شەرێ سەختە یێ دەولەتا ترک و پەکەکێ بەردەوام دکە. ل سەرڤێ یەکێ پەکەکە ژ بۆ ئارتێشا ترک رێ ڤەدکە و لەشکەرێن ترک دخە ناڤا کوراھیا خاکا ھەرێما کوردستانێ دە.

دەولەتا ترکا داگیرکەر ل شوون دەوەسێن پەکەکێ هات باشوورێ کوردستانێ، چەکدارێن پەکەکێ ژی ب فەرمانا رێڤەبەرێن وێ یێن ل قەندیلێ دمینن هەر کو دچە پێتر پاشڤە ڤەدکشن و پیتر لەشکەرێ ترکیێ ل پەی خوە دکشینن ناڤا کووراهیا ئاخا کوردستانێ. تەڤی کو ل گۆری چاپەمەنیا پەکەکێ شەرەکی گران تێ کرن، لێ د راستیێ دە، ت شەرەک ل قادێ تونە، شەرێ هەیی شەرێ پرۆپاگاندایێن د چاپەمەنیێ دە یە، ژ خەینی ڤێ ت شەرەک تونە، پاشڤە ڤەکشین و ب کوشتن دانا جوانێن کورد ژ ئالیێ پەکەکێ ڤە و پێشڤەهاتن و داگیرکرنا زێدەتر یا ئاخا هەرێما کوردستانێ ژ ئالیێ ترکیێ ڤە هەیە.

پەکەکە دبێژە، “ھەتا نھا ل گرێن ئێف ئێم، ھەکاری و ئامێدیێ 10 ھەلیکۆپتەرێن سکۆرسکی یێن ئارتێشا ترک ژ ئالیێ گەریلایانڤە ھاتنە خستن. ب دەھان جەنازەیێن لەشکەرێن ترک ل ھەرێمێ ل ھۆلێ مانە و ئارتێشا ترک نکارە جەنازەیێن لەشکەرێن خوە بگرە.” پەکەکە ڤان پرۆپاگاندایان د دەمەکی دە دکە کو هەیا نها ل تو قادەکی بەرخوەدان نەکریە، بەرەڤاژی ل تەڤ قادان پاشڤەکشیایە و هەر دەر تەسلیمی ئارتێشا دەولەتا ترکیێ کریە، پەکەکە ب کووراهیا پێتر ژ 55 کیلۆمەترۆیان ژ بۆ ناڤا باشوورێ کوردستانێ پاشڤە ڤەکشیایە و دەولەتا ترک ژی ل پەی خوە ئانینە. لەورا دخوازە ب رێیا ڤان پرۆپاگاندایان خوە وەکە ئالیێ سەرکەفتی نیشان بدە، لێ ئێدی پەکەکە نکارە وەکە بەرێ ب نووچە و ئاگاهیێن سەختە گەلێ کورد ب گشتی و ئالیگرێن خوە بخاپینە، هەر کەس راستیێ دزانە.

چێکرن و نووژەنکرنا رێیان ژ ئالیێ حکوومەتا هەرێمێ و دەرەوێن پەکەکێ

پەکەکە د چاپەمەنیا خوە دە خوە ژ ت بێئەخلاقیەکی ب دوور ناگرە، چێکرنا رێیێن کو حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ژ بۆی هێسانکرنا هاتن و چوونا پاسەوانێن سینۆری یێن حکوومەتا ئیراقێ و پێشمەرگەیان ل دەڤەرا ئامێدیێ چێدکە، وەکە چێکرنا رێیا ژ بۆی ئارتێشا دەولەتا ترک پێشچاڤ دکە، ب ڤیدیۆکرنا هن ئاموورێن چێکرنا رێ، ووسا د چاپەمەنیا خوە دە دەرەوان سەرڤیس دکە کو ئەڤ رێ ژ بۆ لەشکرێ ترکیێ تێن چێکرن، ب ڤێ یەکێ ژی وەکە کارێ خوە یێ هەرتم ئالیگرێن خوە ب نووچەیێن سەختە دخاپینە.

هەر کەس دزانە ئارمانجا حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ژ چێکرناڤان رێیان ئەوە کو پاسەوانێن سینۆری و پێشمەرگەیێن کوردستانێ بکارن ب وەساییتێن خوە بگهن جیهێن خوە و رێ ل بەر زێدەتر داگیرکرنا باشوورێ کوردستانێ ژ ئالیێ ئارتێشا ترکیێ ڤە بگرە، هەر کەس باش دزانە پەکەکە بوویە پرەک ژ بۆی دەرباسبوویینا ئارتێشا ترکیێ بۆ ناڤا باشەەرێ کوردستانێ و داگیرکرنا ڤێ پەرچەیا ئازادا کوردستانێ.

ئەڤ رێ چ دەم هاتنە چێکرن؟

رێیا ژ بەرێسیلێ یا دکەڤە دەڤەرا ئامێدیێ هەیا دگەهە ناڤ بەرواریان پشتی چەند سالان ژ سەرهلدانا گەلێ باشوور د چارچۆڤەیێ پلانا حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ژ بۆ ڤەژاندنا گوندێن دکەڤن وێ هەرێمێ هاتیە چێکرن، ئەڤ پێنگاڤ د چارچۆڤەیا پێنگاڤێن دن یێن حکوومەتا هەرێما کوردستانێ دە وەکە “چێکرنا دبستانا، بنگەهێن تەندروستیێ مزگەفت و … هتد” دە بوو.

رێیا سەرەکە ژ سالا 1997-1998ێ ژ بۆی ب هەڤرە گرێدانا سەنتەرێ قەزا ئامێدیێ ب دەڤەرا بەرواری بالا ڤە هاتیە دروستکرن، ژ بۆی کو گەل ل بەرواری بالا بکارن ب هێسانی هاتن و چووینا ئامێدیێ بکن.

یا راست ئەڤ رێ نە ب تەنێ د سوودا گەلێ دەڤەرێ دە بوویە، چەکدارێن پەکەکێ ژی سوود ژ چێکرنا ڤێ رێیێ وەرگرتیە، ژ بۆی ئەشکەرە کرنا ڤێ راستیێ ژی، پەکەکە دکارە ژ بەرپرسێن خوە یێن وێ دەڤەرێ یێن ب ناڤێ “عەلی کەچی، خەلیل ئاتاش و جەلال شرنەخی” بپرسە کا ڤێ رێیێ چ سوود ب پەکەکێ گهاندیە ژ بۆی هاتن و چووینا چەکدارێن پەکەکێ و هاتن و چووینا ڤان بەرپرسێن پەکەکێ ب ترومبێلێن تۆیۆتا لانداگرۆس.

پەکەکێ ب خوە ل سالا 2012 رازیبوون ل سەر ڤەکرنا رێیا ژ سەرێ ئامێدیێ بۆ دەڤەرا نهێلێ دچە دایە، ژ بۆی پشتراست کرنا ڤێ یەکێ ژی چاپەمەنیا پەکەکێ دکارە دیسا ژ فەرماندارێ خوە یێ وێ دەڤەرێ یێ ب ناڤێ “عەلی کچی” بپرسە کا ئەڤ ئاگاهی راستن یان نا.

رێیا دن یا کو پەکەکە هەرتم دخوازە ووسا نیشان بدە کو ژ نوو و ژ بۆ لەشکرێ ترکیێ هاتیە چێکرن، رێیا گوندێ میسکا، شێلازا و خرابەیێ یە، ئەڤ رێ ل سالا 2006ێ هاتیە چێکرن، ئارمانج ژ چێکرنا  ڤێ رێیێ ب هەڤرە گرێدانا ئالیێ رۆژهلات و رۆژئاڤایێ دەڤەرا بەرواریا بوویە، هەر وها وەکە هێسانکاریەک ژ بۆی هاتن و چوونا خەلکی ژ دەڤەرا بەرواریا ژ بۆ زاخۆ و دهۆکێ هاتیە چێکرن.

چەکدارێن پەکەکێ یێن ل گەلیێ بێشیلێ و گەلیێ هەسپا زێدەترین سوود ژ ڤێ رێیێ وەرگرتیە، نە دەرەوە گەر ببێژین چەکدارێن پەکەکێ پێتر ژ خەلکێ ل هەرێمێ ژیان دکە سوود ژ ڤێ رێیێ وەرگرتیە.

ل سالا 2005-2006ێ رێیا ل خواکورکێ ل جهێ ب ناڤێ “تابۆرا عەرەبا” هەیا دگەهە گوندێ “بەرێ زاهر” کو ب سێکۆچکا زاگرۆسێ تێ ناسکرن ژی، ژ ئالیێ پەکەکێ ب خوە ڤە هاتبوو ڤەکرن، هەلەبت ئەڤ ژی ژ بۆ رۆژەک وەک ئیرۆ بوو کو هێسانکاریێ ژ بۆی هاتنا ئارتێشا ترک بۆ ناڤا ئاخا هەرێما کوردستانێ بکن.

دیسا ل سالا 2009ێ پەکەکێ ل گوندێ سنجێ بەر ب گوندێ پێدە و ژ پێدە بەر ب گوندێ هنش و سیێ ل دەڤەرا رێکان رێیەکە دن چێکر، و نها ئەڤ رێ بوونە ئالیکار ژ بۆی هاتنا ئارتێشا ترک بۆ ناڤا ئاخا کوردستانا ئازادکری.

ل سالا 2008-2009ێ پەکەکێ دیسا رێیەکە دن ل دەڤەرا دوکەرا مازی ڤەکر، ژ گوندێ کونیشکا هەیا دگەهە ژێریا گوندێ مروانس و ل ور ژی رێیەکە دن بەر ب گوندێ نێروا سیتۆ ڤە بر.

تەڤی کو ئەڤ رێ پڕ خەراب و ب ئیمکانیاتێن سادە یێن پەکەکێ هاتبوون چێکرن ژی، لێ د نها دە ئەڤ رێ رۆلەکە سەرەکە و گرینگ ژ بۆی تەڤگەرێن ئارتێشا ترک ل ڤان هەرێمان دلیزن، ژ بۆی ڤەشارتنا ڤێ قەباحەتا خوە ژی، پەکەکە هاتیە و د بن ناڤێ ئێریشا ل سەر پەدەکێ، ئێریشی حکوومەتا هەرێما کوردستانێ دکە ژ بۆی نووژەنکرا و چێکرنا هن رێیێن ستراتەژی کو دێ هاتن و چووینا گەل هێسان بکن هێنجەتێن بێ واتە، دەرەو و نووچەیێن ساختە دروست دکە.

پەکەکە ل سەر چێکرنا رێیێن ژ باکوورێ کوردستانێ بەر ب باشوور ڤە ژ ئالیێ دەولەتا ترکیێ تێن چێکرن بێدەنگە

تەڤی کو پەکەکە ب بریارا قەندیلی کامپانیایەک بێئەخلاقانە یا دەرەو و نووچەیێن سەختە ل دژی حکوومەتا هەرێما کوردستانێ و پەدەکێ دمەشینە، لێ ل همبەر چێکرنا رێیێن ژ ئالیێ باکورێ کوردستانێ بەر ب باشوور ڤە تێن چێکرن مت و بێدەنگە، دەولەتا داگیرکەرا ترکیێ ژ ئالیێ باکور بەر ب باشوور ڤە رێیێن جوتساید چێدکە، ئەڤ رێ دکەڤن هەرێمێن کو بەرێ د بن دەستهلاتداریا چەکدارێن پەکەکێ دە بوون، لێ نها ئەو دەر تەڤ تەسلیمی دەولەتا ترکیێ کرنە و دەولەتا ترکیێ ب کێفا دلێ خوە رێیان لێ چێدکە، پەکەکە ژی ل دژی ئارتێشا ترکیێ، ژ بۆی راوەستاندنا چێکرنا ڤان رێیان کو ژ دەشتانێ هەیا دگەهە سەرێ تروانش و سمائیلا نەسارا ب خوە ڤە دگرە نە ب تەنێ بێدەنگە، بەلکو یەک گولـلە ژی ل دژی وان ناتەقینە.

ب کورتاسی رێیێن نوو یێن کو حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ل دەڤەرا ئامێدیێ چێدکە ژ بۆی هێسانکرنا هاتن و چوونا ترومبێلێن پاسەوانێن سینۆری یێن حکوومەتا فەدەرالا ئیراقێ و پێشمەرگەیێن کوردستانێ نە، ژ خوە پێشمەرگە و پاسەوانێن سینۆری ژ بۆی کو بگهن چەپەرێن خوە نکارن وەکە چەکدارێن پەکەکێ یێن ل جهێن ئاسێ دمینن ب دەواران هاتن و چوونێ بکن، ژ بۆی رێگریکرن ژ پیلانا هەڤبەش یا پەکەکێ و ترکیێ بۆ داگیرکرنا باشوورێ کوردستانێ چێکرنا ڤان رێیان ژ هەر تشی گرینگترە.

نووچەیێن دن یێن دەرەو د چاپەمەنیا پەکەکێ دە

پەکەکە د چاپەمەنیا خوە دە دبێژە، “ئەڤ مەھەکە ئارتێشا دەولەتا ترک ب ماکینەیێن مەزن ھەول ددە کو ل ئاڤاشین و وەرخەلێ تونەل و چەپەرێن گەریلا وێران بکە.” یێ کو مەژیکێ وی هەبە دزانە ئەڤ ژی نووچەیەکە دەرەوە، ژ بۆی وێرانکرنا “تونەل و چەپەرێن گەریلا” دەولەتا ترکیێ ت ماکینەیان بکار نائینە، لەشکەرێ ترکیێ پر ب هێسانی ژ بالەفران دادکەڤن خوارێ، دچن سەر چەپەرێن چەکدارێن پەکەکێ، دچن سەر دەریێ تونەلێن پەکەکێ و وان تونەلان دتەقینن، ت پێویستیا وان ب ماکینەیێن مەزن تونە، ب تەنێ وان پێویستی ب هن تەقەمەنیێ هەیە.

پەکەکە هەر وها د دەرەوک دن دە دبێژە، “نھا پەدەکە ژ چێکرنا تونەلەکێ ل چیایێ مەتینا کو ب درێژیا 4 کلۆمەتر و نیڤایە و رێیا د ناڤبەرا کانی ماسی و دھۆکێ دە 45 دەقان کێمتر بکە پێشەنگیێ دکە. ژ بۆڤێ پرۆژەیێ دێ 200 ملیار دینار هێتە خەرجکرن. ھەر وھا وێ ژ بۆ دەریێ سینۆریێ سەرزێری ھێسانکاریەک مەزن چێبکە.” ئەڤ ژی نیشان ددە پەکەکە خوە ژ چ دەرەوان ب دوور ناگرە ژ بۆی دژایەتیکرنا پرۆژەیێن ستراتەژی یێن حکوومەتا هەرێما کوردستانێ، تونەلا کو پەکەکە قالا وێ دکە ل سەر داخوازا گەلێ هەرێمێ و د چارچۆڤەیا ستراتەژیا حکوومەتا هەرێما کوردستانێ ژ بۆ ڤەژاندنا وێ دەڤەرێ ژ ئالیێ ئابۆری ڤە بریار ل سەر هاتیە داییین.

حکوومەتا هەرێما کوردستانێ دخوازە ب ڤێ یەکێ هەم رێیا هاتن و چوویینا گەل هێسان بکە، هەم رێیێ کورت بکە و هەم ژی ب چێکرنا ڤێ رێیێ بکارە دەلیڤەیێن کاری ل وێ دەڤەرێ ژ بۆی جوانێن کورد پەیدا بکە. پەکەکە دبێژە “چێکرنا ڤێ تونەلێ مەسرەفەک گەلەک مەزن دخوازە و بودجەیا ھەرێما کوردستانێ نکارە ڤێ یەکێ دابین بکە. ژ بەر وێ یەکێ تێ پایین کو دەولەتا ترک مەسرەفا ڤێ تونەلێ بگرە سەر خوە، ژ بەر کو سوودمەندێ ھەری مەزن یێ ڤێ پرۆژەیێ ئەو ب خوەیە.” ئەڤ ژی نیشان ددە کو پەکەک نزانە بودجەیا حکوومەتا هەرێما کوردستانێ چقاسە، ژ بەرکو ئەڤ نە تونەلا یەکەمە کو حکوومەتا هەرێما کوردستانێ چێدکە، بەلکو پێش نها چەندین تونەلێن دن ژ ئالیێ حکوومەتا هەرێما کوردستانێ هاتنە چێکرن، وەکە “تونەلا زاخۆ، تونەلا ئامێدیێ، تونەلا پیرمام، تونەلا ئەزمەر” و ب دەهان تونەلێن دن کو تێچوویێن چێکرنا وان پڕ زێدەترن ژ تونەلا مەتینایێ.

هەر وەها هەڤدەم لگەل بریارا چێکرنا تونەلا مەتینا بریار ل سەر چێکرنا چەندین تونەلێن دن ژی هاتیە دان، وەکە چێکرنا “تونەلا کۆیە، تۆنەلا دەربەندیخان، تونەلا پێنجوین” لێ ب ت ئاوا چاپەمەنیا پەکەکێ باس ل چێکرنا ڤان تونەلان ناکە. 

ب کورتاسی ئەڤ دەرەوێن د چاپەمەنیا پەکەکێ دە تێن پارڤەکرن ب تەنێ یەک تشت زەلال دکن، ئەو ژی ئەڤە کو هەر تشتێ دەولەتا ترکیێ بخوازە، پەکەکە پێکتینە.