جه‌میل بایك و خوە راده‌ستكرن «2»
سمکۆ عەبدولعەزیز
ئۆجالان مرۆڤه، نه بوونه‌وه‌ره‌ك پیروزه..
د 19ێ تیرمەها 2025 دە، جەمیل بایک هەڤسەرۆکێ کۆنسەیا رێڤەبەرا کەجەکێ بەشداری بەرنامەیەکە ستێرک تیڤیێ بوویە و ب درێژاهی ل سەر مژارا تەسلیمبوونا پەکەکێ و تێگەهێ عەڤدللا ئۆجالان نرخاندن کریە، ئەڤ هەڤدیتن د پڕانییا چاپەمەنیا پەکەکێ دە هات وەشاندن. ئەزێ د ڤێ نڤیسێ دە هەول بدم خاندنەکە رەخنەیی ل سەر نەرینێن بایک بەرچاڤ بکم.
بایک پر ب شانازی و پۆزبلندی تەکەز دکە کو ت بزاڤێن دن ل جیهانێ وەکە بزاڤا وان کار ناکە، ئەو دبێژە ت بزاڤەکە شۆرەشگەری ل ت جیەکێ ڤێ دنێ ب بزاڤا وان یا شۆرەشگەری نایێ بەراوردکرن. گەر ئەڤ گۆتن ل گۆر هشەکە زانستی و دەرووناسی وەرە شیرۆڤەکرن وێ ئەنجام ئەڤ بە کو خوەدیێ ڤێ گۆتنێ کەسەکی نەخوەشە و راستی نەخوەشییا خوەپەرەستی یا شۆرەشگێری یا ڤەقەتیایی ژ جیهانێ هاتیە، سەدەما ڤێ نەخوەشییێ ژ بۆی وێ یەکێ ڤەدگەرە کو شیرۆڤەیەکە نەبابەتی و نە زانستی ژ بۆی دیاردەیەکێ تێ کرن، ئەڤ گۆتنا جەمیل بایک ژی دکەڤە ڤێ چارچۆڤەیێ دە. مرۆڤ دکارە ببێژە ئەڤ گۆتنا بایک هەم راستە و هەم ژی نەراستە.
نەراستییا گۆتنا بایک ئەڤە کو تێزا پارتییا وی ل سەر هاتیە ئاڤاکرن و گوهوەرینێن تێ دە چێبووین تەڤ ژ تێزێن جیهانی هاتنە وەرگرتن و ب تایبەتی تێزێن ژ هزرا مارکسی و لینینی دەرکەتین و هەر وەها ل ڤێ داویێ تێزێن سیمۆن و بۆکچین.
راستییا گۆتنا وی ژی ئەڤە کو شۆرەشا پارتیا وان وەک شۆرەشێن ت بزاڤێن دن نینە، ئەو ب ئاوایەکی بێشەرمانە هەول ددە شکەستنێن خوە وەکە سەرکەفتن نیشان بدن، سەرکەفتنا ئالیێ هەمبەر خوە ژی وەکە شکەستن بەرچاڤ دکن.
گەر مرۆڤ ب گوهەکی مۆزیکێ گوهداریا ریتما گۆتنێن بایک بکە، دێ ژ مرۆڤ رە دیار ببە کو بایک ب ئاوازەکە بێزارکەر چەندین جاران دەربرینێ ژ ئازادیێ دکە، لێ ئەو ئازادیا بایک باس دکە، ئازادیەکە ڤالایە ژ ناڤەرۆکێ.
شێوە و ئەردنیگارییا ئازادیا جەمیل بایک لسەر دئاخڤە:
ئازادییا بێی دیارکرنا شێوەیێ دەولەتێ.
ئازادییا بێی رەخنەگرتنا ل سازیێن دەولەرتێ.
ئازادییا بێی رەخنەگرتنا ل رابردۆی.
ئازادی د ڤر دە نە لسەر ئارمانجەکە فەلسەفی یا لسەر بنگەهێ دانوستاندن و دانپیدان ب ئالیێ بەرامبەر تێ ئاڤاکرن، بەلکو درۆشمەک بێی کو بهێت جیبجیکرن، وەکە شوورەکی بێ دەستک یان سلۆگانەکا لسەر دیوارێ زیندانەکێ هاتبە نڤێساندن.
یەک ژ پرسگرێکێن هەری مەزن د گۆتنێن بایک دە ئەڤە کو “پەکەکە دەستهلاتێ ژ ت کەسی وەرناگرە”، ئەڤ گۆتن د رۆکەش دە گۆتنەکە پڕ سادە یە، لێ د ناڤەرۆکا خوە دە کاکلکا سیاسەتێ هلدوەشینە.
هەر شۆرەشەک ژ بۆی هەڤرکییا ل سەر دەستهلاتێ تێ کرن، نە ب واتەیا زۆرداریێ بەلکو ئامرازەکە ژ بۆی دابەشکرنا مافان.
دەما تو دەستهلاتێ هلدوەشینی و وەکە تشتەکی پیس بەرچاڤ دکی، د وێ دەمێ دە تو شیانێن دامەزراندنا دەولەتەکێ و یاسا و سازیێن وێ ژناڤ دبەی، ئەڤ ژی زێدەتر تێزەکە پشتی مۆدەرنیزمێ یە کو د کۆنتێکستەک شاش دە بکارتینە “ژناڤبرنا دەولەتێ نە وەک هلوەشاندن، ژناڤبرنا شووناسا نەتەوی نە وەک ڤەژاندنا وێ”.
ئاخافتنا بایک لسەر ئۆجالان جارەکە دن هشیاریا نەتەوی یا کوردی زندی ناکە، بەلکو دوبارەکرنا ئەفسانەیا پیرۆزییا ئۆجالانە کو کەسەکی دوورە ژ شاشتیان و نابە وەرە رەخنەکرن، واتە ئۆجالان ب جلوبەرگەکی پیرۆز یێ ئاسیمانی تێ نخافتن، ئەڤە دبە دۆرپێچکرنا بزاڤا شۆرەشگەری یا کوردی ب بازنەیەک گرتی کو ژ پۆلای هاتیە دروستکرن و ت نوویاتیەکێ قەبوول ناکە، ب ئاوایەکی کو وەکە دبێژن، “رێ ب چووچکان ژی نایێ دان ل سەر بفرن.”
د ڤڕ دە گەر هەر تشتا هاتیە بدەستخستن ب رێیا ئۆجالان بە و هەر قەیرانا کو پەیدا بووی ژ ئەگەرا دەستێ دەرەکی بە و هەموو پێنگاڤ دگەل جانێ ئۆجالان هاتبن گونجاندن، وێ دەمێ دێ چەوا رێخوەشکرنەکێ چێکین ژ بۆی ئازادییا هزرکرنا مللەتی؟
دێ چەوا پاشەرۆژەکێ ئاڤا کین بێی کو ئەم هزر بکین کو رێبەر ژی راستی شاشتیان تێ د پێڤاژۆیا شۆرەشێ دە و پیویستە لێپرسینەکە رەخنەیی لگەل وەرە کرن، ژ بەر کو رێبەر ژی مرۆڤە و نە کەسەکی پیرۆزیەکە هەتاهەتایی یە.
د داوییێ دە ئەز دبێژم کو هەر هزرەکە ئازاد د ناڤا مللەتی دە نەبت سەدەما راستڤەکرنا شاشتیێن رێبەری، وێ دەمێ ئەو هزر دبە سەدەما دروستکرنا کوێلەیان د بن ئالایێ ئازادیێ دە.
