کۆڤارا زە ئەکۆنۆمست “راپۆرا پیڤانێن دەمۆکراسیێ ٢٠١٩” وەشاند. د راپۆرێ دە ١٦٧ وەلات ھاتنە شۆپاندن. وەلاتێن ئسکاندناڤیا رێزێن یەکەمێن سەرکەفتیێن دەمۆکراسیێ، وەلاتێن داگیرکارێن کوردستانێ د رێزێن داوی دە جیھ گرتن.
ل گۆر راپۆرا ئەندەکسا دەمۆکراسیێ یا ٢٠١٩ان، ترکیە د ناڤ ١٦٧ وەلاتان جیھانێ دە د رێزا ١١٠ان دە یە. ترکیە مایە ل پەی نیژەریا، ئوگاندا، زامبیا، لوبنان و سر لانکایێ. د راپۆرێ دە کو رەوشا ١٦٧ وەلاتان ھاتیە نرخاندن ترکیە وەک سالا پێشتر د رێزا ١١٠ان دە مایە لێ، پوانا دەمۆکراسیێیا ترکیێ ژ ٤،٣٧ان داکەتیە ٤،٠٩ێ.
د رێزبەندیێ دە، کریتەرێن دەربارێ پێڤاژۆیا ھلبژارتنێ، پرانیپارێزی، برێڤەچوونا ھکوومەتێ، بەشداربوونا سیاسی، کولتورا دەمۆکراتیکا سیاسی و ئازادیێن سڤیل ھاتنە نرخاندن، و لسەر ڤێ ئەساسێ پوان ب دیمۆکراسیا هەر وەلاتەکێ هاتن دایین.
ل گۆر رێزبەندیێ پێنج ولاتێن یەکەم ب ڤی ئاوایی هاتینە رێزکرن:
-نۆرڤەچ (٩،٨٧) ل رێزا یەکەکێ
-ئیزلاندا ب پوانا (٩،٥٨) ل رێزا دویەمین
-سوێد (٩،٣٩) ل رێزا سیەمین
-نەو زەلاندا (٩،٢٦) ل رێزا چارەمین
-فنلاندا (٩،٢٥) ل ریزا پینجەمین تێ.
پێنج ولاتێن رێزا داویێ ب دەست خوە ڤە ئانی ئەڤن:
-چاد (١،٦١)
-سووریە (١،٤٣)
-کۆمارا ئەفریقایا ناڤین (١،٣٢)
-کۆمارا دەمۆکراتیکا کۆنگۆیێ (١،١٣)
-کۆرەیا باکور (١،٠٨)
