مالباتا شێخ سەعید: ھەتا ئەم بگھن ئەنجامەکێ، ئەم دەست ژ رێیێن یاسایی بەرنادن

مالباتا شێخ سەعید: ھەتا ئەم بگھن ئەنجامەکێ، ئەم دەست ژ رێیێن یاسایی بەرنادن

ژ بۆ کو جھێن گۆرا پێشەنگێ سەرھلدانا 1925ێ شێخ سەعید ئەفەندی و ھەڤرێیێن وی بهێت ئاشکەراکرن دۆز ھاتبوو ڤەکرن و دادگەھێ ژ وەزارەتا کارێن ناڤخوەیا ترکیایێ داخوازا بەلگە و ئاگاھیان و پاراستنێ کربوو. لێ بەلێ وەزارەتێ د بەرسڤا بۆ دادگەھێ رێکری دا راگھاند کو ئەو نە ئالییەکێ ڤێ دۆزێ نە و داخواز کر کو دۆز بێ بەتالکرن. بارۆیا دیاربەکرێ و مالباتا شێخ سەعید ئەفەندی، بریارا وەزارەتێ رەد دکن و دبێژن؛ ھەتا کو جھێ گۆرا شێخ سەعید و ھەڤرێیێن وی بێن ئاشکەرەکرن ئەو دێ سەری ل رێیێن یاسایی یێن ناڤخوەیی و ناڤنەتەوەیی بدن.

بارۆیا دیاربەکرێ و ئەندامێن مالباتا شێخ سەعید ئەفەندی، ژ بۆ کو جھێ گۆرا شێخ سەعید ئەفەندی و ھەڤرێیێن وی بێ ئاشکەرەکرن ل دادگەھا پێنجەمین یا ئیدارەیا ئەنقەرەیێ دۆز ڤەکربوو. دادگەھێ، ژ وەزارەتا کارێن ناڤخوەیا ترکیایێ داخوازا بەلگە و ئاگاھیان و پاراستنێ کربوو لێ بەلێ وەزارەتێ داخوازا دادگەھێ رەد کر. سەکرەتەرێ گشتی یێ کۆمەلەیا شێخ سەعید، «عەلی سەعید فرات» گۆت؛ ھەر چقاس دەولەت نەخوازە جھێ گۆران بێن ئاشکەرەکرن ژی ھاتا کو بگھن ئارمانجا خوە دەست ژ دۆزێ بەرنادن.

سەکرەتەرێ گشتی یێ کۆمەلەیا شێخ سەعید «عەلی سەعید فرات» ژ بۆ K24ێ راگھاند: “شێخ سەعید کالێ ھەموو کوردانە، نرخێ کوردانە. ل ھەر چار پارچەیێن کوردستانێ قازی محەمەد، مەلا مستەفا بارزانی، سەیید رزا و شێخ سەعید پێشەنگێن گەلێ خوە نە، ژ بۆ گەلێ خوە تێکۆشیانە، ھەبوونا خوە فەدایی گەلێ خوە کرنە. ئەو میراسەکێ مەعنەوی یێ مە ھەموو کوردانە.”

ل گۆری بریارا دادگەھێ، وەزارەتا کارێن ناڤخوەیا ترکیەیێ یەک ژ ئالیێن دۆزێیە و دڤیابوو د ناڤا 30 رۆژان دا ژ ئارشیڤێن دەولەتێ بەلگە و ئاگاھی رێکربان. لێ وەزارەت د بەرسڤا خوە دا دبێژە؛ ئەڤ دۆز بێ بنگەھە و دڤێت بهێتە بەتالکرن. ل گۆری نرخاندنا سەرۆکێ بارۆیا دیاربەکرێ پارێزەر «ناھیت ئەرەن»؛ دێ دادگەھ جارەکا دن ژ وەزارەتا کارێن ناڤخوەیی داخوازا بەلگەیان بکە و ھەگەر کو ئەو بەلگە نەیێن دێ دادگەھ دەربارێ وەزارەتێ دا ژی بریارەکێ بدە.

سەرۆکێ بارۆیا دیاربەکرێ «ناھیت ئەرەن» دیار کر: “ھەگەر کو دادگەھ جارەکا دن ژ وەزارەتا کارێن ناڤخوەیی داخوازا بەلگەنامەیان بکە و وەزارەت بەلگەنامەیان رێنەکە وێ دەمێ دڤێ دادگەھ دۆزا مە قەبوول بکە و بێژیت وەزارەتێ وە ژ ئالیێ یاسایی ڤە بەرسڤ نەدابوو بارۆیێ و ئەو کارێ وە نەیاسایی یە. ھەگەر کو تەڤی ڤێ یەکێ ژی جھێ گۆرا شێخ سەعید ئەفەندی ژ بۆ مە نەیێ گۆتن ئێدی ئەم ژی دێ بکاربن سەری ل دادگەھا دەستووری و دادگەھا مافێ مرۆڤان یا ئەورووپایێ بدن.”

د سالا 1925ێ دا شێخ سەعید ئەفەندی و ھەڤالێن وی، ل دادگەھا ئیستیقلال یا شەرقێ ھاتن دادگەھکرن، دادگەھێ بریارا دارڤەکرنێ دا و مافێ تەمییزێ ژی نەدا وان. ئەڤ 97 سالن مالباتێن وان داخوازا ئاشکەراکرنا جھێن گۆرێن وان دکن. ھەر دیسا ھەتا نھا جھێن گۆرێن «سەیید رزا، بەدیعوزەمەن سەیدێ کوردی، خالد بەگێ جبری» ژی نایێن زانین. ئەندامێن مالباتا شێخ سەعید ئەفەندی دبێژن؛ ب ئاشکەرانەکرنا جھێن گۆرێن پێشەنگێن کوردان، دهێت خواستن کو کوردان بێ حافزە بھێلن، لێ پێدڤییە کورد ژی ل نرخێن خوەیێن نەتەوەیی خوەدی دەرکەڤن.

پوستێن ھەمان بەش