پەکەکە و ڤەکشینا ژ زابێ؛ داویا سەرپێھاتیەکا بێەنجام

پەکەکە و ڤەکشینا ژ زابێ؛ داویا سەرپێھاتیەکا بێەنجام

مەمەد مێردینی

دوهی رۆژا دوشەمبی 17/11/2025، چاپەمەنیا پەکەکێ ئەشکەرە کر، د رۆژا 16ێ مژدارێ دە تەڤ چەکدارێن خوە ل هەرێما زاپێ ڤەکشاندنە هەرێمەک دن یا گونجاو و ئەڤ یه‌ك وەکە پێنگاڤه‌كه‌ (دیرۆکی) ب ناڤ کر. لێ بەلێ، ڤەکشینا پەکەکەێ ژ ھەرێما زاپێ یا باشوورێ کوردستانێ نە تەنێ پێنگاڤەکە دیرۆکی نینە بەلکو ئەو نیشانەکا ئەشکەرە یا تێکچوونا ستراتەژیەکا کەڤن و بێچارەیە کو ئەڤ دەمەک درێژە پەکەکە ل سەر گەلێ کورد ب تەڤاهی و گەلێ باشوور ب تایبەتی فەرز دکە. ئەڤ پێشکەتن نیشان ددە کو پشتی دەھان سالان ژ بکارئانینا ئاخا باشوورێ کوردستانێ و ئافراندنا نەئارامیێ ل سینۆرێن ھەرێمێ، پەکەکێ ئیرۆ ھێز و رەواتیا جڤاکی-سیاسی یا پێویست ژ بۆ بەردەوامیا ھەبوونا خوە یا لەشکەری ل ڤێ خالا حەساس وندا کریە.

پەکەکە ب سالانە ئەردنیگاریا چیایی یا ھەرێما کوردستانێ بکار تینە دا کو ئارمانجێن خوە یێن چەکداری پێشڤە ببە، لێ د ڤێ دەمێ دە، نە تەنێ بەرپرسیاریا ھەری پچووک ژ بۆ خەلکێ ھەرێمی نەگرتیە سەر خوە، لێ د ھەمان دەمێ دە ب بەردەوامی بوویە سەدەما پەڤچوونان، گوند ڤالا کرینە، زرارێن ئابۆری چێکرینە، و ژ بۆ ھەبوون و ئۆپەراسیۆنێن بیانی د ناڤا ئاخا باشوورێ کوردستانێ دە ھنجەتەک چێکریە.

ئەڤ ڤەکشین نیشانی مە ددە کو ھەبوونا پەکەکێ ئەولەھی ژ بۆی خەلکێ ھەرێمێ نەئانیە، بەلکو ئەولەھی ژ وان ستەندیە. پەکەکێ قەت نوونەرتیا گەلێ باشوور نەکریە و ناکە، و د ڤان دەڤەران دە پشتگریەکا جڤاکی یا واتەدار نینە، ھەبوونا وێ یا بەردەوام تەنێ شەر، زەختا ئابۆری و قەلسکرنا سەروەریا باشوورێ کوردستانی زێدە کریە.

هەرێما زاپێ سەمبۆلا ئیستسمارا ئاخا باشوورێ کوردستانێ ژ ھێلا پەکەکە ڤە

ھەرێما زاپێ ب سالان بوو کو بوویە بارەگەھەکا لەشکەری یا پەکەکێ ل دژی ترکیەیێ. لێ ئەڤ ھەبوون ب ئەشکەرە ل دژی بەرژەوەندیێن ھەرێما کوردستانا و گەلێ باشوور بوو. ل شوونا کو زاپ ببە قادەک ژ بۆ پێشکەفتنێن گەشتیاریێ یان چالاکیێن ئابۆری، زاپ بوو قادا پەڤچوونان د نێڤبەرا پەکەکێ و دەولەتا ترکیەیێ دە و ب ت ئاوا پەکەکێ رێ ب ت شێنیەکێ ڤان هەرێما نەددا ڤەگەرە سەر گوندێن خوە، پەکەکێ ب سالان ب هێنجەتا هەبوونا شەری ئەڤ هەرێم ژ شێنیێن وێ قەدەغە کربوو، نها ژی بێی ت دەستکەفتیەکێ ژ گەلێ باشوور رە، ڤێ هەرێما ستراتەژی ل سەر سێنیەکا زێری تەسلیمی دەولەتا ترکیەیێ دکە.

ڤەکشینا داوی یا چەکدارێن پەکەکێ ژ زاپێ دڤێت وەکی قەبوولکرنەک پراکتیکی بهێت دیتن کو پەکەکێ شییانا بەرخوەدانا ل ھەمبەر زەختێن ھەرێمی وندا کریە، هەر وەها ژ بەر ئێریشێن ترکیەیێ وەستیایە و ئێدی نکارە ھەبوونا خوە د بن ناڤێ “پاراستنا کوردان” رەوا نیشان بدە. راستی ئەڤە کو زاپ قەت نە قادەکا سیاسی بوو؛ ئەو ژ بۆ پەکەکێ جیھەک بوو کو ژ ئاستەنگیێن خوەیێن سیاسی برەڤە.

گەلۆ ڤەکشین بوو یان ژی رەڤ؟

پەکەکە ھەول ددە کو ڤێ گاڤێ وەکی چالاکیەک “ژ بۆ ئالیکاریا پێڤاژۆیا ئاشتیێ” نیشان بدە، لۆماژی ڤێ پێنگاڤێ وەکە پێنگاڤەکە “دیرۆکی” ب ناڤ دکە، لێ ئەڤ ئیدیعا لگەل راستیا ل سەر ئەردێ لھەڤ نایێ. گەر پەکەکێ ب راستی باوەریا خوە ب ئاشتیێ ئانیبە، چما ئەو ب دەھان سالان د ئاخا باشوور دە بجیھ بوویە و رێ ب خەلکێ هەرێمێ نەدایە ڤەگەرن سەر گوندێن خوە؟ پاشڤەڤەکشینا پەکەکێ نە ژ هێزێیە، ئەو ژ ئەنجاما بنکەتنەکا توندا چەکدارێن پەکەکێ ل ڤێ هەرێمێیە و هەر وەها ئەڤ ڤەکشین ب کێمکرنا پشتگریا کو بەرێ ژ ھندەک تەڤگەرێن سیاسی وەردگرت ڤە گرێدایی یە، ب گۆتنەکا دن، ئەڤ پاشڤەکشاندنەک فەرزکرییە، نە ب دلخوازیا پەکەکێ ​​یە.

 داویا لیستکا دوبارەکری؛ نە شەر و نە ئاشتی

پەکەکە ب سالانە لیستکەک دوبارەکری د ناڤبەرا “شەر و ئاشتی” دە دلیزە. ھەر کو د بن زەختا لەشکەری دە بە، ئەو بەحسا ئاشتیێ دکە، و ھەر کو ئەو جیھەک بێھنڤەدانێ دبینە، ئەو ڤەدگەرە ئێریشێن چەکداری. ئەڤ پاشڤەکشاندن ژی ب ئیحتیمالەک مەزن بەشەک ژ ڤێ تاکتیکێیە. لێ ڤێ جارێ شەرت و مەرج جودا نە، گوھەرتنێن سیاسی ل ترکیەیێ، زەختێن هەرێمی ژ بۆ بداویکرنا ھەبوونا کۆمێن چەکدارێن نەقانوونی و بەرتەنگبوونا قادا د دەست پەکەکێ دە ژ بۆ جارا یەکەم رێخستن خستیە رەوشەکێ کو ھەتا ڤەکشینا وێ ژی ئێدی وەکی “گاڤەکا تاکتیکی” یا پێباوەر نایێ دیتن.

ڤەکشینا پەکەکێ ژ زاپێ، نیشانا ھلوەشینا گاڤ ب گاڤ یا ستراتەژیەکێیە کو ب دەھان سالان ل سەر شەرێ نەهەڤسەنگ، خوە ڤەشارتنا د ناڤا ئاخا خەلکێن دن دە و ئیستسمارکرنا ناسنامەیا کوردی ھاتیە ئاڤاکرن.

پەکەکە نە پابەندێ ئاشتیێ بوویە و نە ژی ل قادا شەری سەرکەتی بوویە. ئیرۆ، ئەڤ ڤەکشین تەنێ نیشان ددە کو دەم گوھەریە و پەکەکێ ئەرد، رەواتی و پێشەرۆژا خوە یا سیاسی وندا دکە.

پوستێن ھەمان بەش