دادگه‌ها فه‌ده‌رال و «حه‌سه‌ن خه‌یری» یێن باشوورێ كوردستانێ

دادگه‌ها فه‌ده‌رال و «حه‌سه‌ن خه‌یری» یێن باشوورێ كوردستانێ دادگه‌ها فه‌ده‌رال یا ئیراقێ دوهـ بریار دایه‌ كو دوسییا نه‌فت و غازێ یا هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ نه‌مه‌شرووعه‌، ب كورتاسی قه‌له‌مێ كو ئه‌ڤ بریار ئیمزه‌ كری، فارسی بوو، ڤێ ئیمزه‌یێ ژی دلێن «حه‌سه‌ن خه‌یری» یێن باشوور خوه‌ش كر. د له‌كۆلینه‌كه‌ پێگه‌ها «داركا مازی» ده‌ ل ده‌ربارێ بریارا دادگه‌ها فه‌ده‌رال و سه‌ده‌مێن په‌ژراندنا بریاره‌كه‌ ووسا د ڤێ ده‌مێ ده‌، ئه‌شكه‌ره‌ بوو كو ئه‌ڤ بریار ب هه‌ولێن چارچووڤه‌یا هه‌مئاهه‌نگیێ (شیعه‌یێن گرێدای ئیرانێ و حیزبەکا کوردی یا بەشدار د دەستهلاتا هەرێما کوردستانێ) دە ده‌ركه‌تییه‌، لێ به‌لێ تشتا عه‌جێب ئه‌ڤه‌: یێن كو بریار وه‌كه‌ فكر ئاڤێتییه‌ سه‌ر ماسه‌یا نیقاشێ بەرپرسێ وێ حیزبا کوردی‌ بوو! ڤی بەرپرسی ب خواستەکا خوە چەوا قائانی ماتمایی كر؟! دو رۆژا به‌رێ ل به‌غدایێ جڤینه‌ك هات ل دارخستن، ئه‌ڤ جڤین ل نێڤبه‌را «ئیسماعیل قائانی فه‌رماندارێ فه‌یله‌قا قودسێ یا ئیرانێ، نووری مالكی، هادی عامری، قه‌یس خه‌زعه‌لی و یەک ژ بەرپرسێن حیزبەکا بەشدار د حکوومەتا هەرێما کوردستانێ » ده‌ بوو. د جڤینێ ده‌، گوفتووگۆ ل سه‌ر یێك مژار بوو، ئه‌و ژی ئاسته‌نگكرنا هه‌ولێن ئاڤاكرنا حكوومه‌تا نوو و پێڤاژۆیا هلبژارتنا سه‌رۆك كۆمار. د جڤینێ ده‌، بەرپرسێ وێ حیزبا کوردی یا بەشدار د دەستهلاتا هەرێما باشوورێ کوردستانێ دە داخوازا موداخه‌له‌یا دادگه‌ها فه‌ده‌رال دكه‌ و دبێژه‌: «هه‌گه‌ر دادگه‌ها فه‌ده‌رال ببێژه‌ دۆسییا نه‌فت و غازێ یا باشوورێ كوردستانێ نه‌مه‌شرووعه‌، ل وێ چاخێ ئه‌مێ بكارن زه‌ختێ ل سه‌ر هه‌ڤپه‌یمانێتییا «سه‌دری – سوننی – پارتی» بكن. قائانی ژ ڤی بەرپرسێ کورد رە دبێژه‌: «ب زەلالی ببێژن خواستەکا وە چییە»؟، د بەرسڤ دە ئەڤ بەرپرسێ کورد دبێژه‌: «بریار لازمه‌»، ئانگۆ دڤێ دادگه‌هـ نه‌مه‌شرووعییا دۆسیایا نه‌فت و غازێ یا باشوورێ كوردستانێ ب په‌ژرینه‌. قائانی خواستەکا ڤی بەرپرسی د جڤینێ ده‌ دپه‌ژرینە، ته‌علیمات ژی ژ بۆی دادگه‌ها فه‌ده‌رال شاندن ژ بۆ كو بریار بێ ئیلان كرن. حه‌سه‌ن خه‌یری یێن باشوور ئه‌م به‌حسا باندۆرا ڤێ بریارێ ناكن، هه‌ر كه‌س دزانه‌ بریار تام ل دژی به‌رژه‌وه‌ندیێن گه‌لێ باشوورێ كوردستانێ یه‌، ژ به‌ر كو داهاتیێ فرۆشتنا نه‌فتێ ته‌كانه‌ چاڤكانییه‌ ژ بۆی دابینکرنا مووچه‌یا وه‌زیفه‌دارێن باشوور، لێ به‌لێ ئه‌مێ به‌حسا جه‌حش و ئه‌حمه‌قێن باشوور بكن یێن كو هه‌گه‌ر «حه‌سه‌ن خه‌یری به‌گ» د ژیانێ ده‌ مابا، دا ب قورمێ سمێلێن خوه‌ڤه‌ شه‌رمه‌كه‌ مه‌زن ژ خوه‌ بکە!. د رۆژا مه‌ یا ئیرۆ ده‌، هه‌ر كورده‌ك ئیدیه‌ما «جه‌حش پارلمه‌نته‌ر» فێم دكه‌ و دزانه‌، یێن كو ئه‌ڤ ناڤ هلگرتینه‌ گه‌ل وان وه‌كه‌ چاڤێ رۆژێ ناس دكه‌، ئه‌و د ئیخانه‌ت و بێئه‌خلاقییا ل همبه‌ری نه‌ته‌و و ئاخا وه‌لات ده‌ بێ هه‌مپانه‌، تو كه‌س نكاره‌ ئاڤێ ژی ل ده‌ستێن وان بكه‌، د ئیخانه‌تێ ده‌ گه‌مار بوونه‌ رزی نه‌، ته‌ڤی كو د هلبژارتنا داوین ده‌ گه‌لێ باشوور ئه‌و جه‌زا كرن و تو یێك ژ وان سه‌رنه‌كه‌ت، لێ به‌لێ هێژان ژی و هه‌ر ده‌ما دژمن پێویستی ب وان هه‌به‌، ئه‌و ژ بۆی دو قوریش پاره‌ خزمه‌تێ دكن، ئیرۆ ژی مه‌ ب چاڤێ خوه‌ دی چ قاس كێفا ڤان جه‌حشان ب بریارا دادگه‌ها فه‌ده‌رالا یا ل دژی كوردستانێ هاتییه و ب تو ئاوایی پێش دژمن ڤه‌ ڤێ بریارێ ب باشی ژ بۆی گه‌ل شیرۆڤه‌ دكن. رێڤه‌به‌رییا باشوور وێ ڤێ پیلانێ ژی ئاڤێت د زبلدانێ ده‌ پاش ده‌ركه‌تنا بریارا دادگه‌ها فه‌ده‌رال، سه‌رۆك بارزانی، هه‌ر وها سه‌رۆكێ هه‌رێما باشوور نێچیرڤان بارزانی، حكوومه‌تا باشوور، پارلامانتۆیا باشوور و هه‌روه‌ها رێبه‌رێن پارتیێن وه‌لاتپارێز، ئه‌ڤ بریار شه‌رمه‌زار كرن و ب بریاره‌ك سیاسی و ناده‌ستووری ل دژی مافێن مه‌شرووع یێن هه‌رێما كوردستانێ ناس كرن. سه‌رۆك بارزانی گۆ: «ئه‌مێ ب هه‌موو كارینێن خوه‌ به‌رگریێ ژ مافێن ده‌ستووری یێن كوردستانێ بكن»، هه‌روه‌ها نێچیرڤان بارزانی ب توندی به‌رسڤ دا و گۆ: «ئه‌ڤ بریارا نایێ جیبجی كرن»، رێبه‌رێن پارتیێن دن یێن وه‌كه‌ حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود ئه‌ڤ بریار ب ئیلانكرنا جه‌نگا ل دژی كوردان ناس كر. ب كورتاسی ته‌ڤی كو ئه‌ڤ بریار ب خواستەکا كوردێن خوه‌فرۆش و ب ئیمزه‌یا ته‌هرانێ بوویه‌، لێ به‌لێ دڤێ جه‌حشێن باشوور و خوه‌دیێن ڤێ بریارێ باش فێم بكن كو رێڤه‌به‌رییا باشوور وه‌كه‌ چەوا پێشی ل پیلانێن یێك ب یێك یێن به‌رێ یێن دژمن گرتییه‌، و وه‌كه‌ چاوا گه‌ل د هلبژارتنا داوین دا جه‌حش پارلمه‌نته‌ر جه‌زا كرن، ئه‌ڤ حه‌مله‌یا جه‌حشكان یا دادگه‌ها فه‌ده‌رال ژی وێ ئاڤێژن د زبلدانا دیرۆكێ ده‌ و تشتا كو وێ بمینه‌، ته‌نێ رووره‌شییا ژ بۆی جه‌حشكان و خه‌تا جه‌حشایه‌تیێ یه، خه‌تا كو‌ ل سالێن 60 باشوورێ كوردستانێ پێ نه‌خوه‌ش كه‌تی.

دادگه‌ها فه‌ده‌رال یا ئیراقێ دوهـ بریار دایه‌ كو دوسییا نه‌فت و غازێ یا هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ نه‌مه‌شرووعه‌، ب كورتاسی قه‌له‌مێ كو ئه‌ڤ بریار ئیمزه‌ كری، فارسی بوو، ڤێ ئیمزه‌یێ ژی دلێن «حه‌سه‌ن خه‌یری» یێن باشوور خوه‌ش كر.

د له‌كۆلینه‌كه‌ پێگه‌ها «داركا مازی» ده‌ ل ده‌ربارێ بریارا دادگه‌ها فه‌ده‌رال و سه‌ده‌مێن په‌ژراندنا بریاره‌كه‌ ووسا د ڤێ ده‌مێ ده‌، ئه‌شكه‌ره‌ بوو كو ئه‌ڤ بریار ب هه‌ولێن چارچووڤه‌یا هه‌مئاهه‌نگیێ (شیعه‌یێن گرێدای ئیرانێ و حیزبەکا کوردی یا بەشدار د دەستهلاتا هەرێما کوردستانێ) دە ده‌ركه‌تییه‌، لێ به‌لێ تشتا عه‌جێب ئه‌ڤه‌: یێن كو بریار وه‌كه‌ فكر ئاڤێتییه‌ سه‌ر ماسه‌یا نیقاشێ بەرپرسێ وێ حیزبا  کوردی‌ بوو!

ڤی بەرپرسی ب خواستەکا خوە چەوا قائانی ماتمایی كر؟!

دو رۆژا به‌رێ ل به‌غدایێ جڤینه‌ك هات ل دارخستن، ئه‌ڤ جڤین ل نێڤبه‌را «ئیسماعیل قائانی فه‌رماندارێ فه‌یله‌قا قودسێ یا ئیرانێ، نووری مالكی، هادی عامری، قه‌یس خه‌زعه‌لی و یەک ژ بەرپرسێن حیزبەکا بەشدار د حکوومەتا هەرێما کوردستانێ » ده‌ بوو.

د جڤینێ ده‌، گوفتووگۆ ل سه‌ر یێك مژار بوو، ئه‌و ژی ئاسته‌نگكرنا هه‌ولێن ئاڤاكرنا حكوومه‌تا نوو و پێڤاژۆیا هلبژارتنا سه‌رۆك كۆمار.

 د جڤینێ ده‌، بەرپرسێ وێ حیزبا کوردی یا بەشدار د دەستهلاتا هەرێما باشوورێ کوردستانێ دە داخوازا موداخه‌له‌یا دادگه‌ها فه‌ده‌رال دكه‌ و دبێژه‌: «هه‌گه‌ر دادگه‌ها فه‌ده‌رال ببێژه‌ دۆسییا نه‌فت و غازێ یا باشوورێ كوردستانێ نه‌مه‌شرووعه‌، ل وێ چاخێ ئه‌مێ بكارن زه‌ختێ ل سه‌ر هه‌ڤپه‌یمانێتییا «سه‌دری – سوننی – پارتی» بكن.

قائانی ژ ڤی بەرپرسێ کورد رە دبێژه‌: «ب زەلالی ببێژن خواستەکا وە چییە»؟، د بەرسڤ دە ئەڤ بەرپرسێ کورد دبێژه‌: «بریار لازمه‌»، ئانگۆ دڤێ دادگه‌هـ نه‌مه‌شرووعییا دۆسیایا نه‌فت و غازێ یا باشوورێ كوردستانێ ب په‌ژرینه‌.

 قائانی خواستەکا ڤی بەرپرسی د جڤینێ ده‌ دپه‌ژرینە، ته‌علیمات ژی ژ بۆی دادگه‌ها فه‌ده‌رال شاندن ژ بۆ كو بریار بێ ئیلان كرن.

حه‌سه‌ن خه‌یری یێن باشوور

ئه‌م به‌حسا باندۆرا ڤێ بریارێ ناكن، هه‌ر كه‌س دزانه‌ بریار تام ل دژی به‌رژه‌وه‌ندیێن گه‌لێ باشوورێ كوردستانێ یه‌، ژ به‌ر كو داهاتیێ فرۆشتنا نه‌فتێ ته‌كانه‌ چاڤكانییه‌ ژ بۆی دابینکرنا مووچه‌یا وه‌زیفه‌دارێن باشوور، لێ به‌لێ ئه‌مێ به‌حسا جه‌حش و ئه‌حمه‌قێن باشوور بكن یێن كو هه‌گه‌ر «حه‌سه‌ن خه‌یری به‌گ» د ژیانێ ده‌ مابا، دا ب قورمێ سمێلێن خوه‌ڤه‌ شه‌رمه‌كه‌ مه‌زن ژ خوه‌ بکە!.

د رۆژا مه‌ یا ئیرۆ ده‌، هه‌ر كورده‌ك ئیدیه‌ما «جه‌حش پارلمه‌نته‌ر» فێم دكه‌ و دزانه‌، یێن كو ئه‌ڤ ناڤ هلگرتینه‌ گه‌ل وان وه‌كه‌ چاڤێ رۆژێ ناس دكه‌، ئه‌و د ئیخانه‌ت و بێئه‌خلاقییا ل همبه‌ری نه‌ته‌و و ئاخا وه‌لات ده‌ بێ هه‌مپانه‌، تو كه‌س نكاره‌ ئاڤێ ژی ل ده‌ستێن وان بكه‌، د ئیخانه‌تێ ده‌ گه‌مار بوونه‌ رزی نه‌، ته‌ڤی كو د هلبژارتنا داوین ده‌ گه‌لێ باشوور ئه‌و جه‌زا كرن و تو یێك ژ وان سه‌رنه‌كه‌ت، لێ به‌لێ هێژان ژی و هه‌ر ده‌ما دژمن پێویستی ب وان هه‌به‌، ئه‌و ژ بۆی دو قوریش پاره‌ خزمه‌تێ دكن، ئیرۆ ژی مه‌ ب چاڤێ خوه‌ دی چ قاس كێفا ڤان جه‌حشان ب بریارا دادگه‌ها فه‌ده‌رالا یا ل دژی كوردستانێ هاتییه و ب تو ئاوایی پێش دژمن ڤه‌ ڤێ بریارێ ب باشی ژ بۆی گه‌ل شیرۆڤه‌ دكن.

رێڤه‌به‌رییا باشوور وێ ڤێ پیلانێ ژی ئاڤێت د زبلدانێ ده‌

پاش ده‌ركه‌تنا بریارا دادگه‌ها فه‌ده‌رال، سه‌رۆك بارزانی، هه‌ر وها سه‌رۆكێ هه‌رێما باشوور نێچیرڤان بارزانی، حكوومه‌تا باشوور، پارلامانتۆیا باشوور و هه‌روه‌ها رێبه‌رێن پارتیێن وه‌لاتپارێز، ئه‌ڤ بریار شه‌رمه‌زار كرن و ب بریاره‌ك سیاسی و ناده‌ستووری ل دژی مافێن مه‌شرووع یێن هه‌رێما كوردستانێ ناس كرن.

سه‌رۆك بارزانی گۆ: «ئه‌مێ ب هه‌موو كارینێن خوه‌ به‌رگریێ ژ مافێن ده‌ستووری یێن كوردستانێ بكن»، هه‌روه‌ها نێچیرڤان بارزانی ب توندی به‌رسڤ دا و گۆ: «ئه‌ڤ بریارا نایێ جیبجی كرن»، رێبه‌رێن پارتیێن دن یێن وه‌كه‌ حه‌مه‌ی حاجی مه‌حموود ئه‌ڤ بریار ب ئیلانكرنا جه‌نگا ل دژی كوردان ناس كر.

ب كورتاسی ته‌ڤی كو ئه‌ڤ بریار ب خواستەکا كوردێن خوه‌فرۆش و ب ئیمزه‌یا ته‌هرانێ بوویه‌، لێ به‌لێ دڤێ جه‌حشێن باشوور و خوه‌دیێن ڤێ بریارێ باش فێم بكن كو رێڤه‌به‌رییا باشوور وه‌كه‌ چەوا پێشی ل پیلانێن یێك ب یێك یێن به‌رێ یێن دژمن گرتییه‌، و وه‌كه‌ چاوا گه‌ل د هلبژارتنا داوین دا جه‌حش پارلمه‌نته‌ر جه‌زا كرن، ئه‌ڤ حه‌مله‌یا جه‌حشكان یا دادگه‌ها فه‌ده‌رال ژی وێ ئاڤێژن د زبلدانا دیرۆكێ ده‌ و تشتا كو وێ بمینه‌، ته‌نێ رووره‌شییا ژ بۆی جه‌حشكان و خه‌تا جه‌حشایه‌تیێ یه، خه‌تا كو‌ ل سالێن 60 باشوورێ كوردستانێ پێ نه‌خوه‌ش كه‌تی.

پوستێن ھەمان بەش