ژ دەستپێکا هه‌لبژارتنێن ترکیێ، سیاسەتمەدار و مەدیا په‌كه‌كێ پرۆپاگاندایا کو په‌ده‌كه د هه‌لبژارتنان دا “پشتگرییا ئاكه‌پێ دکەت”، ب بەردەوامی ڤیدیۆیان د وەشینن و هێشتا پێشڤەتر چوون، هەری داوی ئەندامێ کۆمیتەیا په‌یوه‌ندیێن دەرڤە یا كه‌جه‌كێ رۆنی سەردەم ژی گۆت: “دەما ئاكه‌په تێک بچیت، دێ په‌ده‌كه ژی زیانێ بینیت”.
په‌ده‌كه تەڤگەرەکە کو د ئاستا ناڤدەولەتی دا دیپلۆماسیێ دکەت
هەر پێکهاتەیەکا سیاسی ژ نێزیک ڤە کا دێ کی بیته سەرۆکێ دەولەتا جیران دشۆپینە. چاوا کو یەونانیستان، ئیران و هەتا وەلاتێن دوور ژی دخوازن د هه‌لبژارتنێن ترکیێ دا کەسەکێ کو ل گه‌ل وان باشتر كار بكه‌ت سەر بکەڤیت، بێ گومان هەرێما کوردستانێ ژی دخوازیت کەسەکێ کو ب رحه‌تی ل گه‌ل کارێن دیپلۆماسی بكه‌ت، سەربکەڤیت.
چاوا کو هەموو هێزێن سەرەکی، دەولەت، پارتی و سازی، وەک ئەمەریکا، فرەنسا و هتد. ئالیگرییا خوە ئاشکەرە نه‌کرینه، په‌ده‌كێ ژی چ نێرین دەربارێ هه‌لبژارتنێن ترکیێ نەداینە. هەتا ب حەساسیەتەکا مەزن نێزیكی مژارێ بوو، د پێڤاژۆیا هه‌لبژارتنێ دا گەلەک پارتی و دەردۆرێن سیاسی خواستن هەڤدیتنان ل گه‌ل په‌ده‌كێ بکن لێ هەموو پێشنیارێن وان هاتن رەد کرن. ژ بەر کو په‌ده‌كه نه تەنێ پارتیەکا وه‌ها بێ تەجروبەیە. په‌ده‌كه تەڤگەرەکە کو ئه‌ڤه سەد سالە سیاسەتێ دکەت، رێككه‌فتنان دكه‌ت ب گوهنەدانا پەیمانێن لۆزانێ ژ بۆ کوردان ستاتۆیەکا سیاسی ئافراندی یە. ئەو ب دەم و دەزگەهێن خوە ڤە دیپلۆماسی، سیاسەت و جڤاکناسیێ باش دزانیت و ل ئاستا دەولەتێ تەڤدگەریت.
په‌یوه‌ندیێن په‌ده‌كێ نه ب شەخسان و هندەک لایەنێن سیاسی ڤه گرێدایی نه، په‌یوه‌ندی ل گه‌ل دەولەتان ب خوە هه‌نه. ژ بۆ ڤێ ژی ترکیە د هه‌لبژارتنێن تركیێ دا پشتگری نەدا چ کەسی. ژ بەر کو پێکهاتەیا کو دێ ترکیێ برێڤە به‌ت کی بیت بلا ببیت، لێ ئەو کەس دێ ل گه‌ل هەرێما کوردستانێ د ناڤا په‌یوه‌ندییان دا بیت. په‌ده‌كه ڤێ راستیا سیاسی یا هەرێما کوردستانێ باش دزانیت.
ناڤونیشانا یەکەم یا کەسێن کو دخوازن تشتەکی ژ بۆ کوردان بکن: سەرۆک بارزانی
مەدیا په‌كه‌كێ چ قاس بخوازیت راستیان بەرۆڤاژی بکەت ژی سەرۆک بارزانی یەکەم کەسە کو گاڤا بەحسا کوردان بهێت کرن ئەو دهێته بیرا مرۆڤان. کی بخوازیت تشتەکی باش یان ژی نەباش ژ بۆ کوردان بکەت، ده‌ستپێكێ ل هەلوەستا سەرۆک بارزانی دنێریت. ژ بەر ڤێ یەکێ ب ئاوایەکی خوەزایی، تەڤگەرا په‌ده‌كێ پارتییا یەکەمینە کو هەم ژ بۆ کەسێن کو دخوازن قەنجیێ بکن و هەم ژی ژ بۆ وان یێن کو دخوازن خەرابیێ بکن سه‌ره‌دانا وێ دكه‌ن. ژ بۆ کو هێرشی کوردان بکه‌ن، ل ده‌ستپێكێ هێرشی سەرۆک بارزانی و پارتییا وی دکه‌ن، ئه‌وێن کو دخوازن دۆستانییێ بکه‌ن ژی ل ده‌ستپێكێ خوە دگه‌هینن سەرۆک بارزانی و پارتییا وی.
هەتا پارتیا کلچدارئۆغلو ژی، کو نها په‌كه‌كە د هه‌لبژارتنێن ترکیێ دا پشتگریا وی دکەت، هەمان تشت کر. دەما کو جه‌هه‌پێ خواستی ل باکورێ کوردستانێ ئینسیاتیفەکا کوردستانی پێک بینیت و روویێن خوه سپی بكه‌ت، یەکەم تشت سەره‌دانا سەرۆک بارزانی و هەولێرێ کر بوو. د 5ێ ئیلۆنا 2022ێ دا شاندەکێ جه‌هه‌پێ ب سەرۆکاتیا ئۆگوز کائان سالج سەره‌دانا هەولێرێ کربوو. ل گەل سەرۆک بارزانی كۆمبوو و سلاڤێن کلچدارئۆغلوی گه‌هاندن سەرۆک بارزانی.
په‌كه‌كە د جیهانا سیاسەت و دیپلۆماسیێ دا هێزا بارزانی و په‌ده‌كێ باش دزانیت. و ب جاڤنەباری ل ڤێ هێزێ دنێریت
گەلەک دەرسێن کو په‌كه‌كە ژ تەڤگەرا بارزانی بگریت، هەنە
په‌كه‌كە دزانیت کو؛ په‌ده‌كه مینا په‌كه‌كێ ناکۆکییێن ناڤخوەیی نائێخیته ناڤا کۆلان و تاخان، خەبەران نابێژیت و په‌ده‌كه دێ چاوا دۆستانی و دژمناتییێ بکەت باش دزانیت.
هەری داوی د ڤەکرنا مۆزه‌خانه‌یا نەتەوی یا بارزانی دا مە دیت كو یەک ژ کەسایەتێن سەرەکی یێن تەڤگەرا شیعه یا ئالیگرا ئیرانێ، سەرۆکێ تەڤگەرا حکمەتا نشتیمانی یا ئیراقێ عەممار ئەل حەکیم كو کەسەکێ خودان هەلوەستێن دژمنانە یه ل هەمبەر هەرێما کوردستانێ، د مژارێن وەک داگیرکرنا کەرکووکێ دا ژی ل دژی کوردستانێ خەبات کربوو، لێ ل سەر ناڤێ په‌ده‌كێ کەسێ خه‌به‌ر نه‌گۆتن عه‌ممار حه‌كیمی. د مەراسیمێ دا ئامادە بوو. ئەل حه‌كیم د مەراسیمێ دا گۆت: «دڤێت ئەم ژ تەڤگەرا بارزانی دەرسان وەربگرین».
دڤێت په‌كه‌كە ژی هەلوەستا په‌ده‌كێ، د وارێ دلسۆزییا ل گه‌ل دۆستێن خوە، بێیی کو ژ رێزدارییا خوە كێم بكه‌ت، ده‌رسێن گرێدای خه‌باتا ل دژی دژمنی، فێر ببیت. رێڤەبەرێن په‌كه‌كێ قارایلان و جەمیل بایک رادبن و ل گه‌ل سولەیمان سۆیلوی دکەڤنه گاله‌گالێ. قارایلان دبێژیتێ سۆیلوی: “دێ تو وەرە شەری بکە”. رێڤەبه‌را ژن بەسێ هۆزات رادبیت و د تەلەڤزیۆنێ دا دبێژیت، «سولەیمان سۆیلو های ژ خوە هەبە، دبیت کو هەلیکۆپتەرا ته بکەڤیت». په‌كه‌كێ شەرێ خوە بۆ شەرێ مافیایێ گوهارتییه، نە وەکە تەڤگەرەکا سیاسی، کریه کێشەکا خوینداری. هەروه‌ها ل گه‌ل ئەردۆگان و وەزیرێن وی یەک ب یەک شەری دکه‌ن.
گەلۆ ما په‌ده‌كه‌یه ناهێلیت کو په‌كه‌كە ئەردۆگانی تێک ببه‌ت؟
ل گەل ڤان هەموو راستیان، ئەڤه راستیەک ئاشکەرەیە: په‌ده‌كه ل کیژان وەلاتی کی/کێ بهێته هه‌لبژارتن ژی ئەو دێ ل گۆری پرەنسیبێن خوە هەلوەستی وه‌رگریت.
لێ دیسا ژی، په‌كه‌كە ب ئیسرار دخوازیت ئاكه‌پێ و په‌ده‌كێ بێخیته ل گەل هەڤ. زارگۆتنه‌كا کوردی یا ناڤدار هەیە دبێژیت «کەچەلۆ ناڤێ من ل تە کومێ من ل سەرێ تە» قەزییا په‌كه‌كێ ژی ئەڤە یه. گەر هوون ل پرۆپاگاندایا په‌كه‌كێ بنێرن، هوون دێ وێ تێبگەهن قەی هێزا کو ئاكه‌پێ ل سەر دەستهلاتداریێ دهێلیت په‌ده‌كه یە؟!.
یا راست، په‌كه‌كەیە کو هەتا سالا 2013ێ ل گه‌ل ئاكه‌پێ هەڤالبەند و دەستەبرا بوو. هاریکاری ددا ئاكه‌پێ دا کو ئەو ئەرگەنەکۆن و جەماعەتا فه‌تحوللا گویلەنی ژ ناڤ ببه‌ت. ئانكو بوو دەستهلاتدارییا ئاكه‌پێ رێک خوه‌ش كر. ژ بۆ ب هێزبوونا حکوومەتا ئەردۆگان ب دەهان جاران ئاگربەست و بێچالاکی راگه‌هاندینه. ئیمرالی و قەندیل وەک ئۆفیسا ئاكه‌پێ خه‌بات دكرن. نها ژی دبێژیت «په‌ده‌كه پشتگریا ئەردۆگان دکەت». ما په‌ده‌كه یه ناهێلیت ل ئەنقەرەیێ یان ژی ل ستەنبۆلێ په‌كه‌كە چالاکیان بکەت؟ بلا په‌كه‌كە كه‌ره‌م بكه‌ت ترکییە ل وێرێ یه، ئەردۆگان ل وێرێ یه، ئەنقەرە ل وێرێ یه، بلا وان ژ ناڤ ببەت. کەسێ دەستێ وان نەگرتییە کو ئەو ببێژن کا من بەردن دێ كه‌ره‌م كه.
پێویستیا هه‌ده‌پێ ب پشتگری کرنێ هەیە؟
په‌ده‌كێ د هه‌لبژارتنان دا پشتگرییا چ کەسان نەکر، هەتا هاته گۆتن کو د پێڤاژۆیا هه‌لبژارتنێ دا هندەک دەردۆرێن عه‌شیره‌تان خواستنە سەره‌دانا سەرۆک بارزانی بکه‌ن. ئەڤ داخواز وان ب ئاوایەکی هشوەر هاته رەد کرن.
هەلبەت داخویانییا په‌كه‌كێ یا كو گۆتی «په‌ده‌كێ پشتگرییا هه‌ده‌پێ و یپسێ نەدا». مادەم هه‌ده‌په نه پارتیەکا کوردستانی یە، پارتیەکا ترکی یە، دێ بۆچی په‌ده‌كه پشتگرییا هه‌ده‌پێ كه‌ت؟
مانە ئەڤ هدپەیە کو پیرەژن و زارۆکێن شرنەخێ و سلۆپیایێ رژاندینه بەر دەریێ سینۆرێ خابوورێ “خه‌به‌ر گۆتنه تەڤگەرا بارزانی”؟ مانە ئەو سەزایی تەمەللـی بوو، کو بێرێزی ب سەرۆک بارزانی کری؟ مانە سەرۆکا هه‌ده‌پێ فیگەن یۆکسەکداغ بوو کو د سالا 2015 ێ دا ل هەمبەر، شیرەتا سەرۆک بارزانی یا کو گۆت بوو «شەرێ خەندەکان زیانێ دگه‌هینیته کوردان» گۆت بلا دەستوەردانا کاروبارێن مە یێن ناڤخوەیی نەکەت؟
ئەم دشێین ب هەزاران میناکان رێز بکه‌ین. ما هه‌ده‌په خوە ب کورد دبینیت دا كو پشتگریێ ژ ته‌ڤگه‌ره‌كا كوردی بخوازیت؟
ئەم دبێژین هەر چەند هه‌ده‌په ژی ب سیاسەتا په‌كه‌كێ یا ل دژی په‌ده‌كێ تەڤبگەریت ژی، لێ سەرۆک بارزانی مرۆڤەکی دل مەزن و دل نه‌رمه، هەر چەنده ئەو ئاگاهداری بێوەفایی، دوروویاتی، دەرەو و خییانەتا وانە ژی، لێ کەسێ کو دهێته جڤاتا وی، جهـی د دەتێ. و ئەو خوە هەوجە بکەنێ و هاریكاریێ بخوازن هەموو دەرفەتێن خوە پێشكێش دکەت.
ب کورتی په‌كه‌كە سیاسەتا خوە یا دەرەو، خاپاندن و ئیفتیرایێ کو 40 سالە دکەت، به‌رده‌وام دكه‌ت. په‌ده‌كه پشتگرییا یه‌كرێزی و هەڤگرتنا کوردان دکەت.
