بزانه پهكهكه د ڤێ رهوشێ دا ل شهنگالێ چ دكه؟
پاش بهلاڤبوونا كۆرۆنایێ، پهكهكێ 30 تۆنێل و جیێن ژێر ئهرد ل شهنگالێ ئاڤا كرنه
پارتییا كاركهرێن كوردستانێ، رهوشا پاش خوهپێشاندانێن ئیراقێ و دهست بهردانا هكوومهتا فهدهرال و ههر وها رهوشا نها یا بهلاڤبوونا ڤیرۆسا كۆرۆنایێ ب دهرفهت دیتیه ژ بۆ زێدهكرنا چهكدارێن خوه، بارهگههـ و ئاڤا كرنا تۆنێلان ل شهنگالێ.
چاڤكانیێن پێگهها «داركا مازی» ل باشوورێ كوردستانێ تهعقیبا ئهڤێ مژارێ كر و ئهشكهره بوو كو ژ پاش مهها ئۆكتۆبهرا سالا رابووری 2019ان و دهركهتنا خوهپێشاندانان ههیا ژ ناڤ چوونا هكوومهتا فهدهرال و تا گهایه نها و بهلاڤبوونا ڤیرۆسا كۆرۆنا یا نوو (كۆڤید-19)ێ، پارتییا كاركهرێن كوردستانێ پهكهكێ و ل گۆر بهرنامهیهكه پلان كری، چهكدارێن خوه ل شهنگالێ و ل بنارا چیایێ شهنگالێ و ناڤچه و گوندێن دهردوورا وێ زێده كرنه.
چاڤكانیێن «داركا مازی» دهست نیشان كرنه، د ئهڤێ رهوشێ ده، پهكهكێ پێتر ژ 30 بارهگههـ و تۆنێل و جیێن ژێر ئهرد ل ههر یهك ژ «ناڤهندا شهنگالێ، چیایێ شهنگالێ، باره و سنۆنێ، خانهسۆرێ، عهین فهتحی و كرسێ» و ههر وها ههژمارهكه گوندێن بنارا چیایێ شهنگالێ دروست كرنه.
پهكهكه پهترۆلا قاچاغا سووریێ ژ بۆ ئیرانێ دهرباس دكه
چاڤكانیێن «داركا مازی» ل ڤێ دهربارێ ده هنهك پێزانین ژ وهزیفهدارێن بهرز یێن دهشتا نهینهوایێ ل ئهنجوومهنا پارێزگههییا مووسلێ وهرگرتنه و وان دهست نیشان كر كو ژبلی زێده كرنا چهكدار و پێگهها خوه ل شهنگالێ، پهكهكێ ههتا ژ بهری بهلاڤبوونا ڤیرۆسا كۆرۆنایێ، پهترۆلا قاچاغ یا سووریێ ئهوا ژ كێلگههێن دێرازوورێ و حهسهكێ تێ دزین، ژ بۆ ئیرانێ دهرباس دكر و ئهڤ یهك ب چاڤكانییا پهرهی ژ بۆ پهكهكێ تێ حهساب كرن.
ههر وها دهست نیشان كر، ل 4 مههێن رابووری، پهكهكێ پێتری 30 بارهگههـ، تۆنێل و خهندهكان ل شهنگالێ ئاڤا كرنه وهكه تهدبیرهكێ ژ بۆ ههر ئێریشهكا تركیێ، چهكدارێن وان ل شهنگالێ نها ب ههزاران تێن تهخمین كرن.
پارتییا كاركهرێن كوردستانێ ل تهباخا سالا 2017ان بریار دابوو چهكدارێن خوه ژ شهنگالێ ڤهكشینیت، لێ پاش كوشتنا «ئۆسمان كوسه» جێگرێ كونسلێ تركیێ ل ههولێرێ، جارهكه دن دهست ب لهشكركێشیێ ژ بۆ شهنگالێ كرنه و رێ ل هكوومهتا ناڤخوه یا شهنگالێ گرتنه كو دهست ب دوباره ئاڤاكرن و ڤ ئاوارهیان بكه.
تهرۆریستێن دائیشێ ل بهرانبهر پهرهیهكێ مهزن ژ «كامپا هۆلێ» رهڤاندنه
ل گۆر پێزانێن كو قائیمقامیهتا شهنگالێ ب پێگهها «داركا مازی» دانه، هكوومهتا فهدهرال یا ئیراقێ ل سهر كارێن پهكهكێ ل شهنگالێ دهنگێ وێ تونهیه، بهلكو پێتر هكوومهتا فهدهرال نها مووچهیان ژ بۆ پهكهكێ و چهكدارێن وێ ل شهنگالێ دشینه.
ههر وها گۆت: «گهلێ شهنگالێ ژ داگیركرنا پهكهكێ ژ بۆ چایێ شهنگالێ و رۆژئاڤایا ناڤچهیێ دلگرانه، ب تایبهت ل ئالێ سینۆرێ سووریێ كو بهرهلایهكا ههری زێده ب سهدهما پهكهكێ لێ ههیه و ههر چ كارێ ب قاچاغ برنێ و تهرۆرێ یه ل وی ئالی تێ ئهنجام دایین، ژ بهر كو ژبلی ب قاچاغ برنا پهترۆلێ، رهڤاندنا ههژمارهكه تهرۆریستێن دائیشێ ژی ژ كامپا هۆلێ ل بهرانبهر پهرهیهكێ زۆر ل سهر پهكهكێ ل ناڤچهیێن بن دهستهلاتا وان ل ئالێ شهنگالێ و ل ئالێ سووریێ تێ حهساب كرن».
قائیمقامیهتا شهنگالێ دبێژه: «پهكهكه ب ئاستهنگا ههری مهزن ژ بۆ ڤهگهرینا ئاوارهیێن شهنگالێ تێ حهساب كرن، مه چهندین جاران هكوومهتا فهدهرال ئاگههدار كریه، لێ بهلێ چ ههنگاڤهك نه ئاڤێتیه، بهلكو پێتر رێ و هێسانكاری ژ بۆ كرنه، ب تایبهت ب رێیا میلیشیایێن ههشدا شهئبی».
گهلێ شهنگالێ ب دهست دهولهتا داگیركار یا تركیێ دده كوشتن
ل دهربارا ئێریشێن دهولهتا داگیركار یا تركیێ كو ژ تهباخا سالا رابووری ب ناڤێ ئۆپهراسیۆنا «پهنج» ل قهندیلێ و شهنگالێ دهست پێ كر، قائیمقامیهتا شهنگالێ دبێژه: «تهنێ گهلێ شهنگالێ و سڤیلێن ناڤچهیێ باجا ئهڤان ئیریشان ددن، ژ بهر كو پهكهكێ بارهگههێن خوه ل ناڤ مالێن ولاتییان ئاڤا كرنه، لهوما زیانێن ئێریشان پێتر ژ بۆ خهلكێ شهنگالێ یه.
ئیستغلالا پهكهكێ ژ بۆ رهوشا ئالۆز یا ئیراقێ و ههتا رهوشا پاش بهلاڤبوونا ڤیرۆسا كۆرۆنایێ ب چاڤساغییا هكوومهتا فهدهرال یا ئیراقێ یه، ب تایبهت پاش كو هكوومهتا عادل عهبدولمههدی «یهكینهیێن پاراستنا شهنگالێ» یا سهر ب پهكهكێ ڤه، وهكه بهشهك ژ ههشدا شهئبی قهبوول كری، بلندكرنا وێنهیێن عهبدوللا ئۆجالان ل ناڤهندا شهنگالێ و بارهگههێن فهرمی یێن باژار، بهلگهیهكه ژ بۆ رازیبوونا بهخدایێ ل سهر تێكدانا رهوشا شهنگالێ ژ ئالێ پهكهكێ ڤه.
ئهڤ كارێ پهكهكێ ل شهنگالێ بوویه سهدهم كو ههر چهند 3 سال ب سهر شهرێ دائیشێ و رزگار كرنا شهنگالێ دهرباس بوونه، لێ بهلێ هێژان پرانییا گهلێ شهنگالێ وهكه ئاواره د كامپێن پارێزگههیا دهۆكێ ده نه و نكارن ب سهدهما پهكهكێ ڤهگهرن وارێن خوه.