دووران كالكان، ئه‌ندامێ كۆمیته‌یا رێڤه‌به‌را په‌كه‌كێ جاره‌كه دن ل مه‌دیایێ ده‌ركه‌ت، ڤێ جارێ بژلی پیرۆزكرنا كه‌مالیستان و خه‌تا ئه‌تاتورك، وی ب نرخاندنێن خوه هه‌ولێن مه‌زن دان ژ بۆ كو ستاتۆیا ده‌ستووری و مه‌شرووع یا باشوورێ كوردستانێ و رۆژئاڤا كوردستانێ ئه‌و په‌رچه‌یا كو رێخستنا كالكان ناڤێ وێ ژ بۆی «باكور و رۆژهلاتا سووریێ» گوهه‌راندی، بینیته رێزا هه‌ڤ.
دووران كالكان، ل ده‌ربارا ئێریشێن ده‌وله‌تا داگیركه‌را ترك و هه‌ولێن ئۆپه‌راسیۆنا نوو ئا ل سه‌ر رۆژئاڤا وه‌لات نرخاندن كرنه و به‌رسڤا پرسێن ئاژانسا ANFێ یا په‌كه‌كێ دانه.
كالكان، وه‌كه هه‌رتم نرخاندنێن خوه ب ئێریش كرنا سه‌ر حكوومه‌تا باشوورێ كوردستانێ و په‌ده‌كێ ده‌ستپێكر، پشتره ئه‌و هاتییه و كه‌تییه ناڤا هه‌ولێن مه‌زن ده ژ بۆ كو «باشوورێ كوردستانێ و رێڤه‌به‌رییا خوه‌سه‌ر» بینیته رێزا هه‌ڤ، وی گۆتنا: «ئێرشێن داگیرکەر یێن دەولەتا ترک ل سەر رۆژئاڤا و باشوورێ کوردستانێ» بێهتری جاره‌كێ دوباره كر.
چما باشوور و رۆژئاڤا نه وه‌كهه‌ڤن؟
تام رێڤه‌به‌رێن په‌كه‌كێ وه‌ختا نرخاندنێ ژ بۆی رۆژه‌ڤێ دكن، ره‌شی ب سپی نیشان ددن و سپی ب ره‌ش، مامێ عه‌باس ژی ته‌ڤی كو ب 14 هه‌زار په‌یڤان به‌رسڤا پرسێن ANFێ داییه، لێ به‌لێ هه‌ر ل داویێ ره‌ش و سپی ته‌ڤلی هه‌ڤ كرن، وی د هه‌موو ئاخافتنێن خوه ده ناڤێ «باشوور و رۆژئاڤا» ب هه‌ڤره دگۆ، ب یا عه‌باس «رێڤه‌به‌رییا باشوورێ وه‌لات و رێڤه‌به‌رییا خوه‌سه‌ر» مینا هه‌ڤن!.
گه‌لۆ ئه‌م دپرسن، قه‌ی ستاتۆیا ده‌ستووری و مه‌شرووع یا باشوور و رۆژئاڤا كوردستانێ یاكو رێخستنا په‌كه‌كێ ناڤێ باكور و رۆژهلاتا سووریێ لێ كری، مینا هه‌ڤن؟ هه‌ر كورده‌ك به‌رسڤا ڤێ پرسێ دزانه، كالكانێ ترك نه‌به! ستاتۆیه‌ك كو ب شۆره‌ش و خوینا سه‌دان هه‌زار پێشمه‌رگه و جوانێن كورد ژ زۆرا ره‌ژیمێن یێك ل په‌ی یێك یێن ئیراقێ هاتییه سته‌ندن و خوه‌سه‌ر كرن، نه مینا رۆژئاڤا كوردستانێ یه، ئه‌و رۆژئاڤایا كو رێخستنا په‌كه‌كێ هاتی و ب وه‌كاله‌ت پێش ره‌ژیما سووریێ ڤه شه‌رێ پارتیێن نه‌ته‌وه‌یی و وه‌لاتپارێزێن كورد كری. هه‌ر كورده‌ك دزانه شۆره‌شا باشوور چ قاس به‌ردێل دانه هه‌یا كو كاری سه‌رده‌ست و خوه‌سه‌ر ببه، چقاس ب له‌هه‌نگی كاری ره‌ژیما ئیراقێ مه‌جبوور بكه كو ئێعتێرافێ ب ستاتۆیا باشوور بكه و هه‌یا رۆژا مه یا ئیرۆ كاری هه‌موو مافێن گه‌لێ كورد و ستاتۆیا كوردستانێ د ده‌ستوورا بنگه‌هین یا وه‌لات ده ب جیهـ بكه.
باشوور كو تاكه په‌رچه‌یا ئازاد یا كوردستانێ یه و رۆژ ل په‌ی رۆژێ د پێشكه‌تنێ ده یه، خوه‌دی حكوومه‌ت، پارلمه‌نه، خوه‌ی سیسته‌مه‌ك ده‌موكراتیكه، خوه‌سه‌رییه‌كا ل ئاستا فه‌ده‌رالیێ هه‌یه، ئه‌ڤ یێك د ده‌ستوورا ئیراقێ ده ته‌سبیت كرییه و ئه‌ڤ ستاتۆ ژ هێلا تام ده‌وله‌تێن دنیایێ ئێعتێراف كرییه.
لێ به‌لێ رۆژئاڤا كوردستانێ، ل وه‌ختا ده‌ستپێكا شه‌رێ ناڤخوه یێ سووریێ ده‌رفه‌ته‌ك زێڕین ژ بۆی پێكهات، هنه‌كی مابوو كوردێن ڤێ په‌رچه‌یێ بگهیژن خوه‌سه‌ریێ، لێ په‌كه‌كه ته‌ڤلی رۆژئاڤا بوو و ڤێ رێخستنێ پێش ره‌ژیما به‌شار ئه‌سه‌د ڤه كورد قه‌تل كرن، پارتیێن كوردستانی نه‌هشتن، وه‌لاتپارێز تاسفییه كرن، ناڤێ وێ ژ «كوردستان بۆ رۆژئاڤا و پشتره بۆ باكور و رۆژهلاتا سووریێ» گوهه‌راند، كۆنسه‌یه‌كا په‌كه‌كێ ل ور ئاڤا كر و ناڤێ رێڤه‌به‌رییا خوه‌سه‌ر لێ كر كو هه‌یا رۆژا مه یا ئیرۆ ئه‌ڤ رێڤه‌به‌ری ژ هێلا پرانی ده‌وله‌تێن دنیایێ ب باسكێ په‌كه‌كێ یێ رۆژئاڤا تێ ناس كرن، ده‌وله‌تێن دنیایێ ڤێ رێڤه‌به‌ریێ وه‌كه نوونه‌را گه‌لێ رۆژئاڤا ناس ناكن.
ئه‌م ژ عه‌باس ره دبێژن ب كورتاسی فه‌رق ل نێڤبه‌را باشوور و رۆژئاڤا ئه‌ڤه:
باشوور شۆره‌ش ل په‌ی شۆره‌شێ ئه‌نجام دا هه‌یا كو ره‌ژیما دیكتاتۆر یا سه‌دام ده‌رخستی و خوه‌سه‌رییا باشوور راگهاندی، لێ به‌لێ په‌كه‌كێ ل كێله‌كا به‌شار ئه‌سه‌د شه‌ر ل دژی كوردان كر، پاش 11 هه‌زار شه‌هیدان پڕ ب روو قایمی گۆ چاره‌سه‌ری ب شامێ ره یه.
دڤێ گه‌لێ رۆژئاڤا باش بزانبه، رێخستنا په‌كه‌كێ ب زانه‌بوون داگیركه‌رێ ترك و عه‌ره‌ب كێشی هه‌رێمێن وان دكه، ئه‌و دخوازه ڤێ مینا باكورێ كوردستانێ وێران و كاڤل بكه، دڤێ گه‌ل ب ڤان نرخاندنێن بێ واته یێن دووران كالكان و گرووپا ئه‌نقه‌رێ نه‌یێ خاپاندن، وه‌كه چاوا وان عه‌فرین و سه‌رێ كانیێ و گرێ سپی ژ بۆی ئاردۆگان هشتین، ئه‌وێ هه‌رێمێن دن ژی ب ده‌ردێ عه‌فرینێ ببن، كالكان ژ نووڤه هاتییه و ب زمانێ خوه یێ تركی قالا مافێن كوردان دكه، پشتره د عه‌ینی نرخاندنێ ده پڕ ب روو قایمی هاتییه و مسته‌فا كه‌مال ئه‌تاتورك و خه‌تا كه‌مالیستان پیرۆز كرییه.
هه‌گه‌ر گه‌لێ رۆژئاڤا دخوازن خوه‌سه‌ریێ ببینن و تام بكن، پێویسته جارا ئه‌ول په‌كه‌كێ و باسكێ وێ په‌یه‌دێ ژ هه‌رێمێن خوه ده‌رخینن، هه‌روه‌ها كۆنسه‌یا په‌كه‌كێ یا كو ب ناڤێ «رێڤه‌به‌رییا خوه‌سه‌ر» تێ ناس كرن، په‌كه‌كه پرۆژه‌یا ره‌ژیما شامێ و ده‌وله‌تا ترك ل رۆژئاڤا كوردستانێ ب جی دكه، په‌كه‌كه نوونه‌رتییا گه‌لێ رۆژئاڤا ناكه، رۆژئاڤا ب په‌كه‌كێ خوه‌سه‌ر نابه، رۆژئاڤا ب په‌كه‌كێ وه‌ندا دبه.
