بۆچی پەکەکێ ل شنگالێ ئێریشی بەربژیرێن پارتی کر؟

دەرفەتا کوردێن ئێزیدی ھەیە کو 5 بەربژاران ژی دەربخن

ژ بۆ ھلبژارتنێن ئیراقێ تەنێ 7 رۆژ مانە. ھلبژارتنێن ئیراقێ پێڤاژۆیەکە کو نە تەنێ ئیراق بەلکو ھەموو دەردۆرێن سیاسی ب بالداری چاڤدێریێ لێ دکەن. کورد ڤێ ھلبژارتنێ ژ بۆ پێشەرۆژا ھەرێما کوردستانێ پر گرنگ دبینن.

ھەر چەند کورد د ناڤبەرا خوە دا ھەڤریکییەکێ بکەن ژی، تێگەھەک گشتی ھەیە کو کورد د ھلبژارتنان دا لاواز دەرنەکەڤن. ھێزا  کو ڤێ کۆنسەپتا ھەڤکارییا کوردان خەراب دکەت، تەنێ پەکەکەیە.

پەکەکێ ژ بۆ دەستکاریکرنا ھلبژارتنێن ئیراقێ ھەولەکا تایبەت د دەت.

بەری ھەر تشتی جەمیل بایک دەرکەت و گۆت ئەم د ھلبژارتنان دا پشتگریا یەنەکێ دکەین. لێ بەلێ جەمیل بایک گۆتنەک ژ بیر کر. پەکەکە ب راستی پشتگرییا حەشدا شەعبی دکەت. پەکەکە لگەل حەشدا شەعبی دا ل گەرمیان، بەشەک ژ کەرکووکێ و خەتا نەینەوا (مووسل-شنگال) ھەڤبەش حەرەکەتێ دکەن. تایبەت پەکەکێ ل شنگالێ حیزبا ب ناڤێ PADE ئاڤاکرییە و نامزەدێ وێ ژی شێخ سەمیر دەروێشە. د بەردێلا ھلبژارتنا ڤی نامزەدی دا، پەکەکە پشتگریێ ددەتە حەشدا شەعبی.

دەرفەتا کوردێن ئێزیدی ھەیە کو 5 بەربژاران ژی دەربخن

مافێ کوردێن ئێزیدی ھەیە کو د ڤێ ھلبژارتنێ دا پێتر بەربژاران دەستنیشان بکەن. د ھلبژارتنێن بەرێ دا، ئێزیدیان سێ بەربژێر ھەبوون. د ڤان ھلبژارتنان دا، دەرفەتا ئێزیدیان ھەیە کو 5 بەبژێران دەستنیشان بکەن. پەکەکە و حەشدا شەعبی حەسابێن مەزن ل سەر ڤان پێنج بەبژێران دکەن. د ھەمان دەمی دا پەکەکە کار دکەت کو ھەری کێم دو بەربژێر ل جەم وان دەرکەڤن. ل ڤی بابەتی دا ژی خاپاندنەکا مەزن هەیە. ل مووسلێ، کو دو بازنێن وێ یێن ھلبژارتنێ ھەنە، پەکەکە تەڤلی یاریا پشتراستکرنا بەربژێرێ خوە شێخ سەمیر دەروەش بوو و بەربژیرێن مووسلێ یێن حەشدا شەعبی ژ بۆ کو سەربکەڤن تەڤلی ڤێ لیستکێ بوون.

کارتێن سەختە ھاتنە چێکرن

ل سەر ناڤێ ھندەک وەلاتیێن ئێزدی یێن کو ل رۆژئاڤا، ترکیا و دەرڤەیی وەلاتی دژین، کارتێن ھلبژارتنێ ھاتنە ئامادەکرن. کەسێن کو دێ ل سەر ناڤێ ڤان کەسان دەنگا دەن ژی ھاتنە دیار کرن. پەکەکە دێ ھەر کادرۆیەکێ خوەیێ ل شنگالێ ل مالباتەکا ئێزدی قەید کەت و مافێ دەنگدانێ دەدتێ. ھەر وەھا کۆمەک جوانان ژ رۆژئاڤا ژ بۆ ھندەک کارتێن ساختە ئانینە، شنگالێ. وەکی دی، ل شنگالێ وەکی کو دهێتە فکرین نفووسا زێدە نینە. ژ سەدی 20ێ ئێزیدیان ژی ل شنگالێ ناژین. پرانیا نیشتەجیێن شنگالێ ئەو کەسێن کو د بن 18 سالیێ دا نە و نە دەنگدەرن. ئانکو، چاریەکا مرۆڤێن ل شنگالێ دژین تەنێ دکارن دەنگێ خوە بدەنە بەربژێرێن پەکەکێ. راستی، نفووسا پەکەکێ یا کو مافێ خوەیێ دەنگدانێ ھەیە ل دۆرا 800-1000 کەسانە. ئەو وە حەساب دکەن کو ژ عەرەبان ژی دەنگان بستینن. لێ ھەژمار تێرێ ناکەت کو بەربژێرەکێ بکەنە پەرلەمانتار. وەکی کو مە گۆتی، چ ژ دەستێ وێ دهێت دکەت کو ئەو بەربژێرێ خوە دەربێخن. ژ بۆ ڤێ یەکێ لیستێن دەنگدەرێن ساختە دروست دکەن، ژ رۆژاڤا دەنگدێران دێ بەنە سەر سندۆقان و ل گەل لژنەیا ھەرێمی یا ھەلبژارتنێ رێکەفتنەکێ دورست کەن.

راستیا ئارمانجا شانۆیا کو پەکەکێ ب ” شێوەیێ وێرەکییا قەرەچا” پێک ئینای ژ بۆ رێگریکرنا ل سێ بەربژێرێن پەدەکێ کو دخواستن د 2یێ جۆتمەھێ دا بچنە مەرقەدێ شەرەفدین ل شنگالێ، ئەو بوو کو پەکەکە دترسیا ئەڤ کارتێن ساختەیێن ھلبژارتنێ و لیستکێن کو ژ بۆ ھەر سندۆقەکا دەنگدانێ ھاتنە پلان کرن کەشف ببن. ئەو داخویانیا مەدیایا پەکەکێ یا کو دبێژیت پەدەکە دێ ئێرشی شنگالێ کەت، درەوەکا ب شاخڤەیە. یێن کو دخواستن بچنە شنگالێ ب سایێق و پاسەوان ڤە ب تەڤاھی 20 کەس بوون. ب ڤان مرۆڤان، داگیرکرنا شنگالێ نە کارەکێ ئەقلی یە. لێ مخابن زمانی ھەستی نینە و ل چاپەمەنیا پەکەکێ ژی بنیری ئەخلاق نینە. ژ بەر ڤێ یەکێ، سەرەدانەکا ھێسانا شنگالێ، ژ لایێ پەکەکێ ڤە وەکی داگیرکەری ھاتە بەرچاڤکرن.

وەکی دی، گەلەک زەحمەت نینە کو مرۆڤ پێشبینی بکەت پەکەکە یا کو هندە پیس بوویی کو رێگریێ ل چوونا بەربژێرا دکەت بۆ مەرقەدێ شێخ شەرەفەددین، دێ ژ بۆ دزینا دەنگان ژی ھەر تشتەکێ کەت. واتە ل شنگالێ ئەولەھی و عەدالەتا ھلبژارتنێ نینە.

ھەگەر پەکەکە، ئێریشی ڤییان دەخیل بکەت، گەلۆ دێ چ ب سەرێ یێن دی ئینیت؟

ژ بۆ شنگالێ سێ بەربژێرێن پەدەکێ ھەنە. یەک ژ وان بەربژێرا ژن و سیاسەتمەدارەکە کو د ناڤا ھەموو ئێش و ئازارێن جڤاکا ئێزدی دایە و ئێزدی وێ باش دناسن. ڤیان دەخیل ب ئاخافتنا خوە یا رۆندکرێژ دهێتە ناسین کو ل سەر مژارا ئێرشا داعشێ ل سەر شنگالێ ئاخڤتنا وێ یا دلشەوات ل پارلەمەنتۆیا ئیراقێ دا کری. ئەو ب ڤێ یەکێ تێر نەبوو، د 12ێ تەباخێ دا دەما کو داگیرکرنا شنگالێ ھێژ ژی بەردەوام ب ھەلیکۆپتەرێ دچیتە چیایێ شنگالێ. ژ بەر کەتنا ھەلیکۆپتەرێ ئەو بریندار بوو. خەباتا وێ ژ بۆ ئێزدییان، بتایبەت ژی، ژ بۆ ژنێن ئێزیدی، تێتە ناسکرن و ب دەھان خەلاتێن ناڤنەتەوەیی ستاندینە. ئەو ھێژتا ژی ب هاریکارییا خوەیا ل کامپێن ئێزدییان دهێتە ناسین.

دوھی ئەو رۆژ بوو کو ژنەکا مینا سۆزدار ئاڤێستا بێی جنس و بێی دین، تلیا خوە ژ بۆ ئێزدییان دهەژاند، ب کۆمەکا کەسێن بێھش ئێریش برنە سەر ڤیان دەخیل یا کو ھەموو ژییانا خوە ژ بۆ ئێزدییان مەزاختی.

بێ گومان، یەکسەر دهێتە بیرا مرۆڤی کو ئەو ئەقلییاتا ئێرشی ڤییان دەخیل بکەت گەلۆ ماچ ئ بدێ چ ب سەرێ یێن دی ئینیت؟

لێ پەکەکە پارتی باش ناس ناکەت. پەکەکە چیپ-چیپەکا ب ڤی رەنگی بێعار دکەت، ب چیپچیپێ بێعارییا خوە یا قیژەقیژێ ل خوە دیار دکەت. لێ دەما کو وەختێ وێ ھات دێ بینیت کا دێ چاوا پارتی تلا خوە دیار کەت.

پوستێن ھەمان بەش