گاڤا کو ھوون ل سەر ئینتەرنەتێ ناڤێ ڤییان سۆران بنڤیسن، دێ سەرناڤەک وەھا “ڤییان سۆران رووپەلەک نوو د دیرۆکا بەرخوەدانێ دا ڤەکر” دەرکەڤە و بەردەوامیێ دا بێژیت “ئەم ھەلوەستا ڤییان سۆران ژ بۆی خوە ئەساس دگرن.”
ڤییان سۆران کییە؟
ژنەکا تەمەن 25 سالی بوو، ل پەسارێ چییایەکێ، ل زڤستانەکیا سار و سەقەم دەا خوە شەوتاند . ژ بۆ چ؛ پرۆتەستۆکرنا “تەجریدا” ل سەر ئۆجالان ؟ و ڤێ ژنێ ھەم د رێڤەبەریا ژۆرا پەکەکێ و ھەم ژی یا PAJKێ یا کو دبێژە ئەم دێ ژنێن جیھانێ ئازاد بکن دا جیهـ دگرت.
د کۆمیتەیا ناڤەندی یێن ھەر دو پارتیان دا جھ دگرت. لێ خوە شەوتاند. پشت را ژی پەکەکێ ئەڤ ژنا بەلەنگازا کو ژ بێ چارەتییێ دا خوە شەوتاند، وەکە “لەھەنگا بەرخوەدانێ یا مەزن” دەست نیشان کر.
ئەڤە ھەموو دەرەون. ڤییان سۆران؛ ژ بەر بێچارەیییێ، تەپەسەرکرنێ، نەدزای دێ چاوا ژ ڤێ گەردەلۆلا دەروونی وھەستێن تەوانبار و هتد… رزگار بیت و خوە شەوتاند. ب دەھان ھەڤالێن وێ ژی ھەمان تشتی دبێژن.
ئاموورا پرۆپاگاندایا پەکەکێ
پشتی شەرێ پەکەکێ و یەنەکێ یێ 2000ێ پەکەکێ ڤییان سۆران ژ بۆ کو پرۆپاگاندایا ل دژی عەشیرەتا جاف بکە گەلەک دەرخست پێش. ژ بەر کو ژنەکا ب دیسپلین و گوھداریا رێخستنێ دکر پەکەکە دخوازە ئەرکا وێ پیچەکا دن مەزن بکە. ئەرکێن کو ڤییان نکارە بمەشینە ل سەر وێ ھاتن سەپاندن.
کادرۆیێن ژ باشوورێ کوردستانێ کو د سالا 1991-93یێ دا تەڤلی پەکەکێ بوویی گاڤ ب گاڤ ژ پەکەکێ ڤەقەتییان. پەکەکە ل ھەمبەری ڤان لایەنێن باشوور ڤییان سۆران درخست پێش. دیسا ژ بەر دورستی، پاکی و سادەبوونا وێ بارێ وێ یێ رێخستنی گرانتر دبیت.
ڤییان ژ بەر بەرپرسیارییا خوە د بن سترێسەکا مەزن دا دژیت. بلا ئەز لایق ببم و چ خەلەتیان نەکم ل سەر خوە ئۆتۆکۆنترۆل دکر. ھەڤالەک وێ وھا دگۆت: “ئەو د بن سترێسەک گران دا دژیا کو خوەدی روویەکی زەلال بوو، لێ ژ بەر ڤێ سترێسێ روویێ وێ تەژی پرسک ببوون. ب شەڤ دەما رازایی ددانێن خوە چرکاندن.”
ئەو فێر بوو کو ھەستێن خوە تاوانبار بکە
ڤییان سۆران سالا 2003یێ دا د دەما ناکۆکیێن سیاسی-رێخستنی یێن د ناڤا پەکەکێ دا وەکە شڤکەکا د دەستێ گرووپا جەمیل بایک و مستافا قاراسوو دا بوو. د ناڤا کۆمیتەیا ژ نوو ڤە ئاڤاکرنا پەکەکێ دا کو ژ ئالیێ ئۆجالان ڤە ھاتیە وەزیفەدارکرن، جھ گرت. ژ ڤییانا 20 سالی دهێت خوەستن کو جهێ پەڤچوون و خرابەیێن کادرۆیێن پەکەکێ یێن 30-40 سالی پاقژ بکە. ڤییان د ناڤا ڤان ناکۆکیێن ناڤخوەیی دا تانگاسییێن مەزنتر دبینیت. لێ لگەل دەمی دا ئەوێ دیت کو کەسێن د ناڤا پەکەکێ دا مانە ژ بلی وێرانکارییێ تشتەکی دن ناکن. موراد قارایلان ھەول ددە وێ بکشە ئالیێ خوە و جەمیل بایک ژی ھەول ددە وێ بکشینە ئالیێ خوە. دەما ڤییان پەکەکییێن مایی رەخنە دکە، یەکسەر ئەو دبە ئارمانج. ئەو ب فەرمانا جەمیل بایک ژ ئالیێ عەلی حەیدەر قەیتان ڤە وەک “تاسفیەکارێ ڤەشارتی” دهێت پێشاندان. ڤییان روویێ خوە بەر ب تەڤگەرا ژنێن پەکەکێ ڤە دزڤرینت، لێ کەس نینە کو دەستێ ڤییانا بێسەمیان بگرە.
ژ بۆ ژنەکا 20 سالی و ژ رەئالیتا رێخستنێ دوور، ژخوە پێڤاژۆیەکا گرانە. ڤێ جارێ ڤییان ھەول ددە کو ژ سیاسەتێ دەرکەڤە و ئەو ئەڤیندار دبت.
ڤییان د ناڤا پەکەکێ دا کو د تەمەنێ خوەیێ بچوک دا تەڤلی ببوو، وەکە ژن ب ھەبوونا حەسییا. ھەستێن خوە ناس کرن. لێ بەلێ پەکەکە ئەڤینییێ، جووتبوونێ و ئەشقێ وەکە “کەتیبوون” پێناسە دکە. پرسا سەرەکەیا ڤییانێ ئەڤە بوو: “گەلۆ ئەز ب راستی مرۆڤەکا کەتی مە ؟”.
ڤییان تووشی نەخوەشییا بێهشبوونێ دبە
پەکەکێ ژ بۆ بەرژەوەندییێن خوە ئەرکێن گران ل سەر ڤێ ژنکێ سەپاندن، د دەمکی دا کو ئەڤ ژنکە ب تەنێ دشییا بەرپرسیاریا خوە راکت. ژ بەر ڤی بارێ گران ڤییان سۆران تووشی نەخوەشییا بێهۆشبوونێ بوو.
ژ ئالیەکێ ڤە ئالۆزییێن پەکەکێ یێن کو پەکەکە ئەوقاس پرۆپاگاندایا وێ دکە دبینە و ژ ئالییەک دن ڤە ژی رزیبوون حەسوودییا ژنێ دبینە. ژ ئالیێ دن ڤە ژ بەر ھەستێن خوە یێن ژنکانیێ ژ خوە دقەھرە و عاجز دبت. د ئەنجامێ دا ئێدی ئەو نەدشییا بژیت. وێ ژیان خەراب ددیت و ئەو بەر ب مرنێ ڤە مەشیا. نامەیێن کو وێ تێدا پەسنێن ئۆجالان ددان ژی ب تەنێ د ئەنجاما تەنگازارییا وێ یا رووحی و ژ حالەتێن ترسا زێدە بوو.
چیرۆکا ڤییان سۆران گەلەک زەلالە. گەر ل چیا ژنەکا تەمەن 24 سالی، چەک د دەستی دا و گەلەک پلە و پۆستێن رێڤەبەریێ ل سەر بن و ئەو خوە بشەوتینیت، ل ور ژنەکا ژ ژییانێ تەنگەزار بوویی ھەیە نە قەھرەمانەک.
ڤییان قوربانی یە
ڤییان سۆران د نامەیا خوە دا دبێژە: “ئەز لێبۆرینا خوە دخوازم کو من ئەڤ چالاکی دەرەنگ ئەنجامدا.” دشبھە وێ کو ھندەک دبێژن ئەز “پۆشمانم” کو ئەز ھندە ژییام و من هندە خەرابی دیتن. ھەر رێزەک ژ وێ نامەیێ رەوشا ژنەکا جوانا تەنگەزار ڤەدگێریت.
د ئەنجام دا فەرقا خوەشەوتاندنا ڤییان سۆران و ژنەکێ کو ژ بەر ئاریشەیێن جڤاکی، خێزانی خوە دشەوتینیت، نینە. ئەم دکارین ژ بۆ خوەشەوتاندنا ژنەکا جڤاکی ببێژین بێی زانست بوو، نە خویندەوار بوو ژ بێچارەیی خوە شەوتاند. لێ بەلێ ژ بۆ رێڤەبەرەکێ پەکەکێ-PAJKێ کو ب ئیددیعایا رزگارکرنا ھەموو ژنێن جیھانێ تەڤدگەرە، دەربرینا خوە شەوتاندنێ نینە. لۆما ژی ڤییان نە قەھرەمانە ئەو قووربانیە.
پەکەکە ژ بەر ناکۆکیێن ناڤخوەیی یێن د سالا 2003-2004ێ دا ژیایە، خوە کۆمی سەر ھەڤ نەکر بوو. ئەو چیرۆکێن قەھرەمانی یێن کەڤن نەدکارین نڤشێ نوو و کادرۆیێن پەکەکێ یێن کەڤن ب مۆرال بێخیت. پێویستییا پەکەکێ ب لەھەنگەک نوو ھەبوو. یا راستی ئەو کەسێن کو دڤیا ژ خوە پرسیبا گەلۆ “مە چ کر کو ڤێ کەچکێ مرن ھلبژارت” بەرەڤاژی ڤی دەینێ وژدانی ب درووشمێن “ڤییان رێیا راست نیشانی مە دا، ئەم ل پەی وێ بچین” دقێرین.
دەما کو ڤییان ساخ بوو وەک ئاموورەکا پرۆپاگاندایێ دھات بکارئانین. وێ ژییانا خوە ژ دەست دا دیسا ژی دهێت بکارئانین. پەکەکە چ بکەت بلا بکەت، چ قاس سلۆگانان بقێریت ژی، د داویێ دا کەسێن ل دەردۆرا وێ دێ بێژن، “ڤییان ئێدی نەدکاری د تەنگەزاریێ دا بژیت، نەکاری لگەل پەکەکێ دا بژیت و نەکاری ژ وێ ڤەقەتیت ژی و د ئەنجام دا خوە شەوتان.”
ب ھەزاران دەرەو و پرۆپاگاندا ژی نکارن راستییا قوربانیبوونا ڤییان سۆران ڤەشێرن.
