نە ژ نیشکەکێ ڤە یە کو ئێریشا ل دژی ئالایێ کوردستانێ و بارەگەھێن پارتییا دیمۆکراتی کوردستانێ ل بەغدایێ پشتی رێکەفتنا شەنگالێ هاتنە ئەنجامدان. ئەڤ ئێریشە پیلانەکە. گەف و ئێریشێن ل دژی ھەرێما کوردستانێ د ڤێ دوماهیێ دا ھەموو ب ھەمان پلانێ دهێنە رێڤە برن. وەها دیار دکەت کو کەسێن ئەڤ پلانە چێکری بریار دایە کو پشتی پەیمانا د دەربارێ شنگال دا زووی تر و دژوارتر گاڤان بهاڤێژن. ژ بەر کو پەیمانا شەنگالێ یا کو ژ لایێ حکوومەتا بەغدا و هەڤلێرێ ڤە ھاتیە ئیمزاکرن تەڤگەرەکە کو دهێتە واتەیا دەستپێکرنا پێڤاژۆیەکا نوو.
بەرامبەر ھەر پێنگاڤەکا نوو یا کوردا ھێزێن داگیرکەر و ھەڤکارێن وان ژی پێنگاڤێن دژ هاڤێتینە. کەتوارەک ب ڤی رەنگی نەگوھەری ھەیە. ئەنییەک ب پێشەنگیا ئیرانێ ژی ل دژی پێنگاڤا شەنگالێ ھەیە. دەولەتا ئیرانێ و ھەڤکارێن وێ ژ بۆ ژناڤبرنا ڤێ پەیمانێ ھەولەکا تایبەتی ددەن. دخوازن کەشەکێ ئالۆز ئاڤا بکەن. ب راستی، پەیمانا شنگالێ نە هەموو پێنگاڤا تەڤگەرا کوردا یە، تنێ بەشەک ژ وێ یە. حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ د ناڤ هەلپشکینەکا سیاسی، ئابۆری و دیپلۆماتیک دایە. شەنگال بەشەک ژ ڤێ پێنگاڤێ یە. دوژمنێن کوردا ھەول ددەن کو ئاستەنگان ژ بۆ ڤێ پێنگاڤا دیرۆکی یا کوردان دروست بکەن.
پەکەکە حەشدا شەعبی یا سەرگرتی یە
ئیران شوونا کو راستەراست رێگریێ ل پێنگاڤا کوردستانێ بکەت، دخازیت رێبازا کو ب سالانە ل رۆژھلاتا ناڤین دهێتە سەپاندن بکار بینیت. ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی ئیران دێ پەکەکێ و حەشدا شەعبی بکار ئینیت. پەکەکێ د مەھا تەباخێ دا ل دژی حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ شەر راگەهاندبوو. پاشێ، د ٣٠ چرییێ دا، ئێریشەک مووشەکی ل سەر هەولێرێ ھاتە ئەنجامدان. دیار بوو کو ھێزێن حەشدا شەعبی ئەڤ ئێریشە ئەنجام دایە. دووڤ را، د ٨ێ چرییێ دا، مدیرێ گومرکا دەریێ سنۆری یێ سەرزێری غازی سالح ئالیخان ژ لایێ پەکەکێ ڤە ھاتە شەھید کرن. نە ژ نیشکەکێ ڤە یە کو ئەڤ بوویەرە هوموو د ئێک دەم دا دروست ببن. ئەڤ ئێریشە د ب بریارا ئێک ناڤەندا ھەڤبەش دھێنە ئەنجامدان. ب راستی، جووداھیەکا مەزن د ناڤبەرا حەشدا شەعبی و پەکەکێ دا نینە، ئەو وەکو جێمکانە. ھەردو لایەن ژ سالا ٢٠١٣ێ وەرە یێن بوویە شریک، و حەتا پەکەکە ژی حەشدا شەعبی یە، کو ل باشوورێ کوردستانێ ھاتییە دانان.
شریکی یا حەشدا شەعبی و پەکەکێ یا قەدەرێ
ل سالا ٢٠١٣ێ و هێڤە، پەکەکێ گەشەسەندنێن ل رۆژھلاتا ناڤین دیتن و کەفتە ناڤ ھەولدانا کو ھێزا خۆ یا لەشکەری بێخیتە د ناڤا بازرگانی یا سییاسی دا. ئانکو ھێزا خۆ یا لەشکەری بفرۆرشیت. ژخوە ھەڤکاریا پەکەکێ دگەل ئیرانێ ژ سالێن ١٩٨٠ێیێ دەست پێ دکەت. پەکەکێ ل سالا ٢٠١٣ێ دا پەیمانا خۆ دگەل ئیرانێ نوو کر. پەکەکێ قەبوول کر کو ل بەرامبەری وێ چەندێ کو ئیران جوگرافییا کوردستانێ بدەتە وێ، ئەو ژی ل گۆری بەرژەوەندیێن ئیرانێ ھێزا خۆ یا لەشکەری بجیھ بکەت و ببیتە زیرەڤانا ئیرانێ ل ھەرێمێ دا. د چارچۆڤەیا ڤێ پەیمانێ دا، ھێزێن پەکەکێ گاڤا یەکەم ل سالا ٢٠١٤ێ ب ھاتنا کەرکووکێ هاڤێت. پاشی، پەکەکێ ھێزێن خۆ یێن لەشکەری ل مەخموورێ بجیھ کرن. بجیهبوونا پەکەکێ ل شەنگالێ ژی ب فەرمانا ئیرانێ هاتیە ئەنجامدان. د ناڤ چەند مەھان دا لەشکەرکرنا ھێزێن یەبەشێ یێن گرێدایی پەکەکێ دگەل حەشدا شەعبی، و دابین کرنا مووچە و جەبلخانەیان ژ بۆ وان رەوشەک نینە کو ب گەلێ ئێزدی ڤە پەیوەندیدار بیت. ئەو ب وان تەعلیماتێن کو ئیرانێ دابوو حکوومەتا ئیراقێ ڤە پەیوەندیدارە.. پەکەکێ رۆخسەتا ئامادەبوون د شەنگالێ دا ژ ئیرانێ وەرگرتیە. ل گۆری ڤێ رۆخسەتێ، پەکەکێ دەستکەفتیێن مەزن ب دەست خوە ئێخستینە.
پەکەکێ ب کەڤچکا دا شەنگالێ و ب هسکییا ژێ وەرگرت
گەر ئەم بەرێ خۆ بدەینە داخویانیا پەکەکێ یا کو د بێژیت مە گەلەک بەدەل ل شەنگالێ دایە، ئەم دێ شێین ڤێ ب زەلالی بێژین: ئەرێ، پەکەکێ ل ڤێرە ونداھی دان، لێ پەکەکێ ژ یا کو دایی گەلەک زێدەتر ژ شەنگالێ ستاند. پەکەکێ ل بەرامبەر کۆنترۆلکرنا خەتا د ناڤبەرا کەرکووک شەنگالێ دا ل سەر ناڤێ ئیرانێ؛ رانتا سییاسی، گارانتییا ژییانا فەرماندارێن خوە، جەبلخانەیێن بێ سنۆر، سەربەستییا هاتن و چوونا بۆ رۆژئاڤا و رێدانا بکار ئینانا ھەمی دەستکەفتیێن ئابۆری، جوگرافی و سیاسی یێن ل ناڤچەیێن ئێکەتیێ دەست خوە ڤە ئینان. پەکەکە نھا نەشێت ل باکورێ کوردستانێ خوە بلڤینیت. پەکەکە تەنێ ل وان جھێن کو ئیرانێ ژێرا ڤەکری لڤینان دکەت. رێڤەبەرێن وەکی جەمل باییک، موستافا کاراسو و بەسێ ھۆزات ژ بەر کو دەولەتا ئیرانێ ژیانا وان تەئمین دکەت ل دەردۆرا سلێیمانیێ بجیھ بوونە. ب کورتی، پەکەکێ ب کەڤچکی دا شەنگالێ و ب ھسکی ژ وان ستاند. ھەر وەھا، بجیھبوونا پەکەکێ یا ل شەنگالێ ژی مژارەکا گەلەک جوودایە.
سەدەما کو پەکەکێ ژ سەرێ بھارێ ڤە ب بەهانەیا زینێ وەرتێ ب زانابوون فشارا دەڤەرێ بلند کر، و ژ بۆ شەنگالێ هندە قیامەت راکرن ژی، ژ بەر گوھارتنا سیستەمێ کو ژ سالا ٢٠١٤ ێ ڤە مفایەکێ مەزن ژێ وەرگرتیە یە. ئێک ژ گاڤێن بۆ گوھارتنا ڤێ سیستەمێ ژی ھاتییە هاڤێتن پەیمانا شەنگالێ یە. بەرەڤاژی پرۆپاگندەیا پەکەکێ، ئەڤ پەیمانە دێ شەنگالێ ژ داگیرکەرییا ترکا پارێزیت. ، ئەڤ پەیمانە گەرنتی کرنا ژییان، مال، ملک و پێشەرۆژا گەلێ مەیێ ئێزدی یە.
یێن کو ئاگر تێبەردانا ئالایێ کوردستانێ شەرمەزار نەکری، شریکێن وان کەسانە یێن ئاگر بەردایێ
ل رۆژا ١٧ چرییێ ل بەغدا ئێرشەک لسەر لقا پارتی هاتە ئەنجامدان و ئالایێ کوردستانێ ھاتە شەوتاندن. ل سەر ڤێ بوویەرا کرێت، کوردا و ھێزێن سیاسی یێن جیھانی ب توندی کارڤەدان نشان دا. تنێ یێ بێدەنگ و کەڕ مایی، پەکەکە بوو. یا راست، پەکەکە نە راوەستییا. بێدەنگیا پەکەکێ ب رامانا ئەرێ کرنا ئێریشا حەشدا شەعبی یا شەوتاندنا ئالایێ کوردستانێ یە. ژ بەر کو پەکەکە و حەشدا شەعبی شریکن و د بریارا ئێریشێ دا هەڤپشکن. پەکەکە، ل سەر ھەر چیچکا کو دفریت شیرۆڤایان دکەت و بوویەرا ل سەرێ دی یێ جیھانێ شەرمەزار دکەت، لێ ئێریشا ل دژی نرخێن کوردان پاشگوھ دهاڤێژیت. ئەڤە ژی نیشانا شریکی یا ل گەل حەشدا شەعبی یە. چاپەمەنیا پەکەکێ و مالپەرێن میدیایا جڤاکی پالپشتییا حەشدا شەعبی کر.
تنێ ئێک بانگاوازی ھەیە کو مرۆڤ ل پەکەکێ بکەت؛ د ڤێت پەکەکە دەست ژ ھەڤکاریا دگەل ئیرانێ بەردەت و زارۆکێن گەلێ کورد نەکەتە ئەندامێن حەشدا شەعبی. دڤێت پەکەکە دەست ژ قوربانکرنا بەرژەوەندیێن گەلێ کوردستانێ ژ بۆ بەرژەوەندیێن خوە یێن حیزبی بەردەت.
