سیاسه‌تا ته‌كئالی و به‌رزكرنا وێنه‌یا ئۆجالان و ژده‌ستدانا ستاتۆیێ

 پشتی 7 سالێن پر خویناوی ئێن شه‌رێ به‌رهنگاربوونا ته‌رۆرێ، 11 هزار شه‌هید و 24 هزار بریندارێن شه‌ر كو پرانی ئا هه‌ری زێده‌ خۆرت و لاوێن كورد بوونه‌، پارتیا یه‌كیتیا ده‌مۆكراتیك جه‌نگا ب وه‌كاله‌ت ب داوی كر و ئێمانه‌ت (رۆژئاڤا كوردستانێ) راده‌ستی خوه‌دیێن وێ رژیما سووریێ دكه‌، وه‌كه‌ چاوا هه‌ڤالێن وان ئێن قه‌ندیلی كو ب سه‌یوانا مه‌زن تێ ناسكرن، باكوورا كوردستانێ ژ بۆ داگیركارێن تركیێ هشتی.

په‌یه‌ده‌ ل رێیه‌كێ د نێری سه‌رساغ ژ ره‌وشێ ده‌ركه‌ڤه‌

دگه‌ل ده‌ستپێكرنا ئێریشا داگیركاری ئا تركیێ ل 9 ئۆكتۆبه‌را سالا 2019ان، هێزێن سووریایا ده‌مۆكراتیك هه‌سه‌ده‌ كو(یه‌په‌گه‌ بالێ له‌شكری ئێ په‌یه‌دێ) پرانیا وێ هێزێن پێك تینه‌، ل رێیه‌كێ د نێری سه‌رساغ ژ ره‌وشێ ده‌ركه‌ڤه‌، هه‌یا دوهـ رۆژا یه‌كشه‌می بریار دای ل گه‌ل رژیما به‌شار ئه‌سه‌د لهه‌ڤهاتنه‌كێ پێك بینه‌، لهه‌ڤهاتن چێبوو، لێ به‌لێ ئه‌و ب ده‌ستپێكه‌كه‌ هه‌ری خراب بوو ژ روویێن له‌شكری، سیاسی و دیرۆكی ڤه‌، واته‌ ده‌ستپێكا ژناڤچوونێ.

پارتیا یه‌كیتیا ده‌مۆكراتیك و بالێ وێ ئێ له‌شكری  ژ ده‌ستپێكا شه‌رێ ناڤخوه‌ ئێ سووریێ، لهه‌ڤاتنه‌ك دگه‌ل رژیما سووریێ پێك ئانی، ئه‌و لهاڤهاتن ئا جه‌نگێ بوو، د كارین ده‌ یه‌ ب (جه‌نگا ب وه‌كاله‌ت) وه‌ره‌ ب ناڤ كرن، په‌یه‌دێ ل سالا 2012ان ئه‌ركا پاراستنا رۆژئاڤا كوردستانێ ژ رژیما سووریێ وه‌رگرتبوو، هكوومه‌تا سووریێ ل وێ ده‌مێ ژ په‌یه‌دێ خوه‌ست، پاراستنا باكوورا سووریێ ئه‌ركا وان به‌، په‌یه‌ده‌ و بالێ وێ ئێ له‌شكری یه‌په‌گه‌، هه‌ر د زوو ده‌ ده‌رباسی مه‌یدانا شه‌ر دبه‌، جه‌نگه‌كه‌ بێ وێنه‌ ل دژی ته‌رۆرێ كر، لێ به‌لی د راستی ده‌، رژیما به‌شار ئه‌سه‌دی خوه‌دیا به‌رژه‌وه‌ندی ئا ئه‌ڤێ جه‌نگێ بوو.

یه‌په‌گێ ناڤچه‌ ب ناڤچه‌ رزگار كرن، هه‌یا ده‌ركه‌تنا رێخستنا ته‌رۆریستی ئا دائیشێ و ئێریشا وێ ئا هۆڤانه‌ ل سه‌ر رۆژئاڤا كوردستانێ، یه‌په‌گه‌ ناچار ما وێ جه‌نگێ ل دو ئه‌نیان ب مه‌شینه‌، ئه‌نیه‌ك ل دژی دائیشێ و ئه‌نیه‌كه‌ دن ل دژی گرۆپێن ته‌رۆری ئێن مینا (نوسره‌) و پاشمایێن قاعیده‌یێ، یه‌په‌گه‌ ل سالا 2014ان ته‌ڤلی جه‌نگا دژی دائیشێ دبه‌ و ل یه‌كه‌م وه‌ستگه‌ها شه‌ر كو ل كۆبانێ بوو، هه‌ڤسه‌نگی ئا هێزێ ژ ده‌ست یه‌په‌گێ ده‌ركه‌ت و ته‌رۆریستان 80% ئا كۆبانێ داگیر كر، هه‌یا وه‌ختا كو پێشمه‌رگێ كوردستانێ ل هاوارێ چووی، پێشمه‌رگه‌ی د وه‌خته‌كا زوو ده‌ هه‌ڤسه‌نگی ئا هێزێ جاره‌كه‌ دن گوهه‌ری و د وه‌خته‌كا هه‌ری كێم ده‌ كاری كۆبانێ ب گوندێن وێ ڤه‌ ژ ته‌رۆرێ دوور بكه‌.

11 هزار شه‌هید و 24 هزار بریندار 

پشتره‌ و ل سالا 2015ان و ژ بۆ كو یه‌په‌گه‌ شه‌رعیه‌ته‌ك هه‌به‌ و جڤاكا ناڤنه‌ته‌وه‌ئی وان وه‌كه‌ جه‌نگاوه‌رێن دژه‌ ته‌رۆرێ ناس بكه‌ن، هێزا ب ناڤێ (سووریایا ده‌مۆكراتیك) هات ئاڤا كرن، بیرۆكا ئه‌وێ هێزێ ئه‌و بوو كو شه‌رڤانێن كورد و میلیشیایێن ئه‌ره‌ب، ئاشووری، سریانی تێده‌ بن و وه‌كه‌ هێزه‌كه‌ رێخستی ته‌ڤلی جه‌نگا ل دژی ته‌رۆرێ ببن.

لێ به‌لێ د وێ هێزێ ژی ده‌ كو ناڤێ (هه‌سه‌ده‌) لێ هات كرن، یه‌په‌گه‌ هێزا سه‌ره‌كه‌ و هه‌ری زال بوو تێده‌، وان رێیا سه‌یوانا خوه‌ په‌یه‌دێ گرتن و كانی چاوا ئالیێن سیاسی ئێن كورد یه‌ك ب یه‌ك ژ خه‌بات ومه‌یدانا سیاسی ئا رۆژئاڤا دوور كرین، وان رۆژ ب رۆژێ رێژا خوه‌ د پێكهاته‌یا هه‌سه‌دێ ده‌ مه‌زنتر كر.

ل وێ سالێ شه‌رێ دائیشێ هه‌ری دژوار بوو، هه‌سه‌ده‌ و ب پشتگری ئا هه‌ڤپه‌یمانێتی ئا ناڤنه‌ته‌وه‌ی ئا ل دژی ته‌رۆرێ جه‌نگ كر، باژار و باژاركێن رۆژئاڤا كوردستانێ و باكوورێ رۆژهلاتا سووریێ یه‌ك ب یه‌ك ژ ئۆپۆزسیۆنا سووریێ، میلیشیایێن ته‌كفیری، پشتره‌ ژ دائیشێ رزگار كرن، وه‌كه‌ عه‌فرینێ ل باكوورێ رۆژئاڤایێ سووریێ، منبجێ، پرانی ئا ره‌ققه‌، ته‌بقه‌، كۆبانێ، گرێ سپی، عه‌ین عیسا، سه‌رێ كانیێ، حه‌سه‌كه‌، قامشلۆ، هه‌ر وها دربێسیێ، شه‌دادیێ و ب ده‌ها باژارۆكێن دن.

یه‌په‌گێ و پشتره‌ هه‌سه‌دێ تا ب داوی بوونا شه‌ر و هه‌موه‌خت داگیركاری ئا تركیێ ل عه‌فرینێ، 11 هزار شه‌هید و 24 هزار بریندار دانه‌، پرانی ئا هه‌ری زوور ئا ڤێ هه‌ژمارێ خورت و لاوێن رۆژئاڤا كوردستانێ بوونه‌، ئه‌نجاما وێ قوربانیێ ژی ئاڤاكرنا هه‌رێم و كانتۆنان، پشتره‌ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر، لێ ئه‌و هه‌ولێن وان نه‌بوونه‌ هێڤێنا ئاڤاكرنا كیانه‌كه‌ كورد ئێ ب ناڤێ رۆژئاڤا كوردستانێ.

په‌یه‌ده‌ كو پارتا ده‌ستهلاتدارا ته‌كئالی ئا رۆژئاڤایه‌، وێ د سالێن خه‌بات وته‌كۆشینا خوه‌ دا ته‌ڤ پارت و ته‌ڤگه‌رێن ولاتپارێز دوور كرن، هه‌ر چه‌ند كو سه‌ركرداتی ئا باشوورێ كوردستانێ ل وێ ده‌مێ ب رابه‌راتی ئا بارزانی ب لهه‌ڤهاتنێن هه‌ولێر و دهۆكێ هه‌ول دا، یه‌كگرتنا پارت و ئالیێن رۆژئاڤا بكه‌، لێ په‌یه‌دێ لهه‌ڤهاتن پێشێل كرن و رۆژئاڤا ته‌كئالی برێڤه‌بر، بریارا پارتا كاركه‌رێن كوردستانێ په‌كه‌كێ ژی ل سه‌ر ئا زال بوو، له‌وما ئه‌و زه‌نگا خه‌ته‌را ژناڤچوونا رۆژئاڤا بوو.

په‌یه‌دێ باش فام دكر كو به‌رزكرنا وێنه‌یێن ئۆجالان وێرانی وێ ل په‌ی به‌

پشتگه‌رمی ئا په‌یه‌دێ ب په‌كه‌كێ و وه‌رگرتنا فه‌رمانا ژ قه‌ندیلی، رێ ژ بۆ هاتنا تركیێ بۆ رۆژئاڤا كوردستانێ خوه‌ش كر، هه‌ر وه‌ك په‌یه‌دێ نه‌ فام نه‌دكر كو به‌رزكرنا وێنه‌یێن ئۆجالان وێ ئێستیفزازا تركیێ بكه‌ و رێ ژبۆ داگیركاریێ ڤه‌كه‌، وێ باش فام دكر، تركی وێ ده‌رباسی رۆژئاڤا ببه‌.

ل رۆژێن بووری ئارته‌شا تركیێ ئێریشا سه‌ر رۆژئاڤا كوردستانێ ب به‌هانه‌یا هه‌رێما ئاڤا كرنا ئه‌وله‌هیێ دا مه‌شاندن، هه‌ر د زوو ده‌ هه‌سه‌دێ هه‌ست ب ترسێ كر و په‌نا ژ بۆ رژیما سووریێ بر، پشتی 5 رۆژێن ئێریشێ وێ رجا ژ رووسیا فه‌ده‌رال كر ناڤگینیێ د ناڤبه‌را وێ و دیمه‌شقێ ده‌ بكه‌، ئه‌و بوو ل 12/10/2019ان هنه‌ك به‌رپرسیارێن هه‌سه‌دێ و هكوومه‌تا سووریێ جڤیان، ئه‌و جڤین ئا لهه‌ڤهاتنا ڤه‌گه‌راندنا (ئێمانه‌تێ) بوو، ئه‌و ئێمانه‌تا رژیما ئه‌سه‌دی ل ده‌ستپێكا ئالۆزبوونا ره‌وشا سووریێ ل 2012ان راده‌ستی په‌یه‌دێ كری.

هه‌سه‌دێ و رژێما سووریێ لهه‌ڤهاتن كر، هه‌ر چه‌ند كو به‌رپرسیارێن هه‌سه‌دێ دبێژن كو ئه‌و ته‌نێ ژبۆ مه‌به‌ستێن له‌شكری نه‌، لێ به‌لێ د راستی ده‌، ئه‌و ب شكه‌ستنه‌كه‌ مه‌زن ژ روویێ سیاسی و دیرۆكی ڤه‌ تێ هه‌ژمارتن.

ئارته‌شا سووریێ وێ ل سینۆرێ تركیێ و رۆژئاڤا بجی به‌

ناڤه‌رۆكا لهه‌ڤهاتنا هه‌سه‌دێ و رژیما سووریێ:

– ئارته‌شا سووریێ ل ته‌ڤ ناڤچه‌یێن سینۆری ئێن ناڤبه‌را تركیێ و سووریێ ده‌ وه‌ره‌ جێگیر كرن.

– ئارته‌شا سووریێ وێ ده‌رباسی ناڤا باژارێن كۆبانێ و منبجێ ببه‌.

– ئارته‌شا سووریێ وێ ده‌باسی ناڤا ته‌بقه‌یێ ببه‌، هه‌موه‌خت به‌نداڤێن فراتێ و مه‌نسووره‌ كو دكه‌ڤنه‌ سه‌ر چه‌مێ فراتێ ل ره‌ققه‌.

– پالاوگه‌هێن په‌ترۆلێ ئێن دێرازوورێ وێ راده‌ستی سووریێ بهێن كرن.

– ئارته‌شا سووریێ ژ هێزێن سووریایا ده‌مۆكراتیك خوه‌ستیه‌ قامشلۆیێ راده‌ست بكه‌ن.

هه‌سه‌ده‌ رازیبوویه‌ باژارێن رۆژئاڤا ب هه‌ڤبه‌شی دگه‌ل رژیمێ وه‌ره‌ن برێڤه‌برن

ل گۆری زانیاریێن تایبه‌ت ئێن داركا مازیێ كو ژ چاڤكانیێن خوه‌ ئێن رۆژئاڤا وه‌رگرتنه‌، ژ نها ده‌ ئیداره‌یا باژارێن رۆژئاڤا وێ ب هه‌ڤبه‌شی د ناڤبه‌را هه‌سه‌ده‌ و رژیما سووریێ ده‌ وه‌ره‌ ئیداره‌ كرن، هه‌ر وها هه‌سه‌دێ ته‌ڤ كه‌مینه‌یێن د ناڤا پێكهاته‌یا خوه‌ ده‌ ژ ئه‌ره‌ب و كرستیانان هایداركرنه‌ كو په‌یوه‌ندیا وان ب هه‌سه‌دێ ڤه‌ نه‌مایه‌ و باشتره‌ ته‌ڤلی ئارته‌شا سووریێ ببن.

لێ به‌لێ تشتا كو هه‌ری گومان ل په‌ی خوه‌ ئانی، چاڤه‌رێ دهات كرن، هه‌ر یه‌ك ژ ولاتیێن فرانسا و ئه‌لمانیا ئیرۆ له‌شكران ژ بۆ راگرتنا شه‌ر ره‌وانه‌ی باكوورێ سووریێ بكه‌ن، لێ بەلێ هه‌سه‌دێ بله‌ز و به‌ز قه‌ستا دیمه‌شقێ كر و لهه‌ڤهاتن دگه‌ل رژیما سووریێ كر ژ بۆ كو ئه‌و پلانا فرانسا و ئه‌لمانیایێ راستی شكه‌ستنێ ببه‌.

ب ڤێ لهه‌ڤهاتنێ، رۆژئاڤا كوردستانێ ئێدی وه‌كه‌ ستاتۆ ناهێت ته‌ماشه‌كرن، ژ روویێ له‌شكری ڤه‌ ژ ده‌ست چوونا ناڤچه‌یێ یه‌، ژ روویێ سیاسی ڤه‌ ڤه‌گه‌رینه‌ بۆ ده‌ستپێكا شۆرشا سووریێ و سالا 2012ان، ئه‌ڤ یه‌ك ژی ب راده‌ستكرنا ئێمانه‌تێ ژ بۆ خوه‌دیێن وێ تێ ناسكرن، ئه‌و ئێمانه‌تا په‌یه‌دێ جه‌نگا ب وه‌كاله‌ت ب خوینا 11 هزار لاوێن كورد د 7 سالێن ده‌رباسبوویی ده‌ ژ بۆ مه‌شاندی.