستنێ.

ڤێ جارێ تەعدا و زلمەکا مەزن ل گوندیێن دەردۆرا قاندیلێ کرن. گوندی مەجبوور مان گوند و مالێن خوە ھشتن و بەرب ناڤا کوردستانا ئازاد دە رەڤیان. پەکەکە ب ڤێ ژی نەھات سەر و نەسەکینی. ژ بۆنا باشوورێ کوردستانێ خورت نەبە جھێ لنگێ خوە ساخلەم نەکە، پەکەکێ ڤێ جارێ ژ قەندیلێ ئێریشی قەرەقۆل و گوندیێن باکورێ کوردستانێ کرن. پشتی ئێریشێن خوە بەرب باشوور ڤە درەڤیان. لۆما ئەڤ یەکە ژی ژ بەر لەشکەرێن ترک بوو ھەجەت کو هەردەم بکەڤن باشوورێ کوردستانێ و ور تەڤلیھەڤ بکن. ھەر وەھا ژی کر و گەلەک لەشکەرێن خوە ل وان دەران ب جھ کرن.

گەلەک لیستکێن مەزن کرن دا کو باشوورێ کوردستانێ تێک ببن. لێ ب چ ئاوایی ب سەرنەکەتن. ھەر وەھا وی ئاگرێ ئازادیا کو ل باشوورێ کوردستانێ پێک کەتبوو رۆناهیا خوە دا هومی کوردستانێ. روحیەتا کوردەواری ل ھەر چار پارچان ژ نوو دە زیندی بوو. لێ مخابن ئەڤە ژی نە ل گۆر حەساب و دەفتەرا پەکەکێ بوو و ژ نوودا ل گۆر ئاقلمەندێن خوە پلانێن دن چێ کرن دا کو پارچێن دن ئازاد نەبن.

ل رۆژئاڤایێ کوردسانێ چ کر؟ نھا ور ژ ھەرکەسی ڤە دیار و ئەشکەرەیە. کۆبانێ و گەلەک باژارێن کوردان خستن چ حالی دهێتە زانین. خواستن کورد وەلاتێ خوە بتەرکینن، تەعدا و زلم ل وان کرن. لۆما گەلەک رەڤیان یێن ماین ژی نکارن ئێدی برەڤن و ھەر ئەو ژی د بن زلما پەکەکێ ئانگۆ پەیەدێ دە مان.

پشتی رۆژئاڤایێ کوردستانێ خەراب کری، خوەست ڤێ جارێ رۆژھلاتێ کوردستانێ ژی خەراب بکن دا کو کورد ئێدی ل ور ژی داو و دۆزا ئازادیا گەلێ خوە نەکن. دەما کو ژ ئالییێ پەدەکە-ئیران دە بریارا ژ نوو دە شەرێ چەکداری ھاتە دان، ئاھا ھەما وێ یەکێ پەکەکە ل ھەمبەری وان جەپھا شەر ڤەکر و چەند پێشمەرگەیێن وان ژی کوشتن. لێ ب سایا ئاقلمەندی و ھشمەندیا پەدەکە-ئیران شەر گوور نەبوو و ئێدی پەکەکە ژی نەما دکاریبوو موداخەلەیی وان بکە.

دەما کو پەکەکێ دەستێن خوە ژ ور ژی شوشتی ڤێ جارێ ژ نوودە ل باکورێ کوردستانێ ڤەگەریان و گۆتن. “تەنێ ب خەرابکرنا گوندان و کۆچکرنا گوندیان مەسەلا باکورێ کوردسانێ چارەسەر نابە. دەما رۆژ هات کورد دکارن ژ نوودە دۆزا گەلێ خوە بکن” ڤێ جارێ ژی ژ بۆنا ئێدی باژار و باژارۆکان خەراب بکن دەست ب چالاکیان کرن.

خەندەک ئانگۆ چال ل باژار و باژارۆکێن کو دۆزا کورد لێ خورت بوو کۆلان، ژ بەر ڤەکرن ئانگۆ کۆلانا وان چال و خەندەکان و شەرێ نە د بەرژەوەندیا کوردان دە، کورد مەجبوور مان مالێن خوە بھێلن و برەڤن. رەڤا وان و ڤالاکرنا وان باژار و باژارۆکان ل گۆر دلێ پەکەکێ و دەولەتێ بوو.

نھا ژ بەر سەدەما کۆلانا وان چال و خەندەکان باژارێن باکورێ کوردستانێ یێن کو دۆزا کورد، لێ ھەری خورت بوو، یەک ب یەک تێن و ھاتن ھلوەشاندن.

نھا مرۆڤ دکارە بێژە؛ گەلۆ پەکەکە تو چ دخوازی. داخوازا تە ژ بۆنا کورد و کوردستانیان چیە؟ بەرسڤ تونەیە. یا راستی بەرسڤ ھەیە و ئەڤ ژی ڤالاکرنا کوردستانێ و تێکبرنا دۆزا ملەتێ مەیە.

چ لازمە کو رێگری ل پەکەکێ بهێت کرن. نھا گەلەکی زەحمەتە، ژ بەر کو ھێزەکا گەلەکی خورت نھا ل پشتا پەکەکێیە کو ناھێلە و ناخوازە دۆزا گەلێ کورد ب پێشڤە بچیت.

چارەسەری چیە؟ ئەو ب یەکگرتنا ھێزێن وەلاتپارێز ل باکورێ کوردستانێ یە. لێ ھەتا ژ پەکەکێ دهێت ژ بۆنا تشتەکی وەھا نەبە کار دکە.

لێ چ دەما پارتی، رێخستن، کۆمەلە، خەلک، کەس و کەسایەتیێن کورد ڤان کریار و بوویەرێن کو پەکەکە دکە و نە د بەرژەوەندیا دۆزا کورد دەنە، ب ئەشکەرەیی و بێ ترس نەبێژن، دێ ھەر ئەڤ مالوێرانی بەردەوام بکە. بلا رێخستنێن مەیێن ب چووک و کێم ھێز ب پاچان سەرێن خوە مەزن نەکن.

نھا رۆژ رۆژا وێ یەکێ یە کو ھەمی پارتیێن کوردستانی، سازی و کۆمەلەیێن کوردان ببن یەک ئانگۆ د بن سیوانەکێ دە کار بکن. ھەگەر ڤێ نەکن ب دەستێ پەکەکێ وەلات تێک دچە. بلا رێخستنێن مەیێن کو ھەژمارا وان ب قاسی تلیێن دەستانە، دەست ژ پۆزبلندییا خوە بەردن. ژ بۆنا چارەسەریا گەلێ کورد، دڤێت زووترین وەختێ ھێزێن خوە بکن یەک. ھەگەر نەکن یەک “دێ ھەرن یەک ب یەک”. 9/1/2026

پوستێن ھەمان بەش