دەستکەفتێن کوردا یێن د سەدسالا 20ێ، د چارێکا دوماهیا سەدسالێ دا ل گۆری پیڤان و یاسایێن ناڤدەولەتی “حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ” ب فەرمی ئاڤا بوو. گەر د دەستپێکا سەدسالا 21ێ دا ھەرێما رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی ب ڤی رەنگی بکەڤیتە ناڤا سیستەمێ سییاسی یێ ناڤدەولەتی وێ دەمێ دێ شکاندنا “زڤرۆکا بێبەخت”یا کورد گەلەک ئاسانتر بیت.
لێ بەلێ رۆژئاڤا هێشتا ژی د بن مەترسیەک مەزن دایە. گەفێن ئەردۆگان یێن ڤێ دوماهیێ د 3/10/2020ێ دا دبێژیت “ھەرێمێن تیرۆرێ یێن کو هێشتا ژی ل سوورییێ ھەنە یان دێ وەکو سۆز ب مە هاتیە دان هێنە پاقژ کرن، یان ژی ئەم دێ چین و ئەم دێ ب خوە پاقژ کەین.” و نرخاندنا وەزیرێ دەرڤەیێ رووسیایێ لاڤرۆڤ یا ل سەر رۆژئاڤا: “دبیت رۆژەڤا پرسگرێکا کورداب بتەقیت” ئەڤ داخویانیە هەموو ددەنە دیارکرن کو کورد هێشتا ژی دێ د رۆژێن تاری و دژوار دا دەرباس بن. ئانکو تشتەک ب دوماهی نەهاتیە، و ھەر تشت دبیت ژ نوو ڤە دەست پێ بکەت!
ئەڤ گۆتارێن ئەردۆگان و لاڤرۆڤ دەمێ کو کریزا قەرەباخێ د رۆژەڤێ دایە، ھاتنە دایین. دییار دبیت دانووستاندن و حسابەک سییاسی د ناڤبەرا رووسیا و ترکیێ دا ھەیە. ب راستی، نە تنێ ڤان ھەر دو وەلاتان، ھەر کەسێ کو دخوازیت گاڤەکێ ل رۆژھلاتا ناڤین باڤێژیت، ئەو دێ ل دوماهیێ دا پێویست ببینن ل سەر پرسگرێکا رۆژئاڤا و پرسگرێکا کوردا نیقاشێ بکەن. نیقاشا ل سەر پرسگرێکا کوردا، دێ د ھەمی ناکۆکی و لھەڤھاتنا سیستەمێ سیاسی یێ جیھانێ دا رۆلەکا بەرز گێریت.
کورد چ دکەن؟
دانووستاندنێن د ناڤبەرا ENKSێ و PYND رەوشەکە کو ھەموو کوردێن ھشمەند ژ نێزیک ڤە دشۆپینن. لێ مخابن، پەکەکە ڤان ھەولدانێن ئێکەتیێ تنێ وەکو مژارەک مژوول کرنێ و ناڤەرۆکا دانووستاندنێ ڤالاکرنێ دگێریت. پەکەکە ژ بۆ کو دەستهەلاتا خوە ل سەر رۆژئاڤا وندا نەکەت، ئەو دێ ژناڤبرنا ھەموو رۆژئاڤا بدەتە بەرچاڤ. ب چاڤسۆری مەترسییێ لسەر ھەڤدیتنا چێدکەت.
بەریا ھەر تشتی، ئەو ناھێلیت رۆژئاڤا ب رۆژەڤا خوەیا سەرەکی ڤە تێکەلدار ببیت. ئەڤ حەملا ئۆجەلان ژی سەرێ خوە گرتییە و دچیت. ئەردۆگان دبێژیت “دڤێت رێخستنێن تیرۆرێ ل سوورییێ ژناڤ بچن.” مینا نەخشەیەک هەڤتەریب، رێخستنا جوانان یا گرێدایی PKKێ ژی ل رۆژئاڤا ژ بۆ ئۆجالان د باژێران دا خوەپیشاندانا دروست دکەت. ل سەر سنۆرێ ترکیێ باژێرێ دێرکێ ب وێنەیێن ئۆجەلان خوەپێشاندانا چێدکەن. واتەیا ڤێ چیە گەلۆ، بەلێ، لێ بنێرن ل ڤێرە رێخستنێن تیرۆریست ھەنە. داکو ترکیا دیسا هێریشی سەر رۆژئاڤا بکەت مەشرووعیەتا ناڤنەتەوەیی دهێتە چێکرن.
داگرکەریا دەولەتا ترک و رێورەسمێن وێ یێن ئیمپەریالست راستییەکا مسۆگەرە. دەولەتا ترک ھەبوونا خوە ل سەر ژناڤچوونا کوردان دامەزراندییە. چ تێکەلیا ڤێ چەندێ ب ئەردۆگان و پارتیەکا دی نینە. ئەڤە ب رەقەم سری یێن ھەبوونا سیاسەتا ترکیێ ڤە گرێدایی یە. ئەڤ داگیرکەریا کەڤن، نە هندە یا سستە کو ب سلۆگانا “بژ بژی” ڤە، تێک بچیت. ئازادیا کوردستانێ و بەرخوەدانا ل دژی ئیمپەریالیزما ترک کارەکی پڕ جدییە. نە کێشەیەک هندە سڤکە کو ب مەش، گۆڤەند و دروشمان چارەسەر ببیت.
شیوازی رێڤەبرنا کوردان یا نوو: گۆڤەند، درووشم و مەش
لێ پەکەکە جڤاتا کوردا ئینایە مەرحەلەیەکا وەسا کو گەلێ کورد رێکا تێکۆشینێ ژبیر بکەت، تەکۆشین چیە و ئەو ژ بۆ چ تێکۆشینێ دکەن. ئەو ئارگومانێن ناڤدار، کو جڤاک پێ دھێتە ئیدارەکرن وەکو سێکس، وەرزش، ھونەر و ئۆل. پەکەکێ، شوونا ڤان پرسگرێکا تشتێ نوو خولقاندنە وەکو گۆڤەند، مەش، درووشم، شەھید “گرسەیا پەکەکێ ل سەر ڤان چار ئارگومەنتێن سەرەکی ب رێڤە دچیت. کەسێ کو تلیلییان ڤەددەت و درووشمان دقێریت وە دزانیت کو وان دەولەتا ترک ژناڤ بریە. وە دفکرن کو دێ کوردستان ب درووشمەکێ هێتە دامەزراندن. جوان و کچێن ل رۆژئاڤا ب جۆشا کو ژ مال و مالباتێن خوە ئازاد دبن درووشما قیر دکەن و گۆڤەندێ دگرن. پەکەکە ژی ب زانابوون ڤێ وەکی شۆرەشەک مەزن نیشان ددەت. لێ بەلێ، ئەڤ ئەنەرژیا گرسەیێ بێ واتە دهێتە ڤالاکرن و ژ بۆ کانالێن پەکەکێ دخوازیت دحەرکن. وەکی دی، ب گۆتنا “بژی ئۆجەلان” هندی مسقالەکێ مفا نادەتە رۆژئاڤا. ل عەفرینێ ب ھەزاران کەس ب ھەمان درووشمان کرە حەوار، لێ ڤان حەواری و درووشمان ژ بۆ رزگارکرنا عەفرینێ تێرا نەکر.
قەشەیێن بیزەنتی یا دەما کو ستەنبۆل ھاتیە دۆرپێچکرن ل سەر جووتبوونا مەلاییکەتا نیقاش دکر
دڤێت کوردێن راست، وەلاتپارێزێن راست، نەتەوەپەروەرێن راست خوە ژ ڤێ رۆژەڤا بێسەروبەر رزگار بکەن. ھەر کەسێ کو دنڤیسیت دڤێت نیشان بدەت کو ئەڤ رۆژەڤە رۆژەڤەکا خاپینۆکە.
دهێتە گۆتن کو؛ گاڤا ستەنبۆل د سالا 1453ێ دا ژ لایێ سولتان فاتح ڤە ھاتیە دۆرپێچ کرن، قەشەیێن بیزەنتی ل سەر جوتبوونا مەلاییکەتا نیقاش دکرن. ئەنجام سولتان فاتح ستەنبۆل داگیر کر. میناکەک باشە کو ئەم بزانین رۆژەڤێن خاپینۆک چ ئەنجامان دخولقینن . نوکە، ھەر رۆژ ل رۆژئاڤا ژ بۆ ئازادیا ئۆجەلان دەردکەڤنە کۆلانان. ئەڤ یەک دێ وەکو نیقاشکرنا “جوتبوونا مەلاییکەتا” ل مە کوردان ژی بدەتە وەندا کرن.
دو ئارمانجێن بنگەھین ھەنە کو پەکەکە جوانان بینیتە کۆلانان: یەکەم، دبێژیت ئەز بەرپرسیارێ ھێزێن سیاسی یێن رۆژئاڤا مە، نە جەنەرال مەزلوومە. وەرن دگەل من پەیوەندیان دروست بکەن. دویەمین؛ د ترسیت کو گەل ناکۆکییێن د ناڤ بەرا خوەدا چارەسەر بکەت و بنگەھەکێ نەتەوەیی ئاڤا بکەت، پەکەکە دخوازیت پێشیێ ل ڤێ گۆمانێ بگریت و ھەڤدیتنێن ئێکەتییا رۆژئاڤا بێ واتە بکەت.
ب راستی ژی دیار دبیت کو ئەڤ سیاسەتا پارتی پەرەستی یا پەکەکێ هندی ئارمانجێن داگیرکرنا دەولەتا ترک مەترسیدارن ل سەر رۆژئاڤا.
