مەدیایا پەکەکێ دوھ داخویانیەک ب ناڤێ کۆمیتەیا پەیوەندیێن دەرڤە یا کەجەکێ  پارڤە کر. د بەلاڤۆکێ دا گەلەک داخویانیێن کو ب پۆلیتیکایا گشتی یا پەکەکێ ڤە ل ھەڤ دگرتن و شۆپا پلانێن وێ یێن ژ بۆ پێشەرۆژێ ژی دیار دکرن هەبوون.

چما کۆمیتەیا کارووبارێن دەرڤە داخویانی دا؟

رێڤەبەریا کەجەکێ ل شوونا کو ل سەر ناڤێ خوە ل سەر مژارێن کو ناخوازیت راستەراست تێ دا جھ بگریت، ل سەر ناڤێ ھندەک کۆمیتە و یەکینەیێن خوە داخویانیان ددەت. ژ بەر ڤێ یەکێ رێڤەبەریا ژۆر بەرپرسیاریێ ناگریتە سەر خوە.

واتە کۆمیتەیا تێکلیێن دەرڤە ب ئارمانجا بەلاڤکرنا نووچەیێن دەرەو و سەختەکرنێ داخویانییان بەلاڤ دکەت. خویایە ڤێ جارێ ژی ب ھەمان وەزیفەیێ ئەڤ کۆمیتە دبێژیت “ئەو خوەدی زانیارینە کو پەدەکە دێ ل گەل دەولەتا ترک بەشداری ئۆپەراسیۆنان بیت” ئانگۆ  ژ بۆ بەلاڤکرنا دەرەوان ھاتیە وەزیفەدارکرن.

گەلۆ ما پەدەکە پشتگریا دەولەتا ترک دکەت؟

کەجەکە ب سالانە د داخویانیێن خوە دا دبێژیت کو پەدەکە ژ بۆ ئۆپەراسیۆنان ھاریکاریا لەشکەری ددەتە دەولەتا ترک، لێ ئەڤ تەنێ گۆتەگۆت و دەرەوەن. ھەتا نھا ل سەر ڤێ مژارێ یەک بەلگە و ئیزباتەک نینە. ئەڤە دەھ سالن مەدیایا پەکەکێ ھەر بھارێ ب بەردەوامی د مەدیایێ دا رادگەھینیت، “تانکێن ترکیێ ژ دەریێ سینۆرییێ خابوورێ دەرباس بوونە، دێ ل دژی قەندیلێ ئۆپەراسیۆنێ ئەنجامدەن، پێشمەرگە رێبەریا ترکان دکەت و ھتد. “ئەڤ نووچەیێن بێ ئەخلاق و بێ بنگەھ یەک ژ وان ھەتا ئیرۆ نەھاتیە ئیسبات کرن. ڤێ جارێ نووچەیێن کو دبێژن پەدەکە دێ لگەل دەولەتا ترک دا ئۆپەراسیۆنەکا هەڤبەش ئەنجامدەت، تەنێ بەردەوامیا زنجیرا بایێن دەرەوان یێن بەرێنە. قەد راستی بۆ نینە.

 بەرۆڤاژی ڤێ راستە. ئەگەر ھێزێن پێشمەرگە دەریێن دابینکرنا کەلووپەلان ل «شێلادزێ-باتووفا، چۆمان-سیدەکا» بگریت، وی دەمی پەکەکە دێ چاوە لۆژیستیکێ پەیدا کەت.

ھەڤدیتنێن سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی و مەسروور بارزانی یێن د ڤان مەھێن داوی دا لگەل ھندەک رێڤەبەرێن دەولەتا ترک دا، پەکەکە وەکە بنگەھێ پرۆپاگاندایا “لھەڤکرنا ژ بۆ ئێریشێ”  بکار دئینیت. لێ د ڤان ھەڤدیتنان دا تو رۆژەڤا پەکەکێ ل سەر میزەی نەبوویە. ھەرێما کوردستانێ ل ھەرێما ھەری نازکا رۆژھلاتا ناڤینە و تێکۆشینا ل سەر لنگان مانێ ددەت. د ڤێ یەکێ دا دڤێت لگەل ھەر کەسێ دا ھەڤدیتنێ بکەت و لگەل ھەر جھی دا پەیوەندیان گرێدەت. حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ ب پێشخستنا پەیوەندیان و سیاسەتا راست ھەول ددەت ھەڤسەنگیێ ب دەست خوە بێخیت. نە ب ڤەگۆتنێن رۆمانتیک و حەماسەتێ. یەک ژ ھێزێن ھەری دژمنێ ستاتویا ھەرێما کوردستانێ ترکیایە. رێڤەبەرێن ھەرێما کوردستانێ گۆرەیی ڤێ راستییێ پێنگاڤا دهاڤێژن.

حکوومەتبوون، ھلگرتنا بارێ جڤاک و سیستەمەکێ گاڤێن جدی، بەرپرسیار و ب عەقلانە پێدڤی دکەت. حکوومەتا ھەرێما کوردستانێ ب ئەرکێن پەروەردە، تەندورستی، چوونووھاتن، مووچە، رێڤەبەریا باژاران و ب دەھان ئەرکێن دن رادبیت، نە وەکە کۆمیتەیا کەجەکێ ل سلێمانیێ د شقەکێ دا دروونیت و گەفێن نەبەرپرسانە دکەت.

ھەرێما کوردستانێ ئەو هێز نینە کو ئۆپەراسیۆنێن ترکیێ یێن ل سەر سینۆر ئەنجام ددەت راوەستینیت. دەولەتن یێن تێنە داگیرکرن، لێ ئەو پێکھاتەیێن سیاسی یێن مەزن نکارن پێشیا وان بگرن. پەکەکە ل شوونا کو رابیت و بێژیت ئۆپەراسیۆنێن دەولەتا ترک راوەستینن، دڤێت نەبیتە سەدەما ڤان ئۆپەراسیۆنان.

پەکەکە چما نەکاری دەولەتا ترک بشکێنیت؟

د داخویانیا کۆمیتەیا تێکلیێن دەرڤەیا کەجەکێ دا دهێتە گۆتن “پەدەکێ رێگری ل تێکچوونا کۆمارا ترکیایێ کر”. وەکی تاڤا رۆژێ راستی نە ئەڤەیە. ل چیایێن «دێرسمێ» یێن سەرھەلدێر گەلەک جاران ل پەی ھەڤ ھەموو رێڤەبەرییا ئەیالەتا ھاتن تەسفیەکرن، ل «بۆتانێ» گەریلا نکارن ب دو کەسی بگەرن، ل «ئامەدێ» گەریلا نەمان و ڤان شەش سالێن دەرباس بوویی دا دەنگێ یەک گولـلە ل باکورێ کوردستانێ ناھەت بھیستن. پەکەکە ل باکور نکاریت بێهنا خوە هەلکێشیت، گروپێن گریلا تێنە ژناڤبرن، ئێدی یەکینەیێن چەکدارێن پەکەکێ نەمانە. ئەڤجا کی ژ ڤێ یەکێ بەرپرسیارە؟ گەلۆ ما ژ ڤێ راستییا باکور ژی پەدەکە بەرپرسیارە؟ کی بەرپرسیارێ داگیرکرنا «عەفرینێ و سەرێ کانیێ» یە؟

 پەکەکە ژ پار وەرە بەحسا بەرخوەدانا «مامرەشۆ، زەندورا، وەرخەلێ، گارێ» دکەت لێ کا سەرکەفتنا وێ؟ بەرخوەدان پەیڤەک رۆمانتیکە لێ ھەر گاڤ ب رامانا سەرکەتنێ ناهێت. ل پشت پەیڤا بەرخوەدانێ تەسفییەبوونا گەریلا ژ ھێز کەتنا وێ دهێتە ڤەشارتن. میناک تشتا ل «وەرخەلێ» قەومی نە سەرکەفتنە. «زەندورا» بوویە گۆرەکێ ب کۆم ژ بۆ پانزدەھ بیست خۆرتان د تونەلێن مرنێ دا. پەکەکێ دەولەتا ترک تێک نەبرییە. بەرۆڤاژی دەولەتا ترک سەرکەت، پەکەکە ھەول ددەت ڤێ بنکەتنا خوە وەکە بەرخوەدان دەستنیشان بکەت. ئەو چ بەرخوەدانە کو نکاریت یەک بھۆست ئەرد بپارێزیت.

ما پەکەکێ چ سەرکەفتن ھەنە کو دەرباسی باشوور ژی بکەت؟

راستیا بەرخوەدان و تێکۆشینا پەکەکێ یا 50 سالان تەنێ دەرەوەک مەزنە. ئەڤە 50 سالن 4 نفشێن جوانێن کورد ھاتنە بن ئاخکرن. کوردستان مەحکوومی شەرەکێ بێ سەرکەتن بوو، د ئەنجامێ دا گوند ھاتن ڤالاکرن و ب ملیۆنان کورد پەنابەر بوون. نھا ل چیا و بانییێن باکورێ کوردستانێ تەنێ مرن ھەیە. تێکۆشین دھات واتەیا ئاڤاکرنا ژیانەکا نوو، لێ چما هەوە ل کوردستانێ ژییان زوها کر؟ هەوە جوانێن کورد ل باژارێن مەزن یێن ترکییێ محتاجی پارییەکێ نانی و خولامەتییێ کرن.

نھا ژی پەکەکە دخوازیت باشوورێ کوردستانێ ب ڤێ قەدەرا خەرابا باکورێ کوردستانێ بشەوتینیت. ژ بەر کو پەکەکە دبێژیت ئەز ل دژی دەولەتا ترک ل بەر خوە ددەم، ئەڤ دەر جھێ منە، عەشیرێن قەدیم یێن باشوورێ کوردستانێ نکارن بچنە گوندێن خوە، میناک «سندی، گولی، برادۆستی، نێروە-رێکان، مزیری و بەرواری» نەشێن بچن سەر گوندێن خوە. ب دەھان گوندێن «سندی»یان ل «حەفتەنینێ» بوون لێ پەکەکە ژ سالا 1990ێ ڤە ناھێلیت ئەو بچنە سەر شوونوارێن خوە. گەلێ باشوور ئەو گوندێن خوەیێن مینا بهەشتێ هێلان و کۆچبەر بوون. «بەرواری بالا» کو یەک ژ بەشێن بهەشتێ یێن کوردستانێیە پەکەکێ ل سەر سێنیەکا زێرین پێشکێشی ترکیێ کر. ھۆۆ بەرێز کەجەکە، بەرێز کۆمیتەیا کارووبارێن دەرڤەیا کەجەکێ، کا بێژنە مە، هەوە د ڤان 50 سالی دا کاریە مالەکێ ئاڤا بکەن یان ژی بھۆستەکا ئاخا کوردستانێ رزگار بکەن ؟ نا نا و نا. نا، پەکەکە ل چ دەران ژیانێ ئاڤا ناکەت. جیهێ پەکەکە لێ بیت ل وێرێ مرن، پەنابەری خوەلیسەری و دەربەدەر ھەیە.

د رۆژا نەورۆزێ دا ھەموو سیاسەتمەدارێن ھەرێما کوردستانێ پەیاما یەکیتیێ دان. د دەستپێکێ دا بەرێز «مەسعوود بارزانی» پاشێ سەرۆکێ ھەرێمێ و سەرۆکوەزیرێ ھەرێمێ داخوازا ئاشتی، پێکڤەژیان و یەکیتییا نەتەوی کر. لێ سەرۆکێ پەکەکێ جەمیل بایک چ کر “شەر راگەهاند”.

پەکەکە دێ د دەمەک نێزیک دا دەست ب ئێرشا سەر ھەرێما کوردستانێ کەت. پەکەکە دێ ھەموو ھێزا خوە ل دژی باشوورێ کوردستانێ دەتە کار.

دێ پێنگاڤێن ئیستیفزازی یێن پەکەکێ چ بن؟

1- بەریا ھەر تشتی ب سیناریۆیەکا مینا ئیستیفزازا سالا بۆری دەما دگۆت “پێشمەرگەیان ل خەلیفانێ شەرڤانێن مە کوشتن” دێ ھەول دەت گەلێ کور عاجز بکەت و ئاستا ئێریشکاریا گرسەیا خوە زێدە بکەت.

2 -یا دویەمین ژی، دێ د ناڤا ھەرێما کوردستانێ دا ھندەک چالاکیێن ئیستیفزازی ئەنجام دەت. د ڤان چالاکیان دا دێ ب شێوازەکی کۆنترا کار کەت. وەکە میناک دێ ل قادان ئێرشی ھندەک فەرماندارێن پێشمەرگەیان و ھندەک مەزنێن جڤاکێ کەت. ھەتا دێ ھندەک کەسێن کو دژبەرێن ھەرێما کوردستانێ نە و رەخنەیێن وان ھەنە ژی کوژیت و ب ڤی ئاوایی پەدەکێ و پێشمەرگەیان تەوانبار کەت.

3 –”ئینسیاتیفا پاراستنا کوردستانێ” کو پار ل ئەورۆپایێ ھاتبوو دامەزراندن و ھتد. دێ ھندەک سازی و کەسێن بیانی دەرخن پێش و ئێریشەکا چەواشەکارانە ل سەر ھەرێما کوردستانێ ئەنجامدەن. ھندەک سازیێن ل ئەورۆپایێ دێ ل دژی ھەرێما کوردستانێ چالاکیان ئەنجام دەن.

4- پەکەکە دێ ئێرشێن ب مین و فرۆکەیێن بێ فرۆکەڤان ل دژی پێشمەرگە ئەنجام دەت.

ب کورتاسی ئەگەر کۆمیتەیا پەیوەندیێن دەرڤە یێن کەجەکێ ھەول بدەت راستیان بەرۆڤاژی بکەت ژی، ھەر تشت ئاشکەرایە. پەکەکێ پلانا ئێریشا ل سەر کوردستانێ چێکر و ئامادەکارییێن داوی ئەنجام ددەت. ژ نھا و پێ دا ل باشوورێ کوردستانێ ب تایبەتی ژی ل بەھدینان دێ د ھەر ئاژاوەیەکێ دا پەنجەموورا پەکەکێ ھەبیت.