فەرمانا دارڤەکرنا شێخ سەعید ئەفەندی و 47 ھەڤرێیێن وی 28ێ خزیرانا 1995ێ ھات دایین و 29ێ خزیرانێ ژی ل مەیدانا دەریێ چیا یێ دیاربەکرێ ھاتنە شەھیدکرن.
شێخ سەعید یان ژی شێخ سەعیدێ پیران (1865ێ زایینی ل قۆڵھێسارا خنووسێ ئەرزەرۆم − م. 29 پووشپەرا 1925 ل ئامەدێ)، شێخێ نەقشیبەندی، پێشەوا و شۆرەشگەرێ کورد بوو. د سالا 1925ێ دا ل باکورێ کوردستانێ سەرھلدانا شێخ سەعید دایە دەستپێکرن.
ل ھەمبەری زۆرداری و خیانەتێن رەژیما کەمالیستان، شێخ سەعید د 13ێ شباتا 1925ێ دا سەری ھلدا و دەست ب رزگارکرنا باژارێن باکورێ کوردستانێ کر کو ب مەھان باژارێ دیاربەکرێ ژ ئالیێ ھێزێن کوردێن ب رێبەرتیا شێخ سەعید دا ھاتە دۆرپێچکرن.
پشتی کو باژارێ ئامەدێ نەھاتیە رادەستکرن، ب بریارا شوورایا بزاڤا شێخ سەعید دۆرپێچ ھاتە راکرن و تێکۆشەرێن کورد پێل ب پێل دەرباسی باشوور و رۆژئاڤایێ کوردستانێ بوون.
رێبەرێ سەرھلدانێ شێخ سەعید و 49 ھەڤالێن وی ژ بۆ دەرباسی باشوور ببن، ب رۆژێ خوە دڤەشارتن و ب شەڤ دمەشیان. ئارمانجا وان بەردەوامکرنا جەنگا ئاوارتە و پارتیزانی بوو. لێ بەلێ ب خیانەتا هەڤلنگێ شێخ سەعیدێ سەردار قاسم (قاسۆ)، سەرۆکێن سەرھلدانێ، شێخ سەعید و ھەڤالێن وی ھاتنە دیلگرتن.
د 10ێ گولانا 1925ێ دا، شێخ سەعید و ھەڤرێیێن وی دەرخستنە پێش دادگەھا سەرخوەبوونێ یا رۆژھلاتێ (شارک ئیستکلال مەحکەمەس)یا دیاربەکرێ و نێزیکی پێنجی رۆژان دادگەهکرنا وان بەردەوام بوو.
28ێ خزیرانا 1925ێ دەربارێ شێخ سەعید و 47 ھەڤالێن وی دا بریارا دارڤەکرنێ ھاتە دەرخستن و ژ بۆ 2 کەسان ژی جەزایێ حەتا حاتەیی ھاتە سەپاندن.
پشتی بریارا دادگەھا ترکیێ 28 ھەڤرێیێن شێخ سەعید ئەفەندی د ھەمان رۆژێ دا و شێخ سەعید و 18 ھەڤرێیێن وی یێن دی ژی 29ێ خزیرانا 1925ێ ل مەیدانا دەریێ چیا یێ ئامەدێ ھاتنە دارڤەکرن.
دەولەتێ شێخ سەعید دگەل 46 ھەڤالێن وی د 28 و 29ێ خزیرانا 1925ێ دا ل قادا دەریێ چیا یێ ئامەدێ ب دارڤە کرن کو د ھەمان سالێ دا پلانا ئیسلاحاتا شەرقێ یا “کۆمکوژیا سپی” ل دژی کوردان دا دەستپێکرن.
96 سال بەرێ ب شکاندنا سەرھلدانا شێخ سەعید ئەفەندی سیاسەتێن ئاسیملاسیۆنێ (بشافتن)ێ ل سەر زمان، چاند و دیرۆکا کوردان ب خورتی ھاتە مەشاندن کو ھێژتا ژی بەشەک مەزن ژ وێ سیاسەتا کو بوویە ئایدۆلۆژیا دەولەتێ یا دژی کوردا بەردەوامە.
ب ڤان دارڤەکرن و پێشخستنا ئێریشێن ل دژی کوردان دەولەتێ هزر دکر کو دێ پرسگرێکا کوردا ب داوی هێت. لێ بەلێ پشتی بزاڤا شێخ سەعید ژی سەرھلدانا کوردان ژ بۆ وەلات، ماف و ئازادیێن خوە بەردەوام کر، ب ئاوایەکێ کو تا رۆژا مە یا ئیرۆ ژی ب ناڤ و تەڤگەرێن جودا کورد ل ھەمبەری زلم و زۆردەستیا دەولەتا ترک تێکۆشینا خوەیا رەوا بێ ناڤبەر بەردەوام دکەن.
لیستا کەسێن دگەل شێخ سەعید ھاتینە سێدارەدان:
1-شێخ سەعید ئەفەندی (شێخێ نەقشیبەندی ژ پیرانێ)
2-شێخ عەبدوللاھێ مەلەکانی (فەرماندارێ ئەنیا ھەرێما مووشێ)
3-کامل بەگ (کورێ خالد بەگێ تۆکلیانی)
4-بابا بەگ (برایێ کامل بەگ)
5-شێخ شەریف (فەرماندارێ ئەنیا ئەلعەزیزێ)
6-فەقی حەسەن فەھمی (فەرماندارێ ئینزیباتان ژ عەشیرا زکتێ)
7-حەجی سادق (کارمەند ل ناڤچەیا گەنجێ/ ڤالێرلیێ یا جەولگێ)
8-شێخ ئیبراھیم (مفتی)
9-شێخ ئەلی (ل ئەنیا خارپێتێ وەزیفەدار)
10-شێخ جەلال (ل ئەنیا خارپێتێ)
11-شێخ حەسەن
12-محەمەد بەگ (ل دیاربەکر و لجێ فەرماندار)
13-مستەفا بەگ
14- سالح بەگ
15-شێخ عەبدوللاھ
16- شێخ ئۆمەر
17- شێخ ئادەم
18- قەدری بەگ (فەرماندارێ ئنزیباتێن ل مادەنێ)
19-مەلا مەحمودێ پیرانی
20-شێخ شەمسەدین (فەرماندارێ فارقینێ)
21-شێخ ئیسمایل (دیاربەکر)
22- شێخ عەبدللەتیف (دیاربەکر)
23-مەلە ئەمین (ئەنیا گمگم)
24-عەلی عەرەب عەبدی بەگ
25-محەمەد بەگ (کورێ خەلیل بەگ)
26- سلێمان بەگ (کاتبێ شێخ شەریف کورێ حەسەن بەگ)
27- مەلا جەمیل (ئەنیا خارپێتێ)
28-سلێمان بەگ (چەولگ)
29-سلێمان بەگ (ئەنیا کخیێ کورێ شەریف بەگ)
30-تاھر بەگ (کاتبێ فەقی ھەسەن فەھمی)
31- مەحمود بەگ (کورێ مستەفا بەگێ ژ ھێنێ)
32-شێخ عەلی (ئەنیا گمگمێ، کورێ شێخ موسا)
33- حەجی خالد (ئەنیا گمگمێ ژ بالکانێ)
34-تەیمور ئاغا (ئەنیا گمگمێ)
35-عەبدولەتیف بەگ (کورێ کامل بەگێ خنسی)
36- محەمەد بەگ (مووش)
37-سلێمان بەگ (ئەنیا گمگمێ)
38- بەحری بەگ (ئەنیا گمگم)
39- شێخ جەمیل (ژ زۆرابادێ)
40- یوسوف بەگ (کورێ سلێمان بەگێ چاپاکچوری)
41-عەلی بادان بەگ (چەولگ/ ژ عەشیرا یاماچێ)
42-خالد بەگ (ئەنیا گمگمێ)
43- خالد بەگ (کورێ نادر بەگ، ئەنیا خارپێتێ)
44- تاھر بەگ (کورێ محەمەد بەگ)
45- تەیب عەلی بەگ (مدوورێ ناحیێ)
46- چەرکەز (خزمەتکارێ شێخ سەعید کورێ یوسوف)
47- حامدێ جەندەرمە
