شەرێ ناڤبەرا ترکیێ و پەکەکێ دە ژ سالێن 1970یێ و ڤر ڤە گەلەک بوویەرێن تراژدیک ب خوە رە ئانینە. ب سەدەما ڤی شەری زارۆکێن کورد و مالباتێن وان راستی گەلەک نەھەقیان ھاتن. راستیا ژیانێن کو د ناڤبەرا سێدارەدان، ئیشکەنجە و نووچەیێن دەرەو ھاتی ونداکرن هێژ ژی ئەشکەرە نەبوویە. کەسەکێ خوەدییێ ڤێ ژیانا ئالۆز ژی محەمەد ئاکارە.
ژیانا محەمەد ئاکار تراژەدیا وان کەسێن کو د ناڤبەرا ئاگرێ پەکەکێ و دەولەتا ترک دە ئاسێ مانە و ژ بۆ پەیداکرنا پێشەرۆژەکا خوە د ناڤبەرا ھەر دو ھێزان دا تێن و دچن، رادخە بەر چاڤان.
محەمەد ئاکار د سالا 1999ێ دە ل ئامەدێ، گوندێ ئاخمەشات (سۆگانل)یێ ژ دایک بوویە. کورێ مالباتەکە فەقیرە. خوەندنا خوە تەمام نەکر و ل ئاخمەشاتێ کو لێ دژیا د وارێ رێنجبەری و خوەدیکرنا ئاژالان دە دخەبتی. د ھندرێ خوە دا پرسگرێکێن پسکۆلۆژیک هەبوون، ھەول ددا کو ژیانا خوە بگوھەرینە لێ چارەسەریەک ژ بۆی وی پەیدا نەدبوو. لەوما ژی دگەل چەپ و راستێ خوە دا شەر دکر. رەوشەکا وی یا ئارام تونە بوو. نە دیارە بوو کو ئەو دێ چکت و خوە ل کو دەرێ و ب چ شێوازی بکوژە.
ژ بەر رەوشا جڤاکی و دەروونی یا کو تێ دا ژیابوو دگەل مالبات و دەردۆرا خوە دا راستی پرسگرێکان دھات. ئەڤ پرسگرێک د سالا 2019ێ دە تەقییان. محەمەد ئاکار ب حەزا خوە دگەل مرۆڤەکا خوە دا ئەڤینداری کر و پاشێ نیشانیا خوە کر. پاشێ دەست ژێ بەردا. پاشێ پرسگرێکێن محەمەد یێن پسکۆلۆژیک هاتە گوهرین بۆ پرسگرێکەکا سیاسی. محەمەدێ کو خواست ژ مالباتا خوە برەڤە، خوە سپارت ھندەک ناسیارێن خوە یێن ھەدەپەیی. ژخوە برایێ وی یێ مەزن د ناڤا پەکەکێ دا ژییانا خوە ژدەست دابوو. دەما کو ستارگەھەک ژ بۆی خوە پەیدا نەکری، خوە سپارت پەکەکێ. دایکا وی ژ بەر کو دزانی محەمەد خوە سپارتییە کێ ل بەر دەرییێ ھەدەپێ تەڤلی چالەکییێ بوو. دەولەتێ ئێشا ڤێ دایکا کو زارۆکێ خوە دخواست ژ بۆی خوە کرە ئامورەکی سیاسی. داخوازا مالباتان ژ بۆ زارۆکێن خوە دکر، وەکە کارتەکا سییاسی بکار ئانی.
محەمەد دبێژە “ژ بەر کو من نەخواست بزەوجم ئەز رەڤیام.” ئاژانسا مەزۆپۆتامیایا پەکەکێ کو ل ترکیەیێ وەشانێ دکە، دیمەنێن محەمەد وەشاندن. د وان دیمەنان دە دییار دبە کو محەمەد نکارە دەربرینێ ژ خوە بکە، پرسگرێکێن جدی یێن دەروونی ھەنە و نکارە بەرپرسیاریا خوە بگرە سەر ملێ خوە. داوی دە محەمەد چوو مالێ. داوەتا وی ھات کرن. ھەتا وێنەیێن وی یێن د داوەتێ دا رەقاسێ دکە ژی ھەنە.
د 16ێ چلە ھاتە بھیستن کو محەمەد ئاکار خوە ل سەر برجێن ئامەدێ شەوتاندیە. محەمەد خوەدی زارۆکەک بوو و ھەڤژینا وی دوجانییە. محەمەد ئاکار ژخوە کەسەکبوو کو پرسگرێکێن وی یێن دەروونی ھەبوون و د برینێن کوور یێن نەخوەشیا دەرۆنی دا دژیا. نھا ژنا وی یا جوان و دو زارۆکێن وی مەحکوومی پرسگرێکێن کوورتر بوونە. دایکا محەمەد پەریشان بوویە و قەدەم لێ شکەستنە.
د مەدیایێ دە تراژەدیا کو مالباتا محەمەد تێ دا دەرباس دبە پەکەکێ ژ بۆ خوە کرییە مژارا پرۆپاگاندایێ. پەکەکە دەستێ خوە دهەژینە و دبێژە محەمەد ژ مە بوو. راگاھاندنا دەولەتێ ژی دبێژە کو پەکەکێ کشاند رێکا مرنێ.
پەکەکێ د ئاستا ھەری ژۆر دا ل سەر ناڤێ کەجەکێ داخویانیەک بەلاڤکر و گۆت، “محەمەد ئاکار ب ڤێ ھەلوەستا خوە، پۆلیتیکایێن قرکرنا کوردان و پێکانینێن شەرێ تایبەتێن دەستھلاتداریا ئاکەپێ-مەھەپێ و سەرۆکێ شەرێ تایبەت سلێمان سۆیلو ڤالا دەرخستن.” مرۆڤێ کو نەکاریە جانێ خوە خلاس بکە، دووڤ خوە دا دو زارۆک سێڤی ھشتنە، د ناڤا بابەلیزکا ژییانێ دا بەرزەبوویە چاوا دبە کو سیاسەتا دەولەتێ تێک بربە، ئەڤ ھەلوەستا پەکەکێ تەنێ مەشرووعکرنا ڤی جوورەیێ مرنێ یە. ئەڤە ژ مرنا مرۆڤان مفا وەرگرتنە.
نامەیا کو د ناڤا دەستان دا دزڤرە کو تێدە تێ گۆت “من ژ بۆ ئۆجالان خوە شەوتاندیە”. مالباتا وی نامە نەدایە مەدیایا پەکەکێ، یان ئەڤ نامە سەختەیە یان ژی کەسەکی دەستوور دایە کو محەمەد خوە بشەوتینە.
مە کارەساتا محەمەد بھیست ژ بەر کو ئەڤە کارەساتە ل بەر چاڤێن مە قەومی. لێ ب ھەزاران کەسێن وەکە محەمەدی مەحکومی چارەنووسەک نەدییارن. یان دکەڤە چالا کو دەولەتێ ڤەکریە یان ژی یا پەکەکێ. ب تایبەتی ژی باژارێ ئامەدێ بوویە ناڤەندا ڤێ رەوشێ. جوان نکارن بخوینن، کارەکی پەیدا ناکن، پرسگرێکێن وان یێن ئابۆری د ئاستەکێ بلند دانە. یان ب هاندانا دەولەتێ ئەڤ جوانە دکەڤنە ناڤا کارێ تریاکێ، یان ژی دچن گەل پەکەکێ. داوییا ھەر دو رێکا ژی دگەھن ھەڤ یان مرن یان ژی زندان.
گەر پەکەکێ ب راستی تەکۆشینا رزگاریا نەتەوی کربا، ئەگەر ل گۆر بەرچاڤگرتنا رەوشا نالەبار یا جڤاکی، شەرڤان وەرگرتبان، دا واتا دار بیت. لێ بەلێ نەدییارە کو پەکەکە ڤان جوانان بۆ چ ئارمانج ددە شەر کرن. پشتی کو ئەو جوان تەڤلی ناڤا پەکەکێ دبن، ئەو ئێدی ملکێ پەکەکێ نە. گەر ژ رێخستنێ دەرکەڤە دبە خاین. ژ وی تێ خوەستن کو وەکی رۆبۆتەکی ئەرکێن خوە پێک بینە. ئەو بخوە ژی نزان کا بۆ چ دمرن. میناک، ھەتا کو محەمەد خوە ژ بۆ ئۆجالان بشەوتینە ژی کو “ئەڤ گومان ھەیە” ما ئۆجالان چ دخوازە کو مرۆڤ خوە ژ بۆ وی بشەوتینە. ئۆجالان، خوە ژ بۆ کوردان نەشەوتاند، رۆژەکێ ژی ناکەڤە گرەڤا برچیبوونێ و چ چالاکیان ناکە. ھەول ددە کو دەولەتا ترکیێ دەمۆکراتیک بکە.
نها ئەڤ محەمەدێ بەلەنگاز، کو نەدکاری دەینێ خوەیێ بانکێ بدە، نەدکاری زارۆکێن خوە خوەدی بکە، ما ژ بۆ دەمۆکراتیکبوونا ترکیەیێ خوە شەوتاند؟ رجا دکم ڤێ نەکن. یاریان ب مەژیێ خەلکی نەکن. دەستێن خوە یێن قرێژ ژ جوانێن کورد بکشن. دەست ژ بازرگانییا مرۆڤان بەردن و ژ بۆ بەرژەوەندییێن پارتییا خوە ل سەر کەسێن مری و ساخ وەکە ملکێ بابێ خوە کار نەکن.
بەلێ، محەمەدێ بەلەنگاز و خوەلیسەر نەکاریبوو ب سەرێ خوە دەبارا ژیانا خوە بکە، مالباتا وی پێڤە مژوولبوو، لێ مخابن وان ژی نەکاری ھاریکار بن. محەمەد میناکا تراژەدییێ یە. میناکا تراژەدییا جوانێن کوردە یێن کو د ناڤبەرا پەکەکێ و دەولەتا ترک دە ھەموو ھێڤییێن ژیانێ وندا کری نە.
