بازێ مالا ئالیخان، ئانکو غازی سالح ئالیخان، بەرپرسێ ئاساییشا گومرکا سەرزێری، ئێک ژ وان روویێن جوان یێن عەشیرەتا بەرواریا، د ٨ێ چرییێ دا ھاتە شەھید کرن. رێڤەبەرییا گشتی یا ئاساییشا ھەولێرێ، ھێشتا ل دەستپێکێ دەماکو بوویەرێ روودای دەست ب لێکۆلینێ کر و پشت را، راگەھاند کو بوویەر ژ لایێ پەکەکێ ڤە هاتیە ئەنجامدان.
غازی سالح ئالیخان رۆژا دی ژبەرکو رۆژا بێهنڤەدانێ بوو چوو گوندێ خوە، بێھنڤەدانێ. ئەوی باخچەیەکێ بچووک یێ بابکی ھەبوو. ئەو گوللـەیا ل بەر چاڤێن زارۆکێن وی ل بەدەنێ وی کەتی لاشێ وی پارچەکر. کچا وی یا بچووک سەرین ب چاڤێن ماتمایی ل بابێ خوەیێ کو ل سەر ئەردی بریندار رازای، دنێری. ئالیخان سەرەرایی ھەموو ھەولدانان نەھاتە رزگارکرن. وی پشت خوە پێنج زارۆک و ژنەکا چاڤبارین هێلا.
شەھید کرنا ئالیخان نە بریار و پلانا یەکینەیێن پەکەکێ یێن ل وێ دەڤەرێ بوو. ئەو ب بریارەکا ناڤەندی یا پەکەکێ-کەجەکێ ھاتە تیرۆرکرن. داخویانیێن کو ل سەر ناڤێ ھەڤسەرۆکاتیا کۆنسەیا رێڤەبەرا کەجەکێ دهاتنە دان، ددەتە خویاکرن کو بریارەک هەڤبەش ژ بۆ ئەنجامدانا جینایەتان ل باشوورێ کوردستانێ ھاتیە دان. د ڤی واری دا، ئیحالە ب موراد قەرەیلان ھاتە دایین، ژبەرکو سەرۆکێ ھێزێن چەکدارە. ژ خوە د تەباخێ دا، ھەڤسەرۆکا کەجەکێ بەسێ ھۆزاتێ د ھەڤپەیڤینەکێ دا گۆت کو کوشتنا لایەنگرێن پارتییا دیمۆکراتا کوردستانێ رەوایە، و هەر شەرەکێ دگەل پارتییا دیمۆکراتا کوردستانێ ب براکوژی ناهێتە حساب کرن.
ب کورتی، کوژەرێن غازی سالح ئالیخان ئەڤ سێ کەسەنە: جەمیل بایک، بەسێ ھۆزات و موراد قەرەیلان. نەدانا داخویانیەکا فەرمی یا پەکەکێ-کەجەکێ د دەربارێ شەهیدبوونا غازی دا ڤێ راستیێ ناگوهریت.
غازی ب گولەیەکا قەناسێ “نیشانشکێنێ” ھاتە شەھید کرن. خۆرتەک ژ یەکینەیا تیمێن تایبەتێن راستەراست گرێدایی ب موراد قەرەیلان ڤە، دو رۆژان ل دەردۆرێن گوندی کەشف دکر، و د دەمژمێرێن تاری بوونێ دا غازی گوللـەباران کر و رەڤیا.
وێ دەمێ، موراد قەرەیلان ل گارە د شکەفتا خوە یا ٤ دەرگەهـ و د بنێ ئەردی دا ل هێڤییا نووچەیێ بوو کو کوشتنا وی پلان بۆ دانای، سەرکەفت یان نە. ب بێسەبری ل وان تەلەڤزیۆنێن کو ل بن سیبەرا حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ دا پەخشی دکەن دنێری کو کەنگی دێ نووچەیێن دوماهیێ دێ دەرباس بن. نووچەیێ تیرۆرکرنا غازی د تەلەفزیۆنێن باشوورێ کوردستانێ دا وەکو نووچەیێ لەزگین دەرباس بوو، قەرەیلان ب دلشادی رابوو و پەیامەک ژ بۆ جەمیل بایک شاند و گۆت “مە خائینەک سزا کر” جەمیل بایک ژی ل جھێ خوە یێ گەلەک ئێمن ل نێزیکی سلێمانییێ ل هێڤییا ئاگەهدار کرنێ بوو. تشتێ کەنالێن تەلەفزیۆنی گۆتی پەیاما قەرەیلان ژی سەرەراست کر. دەما کو ئەڤە ھەموو دقەومین، زارۆک، ژن و خزم کەس و کارێن غازی ژی د دەستپێکا مەراسیما جەنازەیێ شەھیدی دا رۆندک دباراندن.
ئەڤە راستییەکە کو پەکەکە ئەڤە دەمەکێ درێژە دخازیت ل باشوورێ کوردستانێ چالاکیێن پرۆڤۆکاتیف “ئیستیفزازی” ئەنجام بدەت. ستارتا ڤان چالاکیێن ئیستیفزازی د پێڤاژۆیا کو د ئادارێ دا ل زینێ وەرتێ دەست پێ کری لێدا، ئانکو ئەڤە نێزیکی ٧ مەھانە، پەکەکە ب راگەھاندن و پرۆپاگندا دخوازیت کو زەمینەیا ڤان بوویەران ئامادە بکەت لەورا ژی یەکینە فرێکرنە ناڤا کووراھی یێن ئاخا باشوور دا. نھا پەکەکێ ب ڤێ کوشتنێ گاڤا ئێکەم هاڤێت، ئەو دێ ل هێڤییا بەرسڤێ مینن و ل گۆری وێ بەرسڤێ دێ گاڤا دویەمین هاڤێژن.
سەدەم چییە کو پەکەکە چالاکیەکا ب ڤی رەنگی ئیستیفزازی ئەنجام ددەت:
ئێکەم: پەکەکە ل باکور لاواز بوویە، ئەو ل دەرڤەیی خەتا سینۆر نەشێت ئێک گوللـە ژی باڤێژغف. ئەو دخوازغف ڤێ بنکەتنا خوە ڤەشێریت.
دویەم: ل رۆژھلاتا ناڤین ھەڤکێشەیەکا نوو دهێتە دروستکرن و پەکەکە ل دەرڤەیی ڤێ ھەڤکێشەیێ دیار دبیت.
سێیەم: ئەو ل دەرڤەی پلانا ھێزێن جیھانی ل رۆژئاڤا مایە، و کادرێن ھەرێمی یێن رۆژئاڤا دخوازن ئینیسیاتیفا خوە ئاڤا بکەن.
چارەم: پشتی ریفەراندۆما سەرخوەبوونا کوردستانێ، ئەو جەوێ نەرێنی کو د ناڤا حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ دا ئاڤا ببوو ھەلوەشیا. نەخشەرێیا پەکەکێ یا ل گەل ھندەک پارتی یێن باشووری ل دژی ھەولێرێ چێکری، ئەنجام نەدا.
پێنجەم: حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ دگەل حکوومەتا ناڤەندی یا ئیراقێ رێکەفتن ل سەر ئەساسێ بەرژەوەندیێن کوردستانێ ئەنجام دایە و ئەنجامێن باش دەست خوەڤە ئینانە. شەنگال بەرھەمەکێ وێ رێکەفتنێ یە.
ب کورتی، ل رۆژھەلاتا ناڤین دەرفەتێن مەزن بۆ کوردان یێن هەی، کورد دێ سەرکەڤن، لێ پەکەکە وەسا هزر دکەت کو ئەو دێ بێ پشک مینیت. دبێژت گەر گەر بۆ من نەبیت بلا بۆ کەسێ دی ژی نەبیت و دخوازیت دەسکەفتێن باشوور-رۆژئاڤا ھەلوەشینیت.
پەکەکە ئارامیا حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ بۆ خوە مەترسی دبینیت و ھەول ددەت کو نە ئارامیێ دروست بکەت.
ئەنجامدانا جنایەتەکا ب ڤی رەنگی بۆ گەلێ باشوور بوویەرەکا نوویە. پرانیا مرۆڤان هزر دکەن کو پەکەکە حیزبەکە کو ل باکور ژ لایێ گەلێ کورد ڤە دهێتە پەژراندن، و کوردێن کو ل ئەورۆپا دژین بێ شەرت و مەرج دگەل پەکەکێ نە. لێ بەلێ، پەکەکە تەڤگەرەکە کو ب جینایەتا ھەموو ئەلترناتیڤین خوە ژناڤ دبەت و ب چاڤترساندنا جڤاکی خوە مەزن دکە.ت
پرانی یا کەسێن کو دهێنە خوەپێشاندانێن ل ئەورووپا و باجێ ددەنە پەکەکێ ژ پەکەکێ دترسن کو پەکەکە جیھێ کارێ وان بسۆژیت، و ئەو دترسن کو پەکەکە ب فشارێ نەھێلیت خەلک بچیتە خوارنگەھێن وان. ژ بەر ڤێ چەندێ دڤێت ئەو وەکو لایەنگرێن پەکەکێ خوە دیار بکەن. گەر دژبەرێن پەکەکێ ل ئەورۆپا چەند جاران رەخنەیان ل پەکەکێ بگرن، دێ پەکەکە چەند گەنجەکا فرێکەت و دێ وان قوتن. ئەو خوە پاشڤە دکێشن داکو جانێ خوە بپارێزن.
ل ترکیێ رەوش دژوارترە. گەر ھوون پیچەک ل دژی پەکەکێ باخڤن، دێ مۆھرا سیخورییێ ل وە هێتە دان و وەکو نوونەرێ دەولەتا ترک دێ هێنە نیشاندان. نووکە پەکەکە دخوازیت نەفسی سیناریۆ ل باشوورێ کوردستانێ ژی ئەنجام بدەت. ئەڤە ٤٠ سالە نەشیایە د ناڤا گەلێ باشوور دا تێکەلییەکا سییاسی و رێکخستنی چێکەت. پشتی ھەموو باکوور ژ دەستێ وان دەرکەتی، دخوازیت باشوور ژی وەکو باکور بکەتە دەستێ داگیرکەرێن ترک دا. پەکەکێ ھێزا خوە ل سەر ترسێ ئاڤا کریە.
ڤێجا راستییا شەهیھد کرنا غازی سالح ب ڤێ چەندێ ڤە گرێدایە. پەکەکێ نە هندە روو و نە ژی وێرکی ھەیە کو دەرکەڤیت و ب ئاشکەرا ببێژیت من غازی کوشتیە. لێ د ناڤا پەکەکێ دا ئەو کەسێ کو غازی شەھید کری نھا وەکو قەھرەمان دهێتە بناڤکرن.
غازی ٥ زارۆک ھەنە. یێ ژ هەموویان مەزنتر کورێ وی یێ ١٩ سالی یە. ناڤێ وی ھەژی یە و خوەدییێ ٤ کچا یە یا ژ هەموویان بچووکتر ٤ سالی یە. پەکەکێ ل بەر چاڤێ ڤان زارۆکێن وەکو رووناهییا ھەیڤێ ھێلین، سۆلین، لۆرین و سەرینێ بابێ وان شەھید کر و ئەو ئێتیم کرن. نھا ڤێ چالاکیا نەوێرەک یا تیرۆریستی چ پەیوەندی ب دۆزا کوردستانێ ڤە ھەیە؟ بێ گۆمان چ پەیوەندی ب کوردایەتی ڤە نینە. ئەو کەسێ ئەو گوللـە تەقاندی، سارین، لۆرین، سۆلین، ھێلین و ھەژی ئێتیم کرن خوە وەکو قەھرەمان دبینیت. لێ بەلێ ئەو تنێ بکوژەکێ بێ ویژدانە. کارێ کو ئەنجام دای جینایەتە. ئەوێ ئەڤ جینایەتە دایە ئەنجامدان گرووپا ئەنقەرێ و دییێ وان یا نێرەکەر بەسێ ھۆزاتە. قاتل د دییارن.
ئەو نھا وە دزانن کو باشوور باکورە، لێ باشوور نە باکورە. ئەو کەسێن ھوون ل باشوور دکوژن نە بێ خوەدانن. گەلێ باشوور و عەشیرا بەرواری ناھێنە ڤێ یاریا وە یا گەمار. ب ئاشکەرا دبێژن ئەڤ خوینە ل ئەردی نامینیت.
